장음표시 사용
321쪽
IvLII FERRET TIrios oppressit, & captiuauit: Et Annibal Saguiuunt sub timoris,& fugae strategemate appositis illis insidiis occupa. iiii, & Hymeram dolo permisso depredari tentoria sua per Hymeranenses et qui gaudio victoriae tueriint ad vallum Annibalis:& ipse Hymeram accepit,& truci dauit hylii et eos in medio ductos astu
Poenorum ducis. Et Agrigentum arte captum fuit Thimaticum ducem Carthaginensium parte suorum posita in occulto, insidiando oppidanis i dato sibi ordine ut incendium sacerent apud muros oppidi, cum viderint oppidanos in se tui Poenos, & ficta fuga pr* timore ab Tni- 2 5 malico illum insequentibus oppidanis:
ut vita incendio reuerterunt ad oppium pro defensione patriae:& per meu tu Poenorum,& insidiarum tracti, caesi fuerunt. Et per Uiriatum arte positis inlidiis hostibus suis:& capto armento eoru
pro cuius recuperatione cucurrerunt op
pidani,& in insidias inciderunt vitiati.
quibus caesi fuerunt ad unum, O t Obsessus quidam in Tarantina arce ab obsidentibus gratiam impetrauit abire una cum obsessis: quo obtento, dumoxiosi starent hostes non aliter tenentes custodias ab obsessis trucidati fuerunt. vo i Et senum consilio bonis verbis,& latis promissionibus datis Pompeio in ciuitate Asculi deceptus permansit Pompeius , & in Dyrachio Caesaris astu, &1rth apud Nolam Marcellus decepit Annibalem: cuius calliditate pluries experio . Marte demum suit intersectus Marcellus Crispino eius Collega tunc vulnerato ad mortem , & illinc ad quindecim dies defuncto.
et i t Optimum est consilium semper disterre pugnam: quando est spes habendi victoriam sine pugna: ct saepe prosunt ficti
rumores ; & idem quandoque nocent in re militari. Et optimum est cosilium,&pro regula habendum in re militari: ut unum pro alio, &fcta pro veris dicatur, pro ut Regi Persarum Xersi dicebat Themistocles dum laret exul a patria Cimonis, & Aristidis inuidia, verba hominutae varia,& similia pannis, & pictis impetis,& figuris, plicis & signis pannoruvarii coloris: quq quando extenduntur, videntur apertae fsurae :& quando restringuntur, non videntur picturae in t tum : quod placuit Xersi : Sc Xerses respondit se rogare Deum Arimantiam,vt in mentem hostium suoru poneret exulari tales viros, pro ut erat Themilio
cles: quod dictum fuit egregium barbari regis, vel operando ut per callida arte corruptos in hostium exercitu, vel siloatth smulando: ut graeci fecerunt sectindum T cantat Poeta. Votum pro reditu simulant ea fama vagantur.
t Vel aucupando hostibus, dolo mittendo literas alligatas sagittis arcu iactis in locis obsessis: nuntiando seditionem sellam obsessorum quorundam capitum, vel exercitus primatum, dum inue, aut
militum, seminando Hoeaniam in ipsis, di discordiam, vel mandantes dona, &praemia magna dari illis: qui ducis h situ caput thucauerint, Ac illud portauerint hos iu duci: Exeplo Antigoni restis, qui passi in traxit sagittas scriptas, vel cutiteris illis alligatis in exercitum Eumenis iactas, in quibus erat scriptum praemia magna dari illis qui caput Eumenis Cardiani sui ducis abscinderint r&id
Regi Antigono detulerint,tunc non existente in exercitu Eumene, quoad suos reducto,& tali audito nouo prudeter milites suos conuocauit ad contionem ei sedem gratias agens, inquit laudando virtutem suam v nemo inuentus esset qui spem cruenti premit anteponeret fidei, di sacramento: callide subiungens salute suam esse in omnium potestate, nec Antigonum, nec quemq Ducem sic vivere velle, ne in se pessimum exemplum si tueret lambentium perscrutas animos:& illos laudando dixit: Timet Antis nus superari a virtute nostra: & milites Macedones praedictis auditis pre gloria magis peroptarunt seruare ducem suum Eumenem, quam improbe perdere illuob Antigoni dona,& oblata premia. Et alia vice iactis sagittis per Antigonum literis cotra Eumenem in exercitu suo;
inquit Eumenes id ipse arte secisse, ut
322쪽
DE MODO ExpvGNANDI vRBEs,ET ARCE s OBSESSAS . , ess dem suorum cognosceret: non potuit demum post multas victorias euadere Eumenes Argitaspidum militum suorus roditiones: iui Eumenem ducem suum igatum Antigono tradiderunt, & illum Anthigonus iugulauit, & Argitaspides pro praemio suae proditionis ex militia deleti mandauit Abiritio procuratore Aracosiae, & Tarpea laeditor occisus sui ea Sabinis in Capitolio, ne viderentur id occupasse proditorio.
