Dissertatio inauguralis medica de hypochondria ...

21쪽

lom ad morbum ovolvendum ponunt dispositionem; - quum inducero valet otiam continentia et impugnatio libidinis violenta , aut excessus in venere , rarius tamen, nisi directionem nanciscatur contranaturalem. - Et libido excessiva, ct continentia summa - Jeiuna cupido - Sed ex causa contraria,

morbi ovolutioni favont. Libidinosus enim vilao doliciis ut siedicam supersaturatus, erga mundum indisserens, Hyp. Molancholiao victima evadit. Alior vero - continens, - deliciarum, quibus carere debet, Ualorem et dulcedinem exaggerando et ultra quam par est aestimando, paritor in Melancholium incidit. - Cunctae has stimuli soxualis abnormitates et soniatico et psychico ad genesim Hyp. contribuunt. Clima ot alimenta subinde ad morbum conferro possunt; in genero sub coelo sereno viti vini sern gaudento, ubi vitam homines vivunt hilariorem, minorem ossendimus dispositionem, quam sub climato nobuloso liuini do, ubi corovisia vini vicem supplere debet. - Νutritio corporis mala, deficiens, penes intentionem mentis, aut contra, mensa lauta pones otium, digestionis turbas inducendo ad morbum quidem etiam disponoro , praesentem tamen magiS nugere Vulent. Potentino prae- disponentes diu in organismum agente8 in causas abire possunt

oxcitantes.

Praetor has, multiplices ndhuc ab auctoribus ad laruntur

caussae excitantes. Ut: aer atmosphaericus quoad temporaturam peccans, et Simul humidus vaporibus variis inquinatus; quasi causa morbum in Anglia IIollandia frequentior om rodilorovidotur. Subinde constitutio aeris peculiaris genosi morbi sa- vero dicitur. - Ingesta, cibi copiosi farinae ei leguminosi, duri, pingues, multum nr0matici, item potus Spirituosi, cosson multa inprimis diluta, aut thea ; subinde usus incongruus

aut protractus pharmacorum Sol Ventium, Q 'neuntis iuni roborantium stimulantium narcoticorum. - Porro vi in Otiosa inprimis in individuis vitao nnica activae nSuciis; vita sedentaria continua parti in ob ni, dominis compreSSionem, ut observare est in sutoribus, partim vero et Praecipuo quidem ob alias 2 v

22쪽

20 eausas: ut Oxereitium unitaterale, ut phantasia liboro divagari

possit; quod morbus frequens in nurigis et pastoribus demon, Strat, qui motum corporis, illi quidein passivum, hi vero ac

tivum exercent sufficientem, sed phnntasiae si nonum liberum dimittondo, in morbum incidunt. - Νonnunquam morbuSevolvitur, dispositione jam praesente, post evacuationes Profusas: di arrho stam, ephidrosim, haemorrhagias, galactir-rlioeam, inprimis vero post succi genitalis profusionem , praecipue modo contranaturali productam. Non raro ad morbum hunc contribuunt quoque animi adsocius, si pathemata ingrata diu adfligentia: moeror tristitia odium invidia avaritia Zelotypia, superbia in iis qui, quin voti damnentur, ad honores et dignitatos adspirant. - Subinde ut auctoros adnotant, ad producendam hypochondi iam morbi alii concurrunt: febris ne vosa aut intermittens neglecta diu excurrens; insarcius abdominales hepatis' sienisquo, haemorrhoides, morbi cordis et

vasorum haematophororum, arthritis: quandoque evacuationes habituales suppressast, aut morbi cutis ovanidi etc.; atque per has causas jam pauciores jam plures concurrentes modoquo iniquo in Organismum agentes, in Systemate nervOSO praecipue ganglioso peculiaris contingit mutatio dynamica, undo

tamquam centro suo functionum vitae tum animalis cum organicae alienationes promanant. Causis morbum excitantibus praecipuis recensitis antequam ad prognostin transitus fiat, pauca do divisiono hujus

morbi dicenda sunt. Hypochondria communitor distingui solot in II. cum, et sine maioria. Materialem vocant V., dum status morbosi topici ut insarcius viscerum ab d. etc. in corpore deprehenduntur. Dum vero nullum detegitur vitium Organicum symplo matibus stricto nervosis solum praesentibus: Hypochondria sino mutoria nuncupari consuevit. Cum hac veterum divisione, illa recentiorum quorundam aliqui lenus congruit, juxta quam Uy-POchondria , quae o causis Somaticis, et alia quae o psychicis

