Collectio dissertationum medicarum Marburgensium

181쪽

pulveris unciae tritae , ne minimum quidem Odorem ademerunt. Ad odorem, quem aqua aere hepatis saturata spargit mutandum, carbo nil valet, ex quo Ct. I ELs colligit, in aqua putrefacta, quae saepe eundem, quem aere hepatis saturata aqua spargit odorem, Verum aerem hepatis sulphurelim non contineri, aut carbonem humido in statu via exis absorbendi, qua seeuncsum Cell. FoΝΥANA et SENNEBIER M carbo candefactus vel etiam siccus pollet, non praeditum esse. XIV Quae cum ita sint, utilitas vegetabilis earbonis, cum fluida colore odoreque privat, quam capit Oeeonomia ac pharmacelitica ars, iripriin

182쪽

inprimis in con sic endis rite acidis ac salibus, maxima facile intelligi poterit.

Nec desunt experimenta, quae utilitatem carbonis late patentem ob celilos ponant. quo enim Cel. WESTRUATB o) ex LOWI- TZII praeceptis, in conficiendis pharmacis statim memorandis, pulvere carbonum usus fuit, candidius tartari acidum, aceto - acidum

aleati magis dealbatum habuit. Idem terram foliatam tartari ope carboniim ex destil- Iato mero aceto albiorem, quam quocunque alio modo obtinuit. Dein salis SE 1GΝΕΤΥElixivium adustum sive empyreumaticum pulvere carbonum coctum ita clarum fieri vidit, ut ante adustionem non aeque inclaruerit. i. g. XIV.

Ρlures porro plurium in pharmacia rerum utilissimarum parandi modi, qui olim tem poris

183쪽

63poris dispendio conjuncti, quin saepe quodammodo substantiae mixtioni noxii fuerunt, ve- getabilis carbonis usu, breviori temporis spatio tutius innoxiusve peraἶuntur. Argumento hic esse possunt tartarum ac terra foliata tartari, ut falliin quaedam carbonis vegetabilis commoda recenseam, quibus splendidiorem album colorem inducit, ac praeterea hac vi pollet, ut, quae olim in terra foliata paranda necessaria erat liquefactionem

superfluam reddat. MINDERER 1 porro spiritus, qui destillando paratus facile empyxeuma contrahit, carbonis ope ab adustione defenditur. Plura praeterea possem in medio ponere , quae ex Vegetabilis carbonis usu in chemiam atque pharmaciam redundant commoda , sed sufficiant haec pauca.

184쪽

β. XV.

Sunt, qui has vegetabilis carbonis vires hegent, ut Celi. HAΗNEMANN p) et FVCI S e nixi stiis eaeperimentis, contra I io e Ventu, Vt dicunt, institutis. Cel. HAE NE MANN , cum vegetabili carbone in lixiviis falium, et in spiritu frumenti sitne optato successu pericula fecit. Sed obstant, quo minus Cel. HAHNEMANN, qui fortasse in justo parciorie arborium pulveris usu peccavit, rite experimenta instituisse existimem, auctoritates plurimorum, qui in arte chemica haud infima tenent loca, ut puta celi. Low1Τχ, WE-sΤRVMB , HOFFΜANN, LEONI ARDI , KELs, Ut alios taceam , qui experimentis in vegetabili carbone feliciter factis, ejus usum utilitatemque in supra dictis conficiendi. modis, comprobarunt.

185쪽

f. XVI.

Cernuntur carbonis veSetabilis vires at que effectus, quos naturae speculatores et venatores jam quibus lassi abhinc annis detexerunt, in eo quoque, Ut putrefactam at que foetidam aquam ipso momento, quo carinbo eam attingit, odore atque sapore liberet, - efficiatque ut in usum bibendi converti possit. Id ut rite fiat, carbonum pulvis supra dicto modo conficiendus, aquae putrefactae injectus parumque abitatus, rursui ab aqua separatur, quo facto odor saporque Ocyssi me evanescunt. Qilod autem attinet ad carbonum pulveris quantitatem, quae adhiberi debet, ea, pro putredini. grddu, quam aqua assumsit, ex eventu demum determinari potest. Interim tamen mon*ndum esse censeo, carbonis Puduere aquam putrefactam quidem ab odore atque sapore liberari, Verum quoque saporem eju* vividum recreantenique si-

E mul

186쪽

imul interire. Sed concedamus hocce incomitio diim carbonem comitem habere, huic usui tamen ceu simplicissimo, facillimo, parum protioso, 'innocenti insuper ac congruo, tanquani praesta nulli iniim remedium: optimela servit , ceterisque remediis parti m sanitatino civis, partim scopo non satis cientibus

aliisqtie applicatu dissicilioribus palmam longe praeripit. q. XV1I.