33 t Equidem placent proditiones quibus
dam, dc no proditores: qui Iugurthae nodisplicebant, a probis tamen omnibus sunt odiosi,& diis dati a lege, & vituperose notantur, & ostenduntur digito ab omnibus: & proditores perpetua vivunt infamia, ct cum polleris suis damnaturin ternu in hoc seculo: & caueant Principes 1 sanguine proditorum; ne gignat serpetes in sinu suo: proditores illos qui Fabio dederunt Tarantum, occidit Fabius , Se Seipio Hispanis illis qui Rege
suum Viriatum occiderat dum ab eo peterent praemium, respondit Roma egreferre seruos occidere dominos sumi &quod Senatus Romanus erat pr dictis nimis auarus, & in praemium ritum dexteram illis truncari secit: & seruum illuqui dominum suum Sulpitium Marii amicum,& inimicum Sylis liberum secit Sylla:& in praemium post in pricipitem misit saxi tarpei Capitolini. Nee est
eredendum proditoribus nisi cum tuta cautione, & pignore tuto, ne mors s
et t Et Magnus Alexander credere noluit epistolae matris suae Olimpiae dum foret infirmus: qua sibi nuntiabatur ipsum nodebere accipere medicinam sibi ordinatam a Philippo medico suo: quoniam illa praeparata erat veneno:& hoc affirmabat esse verum Olimpia ex relatu alterius medici, qui emulus erat virtutis
Philippii hoc per Alexandrum virtute sua in corde bene percepto, qui dum esset in actu absurbendi medicinam manu dic ii Philippi, literis prius lectis suae genitricis, medietnam accepit respiciens
vultum Philippi Medici illi, cui legen
das tradidit literas matris: & dum Philippus legeret literas medicinam abseeb:t Alexander , volens ostendere maximam fidem quam habebat medico suo et prudenter cognoscens literas matris essemen ces,&odio scriptas ob virtutem
medici sui Philippi,& tali accepta medicina adeptus fuit sanitatem Alexander prudentissimus Imperator,& bellax: cuius exemplo datur intelligi et ita deficili no sunt omnia credenda: qtiae per dies dicuntur, nam nimis credulitas a seribitur in scipientiae: de medicum illum falli
relatorem ut fuit iuris puniuit Alexanderit nec per prudeles sunt credenda quae narrantur per invidos,ut docet Poeta .
verbis aspera odia mouet, hinc semper Vlixes Criminibus terrere nouis, hic sparge
In vulgum ambiguas,& quirere coascius arma
Fabulosh legitur Magnum Alexandrum ob eius prudentiam suisse filium Iouis Amonis visi cum Olimpia concubere in forma serpentis: ut de Scipionis Aphticani matre legitur suisse visam in talamo suo i & de Romulo, & Remo ortis ex Ilia moniali,& Marte silio Iouis. is t In violenta locorum oppressione celeriter facta corona militum, Romanorum
exemplo primo impetu capiuntur clamoribu si & certamine duro militantia hoc inopinantibus obsessis: & maximo cum obsidentes fuerint pr cedentidie a loco obsidendo, vel capiendo per tres, aut quatuor dietas, & ibi celeriter equitato de die, & nocte peruenerit stupentibus obsessis persepe in expertis: & nisi fuerint experti ut martiales sunt populi Flaminiae dediti armis secillime capientur: quia pauidos, dc rei militaris.
ignaros,cuncta timentes non prolepunt Ioueae magnae vallorum, neque altissimqturres, nec lati sit a moenia, nec arma sortia: quia metus armari non potes populorum ignauium: quorum animi concussi timore laeduntur clamoribus ,
dc strepitibu hostium suorum, illos obsidentium, dc inuadentium. Et si coa
323쪽
ria Euhismo si populos inertes,& inexpertos facta fuerit corona militum ut sus racum machinis , & instumentis belicis circa , omni semota mora expugnentur,& capientur non retardata exin pugnatione.
t Et si obsesii obstiterint in primo imgressu ommisso terrore, aucta sibi audaria pro posse tutabuntur post viribus, ecaste suis: & dissicilior in dies fiet expugnatio descientibus poste1 viribus, audatia hostibus quos inde oportebit v-ti omni virtute virium arte, & belloa si obsessos superare voluerit .
et ut C 'nsilium optimum est in re militati Ioea illa hostium non obsideri quibus io
horis, & per dies obsessi possunt occurri, & laccurri a suis,& integros pro si His,& non aliis necessariis rebus hoste
inuito ponere: quia esset conterrere tempus: estque menti tenendum caeleritatem Lepe prodesse in capiendo loca obdisessa. Et tollenda sint impedimenta quaecunque noctua obsidioni obsidentiis bus,& obsessis resecetiue pugnantibus, di pugnaturis ..rs t Et Populi bella fugientem, & obsidio. nes iunt ab amicis populis placide,& cubumanitate recipiendi: t illis est pie sue
curendii exemplo Trigenorum, qui omni humanitate acceperunt Atheniensius ex, mulieres,&paruulos si agientes propter bellum Xerssia illis ex publico constituerunt alimoniam, dando unicuique dietim obolos duos, & paruulia licentiam accipi cdi poma ubi voluerint, ct pro eorum disdiplina mercedem seicuerunt maristris.