Procedit, statuitur. - Divisio tamen haec firmo vix innititur

23쪽

sundamento, sub morbo onim diu excurrento turbas Iunctionum vegetativarum, inque harum sequelam mutationes sorinuo et structurae organicae contingere posse, facile quis perspiciet; hinc jure quaerere licet, an morbi vegetationis, deforganisationes in cadavere repertae, non potius tantum complicationes m. hypochondriaci constituant Haemorrhoides cum omni suo molesto comitatu frequenter cum Hyp. simulco existunt, potest tamen uterque morbus pro Eo distinctus exi

stere.

Datur autem alia morbi h. differentia, in Singulo casu individuali adnotanda; quas nimirum desumitur a conditionuenergiae vitalis; quippe morbus subindo invadit virum robustum plethoricum, post influxus potentiarum nocentium excitantium, uti nitimi aut corporis motus violentos, victum lauium, Rhusum spirituosorum etc.; uique in tali individuo subque talibus adjunciis evolvuntur symplomata Hyp. cum ener gin vitae eXaltata, - H. acuta, Sthenica ; - est tamen haec species rarior; longo frequentissimo onergia vitalis charactero debilitatis notatur, oret hysmo solum locum habente; tulisque, decursum chronicum uiuana - H. asthenicae, erethiSticae nomen gerit.

Progno Si S.

Cum progn0sis morbi, cognitioni terminationum conditionum quo sub quibus hac terminationes soquuntur, inni iniur; hypochondria vero decursum adeo irregularem hubent, ut Ox- itus quidem varios sed minime constantes ot regulares pesa; : elucet in morbo hoc profoisorini de pro nosi stricio tali vix Sermonem esse posse; hujus loci itaque orit in genero saltem terminationes, et sub quibus lia' contingero soleant, conditiones , paucis indigitare. Hypochondrin provectam saepe eonii inras aetatem pro se nunquam onocat, immo obs servationibus confirmatum habemus hypochondriacos minorem erga morbos

ali 04 praeprimis opidemicos possidero receptivitatem ; febres

24쪽

22 insanimal oriae, dyssentoria, typhus etc. iis utplurimum parcere solent, Si opidemico grassentur; cxcepta forte sebre intermittento; - ot si morbis his corripiantur, mitissimum observant decursum. Assectiones tamen catarrhosne, rheumati- eas, dyspepsiae, subinde erysipelas hypochondriacis frequentor insidiari solent. Licet autem morbus simplex nullo poriculo stipatus in seram usque senectam protrahatur: inveteratus tamen, neglectus aut perverso tractatus, cum vitio quodam organico complicatus , infaustos petere potost exitus; talis namque arti sae-po omni rebellis in alios torminaro consuevit morbos periculi plerumque plenos; uti in febrim hecticam - quae est potissimum congestionum perpetuarum progenies; in tabem s. omaciationem Ioniam - plerumquo onaniae offectus; - in hydropem - non infrequenter curae incongruae sequela quandoque in paralyses. Tristissima autem terminatio est: in vesaniam, Melancholiam, Autochiriam. Dansitus in morbos convulsivos apud viros hyp. admodum rarus est.'

Nihil ost, quod ingenium medici magis exercere, patientiam ejus acrius tentare valeret, ac cura mali hypochondriaci. Quam dissicito onim opus sit morbum hunc tractaro, vel et denominationes morbi apud veteros usitatao indicare videntur, qui cuim matrem morborum, patrem symptomatum, bestiam septem capitum, nec non ludibrium opprobriumque medicorum, 'vocant. - Et non injusto , omnis enim animi adsectus, Omnis in diaeta excessus, novum invituro solet insultum , nnni-hi Iatquo omne id, quod per curam longiorem magno cum sa- tigio jam obtinuimus. Modicum itaque quemadmodum omni tempore, pracprimis inmon cum arduo huic semet accingit operi, humanum mansuetum, patientia singulari munitum, ad cunctas non raro absurdissimas aegroti summe inconstantis ac dissidoniis inconso-

