장음표시 사용
471쪽
N explorabat praeter alios exploratorex re speculatorem sunt: inuidi uit tutis Alexa lidri maeni: qui onini periculo se sob-niiserat: ut honor & gloria animi sui inuicti propat iretur: noli laudo ae imperatores bellorum in explorando ponant personas suas ram poderosas in arbitrio tarcuneique est hostis & inuida uirtutis:
qm aruim illo capite dii pergit exercitus.
ii t Et qui de eli prudeter considerandum di
quando ignota petitur regio: ar non oportet vagari in incertor neque laber intum
intrare sine filo: led omni cum diligetia
exactissima perquirere locorum opportunitatem: ut euiteriir imminentia futura pericula ob occ*ltos scopulos,& arenosa scatina a natura, seu ab industriali arte, uel a reumate tacta.
ix t Ut olim in Liburnia fecerunt Veneti: fui caute nauigarunt ad Arbenses obsesos: sibi tune consitae atos, & oppressibsa Liguribus: & ibi se tuto reduxerui ad amicos & ad loci im peroptatu et & ipsos Arbenses arte liberarunt ab obsidione tune valde fidos Imperii veneti ut Ve-neta docet hii loria. 3 t. Et quia pro communi utilitate imperii uectigalia tam in terra. in mari reperta & imposita suere ideo de his, & decollectis,muneribus, & oneribus et quae per dies ex causa imponuntur pro neces, sario usu populorum scribere decreui . . i A nuibus regulariter nullus est immunit et lieet proserat rescriptum principis
super immunica te quia presumitur obrepticium.Lomnlu. C. de uellig.& comisi .ir tiVbi habetur per Dore non ualere reis scripta facta contra statuta,& conuentiones vectigallu: & in l. qii id quid ibidem. 6s pro vectigalibus ter Lia pars. octauae pertis soluitur pro uectigale.ir iis uod dictum est a vehendo latine: &gabula communiter vulgo dicitur ita lico sermone: quia ut vulgari sermone dicitur, inolii se trouano gabati per te ga- belle: & tollonea graece a tollo tollis diu
cuntur: quia pro ipsis octava pars tollitur, seu soluitur eorum: quae vehuntur. l. apstatione. C. devectu g. ita dicit And.
de Istr.in tit. l sint rega in. S. vectigalia. is t Et si foret immunitas eoncessa alicui
per principem extenderetur immunitas tantum ad extraordinaria,& non ad ordinaria munera.is t Et si princeps specialiter contra legem
omnium. C.de uectigal. disponeret: cum clausula non obstant Crane talis immunitas sortitet ei sectum, etiam in ordinariis muneribus tenet Glo. & Doct. in. l. fi. C. de a liiq duci.& in l. rescripta. C depreci . inis . oster. ta per Bal. in l. omnes C. quemad. praescrib. & Bar. in l. f. C. scontra ius & vii l. pubi . habetur per Do in l. Iuli an .st deleg. iii.& in l. v. iis qui ducenta. st. de reb. lub. ubi habetur quod immunitas concessa non extenditur ad
ao f Et tenentur domini terrarum imp nentes gabellas,& pedagia custodire territoria sua:& si quid foret in ipsis derobatum per latrones tenebuntur ad emendam de iure: dc ira seruabatur olim in Regno Siciliae ex regia prouisione: habetur P Arch. in c. si quis peregrin s. xxiiii
q. iii. dcc dominu xxiii.'. i.& in. v. q. Scc. adiministratores, iij. q. vii. Oper Bar. in l. nequid st. de inced. rui. naus hodie unuuersitates dicti regni, & barones tene itur custodire territoria tibi data in seu-idum talias cadunt in poenam,& ad emen idani derobaris per cap. rhis Roberti: id procedit ii potuerunt prouidere, renon. prouideiunt: habetur per Bar.& Glo. in c. l. nequissi C. de incend . rui naus & peri currentes in nrateria qoneg proceda.
xi t Et primo de publicanis: An cum bona
conscientia possint conducere,vel eme irq gabellas : dic posse secundum Balae in ic. i. quae sint regal. in us b. seud. 8c in l.i.&per Anq. ibi .ls. de iust.& iur. xx t Gabella namque est ordinarium munus: quando imposta est per statutum vel legem: secudum Bar. in i .ii. C. de iuris immu .Quoniam pro publica utilitate inducta est,quae praesertur priuatae.
3 t Nauta quidam promisit consignare
merces in portu Cesenatico suo periculo,& ex pessi an teneatur statuere expensasgabeuae : quae veniebantur soluendae pro dicto contractu et dic non teneri. Ita
472쪽
DE GABELLIS, ET PvELICANI s. conssiluit Alex. de Iino. in consi. lib. ii. vol. ubi ponit si gabella sit onus contram tu : uel rei trahendae Sc.a t Et cum statuta gabellarum sint stricti
iuris ut lac ius dicam inferius: & an sta tuta loquentia de pabellis habeant locu super rebus inestimabilibus et dic ae non Lila autem. S de ad Pintil. tur.& y Alexis in eanti . lvii iii .vol.