D t Et pro ut alias dixi,ut hostibus tollatur commoditas bellandi, conburendas, ni stramina, & commeatus, ac missi tia,& habitacula. molendina, & sentes quibus hostes fusi agantur, & instrumeraque, & munimenta sua bellica in hostium territorio ubi fit bellu i ut Scipio fecit in Aphrica, & 'uand Nue in pro prio territorio quando sit timor obsidionis, antequam hostes veniant ad obsidendum, ut illi indigeant ipsis,& ne nostris nocere diu valeant: tamen in
atbitrio resident duram prudentum. 'so i Et pulchrum est munus gloriosae misitie quando pro honore dicitur, hic fuit primus qui in hostes transtendit, bc illos inuasit, & muros astendit, & vallii et di merito antiqui coronabant huiusmodi milites, & mortuos in bello vivere Pgloria praesimebant. Ideo boni milites non curent de morte,sed de hon Opr pterea patriam, & suos honorant pro di
Scalae capiendorum Urbium, Turri arcium,& tartiliciorum obsessorum deis bent esse longiores quam sint muri: quorum mensuratio fieri poterit, ut aliis dixi trahendo lapidem , aut sagittam cum filo lineo ligatam, & ita mensurari poterint muri : qui umbra solis, & lunae radiantis, men iurari quoque poterinxpertica, octiloque, & Quadro agri mcosorum hostibus ignorantibus quando umbra occupat terram de mane, vel desero, & nocte lunata mensuretur spacia illud umbrae pedibus, vel arundine, vel alia simili materia et & tantum erit altitudo propusnaculi, quatum in longum
umbra erat in mensura: & aqua hue
rum cum filo lineo , & perpendiculo
si i Vmbrarum rationem primo docuit Anaximenus Milesius Graecus: qui primus etiam iuit qui horologium momstrauit Lacedaemoniis:&ratio messionis huiusmodi cessat in obsturo, & nimbi lota tempore.. Et si quispiam steterit in plano loco deorsum contra solis rectitudinem ponens umbram suam corporis pedibus metietur a xxiiii. Die mensis Decembris cum sequenti mense Ianuarii.
8s f Nimia quoque aqua ut superius dixi
saepe capiuntur urbes, turres, & arces: quae possunt etiam sust ari aquis,sictis argeribus, & ripis aduersus eas, plurium'. fluviorum aquis insimul iunctis per diuerticula locis obsessis contrariis, ut dixi de Sopore rege Persarum: qui Araxem fluuium ob aquarum abundantiam diuerticulis conductam Nicomediam coepit
324쪽
MODO Ex GNAm et UBES, ET: ARCE s OB Siss A s. rore i Auro etiam capi possunt turres,urbes, i di arces,& pariter ferro quandoq; liberare Camilli Romani dictatoris exem- I lo qui Trutinam suam restituit Gal-i dc aurum pro patria seruauit inquiesi ensem se una esse marte ponderandum, di hostem Gallum abire iussit dices pro h prium esse Romanorum ferro,& no auro patriam seruare iuxta illud. Itan bene pro toto libertas venditur
Non sit alterius q potest esse suus. Et melius est in libertate mori,quam eum verecundia vivere in seruitute perpetuam. Nam dies ille verecundiae ei l de pluri in vita hominis patientis dedecus, Liberii sententia Romani Equitis:pro libertate Brutus, Cassius, Cuia, Cascha, cum Metello Ciminico, & coniuratis. xxiii. occiderunt Caesare in senatu apud colun1m ubi filerat statua Magni Pompei anno sue statis tui. dc per annos tari tum quatuot Dictator regnauit in urbe, . & antequam suisset interiectus per septe estat ivit ortus sine lumine, nebulosus,& pallidas extitit, & huctus in inimeturi cadebant ex arboribus, & apparu
te cometi,& statuam marmoream con
uersam suisse retrorsum in Capua legib
assi Loca obsessa he du ferro in expugnatio
ne,& duro norte capi possunt,sed arte simulata fuga positis insidiis, liberalitatri:, cautione, libertate,suspitione, miciti ctis hostium signis, & vestibus. simulata vaticatione tumentaria aut ve-
.natione de die, vel de nocte fugit tu ru, redebitorum ciuilium, & criminalium i liberatione:& quor udam exprimatibus corruptione,st exilio cum talea missoruad hostes ut tracta renc proditiones sedi pluribus aliis modis prudentia Ducuexperiendis,t Quid sit Ciuitas quaero,quid castrum,
di quid uilla, quid oppidum, & quid pro
uincia, quid terra,& quid districtus , odierritorium, & quil patria: & quomodo constituatur ciuitas,& quid differata patria ad haec faciunt notata per Alectaino. ui ld. s. Sin autem. Ade n oper.e i nunt. Se per Bart. Sc Banin Lit. C. de m- . tur. liber.& per Barti in l.s nupta. C.de
s t Edictu de noui operis nunciatione vendicat sibi locum in ciuitate,& in castro,
de extra ciuitatem,& extra castrum: Ctuitas appellatur quasi ciuium unitas cis. Si ciuitas,de senten .excom. in via
exi Oppidum ab oppibus dictu' est: est :
- genus aptum comprehedere ciuitatem,
- , eastium t Vrbem,& l. Pupillus. s. Oppidum, di per Bar. ibi tale veritasgnita. ubi habetur m appellatione oppidi non venit villa : Ad praedicta faciunt nota. per Bar.in d. l. Pupillus , & in tracta. suoi qui sint rebelles in verb. Lombardiae, &in l .haeres,& per Gl ibi. C.deleg.i.& pCanon istas in c. Si ciuitas,de senten. ex-e commv. lib.vi.& quaelibet Ciuitas debrei habere Episcopum,habetur per Bal. in Lunica. C. de metro ii Beryto lib. xi. .