25쪽

quentias imo injurias aequo seniper animo perferendas paraium esse opportet; idcirco dum consulimur, historiam morbiotsi non brevem altento suscipimus, querelis aegri saciles praebendo Bures symptomata, praecipuo quae eidem momentoSavidentur, diligenter consideramus, ut hac ratione considentiam - tanquam necessariam curae solicis conditionem - lueremur; eum nunquam pro imaginario declaramus, Sic enim animum ejus nobis alienum reddendo nostro excideremus Seo-Po; Sed neque terremus, quod seret si do gravitato morbi periculoque loqueremur, utique nimio ungitur metu, quem cum nugeremus, morbi simul vim intenderemus. - Gonoratim vero summam hoc sub examine in nostris, quae proserimus, verbis adhibero opportet cautolam; cum enim hypochondriaci Singulas, quas medicus pronunciat, voces, quin imo et minimas, quae in iaciei lineamentis contingunt, mutationes quoddammodo aucupari soleant: sit, ut verbo minus cauto prolatoni iam longo impertiant significationem, cui dein judicia, conclusiones falsissimas superstruunt. Subinde tentare Solent modicum , num enumerata morbi phaenomena memoria adhuc teneat; alias astuti plano salsa, ut medentem in errorem inducant, Studiose enarrant; niquo si id sex voto eis Succedat, eum qua ignarum contemnunt, Sin minus, per npertum medici negationem nimis irritantur; quaro simili in casu diroclo non est contradicendum , sod neger quaestionibus implicandus, ut semetipsum contradictiono prodAt, ac dolia primum de o rore Simulque de eo, quod eum pleno perspiciamus, convinciputerit; per quod ot considoni in ejus multum nugetur. Examino diligenti sinito plerumquo pharmacum quodpiam

ordinandum riusquo est ocius praevio nssignandus est, nsque si considentiam sibi modicus jam meruit, ossectus quoque remedii praecipuo novi vix non semper saltem Pro tempore OP- fatus esse consito vis. Interim os hoc in puncto medicus caulus Sit, ost necesse; nam hypochondi inci in Scripsis nindicorum Plerumque tamen pessimis non modiocrisor subinde vors nil, omnes sibi pracscriplag formulas scrupulo So p rlogere solent.

26쪽

Nequρ medicus quantumcunque circumspectus praeca 'ebit, nopraeter ordinatam medicinam simul sit alia incongrua et no-Nia Saepe in usum vocentur; quam fraudis speciem si animadverterit, eis nunquam exprobrabit, verum tantum illatum sibimetipsis damnum ob oculos ponendo a similibus manSuete abhortabitur. Datur autem cura duplox, palliativa scilicet et radicatis. Prior hocce in morbo magnum quidem sibi vindicat auctoritatem , Semper attamen radiculis, cui illa subordinandi, anto oculos habenda ost, nilquo agendum, quod eadem prohiberet; et ab hac medicus semper procodet, ut valorem palliativae deforminet. Sic congestiones aut pertinax alvi constipatio re-p0scere videntur Sanguinis ovacuationem nut pharmaca purgantia , quae remedia adhibit' essectum etiam praestant optatum,

levamen enim temporaneum adferro vix non semper Solent;

Ast cum morbum ipsum, qui in exaltata vitalitate partis cujusdam systematis nervosi sun datur, tollere non valeant, in congestiones et alvi obstipatio noni sonsim habituales invitando εemper nugeant, patet: remedia illa palliativa in casibus nonnisi urgentibus osse adhibenda. Do cura hac palliante,

quae tempore insultus hyp. Iocunt potissimum habet, infra

dicetur.

Curam radicalom suscipientes potissimam in exquirendas potontias nocentes adhibere debemus attentionem, quas plerumque Successivo tantum detegendas removere studemus; eumque causae morbum odi citantes praecipuum suum fontem

in vitae regimino incongruo agnoscant: illud anto omnia rito coordinandum ac dirigendum ost. Spoctant vero huc : nor, cibi ci potus , s6mnus ot occupationes Regri. Aura hypochondriacis convenit pura Sicca moderato calida ; idcirco vostes niani tomporibus tempestatisque vicissitudinibus accomodandae. - Victus in genere Sit blandus, nutriens iameia; caro animalis tenera cibum hoc scopo sistit Salu borrimum, digestu facilem, qui ibus minimo faventem. Prac- pr carnum tamen et olera, fructus burraei maturi cic. in usum

27쪽

vocari posgunt. Generatim quidem organis digostionis adhuc

rite fungentibus alimenta non sunt anxio Seligenda, Ssed tantum attendendum, ne cibis duris, pingvibus, copioso salo aut promato conditis, vel molo excedentibus ventriculus laodatur.