as t mixto de rustico loci statuti dispone.cis: I Q quolibet vitulo nascituro in territorio se luantur duo solidi tot rustieus illidam praedicti territorii halbes bestias uas prU nantes coduxit illas in alio territorio ubi parieriit uitulos plures: an ipse teneatur soluere gabella pro ipsis vitulis in loco patriae suae ubi est dictu statu ru:die et ste,quia id dolo fecit:* secus foret dolo cest in te rustici secundu Bal .in l. si in fraude. C. de lega.& per Bar.& Glo. in l. cu satis. C.de agri.& censi. lib. xi.&in l. li ex facto, la gradi. C. de haere insti. as i Quia fraus non debet patrocinari do lota,nec valet m sit in iraudem legis, vel statuti, sed nullum est ipso iure. l. cum hi C. de transact.& per Bal. in I i. C. si quis in fraud. patro a 'Stat prouiso in ciuitate, et si quis per mensem tenuerit in villa familiam suam&ipse habitauerit in ciuitate an teneat ad onera in uilla, vel in ciuitate dic et tenebitur soluere in uilla: qa ibi est maior pars familiae sue: Gl. est in l. i. C. de liber.agn.& l. cu scim'. C.de agri. & ces .li. xi.xs t Iddem est dicendii de collecta si rusticus tuerit ad habitandum in alia villa ne talueret collectam in prima uilla, tenebitur in prima ubi praeuentus est. l.proui. dendum. C. de decur. lib. x.& si non dolo discessit tenebitur soluere in loco ubi habet maiorem partem familiae: & facultatum: quia incola dicitur illius loci .l ei-ues. C. de in col. lib x. de per Bar. ibi & in l. fi. C de agri.&censi. lib. xi. , t viget statutum, lex seu consuetudo: in ciuitate T rustici emetes bona stabilia teneatur ad tales collectas:& et ciues emetes sint immunes ab huiusmodi angariis
di collectis. Contingit * nobilis quidam precibus i uilici pro rustico emit stabi-ili lia: ut non subsit oneribus praedictis qua
poena teneatur dic rem pra dictam publicari fisco. l. i. C. de naui ul. non excusiui.
cum rustico v non teneatur soluere collectam: an ualebit tale pactu. Distingue aut rusticus est oriundus in villa dictat uniuersitatis,vel erit forensis & no subditus uniuersitati. Primo casu no valebit: niti ex causa vera Sc approbata. Secundo eam fidet est ipsi seruada: & ualebit. l. ii. Udetur. immunit.
si tBannum seu proclama stat in ciuitate seu ita tutum: et si quis portauerit bladii sine licentia inscriptis habenda a publicano P perdat bestiam,navim, vel currum:cum quibus portauit bladum:an debeat perdere pultu vel scapham: seu sacchum in quo erat bladum: de quibus nomeminit bannum vel statutum die s noten et Bal. in i iii. C.de naul. fenoris 1 t Et similiter in legato nauis vel bestiae
non uenit scapha, neq: pullusivi accessorium legato cuni ex se stare possint, nisi aliter de consuetudine seruaretur. l. lebatis. s. ovibus C. de lega. iii. & per Bar. in l. cum quidam .st. si cert. peta. & in t .vac- eq.de euict.& in l. si ut certo. Ecomia. dein l. si quid C. de leg. ii. 3 3 t Iubet statutum m animal eu quo merces extrahitur sine solutione gabellae publicetur:& si pluries cuni eode animale fuerint portatavettita an pluries animal publicari debeat, dic * no, cum susticiat una publicatio, nec postunt in eadem reconcurrere plures cauta lucrativae secundum Bart. in l. Meuius. s. duobus. R. deleg. ii.& Ioan .de Firmo in ultima parte sui tractatus gabellarum cum fiscus dicatur habere causam lucrativa, notat Bar. in l. i.st solui. matri. 3 t Nec venit in tributum cum creditoribus delinquentis, habetibus causam onerosam,habetur per Bartan l. rescriptu &ibi Glo. st.depare nec in speciebus cadit duplicatio poenae,ut per Bar. in d. s. duobus. Quid si dixerit statutum : si quis
extraxerit tales merces perdat currum:
473쪽
xerit perdem merces, & curru : p hoc nohabet perdere boues ilias ducentes: tenet singulariter Sal in l. iii. C. de naut.sino.
3s t ubi dicit Saly. . si quis potiauerit sal
mam frumenti fine licetia perdet illam: non tamen perdet sacchum cum quo salma sumenti portata fuit.: Et si dixerit statutum terdat salmam
mercium: non tamen perdet animal, ne-
uecurrum: ira tenent Bald. & Saly. in . l. iii. C. de naut foenor. Nec obstat lex nec liquide. C. de pen .lega.nm: lex pecu Iiu. s. quadrioae. II. de leg. iii. cu praedicta sint accessoria:cum exle ita re non pos
snt: Setiam quia ibi de fauore ampliando: hic de odio resti ingendo in statutis pregula odia de reg. iur. in vi.& per d. Io. And. Sc Phili p. Decium ibi.
si i Quid si disposuerit statutum:φ si quis
portauerit unum currum sita meri cadat in poenam decem librarum & perdat frumentum:non habebit locum in ammis sone Currus neque bouu: neque in aliis bladiis viputa in ordeo: spelta: tri sigormeli Ua, lenta, saracino,imumnibus, ut
de seselli g, & similibus nisi in frumento secundum Barto. in l. frugem. deverb. signific. 5c Alexan. in l. triticum. C. eodem titu. 8c Abba.in c. ex multiplici, extra de decim. st tVbi dieit bladum 8c triticum esse nomen generale: & text. in l. Medio. C.de suscep.& archar. 8c ibi Diat. lib. x.