Sy t Angelus de Perusio in repeta di insula. st de vel b obligat dicit prius fuisse ciuitates, aliam fuerit Episcopi: & dicit illam esse ciuitatem quae habet iurisdictionem eligendi defensores ut in.s. Ius iurandii, i authen. de desenncivit. Et quid sit Prout ocia,&qualiter constituatur notant Dino. in l. vltim. C. de praescrip. long.temp.& in c. coram, de eletaso i Et quid sit terra,& an comprehedat caiirum,& villam Dicis sic, e.cum in partibus,de verb. signisc. Et de territorio, districtu,& duriesi habetur in d. l. Pupillus. S.Territorium, st. de verb.sign. & in c. Pastoralis extra de re iudicata,& in cle. men. Ne Romani,de et Q.
yihi patria vero,& quid sit , ct an idem
sis ciuitas habetur per Bari & Bal. in Liti. C.de natu . liber.& per Alex. in l. iiis me no. Oper.nunc. in s. Sin autem, & polia radan cons. clxxvi.& Fran. de Areta in consi .lxxvi.& in cons.lxxvii. ubi ponit an appellatsone Ciuium veniant coismitatenses in territorio habitantes
si i Quaero quot Ciuitates faciat Regnsi. Dic decem:& sic Pr ses Roma diolae qui habet sub se decem Civitates sub subernio,& iurisdictione sua vice Rex dici potest:& nomina illarum decem ciuitatu
325쪽
Rauenna Nobilissima patria mea antiquissima cuius antiquitati catalit Roma. Item Fortiuium, Fauentia, Cesena, ruta, Ariminum, Foru Cornelii, siue I mola, Sarsina patria Plauti comici Poetae, Forum pompilianum,& Brithonorium r&quia in titulo suo ponit se Praesidem
Romandiois, re ex harcatus Rauennae. Nam si laret cum essectu gubernator totius ex harcatus Rauennae ei uitates tam rei duorum regnotum,& vltra sub regimine suo: quia ex harcatus Rauennae se extendit ab appenino ad mare Adriatiram usque ad padum,& 1 Pado ad mare praedictum:& praeter dictas decem ciuitates in ex harcatu Rauennae sunt et ii Bononi Ferraria, Parma, Placentia, Mutina, Regium, Adria quae nomen dedit mari Adriano,Comaclum, Bobium, Pisaurum, Cuncha urbs modo diruta in mari ex opposito Catholicae inter Ariminu, ct Pisiurum de harum ciuitatum Epistori curiam Antiquitus se ciebant Archie. piscopo Rauennae, ct in Rauenna manebant ad libitum dicti Reuerendissimi Archiepiscopi Rauennq, ut faciunt Reuerendissimi, & Illustrissimi Domini Cardinales incurra Sanctissimi D. N. Patri:& in Rauerma ex harcos. i. Principes morabatur,& dirus ciuitates iurisdictionaliter regebat, post ex harcum domnata fuit dicta iurisdietio in temporaliabus,& spiritualibus Archiepiscopo Rauennae ab Imperatoribus pluribus et Et ego uidi priuilegia dictae donationis ,&post lut dictio praedicta fuit P multos, di multos Imperatores restituta P Deo
Rauenna cum toto ex harcatu suo Roma
nq, Ecclesixin ego uidi priuilegia multa cum bullis aureis existentia in mole Adriani,vbi est modo castra, & seu Arx sancti Angeli de urbe, ubi fuit sepultura Adriani Imperatoris.'s t Maaero si Ecclesia subsit domino temporali pro temporalibus quantum ad remporalia, & laudatia tantum, Dic et sic,& tributum siluit Ecclesia c. magna, xi.q. i. habetur in capitulis Corraei me. i. N ibi per And.de Iser. in s.& iterum si clericus.
si et Item quaero si vasallus ecclest sit de
foro Ecclesi ,ut non conueniatur nis in foro ecclesiastico, habetur in c.i. de sui. contra libertatem Ecclesii.
ys i Quito de casu si ecclesia potest alienare suam rem in seudum datam, Dicet non nisi in dando alii in seudum c.i. aeter Doct. ibi. in s. i. qua vasal. Iura.de- t. Nam idem seruatur in clericis danti
bus seuda icut in latiis c. Plaeterquilii, de test.
sc t Et ecclesia est cultrix iustitiae, nec paritur aliquid fieri contra iustitiam habet
in c.I. in s. Praeterq, intit si de inuestitiques . oria. inter dom.& vasal.
