장음표시 사용
11쪽
Inter multa, eaque varia morborum genera, quibus misera haec nostra vita est obnoxia, quaeque contagiosa appellantur reapse sunt , si quis uniuscujusque singillatim naturam , proprietates effectus, circumstantias serio , ut par St , pacatoque animo scrutetur , atque perpenda , Mriolis principem locum concedendum , denegare certo certius ille non poterit . Non me latet pestem bubonicam admodum lethalem esse, hominibusque omnibus infestam ; nam hira mortalium
millia vel uno die in vitae discrimen adducit
atque necat . Nihilominus haec ipsa cum Variolarum morbo cillata , minus fortasse humano generi in sest , atque noxia deprehenditur . Siquidem pestilentias raro grassari atque saevire; cum Saevierint rarissimum esse, quod iterato in eodem saeculo adversus eamdem Provinciam grassentur , certissima probant historiae monumenta . At contra variolas, pueris quam maxime infestas, lethali contagione ferme quotannis quaqua Versus graSsari, bc si decennium intermittant quin se Proderent, postea tamen perniciosius quam antea recruduisse , magnisque cladibus provincias regionesque vastasse, ex Variolarum historiis compertum habemus . Omnium ergo morborum erniciosissima olim erat Variolarum pestis; in prae-Sens autem , nullo modo formidanda . Alba pueris stella hoc in genere tandem, Deo opitulant , offulsit. Ab uno siquidem ferme saeculo ad inven--
12쪽
SaS. Caeterum , dum op saluta si et
occurritur , ut levissim, hei bi ' citat morbo , pueri ab illi gi d i ,. ἡ
eorumdem vita in tuto colloeei
Vertura, cum illi fere sat veritas sive virtus
clam, vel in dubium saltem vocari non possit
quae me inde sive pro , sive contra ea in cau-S urgenturo in medium afferre constitu ut
Dς in nocul δtionis naturalium inventionem' fata exponam . Tandem de Ienneriana n Ggana. Sicque ob oculos quidquid ad Variolarum quaestionem spectat, clare , dilucideque , ni fallit animus, ponam
13쪽
Variolae morbus contagiosus a saeculo VI, aut
saltem VII aerae Christianae notus Arabiae sorsan indigenus , ac per incursiones Arabum mahoni et to imperant , in Palestinam primum lanitimasque regiones delatus , ibi suas clade inivit Hinc a Saracenis iii Hispaniam , Europamque subs ne tantummodo saeculi aut initium XII perlatus sui ; ac postea per mille hucusque an nos huc illuc grassatus , Civitatibus , provinciis regnisque, immensas attulit calamitates Saeculo XlII Angliam malliam . Germaniam , Italiamque petiit, cum a Palestina forsan a militibus crude signatis reducibus delatus , intactis adhuc Europae regionibus, una cum zepra , magnam cladem, magirum
que intulit excidium Saeculo XV ad finem pr8perante, detecto a Columbo novo orbe, cum illuc a vetere homines bellicos irrupissent , una cum omnibus belli calamitatibus, Variolas , ignotis gentibus, ignoto usque dum orbe , detulere At dum multorum avaritia Sc crudelitas , undiqne fontes ac lumina auri captabat . licentia atque Voluptas , ne dicam nefanda libido , crudelissiamum morbum nacta est . quem quasi hostimentum ab illis gentibus Europeis impertitum , una cum Thesauris in Europam reduces invexere Nihilominus re bene perpensa , minus certe peraiiciosam nobis siphiluit quam Variolas illis fuisse non dubitandum . Nam initio seculi XV m Ajor pars accoliarum Hispaniolae Chodie S. Dominici a
Variolis interiisse fertur . Circa hoc tempus in Americam meridio ualem , virus Variolarum advenae Europae asportavere , ac dimidia pars earuna
gentium interiit . Initio secuti Vi Variolae a
14쪽
Brittanis in Americam set tentrionalem delatae fue-
x UR E regionibu propter Variolas magna
clades fuit . Usque ad annum 643 , rasilis tam atrocis morbi expers fuit; sed postquam illuc pedem intulit ibi quoque horrendas edidit strages. In indiam Orientalem ac insulas adjacentes a Ba. lavis tam saevus morbus delatus , heriosissimas illas regiones calamitatibus ac funeribus obruit Medio ferme seculo XVII in Borussorum regno, Dania , vecta , ac caeteris ordicis regionibus Variolae invaluere. Ad insulas Ferro ac accis landicas regiones hieme pene gelata , cum Variolae
