De febri puerperali : dissertatio ...

11쪽

DIVISIO ET DESCRIPTIO MORBI.

Febris puerperalis morbus ille est perniciosus, quo puerperae vel paullo ante, vel paucis diebus post parium

afficiuntur. Non est negandum, ad nostrum usque tempus di- Ver8iSSimas easque contrarias opiniones de natura hujus

morbi a medicis in medita in 'eSSe prolataS, quippe quum alii peritonaui, omenti aliorumque viscerum inflammationem causam febris puerperalis esse putantes, detractiones Sanguinis et laxantia adhibuerint; alii, topida et univorsalia symptomata tantum a febri specifica deducentes, venae- Sectionem rejecerint atque medicamentis irritantibus usi sint. Constat autum subris puerperalis Sic dicta secundum recentiores pathologos ex inflammatione vel peritonaei

Rierum circumdantis saccique peritonaei, vel partium cum utero conjunctarum, scilicet ovariorum, iubarum Fallo pii et ligamuntorum latorum, vel uteri substantiae, vel Vasorum resorbentium venarumque. Ad hanc autem innanimationem subris accedit, quae vel erethicum, vel in-

12쪽

flammatorium, vel gasilicum, vel lyphosum ostendit characterem. Liceat mihi nune singularum modo commemoratarum morbi Specierum, quae aut Segregatae, aut conjunctae inter se eSSe pOSSUnt, symptomata afferre.

In Specie prima, tibi peritonaeum uteri et saccus peritonaei inflammatus est, haec sere symptomata oriuntur: puerperae in universum secundo vel tertio post parium die dolorem plus minusve vehementem et Secantem, preS-Sione augendum, sentiunt. Rarioribus casibus hic quidem

dolor primis horis intermittit, mox autem continuus si et tantum remittit. Alvus, initio mollis et laXa, posterius tympanitice intumescit, ubi dolor vel desinit, vel priore acrior sit. Ad formam gasiricam haud raro vomitus atri vel atro- viridis liquoris, et ad typhosam di arrhoea ac

cedit.

Quod attinet ad febrem comitantem, quattuor illae formae primariae exhibentur: erethica, ubi primum horripilatio, tum ardor, qui postremo continuus sit, animad-Veriuntur: praeterea pili SuS frequens, cutis Sicca, Urina rubella; - inflammatoria, ubi post horrorem magnum ardor vehemens, pulSUS Plenus, durus, tenSus, cuti S ardenS, Urina rubra, Urens, alvuS Obstructa: gasti ica,

ubi pulgus frequentissimus, molliS, plenUS, UndOSUS, Urina erySipelacea; - typhosa, ubi pulsus est parvus, debilis,stiformis, frequentissimus. - De lochiis id memoratu dignum mihi videtur, modo prorsuS ea Supprimi, modo deminui et interdum valde laetere. In secunda labris puerperalis specie, ubi partes utero

13쪽

vicinae, scilicet ovaris, tubae Fallo pii et ligamenta uteri

lata, inflammatione sunt correptae, dolor, Vulgo minus vehemens quam in specie prima, praecipue in lassa sentitur iliaca, unde lumbos vel anum petit Symptomata, universalia ad speciem quadrant primam. Quod attinet ad speciem tortiam, ubi substantia uteri propria inflammata est, aegrotae doloribus in hypoga-strio vexantur et horroribus; pulSUS celer, i reqUen S, pal-xus invenitur. Praeterea lochia vel Sunt suppreSsa, vel minuta. Cuiis, initio ardens et sicca, postua si igida fit et inturdum pallida vel co0rulea. Jam transeamus ad speciem quartam, scilicet inflammationem vasorum reSorbentium et Venatum uteri,

quarum illa, si topica morbi signa reSpicimuS, Saepe latet, dum tiniversalia symptomata iam maligna Sunt, ut nulli cedant remedio; haec doloribus manifestatur vehementibus in uteri regione, horrore accedente, lacte et lochiis SuppreSSi S, accelerato, pulSu capite dolente, et quae sunt alia id genus. Quae symptomata ardor Sequitur, tremor muSculorum, pulsus frequens, debilis, respiratio an Xia, si- iis magna, vomitus materiau viridis. Animi vires valduassui solent. Tota corporis superficies haud raro vel

pallida, vol gava fit, vel petuchiis obseritur. Etiam alvus

interdum intumescit, ut nonnulla organa, magiS remota, icut pulmones, cor, cerebrum, hepar, praeterea articula-ii Ones, tela cellulosa et extremitatum musculi congestione maligna et inflammatione delentur. Haec sere Sunt Symplomata uteri phlebitidis intra primas viginti quattuor

14쪽

horas post partum incipientis; Sin vero seriore post partum tempore oritur, tum dolores deficiunt nullumque sest Sympioma, se quo morbus cognoSol possit.

Facile permutari potest febris puerperaliS cum morbis intestinorum; cum contractionibus uteri irregularibus, quae doloribus post partum provocatae sunt; cum febri

lactea.