si t Q utro si potest Ecclesia Romana ratmere ab I mpetatore aliquam prouinciat Dic qui dite: ut tenet And. de Isserinpraelud. suis sevd. in s. Tertio qu titur, vers. Item Ecclesia Romana. Nam Ecclesia Romana potestatem habet in Imptario Catholicorum propter Deum. Imperator Argolicus enim Constantinopolitanus habuit Imperii potestatem Senatus, Populi ii Romani succedens Cisari Dictatori:qui a Senatu,populoq; Romano fuit creatus Perpetus Dictator,& lmrator uniuersi Romani Imperii : quod pPapam fuit post in Germaniam transatum,& modo i Papa Dei V icario, di ab Ecclesia sponsa Cinisti, & ipsius tincta sede A postolica dependet Imperin quod principaliter Dei est, in cuius potestate
326쪽
IVRIS UT RIVS QV E DOCTORI SE WV ITIS ET COMIT is
Demodo defendendi loca obsessa. Tractatus.
Trincipes bene minure debent , ut illa ab sidione defendam ,-reqviramur, bono facio inperemur. figulariter enumerant r.ed nu.2 S.3 .cim miliis si .s Ignis inrendiarius qualieri fiat edi merceatur, quantum contra hostes prosii. edi quomodo conira illum sit nam d-.-n me. Docetur modus cegnoscendi cauas Murraneasci modo ista evitari Aleam.Onu. s. 6 caua fulterraneae qvibus locis magis noceant. Loca obsessa ei in tempore , in quibus herii sint magis instodies .s Principes cupiaci uis tantis mas ae eanes mordaces in loci, o Ps tenere Abent, tu hostes ad tua uenisntis repellant mordeant.s obsepi epia similatione osedere debeat hostibus no indigere annenis nec alta sibi necessardis. o De victoria edi liberatione Vrbis per Romanos contra Gallis, in maxima gloria Romanarum uirginum iis capitolio si larum, quod deficiente canipa bitantibus flui qua Punis ines bauctis, proprios capillis Di incia runt. quibus occursum fuit bassiariis Sca. pii actum Asen et O de constitutiove templi Veneris caluae.
a I Loca obsessa liberari 'sunt, homum loca in patriam o dendo. Loca in montibus si si quomodo lapidibuspo seni defendi. et a castre catholicorum Imperator, optima in Dra fide aggrediendo infidelium Ioca, ictoriam
, 3 Populi capta urbe,quemodo te ni etiam se defodere,er a manibus Mylium liberare,
animae qua arte raesus est a campanorum obsidione. I obfidentes e Lutetiam uinciabo Asaninisse bellaretibiis, ut conligit Forsu , uti exemtatus Gasiorum fuit inierfectus usique ad missier Regi P rrho in riuitate Argivorum,qua fuit Litersectus, a populis pretinaciter pae
Loca obsessa quandoque seruantur relictis periis aperti, sine custodia dando hopibus de rebus papaueratis. ergipstia farina, O malibus. ui pereant Prouis cit Brisenedi Im
quandetque portas eorum relinquere apertas.m o sis fugietibus tuta detur nia abeudiisti Oratores mutendi ad hostis,quata esse dcbeat, quod si eorum e um, quoemodo per ipsa urbes obsesse si radenda. m. a L. lia qua arte capit Athenarum ciuitatem,
per Ar Iouem yrannum occupatam.
1 s ciuitatibus infidelium quae se sponte dant Imperio catholicorum, tam ria mue aliquod . . malum inferri iubet iid erga ipsas omnis hamanitas ct munificentia is utenda.etet inbiles experii O fideta mittendisiunt ad cis fodiam locorum obsesiorum , qui pro gloria inhonorem suorum defensione Hligenter Hediani Asirenu. yrinem. 18 Dediuius no est facile credendum,nisi prinis receptis A istis armis , c dilui, exemplo caesaris. as Famonim tumultus in Iecu c, sis quomodo sedari Abeat. 3o Fames O ciuitatum partialis vis teneatur ad ressionem damnorum in iniuriaram par
327쪽
s et crimen lase maiestatis itumrrit, di nuruit tractatum cum hostibus ut Principissubditum
ciuile, di tutioius sunt per Pini rapes emui ar
3 3 Priticeps uniui factionis pugnam cum Principe alterius factioiiii, an de at partem qua sibi inimicam siuspicat a cultate expectere.
Maroelius qua arte retinuit , Plam amicam Remanis, ' nu. 3 q.
3 Dubia praeliis in populo qualiter a Ducitus hilli tolli debeat. 3s L. Lucullus quomodo Mithridatem .s si is
. iis uestibus armis in insignibus ipsorum ota se fomum,magnam umbri , ras, limitiam fingi mi. 3s Sapisitium urbis Sasiae r pensum datum Ale Uxandro interrogamisi plures erant uim aud
3; Obsessa loca, etiam cum equitatu levis armaturae defendi possunt, testes aggrediendo, i f. est Aisensus cactriata Marchio Arrip tidi. iis liberando 2 eapolim ab obsidione G liorum,corum discipato exercum
UT AN TvRfo sella loca probe annonis munita, a fida& experta hente militi , variisq; armis, de machinis bellicis ---mobilibus lieni, tet rasti, & lapidum: ex op sitis sectis in holies quq etiam comburi, & dirui arte magistra post uni incendiario it ne, trabihil : acutis, cum serratis capitibus extra muros positis:& intrinsecus arte cauata terra facile corruunt ut aliis dixi a Maderose machinae, pie superari etiam possuiu obsessorum machinis superanti Din trirres, de machinas obsidentium.