3y t Cum banna Sc statura stricte intellisi
hebeant: de non extendantur in 'enalibus Sc exorbitantibus a iure communi. l.
si de interpretatione. Ede legibus secundum Bal.& in l.iii. C.naut.mnor.& l. 2dquid astringeds,cii similibus .ae de verb. oblig.& per Firm. in tract. suo gabellaru par.viii. principali in xii. col. Nec obstat l. cote ferris.dns ande publ.quia loquitur in prohibitis deiure mi. Nos autem loquimur circa prohibita de iure statutorum nisi aliter se haberet consuetudo patriae, usus loquedi. & rationis ideptitas. o t. Et si statutum dictauerit: v nullus sine licentia possit emere frumentum: dc de unditore nihil dixerit: An uidea tur idestatutum in uenditore, tenet partiet seiin l. unica. C. de cupres. ex luco dat s. lib. xi. Sc in l. s n. st de accepti & in L fim C .de vidui . tollen. i t An statutum prohibes extrahi sumentum, habeat locum in extrahente farinam videtur dicedum et non l. Iulianus. s. sed ii qui s.fLad exhibendum:& qui le- far frumentum & marmor: non videtur erasse serinam, neque columnam, quiatori specificata non eossunt reduci ad suam pristinam materiani.l. quastum.
Gandan suo lib. male h. in tit de rebAec. circa no extensionem: dc Alberi. de Ron,' in i. par. statui. Tu dic contrarium esse verum: videlicet extendi. l. Pomponius. C. de negi .gest.& l. ambigua C. de leg. 8c Lnam igitur absurdum .u deoper. lituri.
x t Et si statutum prohibet iri de nocte calumine, multo fortius prohibere videtur sine lumine' l. i. s. per calumniam. C. si mulier ven. nomi. in ponne fiat haus statuto,& uidetur absurditas,cum eade ratio militet Phibitionis.l. cotem serro inde pubi.& per Firm in trare gab. in viii. par.& P Glo. in l. i.& ii. C. de per. 8c commo. rei uend.8c in l. tale pactu. C. de paldc per Io. Fabr.in s.fi. Inst. de his et sunt sit vel alien. ivr.super vit.Glo. ubi ponitur quando sit haus legi vel statuto &c. 3 t Quaero de statuto disponente solui tabellam per transitum animalis extracti vel extrahendi de Civitate de si quis bouem uel mulum tarensem per transitum duxerit per ciuitatem dicta statuti siluere tabeat dictam gabellam p dic et non: quia statutu intelligi debet de animal, bus sut Ciuitatis dc territorii extrahendis & node forensibus: quae extrahuturpertransitum L Cesar. 3. de pubi. Glo. MCyn. in l. si us post hic. C.de edis priua.& ibi per Moder. quod et intelligitur de animalibus ductis ad ciuitatem causa pignoru vel comodati aut depositi, T non oluatur gabella qn extrahunt vigore dicti statuti: tenet Fir.in i. par. fili lib.gab. t Dicens dictum itatutum etiam intelligi de animalibus magnis & non de m nutis: vi sunt auferes,& gallinae, allegat
474쪽
M t Et quidam dicunt anseres & gallinas
non este animalia sed aues: & non inter animalia adnumerari. Nos contrarium dicimus ciuia,fiunt animalia ut docet Imper.inst. de re r.diui. in s. gallinarum ibi
di qui laetandi anim5 ea animalia detinet loquens de gallinis & anseribus furtum committere intelligitur: et est bonuscire pro interpretatione statutoru &c. quae si disponerent de animalibus intel. Iireretur reii de anseribus & gallinis pillu tex. Et si disponerent de auibus simpliciter no intelligeretur de pdictis anseribus & gallinis per tex. praedictum:contrarium videtur innuere rex. in l. auibus
fp de ld. iii in hoc seruabitur cosuetudo& rsus communis loquendi patriae. , g t Nee locum habebit dictum statutu in hominibus seeuudum Flora Duls de Sancto Petro in l. ii .st. ad leg. Aouil. etiam fistatutum diceret de dano dato per alal bippedum & minutum inon uendicabitsbi loeum in hominibus liberis: neque in seruis. l.ii. s.l.sLad ira. Rod. de laetpropter odiu: quia odiosa restringuntur statuta limitantia ius me, vel illi derogantia. l.quid id astringendae. st de vetb. oblig.l. obligatione generalis de pigno.
l. penul. C. de priuil .credit.
3 t Nisi statutu dictaret v pro qualibet resiluatur gabella,quia & homo liber c
prehenderetur secundum 1 Rayn. de Arscen. de Forti u. olim Bar. praeceptore in iure Ciuili: quam sententia ut veram &comunem tenet cautus Bart. Cepol Veron. qui fuit concurrens d. Alex. Tarta.de lino in Gymnasio Paduano, in l. .euniae st de verae ignis. 8 t Quae autem lint animalia erassa, die esse equos, boues,cameli, elephantes, &s miles bestit, quae veniunt appellatione
, t Et minuta anim ia sunt pecudes, calle,similes bestiae,quae veniunt appelaione gregis l. i. s. i.& l. oues.st, de abi,
ge.& ibi Bar. 3c in l. in . s. de milit. veste lib. xii.que scire optimum est pro statutorii intelligentia,& formandis libellit.ro t Q utro de statuto loquente de ovibuaan habeat locum in agnis: dic quod nonnili aliter se haberet communis usus lo- uendi & consuetudo l.seruus. s. ovibus de leg. iii. si t Appellatione pecorum & gregis veni
dc porci ut in d. l. seruus. ri t Et appellatione iumentorum ueniunt boves & aequae,& similes bestiae erasi . l. aediles. s. iumentorum. st. de aedi L edioers t Et si statutum diceret gabellam solui
de armento,intelligeretur de bestiis cras . sis,ut sunt boves equae, & similia animalia, & non deminutis,ut sunt oues & similia.
