De secretis naturae sive quinta essentia libri duo

361쪽

DE REBUS METALLIC Is

re humidorum 3c aque. media igitur sunt quς secundum aliquid sunt terrae 3c secundum ali γ' quidaque,& quedam quide horum quae sunt interiora terrae illa costant calido dc sicco,quedam autem uicini ora aque ix ab illis distillat

aqua percalidum siccum sicut est gema. Ad

huc autem dc media sunt quecunt liquescunt calido sicco , sed postea ad frigus & etiam ad

ignem incipiunt constare elixataficut enim liquescerent nisi essent secudum aliquidaquea, neq; constarent per elixationem nisi secundualiquid essent terrea sicut colligitur ex dodiri na metheo. Amplius autem media sunt quae cuiam ex amborum substantijs componiitur Ileet non liquescant ad siccum calidum, sic emmedia sunt oes scoriae quae a mineris cum lapidosis partibus resoluunε,, sic media est omismarchasta,quae quidem non liquescit in igne sicut lapis , sed tamen ipse color dc pondus na turam in ea indica esse metallicam. Amplius autem quecurim cominutiva sunt in substan/tia& sunt aque eorum multum cosiolidative Serestrictiue quandam mediorum habet ma

tersa sicut est alumen ome. Omne etiam astra

metorum genus mediti esse uidetur, eo u, ali id lapidolum in substantiis eorum inuenitur. Caussa aut istorum mediorum estpmixtio uaporabiIster laeta in teriae lapidis S metalloru

362쪽

ves materiae liquabilium, permiscetur enim cum multo sulphure & humor habens aliud

de natura argenti vivi& ex taliter permixtis humoribus S. vaporibus 8c ceteris mater haconuenit quedam media inter Vira producia natura. Sapiens enim Sc diligens natura qus omni materis complet aptitudinem ab extre mo ad extremum non transit ut dicit Aristor. nisi compleat omne medium istit ergo mul, ta media inter lapides no liquabiles de metal/laliquatalia ut in omnibus exhibeat conuenientia Sc desiderium honiqae habet unumqS Q quod est p omnem modum materis possibi, te ut compleatur. Mediorum aut natura sum me notadiim ad trasmutatione metallorum,

quia in ess consistit plurima scretia eorum quε

unum in aliud couertere nituntur, media emsunt quasi materialia & iam superius ostendi, mus Q illes incouenienter intedit metallum ad metallum couertere, Oportet primo de ducat ipsum ad naturam primam, hoc est ge/neri metallico proximam.Tunc aptitudinem suam iuuata virtutihus disponentium facile naturam Sc accipit veram speciem metalli qd' intenditur,phisicae etiam rationes quae in phisico auditu determinate sunt, ostenciunt no est motus de extremo ad extremum nisi per medium.Est autem Oim metallorum*prsum

363쪽

DE REBUS 'ETALLICI s

q, uidentur in completa esse in specie, R ideo in quodlibet conuertibilia,medium enim Cprie dicitum habet informe naturam ut lan malam distinctam extrema retinent scut inscientia de sensibilibus docebitur. In medio aliquo modo secundum formas colafas sunt

extrema. Propter extrema per ingenium dc natura de medijs reducuntur quando unietur uirtus unius extremi super alterum. Sic

igitur dictum sit de mediis in communi non oportet enim Plura dicere,quia cognitio mediorum est per sua extrema. De naturatilis & speciebus δc modia.

Cap. l.

VNum de medijs & primum est sal de

quo in communi iam scimus ex scie tia metheo. . efficitur eX terreo groseso &combustum in post* comixtum erataqueo,& ideo ome sal res Iut incipit in aqua frigida & in aere frigido &humido.Est autesat multarum diuisionum, est enim sal maritium siue quod ex aqua salsa concretum est, est sal gemma quod est sicut cristallum perlucidum & in Ungaria abundantissime inuenitur,cuius commixtio est terrestris composita,& propter hoc facile raditur in puluerem,no autem est ex solu tei restri, sed cum habet aqueam