x i Et Machinae bellice insiduid' hostibus aptius apponantur locis obsessis noctur- teni re., & in locis opportamis ubi
FER RETTI hostes designant uenire qna m de diei die
hostes certiorent,& aptius etiam de nocte delirunntur hostium muniretenta qde die: quq variis etiam modis ut alias dixi repelluntur arietibus, testudinibusq;&edificiis,& propugnaculis arto factis, di appositis illis, & in ipsa arte proiecto
Vulcano:&per irruptionem experto Marte tolluntur.3 iEt qa in re bellica est valdh utilis trinis
incedi artim,& qualiter diuersimode fiat,& exerceatur dicam in libro rei naualis: quem Domino diice , di eius gratia coni pillare decreui:vt Catholici indicti in omni bello utriusq: elementi terrae,& a qpto Clitillo Domino Deo nostro bellantes valeant facilius infideles superare:& et quoniam in re nauali ossicit magis it nis' praedictus quam in terram qua etia vat
de prodest pro uictoria, & hostium destructione Ideo ibi de dicto igne latius bstri re decreui . Romani existentes in Ciuitate Pater cum Haesidio:&M inientem ad moenia prospedierunt Asiam tbalem, illum fuerunt aggressi intus, ecextra ciuitatem tutantes illam, Se Atatu abalem occiderunt cum suis bellica arte. t Et s contingerit per obsidentri cauas fieri sub terra cauatas, ut obsella loca ea epiantur,vel piaecipitentur ob ignem sultureum dolosum,& machinosum. Consi lium erit pro obsessis ad cognoscendum cuniculos,& cauas de nocte sectas fumo
terraemotae solis calore in eius ortu sumante, vel auditu custodum,aut motum
aquae arte posts in aliquo vase, vel spiramine: puteisq: pluribus profundis factis,
aut aliter prouideatur. s t Providebitur ii arte prudentis ex neris iti ducis obsessorum cuniculis, & talpis contrariis,& contrarauis, spiraminibus, in tantum quod non ossicient locic obsesssfactis contra foveis,& spiraminibus te pluribus varie cavatis per rectum tramitem obliquumve, aut extortum, posita ibi aqua,ves alia humida materia: hostes i cauantes impediente, & prohibete igne non parere e flectum suum: prout secit Similiton Dux Atheniensium in Sicilia . icontra sinianos:ctui cauas secerun , &
328쪽
no non ien tes obbseni cotra cau ri cotrarii . cauis uictores permanserunt, & vhriis modis impeditur essectus incendii
Curium factis puteis contra ipsas cauas subterraneas, aut in illa q arte conducta
aqua fluuiali, vel tantium per canales,& slata,calcedi viva cum aqua, vel materia ignita, de ramosa, machinosa , dura, aut liquida hostibiis noctua. I ta P in i disca uernosis cauis sui lucabutur hostes,& ibi peribunt obsessbium virtute: ut Gottis contingit in ciuitate Neapolis. Per cauas subterraneas facta sibi via ea. pra fuit per Romanos urbs Veientano rum, & aquarum derivatione occuparasuit Neapolis ab Ellisario duce Iuli in iani Caesaris.s t Cavae subterraneae magis nocent locis terrenis arridis,& siccis, montosi , & no
saxosis ubi aqua haberi non saeis
st: si ita ibi puluis sulfurea operatur, &in humidis loci g, & dlii uiali tepore perdit vigorem:& Populi imbelles de cauis huiusmodi timentes, se hostium dictioni
sponte tradunt: contra quos prosunt si .ctiones arte factae per prudentes Duces.