i Et si diceret solui gabellam de grege
intelligitur de pecudibus Se animalibus
paruis tenet Bari in l. fi. C. de milit. vestris r t Quid si confiscetur animal uel currus fraudatis vectigalibus,cum quo fuerunt portatae me ices, etiam si fuerit animal alienum & non ipsius fraudantis Dei currus alienus an intelligatur confisatus currus uel animal aliensi. Distin
me si dominus currus uel aialis fuerit ciens uel non de dicta fraudatione quae fiebat: si sciens perdit animal seu vel euerus. Si ignorans G perdit nec rith rufiscabitur,nisi statu tu uel consuetudo disposuerit aliter, videlicet et et ii aliena animalia & currus cum quibus merces fuissent portatae de fraudata gabel lasciente vel ignori te domino animalium &curruum huiusnodi, secunda Bart. 5e I deImo in l. cotem ferro. s. dominus st. de pubi alias succurretur domino bestiata& eu ruin ignoranti,si tale statutum vel consuetudo non viguerit arg. l. sin .ssi de pigno actio.ss t Et contra portantem alienam rem licitam cu illicitis contra vecti tum succurretur domino rei liciti cu illicitis potia. Eraduersus illum, qui res illicitas portauic di rem alienam licitam portari hosuit inter res uertitas portari, & causi sustres licitas perdi,ut tenent B tr.& Imo ind. S. dominus,& ut L Athenis,ssi de aqua
475쪽
tutionem domino animalis ex clausula
generali: si qua mihi iusta causa &e. Si
portans vettita cum aliena bestia nosterit soluendo. l. i. C. ex quib. cau. maior.ec per Inno. in rubr. de consu. quod iuri 3c aequitati conuenit.s 8 t Dicebat Albet de Gand. in lib. suo malefin tit. de reb portari veri itis,* si prohibitum est portare bladum super asinisAn intelligatur esse prohibitum portari
cum bobus,curru,& equo:vel alio iumero: dc te iecm sic:quia in statutis admittit ut extentio ex indeptitate rationis prohibitiuae legis,& ratione absurditatis vitandae ne fraus fieret legi, & ipsius nicti,&iddem tenuit Signorellus de Hom deis de Mediolano in repetitione sua le- sis Caesar. C. de publi. adde praedictis GL in Liale pactum. R. de paci. s t Quid li statutum dicit si pro qualibet bestia uaccina vel equina talitatur gabella: An debeat se luigabella de vitulo vel pullo equino lactantibus dici: quod non arg. l. luod addes. b. si quis moliere. E. locat.& ibi Bal. quia tye cotractus erat unicum corpus: ex quo dicitur ibi natu esse in naui:&in utero erat rPe contractus. Sed in uacca & equa petita fiat condenatio ad uituluin seu equvnx ut accessoriu, t. Spee. in . s. iii .de m pens.&c.
goe t Quaero de staturo disponente, quod Squolibet animali legato talitatur gabella,qd si legata luerri vacca pmnas an sit silueda gabella etia pgo partu dic v nosecundu Ang. in l. lege. st ad leg falsi. si i Et an & quando statutum sit fauorabile pro partu & quando non,& de effectu partus ancillarum & animalium, habetur per Io.de Firmo in lib. suo gabel l. in v. di viii.par. & in l. quae in utero. Edectat. ho m. dc ibi per D t. ex t Statuto cauetur Cesenae solui ga lude emptione rerum & aialium, & soluta fuerit gabella gabellariis, deinde res redhibeatur. An debeat restitui id quod est
solutu gabellariis, pro Sabella emptori, R R E TIT I qui ea soluit/die T se per venditore ets& no per gabellarios,qbus taluta fuit,ten et Bal. in i .ii prael diu.C.de aedit edicta& per An p. de Peius in l. debct.d.co. tit. s t Quaero de alio statuto dispone te soluigabella pro omnibus lcgatis factis ecclesiis. pauperibus.& piis locis, filiis di nepotibus, neptibusq; masculis& foeminis, si iactum suerit legatu filiabus & neptibus naturalibus teneatur filius vel neptis istu filia & neptis bastard ,& bastar, da soluere dicta gabellam. Distini uendupulo,aut isti filii sunt uulgo quaesiti: ita; non possunt ostendere patre certit,aut nati ex concubina certa in domo reicia. ita v patre ostendere possunt, licet naturale aerimo casu tenebuntur soluere ga-
bellum, pro legato stante dicto statuto.Quia statuta loquetia de filiis ct nepotibus filiabus ct neptibus no reprehenduteales naturales vulgo coceptos, ct T D tre dem are non possunt inst. denupt. penul. i ta tenet cita Cy n.in l. Ruis. C. ad leg Iul. male st. & tales naturales vulgo cocepti non dicunt de domo, ncq: de sanguine agnato tu: quia no possunt docere se este de tali prole, cum patrem ignorent. l. vulgo is de stat. hom. nis comunis usus loquedi vclcosuetudo patri*,ubi casus contingerit,cderehenderet vulgo cdceptos, es eos intelligeret de acciperet ut de domo,& arma sumerent,& onus vindictae ut alii de domo, fm Bart. in i .pr nuntiatio. C. de verb signi.& in l. filiu eudisfinimus. st. de his qui sunt sui vel alieni iuri Secudo casu non, quia statuta de filiis in disterenter coprehendunt etiam istos naturales natos ex cocubina in domo retenta sm Cyn. ind. l. quisquis. ad leg. Iul maiest. Secus in materia di Verenti l . peneraliter s. saepius. C. de decur.& l.tutelas Ede cap dimin. S ita consuluit. Ang. in conii luo inci p. super primo dico legatum esse conditionale &c.