Potum non raro maxime salutarem constituit aqua pura, cujus solius usu, testante jam I hedon, hypochondria gravissima subinde Sanatur; nec tamen omnibus major aquae quantitas conducit, utpote quae digestionem usu protractiori languidiorona reddendo, dyspepsiam inducit morbumque auget; quare multis praeter B quam concedimus simul usum moderatum spiritu usorum: vini antiqui, aut cerevisino bonae. Etiam insusum vel decoctum cosseae, tam sitsi a multis condemnetur, pr0scuum hypochondriacis largitur potum, modi, excessivus ejusdem non fiat usus, nee Surrogata varia adhibeantur. Poculiaris attentio in somnum dirigenda est. Notatu enim dignissima inter systema n. gangliosum et cerebrato intercodit

dissorontia; hoc onim delatigatur, illud non. Respiramus quippe, digerimus, , cernimus, omnia sub influxu S. gangli usi

citra omnem satigationem et quietem ; systema vero cerebrale non fert unum eundem quo imaginandi modum, Systema muSculare non idem motus genus; sensus omnes non ferunt easdem continuo impressiones: quin defatigentur, exhauriantur. Verbo non valet systema nerv. carebrale sino interruptione suum persequi Scopum, sed periodice vegetationi subjacet tempore nimirum somni; per hunc itaque vires s. n. cerebralis resciuntur, restaurantur. Iam vero cum in hypochondriacis pli-rimum intersit, ut systema cerebrate, normale Suum Super Systemate ganglioso praepondium iterum nanciscatur - ΙIornpatet: somnum tranquillum constituero unam o principalibus curas solicis conditionibus. - Is vero non tam violento modo per narcotica procurandus, quam potius per impedimeniorum Komno oppositorum remotionem invitandus est. Impo- dimenta haec remediis diaetolicis arcenda et removenda praecipua sunt: irritationes psychicno, congcstiones nd eaput, irritamenta organ0rum abdominalium et in lirimis stimulus Sexuu-

28쪽

26 Iis. Cum vero do his plerisquo alibi sat ruentio, hic adnotaς-

se sufficiat: coenam praegresso moderato corporis motu Sumendam osso nutrientem quidem sed digestu facilem, non stimulantem nec satulentiis laventem; inter coenam et de cubitum intorvallum intercodat paulo longius, Somnus enim Secundas digestionis protractior tranquilliorque osse consuevit; temperatura cubilis obscuri frigidiuscula potius quam calida

Procuretur; aero, romotis omnibus odoriseris, puro reddito, omnis major arceatur strepitus, levior tamen ot monosonus v. c. pulsus horologii somnum magis invitare solet, ac nitum

silontium. Pedibus frigidis Oxistentibus hi caloro fovoantur. Partem curas momentosam constituit distributio ne dire elio occupationum, quibus aegri continuo sero delinendi sunt. Plurimi numquo manifesto dissutant otio; multi vero actis librisque circumdati occupari videntur, et tamen otiantur imaginationi indulgontes; alii domum labori incumbunt, sed uni latorali. Atquo pro hac diversitata occupationes congruae jam

sunt assignandae, jam confusetis novase substituondae, aut si id sori non potost, cis alia saltem directio danda. - Λst difficillimum hocce curationis momentum, quod Ox parte In dici non solum intimam aegri Husquo rerum domesticarum cognitio noni, sed os non mediocrem Anthropognosis gradum, simul audaciam ot cautelam requirit, frequentor exestutioni dari non potest; saeps enim neger elandestino premitur moerore, quem medicus non levare; nlium angunt curas panis quas non tollere; consumit amor insolix alium , cui modulam medicus ferro non valos. Interim et hic consolatio mansueta benevoluinque consilium multum saepe praestant. Ad otium itaquo ovitandum jubeantur negri maturo Ioctum deserere, ni quo in nurn libera salubri corpus motu activo exercero usque lassitudinem muscularem non tam on dolori sicam vires exhaurientem. Suscipi nutem potost motus di-

vorsus: nnibulatio in regione ninoena; oquitatio, vocito in rheda, praesertim si ipso neger equos gubernet, ut sic nitentio a statu proprio abstrahatdr. Porro nutatio navigatio, la-