t Et habent pro regula curari obsesii ne capiantur ab hostibus ,& opprimentiae de nocte tempore quo quiescunt post factas custodias, seu vio illas,aut de mane in ortu Solis, vel de sero inter die,& no. ctem:aut quando cibatur, Sc seu cubatur in meridie secundum naturam regionii ,
re militum quorundam, vel qua do equiluerunt ad pabulandum , seu ad pota dum, vel celeriter poli factam expeditionem. Ideo est prouidendum ut de nocte sint vigiliae,& m non dormiant, sed vigiis
latitissimo maneant, & pariter cullodes de die lint, dc son per in armis. Exemplo Marci Antonii Romaenorum Imperatoris qui dum in Armenia debellaret amplissimam ciuitatem Faortem a Rege Parthorum Faorte constructa, prius per ipsum depraedata regione Antropam
terna,relictis impedimentis tercentoruti irruum,quibus portabant machin ae cucul odia Titiani,sciens uxorem, & filios Regis Medorum esse in ciuitate: di illico Faortus Rex Parthorum occim patre Tum exercitus Nirte, fuit aggressus Titianum 3e illum interfecit eum quind
ei in millibus hominum Rege I lenio
capto,& omnes machinas cobuxit: quo audito per Antoni u suos acie instruxit,fc illos ita instructos retinuit silentos intentoriis ad quos Parthi peruenet ut mirantes de silentio.&dato signo per Antoniuin sugati Parthi fuerunt a Romana
virtute,& cum magna Parthorum caede mira celeritate occupauit urbem An
8 tPrincipum prudelia est maxima tendire custodes vigilantissimos in urbibu arcibus,& turribus cum domunculis, dctabulatis pro custodia factis super altis muris, ne sint, ventus, tempestas,& imbre ossiciant illis, tenendo secum super momniis viri tanti si imos, & mordaces cantardiui holles venientes ad moenia cum scalis, vel in ipsis vagando sentiant odore, & mordeant illos,& repellant, & cum latratu cereioret dominos suos, & eorum custodes:vt Olitoris canes insecti fueriit Eumeni in expeditione castri Syracusarum detenti a Dionysio tyranno: quem expulit Eumenes capto castro, dc Syracusas in libertate posuit. Et hostes repellent vigilantes custodes laxis, Sc aliis aemis, de instrumentis vatiis, ac machinis
bellicis aptis ad repellendum hostest ita et obsidentes inimici votum suum adimplere nequibunt. Cotra canes pr dictos feroces vigilantissimos,& mordaces prouideri poterit virtute huius versiculi psalmi prophetae videlicet In chamo,&freno maxillas eorum constringe quii non approximant ad te, vel cum ossa ariste facta,& sibi iniecta qua sumpta per canes ipsi ulterius non latrabunt, sed do, mient, vel morientur apta materia ut tu ipi venenati,& de Cerbato latrante canistat Poeta.
Melle se ratam, medicatam frugibus offam.
y Regula eit militiae quod obsesii flent
in optima custodia,& utile est pro ibieciis habere copiosas annonas cum reliqunccellariis pro bello, ae victu: quibus E e
329쪽
I v I. I I pobsidentes setth putant obsessos indigeae: dc profuit quandoque proiicere extra incerua locorum obsessorum panes in hostes ut Romani secet sit in Capitolio ol,ses i i Gallis:& Athenienses a Lace moniis, vel mittere aliquem bouem extra locum obsessum qui pauetit se mentum quem si hostes intei siccrint, cognoscent obsessos non indigere frumento : Ita quod arte tali obsidentium an ibinus. & fiducia peribit et qui prius credibant loca olbses jacarere cibariis. Ideo talem obsiedionem secerunt praedicta de causa, qua cessante cest ibit. & effectus c. Cum cessante, de appella. Trasibius Dux Milesioru dii soret obsessus ab Aliato credente illum indigere victu,oratoribus Asiati ostendit magnam frumentiquantitatem, & in foro publico, & conuiuia multa laciti quibus ostendebat se posse logo tempore tolerare obsidione. io t Et fuit consequuta post per Romanos contra Gallos urbis liberatio cum victoria virtute sui Dictatotis xv. Κalendas
sextiles prope flume Aleam in Sabbaria via dillante ab urbe per quindecim mi ita passuum, urbis iam primo sequuta ruina,& patrum ride, & arcis obsidionexapitolinae rubi gloria maxima fuit it manis virginibus in Capitolio obsessis, quod deliciente Cani pa bellantibus suis qua funes fiunt scorpionibu ,& balistis, proprios capillos sibi inciderunt,quibus occursum fuit scorpionariis e & Capit lium hae de causa fuit desensum:& ob tale factum egregium in honorem eminei sexus templum Veneri Caluar Senatus fieri constititit, prout docet historia,& idem secisse legimus sceminas Aquilegienses, Aphricanas, & Carthagineses
obsidionum quorundam temporibus.
ii t Potest etiam tolli hostium fiducia , &locorum obsidio patriam aggrediendo obsidentium: ut alias dixi de Scipione Aiaximo Aphriae destructore: qui opprimendo Carthaginem reuocauit Annibalem ex Italia quam per Dies amigebat: &qui sua diu tueri nequeunt aduersa tartuna illa conseruant, opprimendo aliena, rotam sua instabilem voluis
te fortuna. Et pro tuitione obsephta
locorum in montibus constructorum
proderit implere uasa saxis magnis: &illa in praecipitem contra hostes mittere: quibus impetuose cadentibus perdet;& lacerabunt obsidentes. 1 t Et si Caesar catholicorum Imperator,& semper Augustus Dei titui regna per infideles occupata aggressus suerit cum suo in uictissimo exercitu orthodoxorum illa optima fide:vt unus sat Pastor, di unum ouile,ut dictat Euangelium, secum erui,& pugnabunt Angeli, de nihil resistere poterit diuinae potenti c. is i Capto namq: aliquo obsesso Ioco vi, aut dolo: diurno, aut nocturno tempore caesis custodibus, aut vigiliis ut cantat
Invadunt urbem sim no , vinoque sepulta mCeduntur uigiles, portisque patentibus omnis, Aecipiunt socios, atque agmina conscia iungunt Tempus erat quo prima quies mortalibus qgris Incipit,& dono diuum gratissima serpit &c. Et in somnis quid agere
i. i Animos populi capta eorum urbe poterint se in ea etiam defindere uariis modis, ascendendo turres, & domos altas,
superiora, & altiora loca, iactando lapides, tegulas,& ligna missilia, S ponderosa laxa deorsum in hostes iuxta illud
Nee spes vlla fugi, miseri stant tunibus altis.