t ditat statutum solita gabellam pro piscibus & mercibus retentis in platea seu foro publico. An locu habuerit dictum statimaue In illis, qui bancham mutabilem mortalit & non affigunt in platea, ubi il. lam ita mobilem tenuerint cum piscibus
476쪽
DE GABELLIs ET YvEL ICANI S. de mercituis dic et, se etia in si cisti pora tauerint ad collum cum inercibus vel super dorsu & humeribus tenebuntur sdiauere gabellam stante dicto italuto. Vt saciunt illi: tui portant lapides preciosus: seu rotas 5e cordes las super nundinis ad vendendu modo huc modo illuc. l. si insula,& per D .ibi. st de flum. 6s t Et idem erit dicendum de eo, qui occupauerit plateam cum aliquo correo renetur ad gabellam : Quod etiam locuhabebit in eo:qui correum venale portauerit per plateam i nisi illud portauerit: vel tenuerit causa sui usus secundu Bar. in consi. suo incipi statuto castri plebis.ci incolui. cxiii. i Stat statutum in civitate myro legato luatur gabella. An haeres teneatur soli e gabellam Pilegato repudiato penes ipsum herede remanente: dic haerede tenera ad solutione dictae gabellaeae dicto
legato secundum Bal.in l. penu l. l. vii. .de condi. inser.& ratio est quia onus id non cultur legatarius acceptare re manet penes haerede cu onere gabellae .
t Idem est dicendu de caduco imato &onus gabellae se sititur legatum ad quemcunque vadatat. Cato.Qde adimen legae.
& bonorum facto uxori per maritum: qnaMisabialas emptas vel conductas:an uxor pilita hqredi cautione possit Exigere gabellas:die, si c. l. i. C. deust r. 63 t Et plus habebit etiam us ructum pro rata de rebus legatis aliis personis: si te. gatarii noluerint acceptare legata & ante legatorum consignationem habebit. l. Sempronius & per Bar ibi. is de usust.laga.& per l/aul. de Cast. in cons. cii. &in cons. ccxxxviii. ubi sepraehendit Bal. aliter tenentem in l. quote si se init. hercis .st. ad legem falci. l. quoties. et o t Quid si maritus notarius legauerit uxorem suam esse domini & vs luctuariam omnium bonorum suorum: an indicto legato veniat usufructus & seu redditus protocolorum dic non: quia nocucuntur fructus secundu Doc. in i quae-
dam. s. nihil .sside ME. nee dicuntur rcdditus piocolorsi esse in bonis not. Domin l. diuortio. st tal. mair.& Bal in l. i. C. de fruct.& lit expen. quod limita nisi essent tales scriptiirq,quibus multi di plures fructus perciperentur:vt in loco praedicto limitant scribentes.
ri t Quaero de statuto disponente selui gabellam pro legato ad rationem sex denariorum pro centenario cuiuslibet legati quomodo intelligatur: die talui de eo quod res at legatario deductis grauaminibus & expensis. l. circa. s. sicuti, & loquor.& per Bar.& Doct. ibi. iEad leg. suci.&per Bal. in i non amplius. C. de leg. ii.& per Glo. in l. per diuersas. C. mad. Et locum habet tantum dictum statutuin eo legato ex quo aliquid percipitur per legatarium. nili esset pium legatum ex quo nulla soluitur gabella.
1 f Qii id de legato liberationi, debiti: an P eo l. ui debeat eabella dicto stite statuto per debitore libera tumet dic talui gabellam: quia ex illo legato consequitur c5modum:& debiti lituratione deuitorat quaerebatur & per Doc. ibi. st ad leg. falci.& in l. ii creditoris,& in aucten. hoc amplius,& ibi Bal. C. de fidei comm . t Et etia pro legato liberationis ex forma statiati facto p patre silio adoptiuoreui de iure no tenebat aliquid relinquere secundu Bal. in l. cum adoptiuis,in v. col .de adopt. ubi dicit teneri ad mlutionem Ubellae pro dicto legato.rs t operatur legatu liberationis: habetur in tit. de ii . legat. & per Bertachinum in lib. suo ea l. in viii.sar. Quod limita in debitore primoiberato de in habete tutam exceptione liberationis debitie secundum Bal. in l. i.in fin. si de litat .& Bar .in. l. s crediditor. E. eod. cum ex ea nihil quaeratur letatario & propterea no tenebitur ad misitionem gabella pro dicto legato dictos ante statutirs i Et quot modis fiat legatu liberationis: halbet in l. iii.& Bal .ibi. st delitate t. Scin l .cu necessitate.Ede fidei commis.rs t Quaero de statuto O vir uxori no possit te e vltra libras centum: & aliud
477쪽
statutum in eodem loco: et pro quo libet legato soluatur una pabella. Et si
vir legauerit centum uxori: prauando
haeredem ad solutionem gabellae: an valuerit tale legatum: die P valebit: & qe fuerit solutii in pro gabella non computabitur in dicto legato, ne tarmam statuti excederet, etiam quia non valuerit, tenet Bal .in l. ii. s. ii. in antiqua lectura. C. commv. de lega.& Bart. & at ii in I. sed si hoc. s. i Ede condi.& demons .