29쪽

horos diversi agrarii, laorti cultura, Oxercitia gymnnstica ,

labores mechanici. Inter omnes tamen motus species ominetvonatio; haec enim occupatio, Sub qua non solum corpus Rctivo exercetur motu, aura inspiratur recens pura, verum insuper attentio aegri a Statu suo proprio in feras aliaque derivatur objecta: saluberrimum in hypochondriacos exorti influxum, Ionge alium ac ambulatio, quae, praecipuo solitaria phantasias luxurationi adhuc lavet; quandoquidem otium non tantum qua motus defectus, morbi genesim promovet, sed simul et quam maxime, quatenus inaequale facultatum intellec- tualium Oxercitium inducit; uti hoc pastores, aurigae evincunt, qui licet motu corporis non destituantur, tamen Ob imaginationem evagantem morbum contrahunt. Similiter no- quo sub vita sedentaria in Opiscibus, urtisicibus, scribis etc.

sola sessio sequela quo hujus mechanica Omnem involvit morbi causam: verum potiorem rius partem Sequela harum occupationum psychica sibi vindicat; qui onim sedendo perficiuntur labores, pleriquo circa unum semper rotantur objectum , deest mutatio et vicissitudo, quo sit, ut memoria attentioquo debilitetur, phantasia vero superpondium sensim nanciscatur ad cujus normam restituendam necesse est, ut, Si occupatio- nos illac deseri nequeant, iis saltem aliae interserantur, nil quas perficiendas et ceterae quoquo facultatos in subsidium vocari debent, ut sic praepondium phantasiae Fensim itorum

Omni temporo scopo nnimum cxhilarandi vitaequae genus mutandi commendata sunt itinera, quae quatenus aegrosn consueto vivendi modo Objectisque non raro odiosis abstrahunt influxibusque novis exponunt, proscua sunt; iter tamen in rheda omnibus instructa commodis, praesertim solitarium nil sero aliud ost, ne otium; magis itaque adhuc commendari moretur iter pedibus conficiendum per regiones montosas in societato hilari; quo spectant oxcursiones hos anicac minu-ralogicao goologicae. - Iter maritimum breve pariter prodest , Iongius vero morbum augeros.

30쪽

Ubi aogor motus hos suscipero non valet, in vicem il-Iorum instituitur frictio abdominis quotidie mane, Sola manu vel panno aspero perficienda; imo hictio totius corporis prosicua est; sustentatur enim per eam transpiratio cutis neces-

Saria; quo Scopo et cutis, aqua tepida sapo nata frequentior ablutio adhiberi meretur. Simul ovitari dobent causas omnes corpus nimis exeitantes vel debilitantes, pra0primis ovacuationes Sperruntis, studia item intensa, noc non animi ad socius praecipuo deprimentes. Quare conatum ueger adhibeat, ut hilarem Semper et tranquillum conservot animum, quod obtinebit per conversationem cum hominibus cultis jucundis, per lectionem librorum similium, frequentationem comoediorum risum moventium , musicam amoenam et S. P. Vitae regimen omni sua extensio no recte coordinatum ac rito executioni datum ad curam morbi h. saustam ita es- Sentiato et necossarium e8t, ut sine illo per pharmaca Sensu stricto talia sola adhibita nihil prosciamus; cum e contra, qui nulla in usum vocentur medicamina, morbum non infrequenter regimine illo stroniae observato feliciter sufferri videamus. Homo oopathia idcirco optima est pro hypochondriacis medicina; egent enim plerumquo cura solum pSychien, quae phantasiam corum morboso exaltatam refroenet, dirigat. I an- tum dinota admodum restricta non est suadenda, per hanc

enim aegri, ad jejunia utique proni, organa digestionis debilitant, unde sit, ut subsequentes dein, quos virium restaurandarum gratia non ruro comittero solent excessus, priores adhuc inducant offectus; quos cum , ut consueverunt, ultra modum amplificent, semet immoderantiao nrguendo animum- quo angendo morbi vim multiplici augent ratione. Saopo tamen ad statum organismi normalem roducendum praefer vilao regimen aliis opus est artis auxiliis, divorsis pro divorsitato complicationis atque causarum morbum sustentantium hujusquo sublationem impedientium; quas removero

uamur. Proiluvia quippe, si quae adsunt morbosa imminui-