is i In capta urbe Agros per Pyrrhum, iactam it tegula a firmina quadam in caput ipsius regis Pyrrhi: qui tali percussione cecidit in terra, & inde periit mrhus Rex Epyrotarum, truncato libi capite: Nam hostes in loco infitiori existentes grauiter laedi possunt, aut se collocando ciues in aliqua sortiori parte canti loci, quae per se tueri possit arte, militari, exercitio, hostibus inuictis : quod
facith feri potest quando locus obsessus sit magnus,& pauci in eo sint deliniorra
330쪽
DE MODO DEFENDENDI LOCA OBSEss A. rio
expertir ut proia fecerunt tempore no, stro Caesarei milites in obsesso Mediolano i qui sua virtute pauci experta multitudine superarunt,& Mediolanum Im
i Poterint etia se tueri si ex una parte loca capti fuerit factum incendium magna ita * hostes citcuire illud non possint, dc totum discurrere exemplo Nabidis resis Spartanorum qui arte tali Romanos impedivit iam ingretas ciuitatem quorea illa expulit incendio talia Et volentes Campani obsessi certioraret Romanos de obsidione Annibalis extra ciuitatem miserunt quendam ut captitium, &literas instio Annibale attulit Romanis
qui arte everteruiui Annibalem ab ob- ssidione.
x et i Possunt etiam obsidentes vinci a populis obses is in militia doctis, strenue, &animose bellantibus, ut in flumina contingit Fortiuii:qui unus Gallorum exercitus fuit interfectus usque ad unum a bellaci populo Fortiuit, te callide reducto arte,& consilio sui Guidonis Bonati
in una parte ciuitatis, & ex Gallis nul. lus euatit qui suisietenuncius suoru excidii r quorum cadauera in puteo magno
ex illen re in taro publieo dictaeri civitatis sepulta suerunt: & laeus ille hodie nuncupatur Cruceta Gallorum: & in huiusmodi inuasionibus locorum pro libertate,& defensione patrie, personS, de si rum honoris ,& terum: pugnat uterque sexus mastulus, & foemineus indiue
is i Et ut alias dixi contingit regi Pyrrhodum foret in Ciuitate Argivorum populo pertinaciter pugnante: Qui I yrrhum elephantem interfecit, & bellua mortua impedivit regis dueessum in arcta roturba,alio Pyrrhi elephante ob mortem sui dominitarente in omnes, vulni rato tunc Pyrrho a iuuene quodam Argivo,
cuius mater misi tegulam .super caput
Pyrrhi qui contra dictu in iii uenem quaerebat vendicare vulnus quod sibi intulerat:& ob ictu tegulae praedicte ab equo excidit Pyrrhus in terram,& inde manu Zofiti militis Anthigoni caput illi non sine tremore truncanit: & per Aleionem
filium Antiligoni pr sentatum fuit patri,q vita Pyrrhi caput plorauit, & filia
caput percussit baculo ob impie factum per ipsu in in i praesentando Anthigono iacaput tanti regis' quem cum honore magno sepelliri fecit ut decuit inclyto imis peratori,& Pyrrhi filium Helenum una
cum suis Epirotis probe ieconciliatum cum mira humanitate, dc magnis numeribus remisit in Epirum . Et post emissu igne per ciues in dicta ciuitate Argivorum Flaminius Romanus ingressus in ea cum exercitu fuit ex ipsa expulsus:& Caesar seruauit Megaram apetiis serris leonum.
i Et deserto loco obsita , portis relictis
sine custodia,optimo mero , celere lit, ecBaccho ibidem existente calide papauerato,ut hostes crapulati dormiant,& inde deleatitur,aut capiantur se inno sepulti , aut gipsata, seu uenenata farina, vel alia materia cibi, aut potus moriantur:
ut olim secit impius, & improbus quida Graeculus Imperator Bisantii qui sarinam pipsatani misit exercitui catholici Imperatoris Germaniae, & Reeis Gallorum iam ducto in Graeciam ad recuperandum,& acquirendum regna Christi fidelium occupata per hostes infideles, ct dictam gipsatam serinam fere t tus exercitus praedictaeas periit, io,inuidia,& dolo dicti Conllamineia sis Imperatoris: qui postea ob dictum, (vt reor
peccatumiimperium tuum Argolicum perdidit occulto Dei iudicio , di dictx fraude gipsa tarinae, aut venenatae aut nonae,data occasione poterint inlidi hostes disci pati opera Principuni catholi
t Proderit quandoq: obsidetibus intrantibus locatiobsella portas eorum relinquere apertas: ut obsessis fugientibus tuta detur uia abeundi, aut procla ouiri facere, nullus de capta ciuitate laedatur,
nisi illi qui arma habuerint, & illa tulerint resistentes contra obii dentes:& si ae . ima proiecerint in terram indulgeatur illis sub certa rana si contra factum fuerit exequenda in illos qui non pariae. unt, E e X