accessere, pene Omnes interierunt . Ad caput o
nae Spei, Batavi ex India Orientali reduces , circa annum 171 Variolas detulerunt , tantaque ibi acerbitate saevierunt , ut tota ferme colonia pessum ierit. Apud Tartaros Variolae primum adparuere circa annum I 723. Di Gro elandia anno I 33. In Insula Minorica, circa annum 74s, totum fere orbem cum Variolae iniecissent, pluribus gentibus Iethales fuere , suntque singulos in dies
Tarita calamitate populi perculsi jamdudum
methodos excogitarunt, ut vitam a vi morbi tueri poSsent , atque apertissimam lethi viam declinare . Remedia itaque intern , ut morbum mitioris indolis redderent externa praesidia, ut praeca- Verent a morbo , atque ita excogitat , ut in promptu omni tempore haberentur' , morbus a Populo arceretur . Ast partim utpote utilia ac
Vana, partim arbara , partimque impossibilia parum ferme aut nihil hominibus profuere . Interea circa Caspium mare, fertur methodum casu forsan adinventam fuisse, qua ariolae benignissimae esse te hantur Nimirum , virus Variolarum , cicula punctura, in corporibus alioquin sanis insitiendo , seu morbo excitando hoc artificio , ut homines naturalibus Variolis inmunes essent. Er
15쪽
ci edendum sane rem eliciter in universum essisse. Nam ab immemorabili tempore haec praxis apud eos vigebat, et ut olim , ita, in praesens obtinet , si relatoribus fides non sit deneganda . Arbitrantur nonnulli . hanc methodum ex his locis in Greciam translatam fuisses; dein in essaliam, ac postea pluribus gentibus innotuisse . Anno 672 Byzantium novam methodum excitandi per insitiones benignissimas ariolas inulter Mussul mana invexisse, narratur
& vel a ciculae punctura , Vel pulveremo pustuli Variolarum deciduis consertam naribus apponendo , virus in corporibus insinuabat, atque
morbum excitabat. Experimentum tutum et innoxium effecit, ut Graeci Christiani , Armeni , qui
Byzantii morabantur , hanc methodum laeto animo amplecterentur, exceptis ussulmanis , religionis causa renitentibusci atque hinc fama instationum huc illuc didit , Byzantium velut emporium factum est, quo universa Europa ad beni gnam methodum in oculationis Variolarum addiscendam convolavit Circa annum 718 , inoculatio Venetiis innotuit. Le-Duc , qui in oculationem Byetantii expertus erat in semetipso', eam in Galliam traduxit; ac generos . singularis c celebratissima Monta-gue, redux Constantinopoli in Angliam circa annum 717 proprios liberos inoculationi subjecit. Mirandum sane , ab anno III , quo in Italia inoculatio innotuerat, studio et opera doctoris i larini, usque ad annum 17s , quo Liburni primam in oculationem ipsa Italia experta est, Medici, Philosophi magistratus, Principes, eam parvi secisse ac per quadraginta annos et ultra , humanitatem hac se iocissima peste oppressa , tanto praesidio defraudasse . Et si causas inquirere alicui placeret, cur sero Italia inoculationem va-
16쪽
riolarum adsciverit , non mirabitur forsan quotiesctimque consideret , hocce novum inventum tot tantasque contentiones, contradictionesque in
Anglia, in Gallia excitasse , ut ab hac dein publico decreto exulaverit , in illa aliis de causis
omnino obsoleverit Fata hinc Variolarum in oculatarum narrare si vellem . usque ad annum 738, longiori sermone fastidium profecto moverem . Inventum hoc, ut caetera inventa , discussionibus , opinissilibus, praejudiciis , caeterisque passionibus humanis obnoxium esse oportebat . Sic faustissima chinae chi- inventio contra febre periodicas : Sic mercurii contra morbum Venereum , et caetera his Simillia , idem fatum subjerunt . Ast repetitis secundis experimentis , iterum quemadmodum chinaechinae et mercurii usus, et inoculatio splendidior effecta est . In rebus humanis , ut plurimum opi