et t An solui possit gabella ero legato
terminum statuti, lino fuit taluta in tetmino tenet Bar. v non in l. fi. C.de cod.inser. in lectura antiqua in i x.oppos. 8 t Quaeritur de onere legati imilio duobus, quis teneatur ad gabellam state statuto pro legato solui sabellam , & alteri raedictorum legatariorum recusauerit alum,dic illum teneri qui non renunciauit, sed ipsisuit acretum altero recum sante. l.ciuitatibus. s. Lucius. si de leg. i.&per Bal .in l.i. C. de cad. tollen.& in l. i.φ quando non pe. par. & in l. quoties . C. de fideicom. rs t Olim dominus meus Reuer. d. Cardi. de Aragonia, cuius anima requiescat in pace, tempore Iulii secundi Potificis maximi,dum resideret Rauennae, cum curia sua, ubi Pontifex nouem fecit Carditiales, me humanissime interrogauit, si vectigalia dicantur odiosa esse,vel seu rabilia de sui natura. Responsum reuere ter dedi tanto digno principi domino meo, lare odiosa de sui natura & stricti iuris,& allegaui Abbatem in consit. suo. Ixxii.& in coli.cii .ec Bar. in l.contractus C .de sid. instr. ubi tenent statura gabellarum tanquam odiosa esse stricti iuris,& liricte debere intelligi.8o t.Quaesitum postea fuit si pacta inita in
contractibus inter fiseum fictis:& seu comunitates loco Elei existentes di publicanos afficiant omnem populum,responsum dedi, firmant Din.* lic ili l. t aesar.st. de pubi.& in l. donationes. C. de don. in te e vir. Sc uxo. tenet & Bald. in i donationes. C. de donat. ab Augusto ad Augustam factis lib xii. si i Et si pacta in solita valeant facta per vendentes fabellas in fraudem & mihi diei ii iisci. Responsum dedi quod no per
8a t Quaesitum quoque lait ad quos sphctent vectigalia, & pro quibus partibu , responsum revetenter dedi ad fiscum regulariter pertinere duas partes, & tertia municipibus,seu Ciuitatibus, nisi taret vectigalia reses vara principi. l. si exceptis. C. de vectie. & commisi & tunc Reuerendissimus D. meus praelibatus Cardi. de Aragonia cuius anima iterum attaque iterum requiescat in pace, mihi in membranis dono dedit pulchrum librumangeliorum manu scriptum, optimEornatum, auri & argenti munitis fibulis cum a eis & argenteis literis maiusculis in quolibet euangelio & epistola.83 t Quaero de plena fraudantis rabellas,
dc ad quem pertineat, die repulariter ad fiscum pertinere, vel ad publicanos loco fisci l.creditor,st.de actio. emp. A ng. ha-ter Bal. consuluit pertinere ad fiscum Irinam huius modi, cum ipse offendatur. Et non emptor, pro quibus faciunt no-ra. per Bartach. in lib. suo gabellarum invit. paraversim Eo.& ii. ubi ponit de adulterio, & de poena illius, qui haudauit pecunias communis, & per An . de Aret infli .de actio. in S. enales,colum. iiii. verse. ex qtio.
8 t vectigalia solus princeps imponit
innovamus, decensi .c. si quis romipetas xxiiii N. iii &l. vectigalia. C. de pubi. dc vini g. Et non habentes facultatem imponendi noua vectigalia, deportantur &capite etiam puniutur. l. f. E ad leg. Iul. de ui publ. & noua vectigalia dicuntur dc sunt siue augeantur vltra debitum, siue minuantur, vel denuo imponantur l.
& l.vectigalia. C. de nou. vecti .no in o.
Nam principis est priuilestium,& ipsi soli ius competit, imponendi & committedi exigi gabellas ut domino orbis.l.d precatio. Ead l .rod.de iaci cum ius vectigalium sit de magno imperio pros ter quod insertor 1 principe non potest illas imponere. l. vectigalia. C. de vectig.& cd
misti per Din. ibi & l. non solent, di L
478쪽
DE GABxLLIS, E et re in Glo ibidem & per Ioan .de Firmo in pri.& vlti .p1r. sui lib vecti g. & se est principis priuilegium imponere tolionea seu uectigalia & gabellas & noua vectigalia & pedagia imponere, tollere,
di minuere, mutare, & resormare ad libitum suum secundum tempora ob necese states occurrentes. l. vectigalia. s. de publi. ubi dicit Imol. ut supra dixi, quod hoc inferior a principe facere no potest licet imponat collectas per dictam. l. v ctigalia C. de pubi. dc per Lit. C.no. v
sr t Quod limitandum est in domini, vel
republica , aut communitate hal intepra uilesium, vel ex praescriptione tanti
temporis cuius initii memoria hominuno extat in contrarium, que pr*scriptio
pro titulo & priuilegio habetur iuribus vulgaribus. ut alias latius pluries dixi, nihilominus poterit fraudari gabella huiusmodi 1 forensibus sine peccato ullo,
de non a subditis suis, ut omnes communiter firmant in l. vectigalia aede vectig.& publi.& pet Firm. in libi. suo gabel.