Quod attinet morbos intestinorum, dolor in his magis Super totam sese extendit alvum, non ab utero incipiens. Alvus plerumque mollis, tensa, lingua obtecta, magna sitis, dolor capitis inimicus, neque lochiorum, neque lactis Secretio suppressa. Praeterea febris puerperalis plurimis in casibus ante quinii diei finem post parium, interdum jam intra viginti quattuor horas exoritur, dum illae assectiones raro ante primae hebdomadis exitum apparent. Difficilius interdum est dijudicatu, utrum dolores post partum adsint, an febris puerperalis; attamen illi pletumque sine labri exstant, poSt parium oriuntur, lochiorum 1luxu adaucio, finiuntur, ut rarissimo afficiunt primiparaS. Ut denique de permutatione cum febri lactea mentionem saciam, monendum eSt, hanc tantum primis tribus

15쪽

post parium diebuS, febrem puerperalem Saepe SeriuS eX- oriri; praeterea in illa labri lactea alvum non doleretensionem autem et intum ΡScentiam mammarum animadvorti, in hac dolorem alvi cum meteorismo OSSe con junctUm.

AETIOLOGIA.

Praedispositio ad labrem puerperalem praecipue eX-hibetur graviditate, quae propter si brinam in sanguine praevalentem, propter perpetuam Sticcorum turgescentiam ad uterum, propter uteri amplificationem tamquam status inflammationi similis ducenda est. Quae quidem opinio etiam sanguine, crusta inflammatoria obtecto, in venae- sectione affirmatur. - Tum in partu ipso pruedispositio data est, quippe in quo dolore Vehemente, evacuationersepentina et contractione, . placentae solutione, uterus valde irritetur, ita ut puerpera iam quam proprio modo vulnerata habunda Ait. - Deinde secretio lactis, propter nexum uteri Sympathicum cum mammiS, Dierum ad hunc

morbum praedisponit. Vitiis denique in vivendi ration0, nimis mullis cibis ultimis mensibus, motu deficiente, coitu irregulari, affectionibus animi d0primentibus, Obstructione perpetua, alligatione abdominis arcta, medicamentis non accommodatis, magna jam ante partum ad hunc morbum

16쪽

inclinatio adducitur. Etiam post abortum sobris exoritur puerperalis, et quidem saepe cum Vi maxima. Causae occasionales praecipue hae sunt: refrigeratio in partu et post eum, aer impurus, diaetae Vitia; porro animi motus, scilicet tempore parius angor, timor, dolor, post partum laetitia et gaudium, interdum moeror, sollicitudo, curae; tum parius gravis, Vis in eo adhibita, placentae partes relictae, lochia suppressa, febris lactea irregulari S, curatio ejus parum apta; praeterea Surrectio nimi S matura ex puerperarum lecto, dolores post partum

male curati.

Ad sebrem puerperalem provocandam in Super constitutio epidum i a nondum investigata neceSSaria videtur, quippe quum hic morbus in quibusdam ianium annis exoriatur. Quo modo gentia et Sub nervoso erysipelatos ocharactere ad epidemiam progreSSa, febris puerperalis contagiosa fieri atque ita ad mulieres sanas transire potest. De natura contagii nihil certi eXstat; id autem secundum Schoente in exploratum videtur, illud int0rcontagium et uilasma ponendum eSSe magnamque Similitudinem cum contagio gangraenae DOSOcomialis habere. Socrutionibus aegrotarum, imprimis secretionibus intestinorum et genitalium contagium ad aliaS propagatur puerperas. Contagii autem evolutionem eo, quod multae subripuerperali laborantes in conclavibus aeri non patentibus coerceantur, maxime adjuvari, non eSi dubitandum. Ceterum essecius contagii in arctis Versatur finibus, quam

17쪽

ob rem Saepe tantum una domuS Obstetricia , , et unum in ea conclave iniicitur.

EXITUS MORBI.

Exit morbus vel in valetudinem, vel in morbos alios, vel in mortem.

Exitus in valetudinem sit crisibus diebus criticis indoa quinto usque ad vicesimum primum diem, et sudoribus quidem copiosis, specificum odorem Spargentibus, urina turbida, sedimenta diversa sormante, mammis lacte imple- iis, copiosioribus lochiis, saeuibus pulti similibus. Plerumque autem 'crises per intervalla, Sub forma lysis, sese ostendunt, qua re perturbationeS et pseudocris es haud

raro inveniuntur. IIn morbos alios Saepi SSi me exit febris puerperalis, et inter hos potissimum nominentur: primum eXSudatio liquoris serosi, lacti similis, haud raro umbilicum persorantis, v0l depositiones lactis in partibus sol mans exturnis, praecipue in OX tremitatibus inserioribus, in coxae articulatione; partes illae tum celeriter intumescunt, rubescunt, dolunt, et mox fluctuatio percipi potest. Ex abscessu aperto liquor lacti similis effundi iur. Deinde concretiones peritonaei cum partibus vicinis haud raro Observantur, atque etiam suppuratio pro diversitate partium inflammatarum, quamviS rariuS, Occurrit.