ni non sana , inexperientia , audacia , ac si quae aliae privatae passiones , utilioribus inventis , famam tollunt ac fidem . Habet tamen sua sidera humanitas . Inventa ad bonum pubblicum excogitata ad vitam sanitatemque fulciendam , reviviscunt ut plurimum ob necessitatem , scilicet ob montis timorem et a comptentu situque in quo senta jacebant, iterum in usum iterumque revocantur . Sic Variolarum insitionem, postquam ob-Soleverat, iterum in usum revocarunt Angli anno 1738. Et post ingentes strages in Carolina a Variolis effectas dum epidemia crudeliter saeviebat , earun dem regionum in colo, ad illam ipsam insitionem, tamquam ad sacram anchoram confugerunt . In Belgi anno 17s , in Germania ac in Gallia circa annum 733 , Elvetia anno 1736, restituta est . In alias autem Europae regiones, quo nondum adventarat, ut et in totam Italiam , tandem feliciter invecta est
17쪽
Variolarum insitionis methodus longe lateque
per universam Europam in usu habita feliciterque ad dimidium ferme saecultam comprobata, saevas hujus morbi epide micas constitutiones , rariores, mitioresque reddiderat, ac multos homines a morte liberarat . am Variolas quotannis huc illi id per insitiones recitando in corporibus caeteroquin sanis , anni temporibus appositis , corporum opportunitatibus captis , medica prophilaxi rite adhibita , longe mitius in corporibus pus variolosum reddebatur scilicet variolas boni moris in corporib his excitando , meliorem naturam virus ipsum induebat . Et res eo erat feliciter adducta , ut per insitionem Variolarum decem et amplius ex centum qui a Variolis naturalibus corripiebantur hac methodo ab orci faucis subducerentur , etiamsi inter pestiferas Variolarum epidemias institueretur insitio . Lubentissime recordor , me anno 18cio, dum saevissima Variolarum epidemia in Patria Amiatina grassabatur . ex
qua cum domum divi, am miserrime a
Variolis occubuerant, centum Sc amplius yariolas insitivisse , atque ne unum quidem interiisse
Merito itaque Philosophi et Medici mirabantur , hanc ipsam variolarum insitionem non fuisse ab omnibus probatam , cum saltem decima pars humani generis hac methodo servaretur. ecilli ipsi Viri graves atque sapientes , firmius clariusque humanitatis veraeque philan tropiae . argumentum suis similibus certe praebere potuissent, quam eosdem insitionibus juvando nec telius
tutis experimen iis , rationibus addere fidem . Atratio si interdum benigne excipitur ab hominibus ingenuis nec rudibus, ut plurimum apud populum nihil valet . Vulgus exemplis non rationibus mo-
Vetur , atque famam Variolarum insitionum extendere factis, hoc erat medicorum opus . In re-
18쪽
I bus gravissimis ut in hisce , permagni interest exempla a majoribus proficisci. Exempla enim majorum , plerumque leges minorum fiunt atque hinc factum est , ut in aula Principum admissa in oculatio , et in liberis ipsorum probata magistratuum auctoritate firmata , philosophorum ac medicorum rationibus vindicata , videretur jam ejusdem sors , satis superque tuta atque sancita Nec tamen immerito e Cum certo constaret , ex tot millibus inoculatorum rite numeratis , vix unum e centum mortem obiisse . Secus autem
eveniebat de illis, quibus Variolae naturales superveniebant, cum novem saliem ex centum vita
decederent. InIitionem ergo Variolarum, utilissimam ob plurimorum Civium vitam servatam et procul dubio Variolis naturalibus anteponendam , ex dictis luculentissime patet. Habetur enim a Variolis insititiis morbus mitior, eruptio postu Iarum regularis, discreta , nec gravissimis symptomatibus stipata ergo in oculatio naturalibus a