- i Et se differt a gabellis propriis princi
pum,& ab inferiorum gabellis. ei t Quaero de rasu in dies occurrenti. An mullio & nauta teneantur latuere gabellam pro si ma ,& mercibus per ipsos vectis in naui seu cum mulo, dic quod no,
sed dominus mercium tenetur pro mercibus suis, & mullio & nauta tro naui,& mulo suis taluere gabellam.l .cum plures.s.vehiculunt & per Glo & Bart. ibi. C. de loca.& cond. & in l. i. s. hic titulus. R. de pubi.& vecti g. Nisi aliter disponeret loci statutum vel consuetudo, in tantum quod si nauta vel mulio solueret gabellam, pro mercibus & salma non suis repetere potest a dominis mercium, quarum uti poterit retentione, donec fuerit satisfactus, de eo quod taluit per Glo. ScBart. in l. non tarte. C. de condi. indebi. dc per Bal. in l. f. C. de commod. Vbi ponit exemplum de scriptore retinente librum scriptum pro mercede sibi debita& idluenda &c. es t Quid sin rces in naui vecti,vel di Pu ALICANI s. Is tate cum mulis in commissum vel eonistra bannum inciderint an nauta & muliones debeat habere naulum & seu mercedem suam integram,dic quia sic:quia spectabat ad dominum habere licet iam, di seu recipere bullectam a publicanis,& illis soluere gabellam, & tenebatur
curare omni diligetia, ne sitae merces inisciderent in commissum .l. pen. s. sin. reper Bar.ibi. Cloca.
nautae& muliones habentes bullectas ro mercibus per ipsos uectis cum nauius vel mulis sui , licet ipsi non sint descripti in eis, sed domini merciu ad quos spectat onus sui uendi gabellam & recipiendi bullectam pro mercibus suis. l. partitam in s.& per Bar. ibi.C. decuts pubi. & de ang. & perang.lib.xii. & per Bal.& Saly. in l. iii. C.de naul. scenorisso f ubi reprehendunt gabellarios, i molestant habetes bullectas, & ob molestationes & extorsiones huiusmodi publicanorum deuiantur gabellae& peaagia in
maximum damnum dominorum ipsMrum,quibus ad interesse tenentur publicani secundum Bal. in l. iii. C. de naut mnor.& in l. i. C.de cadu tollen. Sc in l.i. st. de rerum diuisio.& in authen. luae remis C de sacroseccle. Osficiales r sit in regno Sicilie faciunt iurare in licitatione gabel lotos, ut nihil accipiant,vltra veterem vel nouam formam statutam a
Rege dicti regni., i l uid si casus acciderit praecedentis culpae, ubi actio nata non poterit intentati contra nautam,vel mulionem, seu agasonem. An dissicultas superueniens excuset ipsum a poena, die dissicultatem superuenientem excusate. l. si uehenda. A ad lep. Rhod de lac t. remittit tame mercedcm, Sc reddit receptam ut in Glo ibi. l. si uno. s. Item.Cloca. & lacius dixi in
lib. rei & disciplint militatis terrestris
in tit.de obedien exeros, i Quaero si peccant mercatores deust dates gabellas Principis,dic quod sic: ut tenet Abb in consi. lxv. & in cons.cii. Scvide infra nu.cxxxiii. dc melius per. D Ioan.Antade nigris de Civitate Campa
479쪽
nie. I. U. D. in c. remit ut illorii,col. vi. ver.an autem in rub. de pori. etiam si tarem mercatores ipsus Praeipis, qui sint exempli' de alii non exemptimeque immunes pluries moniti: ut vectigalia taluuant legitima eo maximet quia no sunt regulariter immunes illius Principis: nisi a perstanalibi is muneribus & non 1
realibus. l. i. de l. cellante. C. de comer.& merca
ps i Quaero de serenissima, uetustat an sit
immunis a gabellis die s lic et cum hilgeat radiis Imperialibus inclyti viri sui Caesaris Augustir & gaudeat pri inlegiosi sei 3e ipsius Imperatoris Glo. est in l. Princeps. C. de legi. not. Ioa.Bertac. ides r. in vii. par. sui lib eabel l. 3 i Quid uest concesti alicui mercatori immunitas eundi ad mercatum: ita P nihil habeat ibi uere P gabella suarii mercium porta urum ad mercatum. An ea.dem immunitas intelligatur concessa etiam in recessu: vi non teneatur soluere gabellam dierinon: ita conssiluit Alex de Imol. in confixivi. in ii. vol. inci p. redemptoris, & e. ponderatis verbis dicti capituli. t In saluo enim conducto concesso pro rveniendo: intelligitur etiam pro recededo. l.utimur,& ibi Bar.& Ang. R. de se. piit .viol.& Li. C. de naul. scenor. lib. xi. quod ex causa Leo Papa decimus no seritavit Ioanni Paulo Batono Perusinor sed illi secit truncare canui: inquiens ti bi saluum conductum reci pto. redditu,& non pro recessu .
ss t Quvitur de casu occulta si sit seluen
da gabella de cadatiere portato in naui, vel super mulo dic et non 3 est soluenda
aliqua pro corpore mortuo. . it.&l. nee
eorpora. E de relig. & sumpl. fune. Et si statutu disponeret talui debere gabel- Llam pro cadauerer an locum habuerit in Cadauere in ossibus dita luto: dic et, ndi tenet Bar. in l. i.& in l. funeris. E. de religio. dc sumpti. fune. set immunitate alicui concessanabellarum & pedagii in aliquo territorio:& territorium taret alienatum ran ta
ee remi die et sei standum pul. in I.
t Pactum non assicit emptorem et nis cerealetur puta promitto non aedificare iii fundo: ne luminibus ametatur: & tuncatacit quemcunque futurum successiste: secundiim Bar. in l. iii. noli Glo. st. de alien .iud. muta n. causa Lact.ip tes promisit communitas Caesenarcuidam mercatori posse in portum Cae-
senaticum cum duabus nauibus oneratis mercibu ire line sabellai & per annos triginta ibi non accessit mercatoreum dictis nauibus: an post dictos. xxx. annos potuerit uti dicta immunitate co.
uentionis, dic v sic: quia non perditur beneficium pacti per triginta annos: sed illud etia est seruandii P triginta annos:
cu immineat necessitas: nili ante fuisset dictus mercator ,phibitus a dicta comum munitate conducere dictas naues in portum:& post dictam prohibitionem transiuit tantum tempus: quo posset praescribi: tenet Bar. in l. cum in filii. C. dede- cur.lib.x. de Floria in t .s partem. T. que admia .serv. amitti & in t .seruitutes. st. de seruit.