Est, quod oblata occasione proferamque paucis quidem absolvam, quae alia alliremedia, quibus aquae foetidae indoles noxia auferri pollit, idonea praedicaverint. Hue referri debet Cel. FORS TER r , qui odore deceptus atque opinione nixus, in aquae putredine hepar sulphureum gigni, quod

187쪽

quod bpe datestim praecipitetur, calcem vivam , 'optim ἡ Eiiii alii putrefactam emendare, exiitiinat. Sed, Mod supra allegavi experimentum , lin aqua sulphureo hepate saturata factum , cui carbo, qui aquae putridae inuite similem odorem momento citius, proprium adii Dei non potuit, videtur probare, ut

supra Jam innui, in aquae putreaine Verum sulphuris hepar non generari.' Nunqumsi calx viva quoque putrefactant aquam omni odore spoliare, sed aquam, quoes' putridior, eo citius claram reddere valet, conjuncta autem cum carbone impurillimamtic pi tridissimam aquam , qtiae a vegetabilibus in ea putrefactis, obscvsum coibroin jam inquit, pellucidam reddit atque omni odore spoliat. Vt praecipitetur calx, quae in aqua soluta remansit Cel. KELs tartari ac vitriton incida aut depuratum tartarum adhibenda suadet. Haec sane methodiis, ut ipse

188쪽

ni oriet, Gellius majori in copia , quam acidq' aereo adhibito, in usum sonuerti potest. XVIII.

Est hic quoqueis commemorandus Cel. BERMANN r) qui argillaceam terream, putridam aquam convertere in Usum bibendi, eamque odore ac sapore spoliare posse cori tendit. Concedamus quoque, eam ad radam corrigendam quandam habere vim, non tanta a-meia, quanta Vegetabilis.carbo pollet, quippe qui aquae putridae Odorem saporemque penitus tollit. Id esse extra omnis dubii aleant positum, Chemic0rum experimenta super hac re instituta saepius docuerunt.

g. XIX.

189쪽

I. XIX.

Fuere qui alia remedia hic suaderelit, ut Celi. LIND sin et AsKow t)'qui aquae octi O-ne ejusqne agitatione aut addito alumine essici posse, ut odor saporque foetidus evanescat, credidere. Sed haec remedia ut et ipsa 'optimo hucusque cum successit adhibita ventilatio, quam Cel. FoRsΤΕR u) insussiciens remedium vocat, partim non lassicere putri ae indoli compescendae, partim eorum usum multis dissicultatibus implicitum, nee apte in navigiis, ubi usui potissimum inserviunt, adhiberi posse, cὀnstat. Praeterea quoque alumen in emendanda aqua foetida

190쪽

ad sanitatem dejiciendabi ae pes iundandam riuaditim confert, let hac de causa' osse proscribendinia, facile quisque perspiciet. . g. XX. Non unica haec, qua vegςtabilis casbo praeditus est vis, ut aquam foetidam odore atque sapore spoliet, sed quoque conspicitur in eo, ut aquam recentem 'per quoddain tempus a putred late defendat. Hac carbo num pulverem vi pollere, efficitur cx expe-

ximento Cel. ΚELS , qui aquam carbonum

pulvere conjunctam per integruΠi annum naissam fecit, quo praeterlapso, . ne mini

mum putredinis vestigium expertus est. Maxima cum utilitate in posterum ege-bilis carbo in navigationibus marinis', ubi aqua ad victum necessaria. saepius putxςscit, ac morborum dirissimorum parens gravida

ae infelix existit, huic ustii inserviet, cum nil