riolis praeserenda . Deformitates ophtalmiae , surditates , caecitates , atque aliae assectiones , naturalibus Variolis non raro contingentes, in insititiis praecaventur ergo ex his una cum caeteris rationibus rite collatis, insititias Variolas , naturalibus praeponenda , recte a medicis statutum est Nihilominus inoculatio Variolarum ultra quadraginta et amplius annos in variis Europae regionibus instituta , non ut in votis erat, ab omnibus fuit probata, nec universaliter excepta . Cujus rei causa, parentibus magis forsan repetenda; qui nimirum non laeto animo illam amplectebantur nec tutam plane ac securam, hujusmodi egida , dulcissimam sobolem existimabant. Nec mirum videri debet , si parentes generatim eam resormident , cum ex catalogis inoculatorum certo constet probabilitas, imo certitudo, unum in '
19쪽
ter entum mori, nemoque sibi blandiri possit,
se fore unum ex nonaginta nOVem fortunatis , nec potius infelicem illum, quem manet sors inimica et adversa Non trepidat certe Philosophus, non Medicus, nec Politicus , unum mori ex centum in oculatis quin imo gratulantur se novem hac methodo a pallidae mortis faucibus eripere potuisse. on trepidat Imperator militum, si post partam victoriam intelligat, bis mille suorum, ultra
interiisse Lugent tamen , trepidant, contristantur parentes de amissis liberis, uxores de perditis maritis , sorores de fratribus interemptis in flore juventae, patriaque ipsa plorat tot civium interitum, quamvis gloriosa morte occubuerint. Haud secus contristantur, trepidant ac lugent parentu S, quibus sors contigit adversa, filium ob ariolas insititias vita functum aspiciendi, exprobrantque sibi, morbum in ipso alioquin sano excitasse ac mortis causam occasionalem proh dolor' fuisse, sibimet ipsis irascuntur . Eorum dem trepidationi certe ignoscendum nec ipsi in crimen vocandi, si in oculationem respuunt, aut inviti ad eamdem alliciuntur. Obstabat igitur ad universalitatem in oculationis mors una ex centum in oculationibus obstabant et aliae rationes, scilicet quod aliquando Variolae insititiae confluentes ac periculosae exibiissent, et quandoque complicatae cum alio aliquo morbo exanthematico . In multis ulcera diuturna, res paelata, albscessusque vari ; itemque nun nulli , qui insititias cum habuissent, in naturales dein incidissent. Quibus, aliisque si addantur Medicae rationes a multis doctissimis alioquin viris conquisitae, atque ad trutinam non semel
revocatae , mirum jam cultu sapienti non erit, Haenium , Morgagnum, Date mlhertium , Paroli num aliosque contra inoculationem insurrexisse,
20쪽
atque in contrariam sententiam descendisse . Fuerunt et alii, qui religionis causa moti contende bant, hanc insitionem cum naturali , divinaque lege pugnare . Quorum haec erat potissima ratio,
quod Variolarum insitione, in corpus humanum venenum introducitur, atque exitialis morbus excitatur Alii tandem experimentis demonstraro conati sunt, Variolarum insitione , non unum ex centum, Sed plures fuisse necatos; et insuper qui a morte liberi evaserunt, eorundem tamen corpora ob peractam iusitionem non fuisse defe-cat . a pravis , nescio quibus , humoribus , atque valetudinaria per totum vitae curriculum effecta. Hinc inferebant nec humanam, nec divinam rationem; nec eventum constantem nec X perinientum tutum, certum exhibere pro inoculationibus argumentum, ac propterea illas ipsas ab orbe toto liminandas ab Tanta ne Medicorum ira
contra utilissimum caeteroquin inventum Impendebant ne inoculationi haec fata , ut parentum trepidationibus , medicorum dissicultates adderentur mon mirandum . Inventa enim omnia primitus incredulitati , malitiae , ac caeteris humanis passionibus subiiciuntur . Variolarum in oculatio
magis magisque dissicultatibus premi debebatur
qui , uti vidimus , etsi utilis , attamen ob nonnulla in comoda ingruentia aut supervenientia nec certa omnino, nec omnino expetibilis reddebatur . Sed aderat tamen per Deum immortalem utilitas , ratio humana , divina , Ventum perse- Veran , experimentum tutum, nec profecto illa exequias merebatur . Hinc edici de in oculatio
a V. Praelectiones Anton de Hae in Institui Pa- tholog. Herman Boerhavit Tom. 2. Inoculat. Var. Cap.