364쪽

queam substantiam frigiditate terrae &cori iunctione congelatam, dc ex illa habet et, est

perlucidum,habet etiam ex eadem lique fit calido linmido&distillat aqua ab eo te restri suo remanente.Est iterum sal quod uo catur napticum nigrum ex napta quae est in

ipse , sed cum subfumigatur liquescit naptaoc separatur ab eo & tunc fitalbum. Est iterusal radicum nigrum ex seipsb ex multa ad stione terrae quae est in ipso . Est etiam adhuc sal armoniacum qui clarius est ad perspicui talem accede .Et forte alij modi salis preter istos in diuersis terris inueniuntur quoniam sal marinum alium habet modum in mari

magno quod attingit Italiam dc alium in mari Oceano quod est ad aquilonem & tangit

Flandriam 8c Germaniam. Hoc enim quod est in mari magno in reflexu maris in locis ubi refluit uel in foveas derivatum in locis ubi stat calor solis insufido conuertitur in s lem qui est ma8norum granorum, sicut niπqusdam grandinosis conuoluta. Hoc autem quod ex mari Oceano aquilonari coquitur de terrestri fundi dc terrae marinae. Sunt etialantes falsi in diuersis theutoniae partibus eae quorum aquis coquitur sal bonum dc paruequantitatis quas sarinatum. De urina etiam

hominis Ac praecipus pueroxum coquitur sal

365쪽

DE REBUS ΜETALLICI s

per operationes alahimicas sublimationis Scdistillationis .Quocuta autem modo fiat falin commutas tamen unius est naturae quae co

ponitur eκ terrestri Q, humidum fuit mixtum combusto , & quia humido permiXLum fuit, ideo combustum est album,& quanto plus cohuritur per elixationem Vel anationem tan to efficitur albior Sc amarior, salsiis enim sa/por permixtus est amaro ut in scientia de senγsibilibus determinabitur. Propter terrestreitatem autem omne sal stipticum inuenitur &ῖγpter siccitatem est ipse miccativus a putredine constrictiuus. Propter caliditatem simul&liecitatem est abstersiuus, 3c quia habet acumen in sapore penetrativum ideo condit cibaria. Cristallinus aut specialiter est consumptiuus grossorum vaporum , sedquicum calidior est dictolutivus congelatorum huncorum in co mixtis corporibus,&hoc quidem habet om ne sal secundum magi & minus. Similiter autem propter siccitatem simul dc inordinatione Pororum,cuius inordiationis caussa est comhustio intorquens ordinatos poros habet est de numero cominuitalium omnium mO

dorum

qi De natura &substantia attramento

rum. Cap. 2. Natura

366쪽

LIBER .R3 reor Atura autem attramenti secundum su/il unigenus est ci, est substantia omiome ra mineralis dii solubilis per decoctione in aqua faetam permixtam lapidos e substantiae quae nequaqj solui rur per elixationem ri quida enim proculdubio primum est genus attramentorum Jc fuit per se coagulatum.Co

tra etiam Omne atramentu secundum suu ge

nus quod est rancidi gustus stipticum 3c adi rens valde unde & inducit crasiam dura qua/do corporibus apponitur. Est autem plurium specierum,aliqcrenim est album quod arabes vocant al hadidis oc aliquod rubeum qi2 vo/cant assurie,& aliquod citrinum quod vocatal hosol,8c aliquod inuenitur viride quod nominat atha cautum & aliqἱ fuscum declinatis ad nigredine qst alim acceperit lapideiratis. Viride aut quod a cibusdam .vitreolum Vocatur &ad quodda incausti genus ponte rit/us est coagulatum citrinu& tunicas habetigrossiores. Efficacius aut in fusco genere attrameti est qae splendoi e quenda auri praetedit si sputuis aureus in ipso sparsus obscure reluceat. Patet op attrameta ota eX terra Sc aqua sunt,et

primo sunt iisda dc postea coagulata, & iterii postea calido & humido dissolubilia. Calore

aut accipi ut secundu maiorem dc minore subsetilitat e terrei &decoctione eius in humido Scmaiore dc minorespicui aereis immixtione quando