18쪽

Ad mortem sebris puerperalis ducit transiita inflammationis in gangraenam, subris vehementia et malignitate,

saepi8Sime. autem exsudato lymphatico in ah dominis cavum, vel lactis depositionibus, vel pulmonum assectionibus, labrem hecticam provocantibus.

SECTIO.

Corpora puerperarum febri puerperali mortuarum nunquam rigorem illum mortis Ostendunt, sed mollia manent ac flexilia; attamen mox putrescunt. Abdomen paullo post obitum celeriter intumeseit ac decolor sit. In sectione saepe in cavo abdominis, Saepius autem in v0nfriculo et intestiuis aer a cumulatus invenitur. Praeterea Symplomata inflammationis peritonaei perspicua ad-' sunt; rubor quidem plurimis in ca Sibus exiguus est, quia saepissime exsudatio seros O- lactea in abdominis cavo reperitur. Saepe etiam perit Onaeum pseudo membrana lymphau plasticae obiectum est. Qua eXSudatione instam maiio quasi exhauritur, ita ut vasorum capillarium rubor multo fiat e Xilior, quam cogitare liceat. Saepe in hoc morbo phlebitis uteri et pelvis, interdum etiam phlegmatia alba dolens occurrit. Haud raro etiam invenitur arachnitis, pleuritis, peri carditis cum magna extravasatione lactea. Haec autem eXlravasatio, ut illa in abdominis cavo, quamvis laeti similis et Odoie

19쪽

specifico, acidulo, praedita sit, non idem est ac lac, sed ex albumine, fibrina et specifico acido est composita; quod specificum acidum diversitatem praebet inter hanc et alias exsudationes. Quantitas ejus diversissima est, etenim variat inter duas et sex libras. Ex qua eXpositione exsudationem illam non lactis meiastasin habendam esse sequitUr.

Secundum Lee, qui Londini multas puerperarum sectiones instituit, in inflammatione peritonaei uterum circumdaniis haec sere inveniuntur: peritonaeum vasiS abundat sanguiferis, rubrum est ac tumidum, et intestina lympha conglutinantur, vel liquoris turbidi, flavo - albi, aquosi, albumine aut puro mixti, interdum sanguine tincti exsudatum in peritonaei cavitate locum tenet. Interdum exsudatum intestina conglutinans sere prorsus ex lympha constat densa; alias lymphae particulae, cum multa lympha aquosa mixtae deprehenduntur. Omentum saepe colorem habet purpureum, vasculosissimum eSt, ac lympha cum intestinis, interdum etiam cum uteri stando conglutinatum. Nonnunquam omentum nonnihil tantum rubrum est, vel prorsus caret rubore. Saepe intestina, Saepe etiam saccus peritonaei aure valde extensa reperiuntur. Lympha circa uterum exsudata consistensiam habet ma-

. . . .

dorem quam locis aliis. Etiam in tela cellulosa, sub peritonaeo, Saepius pus et serum exstant. Peritonitis autem circa uterum incipiens vel in utero coercetur, vel latius diffunditur.

Ubi appendices uteri, scilicet ovaria, tubae Fallopii

20쪽

0t ligamenia uteri lata instam mala suerant, Lee perii Onaeum Saepe modo nonnihil a structura normali aberrans invenit. Superficies organorum illorum rubra serat au

VaSculosa, saepe in lympha vul pure involuta. Quod, at ilia et ad tubas Fallopianas, fimbriau uarum valde rubicundae ut emolli tau orant, purisque depositiones intra cavitatem vel in tuta uarum sub peritonaeo Sunt reperiae. Pari modo inter plicas ligamentorum latorum liquoris

aquosi vel puriformis adorant eXtravasationes. O Variorum structura valde erat mutata: latus ad peritonaeum spectanS rubrum, vasculosum ac lympha erat obtectum; teXtura modo non urat mutata, modo totum latus auctum, acere tum, rubrum, Pulli simile. Ovula Graasiana sanguine vel impleta vel circumdata erant, atque pus in tota OVariorum tela reperiebatur. Nonnunquam ovaria in pultem Sanguine abundantem abierant, ita ut structurae normalis vestigia reperiri non pOSSent. In una puerpera ovarium in Saccum pure impleium, cum abdominis pariete concretum, erat mutatum, et, aper' iura facta, contentum suum foras evacuavit. Apud aliam puerperam uteri appendicus inflammaiae Ut inter Se conglutinatae cum peritonaeo in pulvis margine concretae erant, instaminatione ad telam usque cellul OSam eXtra peritonaeum dissusa, lataque puris collectione in musculipso adis ot iliaci interni decursu provocata. Secundum Pu ZOs s) exsudatum sere semper inter