, , t Et si statutum dixerit selui gabellam .
pro contractu . Quid si quis annulla uerit instrumentum, Sc non fuerit se Iura Iabella infra tepus statuti an teneatur pie si non reum contractus differat ab instrumento. Instrumentum enim est carta facta per tabellionem cum solemnitatibus requistis a leste continens contractum & seu couentionem parcium. Ideo unum non trahitur ad alterum: secundu
Imol. de alios scriben. in I. seruum filii. s. cum qui. C. de test. i.& Bar. in l. si ciuis legatum. st.ad leg. Cor. de salsi & Bal. insi. C. de se l. cau sa ad ira. t egat.r i Molendinarii ecclesiae an cogi possint de iure pro molendinis ecclesiarum ad mluendum gabellas:collectas: & taleas:& alias angarias & perangarias locoruper ipses laicos impositas,die T no:quia
sunt immunia ecclesiarum bona ab nu-iusmodi exactionibus. l. i.& ii. C. de episc.& cler.& l. placet, C .de sacros eccl.& c. unico, de viti & honesta. clerico. dc
480쪽
deJmihumi. eccles per totum tit. c. ecclesiarum seruos.xii. q. ii.& c. similiter, vi.q. .c. non minus de immunit. ecclesirram critu ei quando aliquid Phibetura videtur esse prohibitum omne id, per uod prouenitur ad illud.c.quanto,cum tmil. de priuilep. & ita iudicauit ut in serius dica Guil. re Perus. Docr. antiquus per allegata multar quae habeo manu scripta ad huc non impressa. ,
tot f atro si pacto datiarii caueatur et
omnes molendinarii molendinariorum ei uitatis teneant soluere conductoribus molendinorum unum aureum in anno.
An molendinarii episcopi teneant ad id siluendum: die ae non secundum dominum Riccar. Malumbra, Doctorem illustrem in l. i.C.de epin Sc cler. per illam
llos t rebus emptis in nundinis tan sit taluenda gabella fetiam si post ex interual. lo extrahantur de ciuitate et vel etiam si traditio rerum emptarii in nundinis fiat ex interuallo: dic y non: habetur ditauin l. i. C. de nund. & debent esse securae nundinae ut ibi etiamtpro gabellis ,p acressu & recessu. Et pr dicta tantum locum habent in nundinis factis Principis Dauctoritate & no in mercatis: quae sunt& fieri possunt absque principali aucto
fant pignora. Dicebat Odost. in aura thabita. C. ne filius S patre: et ille qui soluit gabellam in loco capi ibi non potest
pro represaliis:nec arrestari possunt nundinantes ratione pedagii Pro eorum persona: vel mercibus nec ipsis venientibus ad nundinas et imponi de iure dati a possunt,quia nundinantes libeti esse debent in accestu & recessu.
o t Quaero si in locatione pedagii veniat
capanna,& domuncula: ubi est solita exigi gabella vi accessorium: die quod si e se
ros i si quis teneatur soluere ga- lam in ciuitate ubi est penuria: p r bus portatis pro usu & uictu dictae ciuitatis ubi est carestia die non reueri: quia Pu BLI CANIS. tirnecessitas lamis illum exeunt: qui magna est causa, l. i.& p Bar. ibi, C. de patris qui fit. distrax. quia necessitas no habet legem nee legi subest,i. i. & per Bar. ibr.
.deoper. liber. bt Et propter necessitatem famis euntes ad molendinum per alienu territorium: ulterius ocedentes in alio loco ubi est taquaru abundantia,& seu copia pro moledo non tenentur aliquid soluere Phella in dicto alieno territorio pro passagio & redditur quia illuc luerunt propter necessitatem famisi nam fames est magna causa necessitatis ut in d .l. r. C. de patri qui fit .distram & per Bar. ibi:va an d. l. ppter famem: quae magna dicitur necessitas: est permissum patri vendere proprium filium: Accedunt pdictis non per D t. in l. ii .st. si cert. lat. Et iuris dispositio suspenditur S canon propter necessitatem, sed non penitus tollitur.'. casus & per Barr. ibi. C. de testam. multa permittuntur fieri ex causa necessitatis praementis: quae alias non permitterentur ut alias dixi in desentario apse istolicq sedis: & in consi. quod feci in tauorem matrimonii serenissimq Reginae Anglorum Catherinae,olim filiae inclyti Catholi ei regis Histaniarum.
t An e rebus portatis p domoru & aedificioru fabricatione di resectione necessa
ter excepis no reperiant: habet D Gl iri l .uniuersi, C.devectig&comis . t Cosignauit mercator Mevitanus gabellario an duana pectas duas pani lanae,& una lini:vt faceret sibi bullecta extract*:cotingit v nabellarius secit tm bullecta dictarum duaru pectaru panni lans tantur de ommist scribere pecta lini,an incidattincomissum mercator in extrahendo bona
fide dicta pecta lini,dic v n6: quia error seripturae ommissus p gabellariu no debet nocet mercatori:q iana fide assignauerat i duana ipsi tabellario: dicta pecta lini ut is Ale.de Imii cos. ccxiii. ii. voLi t Fraus quot modis committatur: habetur in Glo.& per Doct. ibi in c. quanto, de priuit.& in Glo.cap. plerique.xiiii N. i. Sc in I.fraus .fl.de legi. A a a D