367쪽

DR REBUS METALLICIS

quando terreum in aqua decoquitur.Est a tem hoc medium lapidis & metalloru, quo qniam &compositionem habet lapidis oc ali

quando splendorem metallorum. De natura Sc genere aluminum. Cap. 3

ALMmen est xerrestris compositiois, est

autem tale terreum quod grossum est& humido concretum quod a cople

mento deficit argenti uiui& tamen aliquod accedit ad illud.Et uidetur esse quadam uico mulatum quae quidem non est sulphuris sed aliquid propinquitatis habet cum sulphure Mente Est igitur colore album frequenti tis, & cum assatum fuerit optesi distillat ab eo quedam aqua fere sicut a sal gemma. Est autequod frequetius currit 6c cuius utilitas maior est trium specierum uidelicet longum 5c scissile ualde quod In scissuris plumosum apeparet 8c habet colorem argento similem. Decundum autem est quod est siccum dcrotustum ut mollis lapis δc in splendore argenti,&albedine parum declinans a praecedente& non est ita efficax, sicut id quoci dietiim est& hoc a quibusdam uocatur rotundum.Tertium autem est siccum quasi petrosim deesse nans ad citrinitatem, & haec omnia tria sunt

de facili

368쪽

LIBER M. Istge facili diffolubilia.Optimii est scissibile praesertim recens. candidissimum gustu per cuastringens, graue Olens calculorum eXperS.

Repitur quot lapis huic alumini persimilissi gustus indicio dignoscitur Φ no astringat.qDe modo dc natura Arsenici.

sens dicimus igitur quoniam est de sub tili materiares imili cu sulphure, iccine co non oportet illud aIiter dέmniri Susephur,in hoc autem diuersificatur a Sulphu re, quia est albedinis tinctura de facili rubedinis aute dissicillime, sulphur uero rubedinis de facili albedinis autem dissicillime. Est aute Sulphuris Sc Arsenici duplex genus, citi inu

quOQ&rubrum,quae sint arti Alchimis uti lia relictita autem multa genera non. Figitur autem Arsenicum sicut Sulphur.Utriuim uero sublimatio ex metallorum calcibus mel ΘCr est, non sunt autem sulphur &Arsenicum materia perfectiva operis Alchimi ut qui dam purarunt. Non enim completa sunt ad Perfectionem, habent autem adminiculum PerfecEonis in casu. Eligatur autem luciduoc squamosum Sc scillabile.

369쪽

DE REBUS METALLICIB

De natura dc modo marchaiste& ma

& essentia attramentorum aluminum &Arsenici,nunc adipsius marin aste& magnesis naturam accedemus. Dicimus igitur . in marchasita duplicem habet in sui creatio De substantiam argenti uiui scilicet mortificati & ad fixionem approximantis,& sulphu ris adurentis. Ipsam habere sulphureitate- comperimus manifesta experientia.Nam cusublimatur ex illa emanat Libstantia stilpho rea manifesta comburens. Etsine sublimatisne similiter perpendatur illius sulphureitas. Nam si ponatur adignitionem non suscepit illam priusta inflammatione sulphureis in flammetur 5 ardeat. Ipsam uero argenti ui Disithstantiam manifestatur habere sensibi liter. Nam albedinem praestat Venerimeri argenti quemadmodum dc ipsum argetum uiuum,& colorem 1n ipsius sublimatione coe , Iestium praestare, δc luciditatem manifestam metallicam habere videmus,quae certu resdunt artificem Alchimie, illam has substan tias continere in radicae sua.Μagnesia uero sulphur plus turbidum oc argentum uiuum

370쪽

. LIBER M.

magis terreum dc Deculentum,&ipsum suraphur similiter magis fixum dc minus inflam thabile habere , per easdem probare experi entias manifeste poteris, d ipsam magis na

turae martis expr1mere.

De natura nitri. Cap. 6.

Irrum autem ex nitrea Insula , ubi pri/,mo inuentum est sic vocatur, Arabes ibaurac nominant . est autem de gene

re salis obscurius ch Salgemma, tamen est perlucidum,sed est laminosum tenue. At autem illud assabile in igne dc tunc amissa aquosa es autem eius distinguuntur secundum loca in quibus nascitur. Est autem tripliciterim ruentaim apud nos, Armenicum uidelicet dc Affricanum &theutonicum,quod in locos Costaria dicitur abundanter inuenitur,ita pluuia cadente super montem qui plenus eliminera cupri dc colata aqua pluitis permon rem quado uehit ad centum pallus in fovea qua fecerunt solliores couersa uidet aqua in nitrum quod tamen putatur ab incolis esse