장음표시 사용
2쪽
fACRAE CAESAREAE MAIESTATI ROMANAE
A CUBILI DYNAsTAE OSTRA VIAE wE INSANDI AB ET DING-ELBE ETC. ET C.
HUNC QUALEM CUNQUE LIBELLVM PIA GRAΤAQUE OFFERT MENTE
4쪽
Quamquam nos felici quodam fato in illa incidimus temis
pora, quibus historia naturalium corporum a viris ex colitur, ingenii felicitate beatis,' obseruationis solertia ornatis, aliisque omnibus subsidiis instructissimis: tamen, si monimen ita scriptorum, qui huius scientiae, adhuc quodammodo in lacte et fasciis versantis, primi rationem habuere, suisque studiis liberalique opera veluti educare, educatumque eXcolare studuerunt, si, igitur, horum scriptorum monimenta Ob Varios errores in illis: obuios, rerumque narrationem, nos qui dem non amplius nouitate percellentium sua, negfecta abiicere Velimus magno vereor opere, ne simus paulo iniquiores erga horum virorum luculentissima merita aestimatores. Historiae enim naturalis campus tam late patebat, perque illum ducens iter, antequam indefessa virorum eruditorum opera aperiebatur, apertumque muniebatur, tam asperum et confragosum erat, ut non humani, sed diuini ingenii vir ad omnia illa impedimenta uno quasi impetu superanda requireretur. Cuius quidem immensi laboris molestias si paulo accuratius
animo metimum nostro : lubentissime primis naturae obsieru toribus omnes condonabimus; errores. His qctos aut necessariorum subsidiorum inopia detrusi, aut fervido illa, in intimos
naturae recessus penetrandi, studio abrepti inciderunt. Haec enim est fere omnis humanae eruditionis fortuna, nec nostri Stemporibus, clarissima bonarum literarum luce collisiraris, in-dstata, ut, quo ampliores termini aliquam circumscribant scientiam, eo dissicilior sit omnium errorum euitatio o Quae cum ita sint, haud temere metuendum esse videtur , ne simus et in-
5쪽
nfati et iniqui, si Aristotelis, Theophrasti, Antigoni Carystii
Nicandri, Oppigni, Aeliani, aliorumqμ', sequioris aetatis Graecorum scripta, quibus illi Viri per via uersiam historiain
naturalem diffundere sunt conati lucem, utpote variis detur pata fabulis, tanquam inutilia reiicere, eaque profundis obibitionis tenebris tradere velimus. Equidem igitur, pietatis gratique animi declarandi officio ad scribendum intutatus; non inanem operam in eripienda obliuioni memoria Aeliani, de historia naturali pro temporis ratione ingeniique modulo sathene metiti, collocasse videbar, imitatus in hac re exempli aliorum Uirorum Eruditorum, et Pauc Dr. Foersuti quidem de Oppiano, soleta Cilice, disserentis, quam scriptiunculam, a
Schneidero V. D. diu multumque quaesitam, ipse pollideor nec non D. Gnstifchii, qui de Arsoleis, in soriae , Naturalis scriptore,nuper scri psit, et Sanderi, qui nec Aeliani in histo.
riam naturalem merita illaudata esse voluit. Priusquam vero in rationem exponendae historiae naturalis, ab Aeliano adhibitam, paulo accuratius inquiro: audiem
dum esse puto scriptorem ipsum, ne fortasse plura, quam ipse praestare voluit, ab eo expectemus. i Scilicet noluit Sophista noster animalia ordine quodam describere, et quidquid de singulis aut e libris hominumque sermonibus acceperat, aut
sita ipse cogno cerar obseruatione, unum in locum conferre, imo vero hoc studiosissime vitavit, ne tam seuero et rigido Or dinis seruandi studio lectores, narrationis Varietatem aman tes , fugaret. Deinde animalium vivendi agendique rationem fere ubique cum hominum moribus vitaeque institutis continiit, illorumque exempla his veluti incitamenta ad bene honesteque agendum proposuit. Denique etiam inuentorum
noui a) In prozrammate quodam . nostra strinio lingua, sub titulo hoc: Nachi icht -n Aelians Botroegeu tur Νatu, pshichte Continet illua pauca, huc proprie pertinentia, plurima, quae sub alio quocunque xi tuto scribi Poterant eodem iure.
6쪽
ii nu te, veri amme, orationisque sustiitate suae historiae
eommendationem conciliare Voluit praestantiamque reliquorum, qui ante eum ingenii vires in eodem campo exercuerunt.
Quae quidem omnia, cum in praefatione, tum in epilogo Historiae Animalium ab ipso Aeliano commemorata, nisii iniqui de illius viri labore, in excolenda historia naturali colloeato, iudicare velimus, semper ante oculos posita spectare a que sequi debemus. Iam vero non esse puto, quod, quem supra scripsi ordinem ab Aeliano adhibitum fuisse, eum pluribus exemplis, in medium prolatis, confirmem, cum, quotus quisque illud de animalibus opus vel fugitivis tantum oculis perlustiavit, is
ignorare nequeat, Aelianum, ut quaelibet res sese eius vel an, mo vel oculis obtulisset, ita et eam, nulla opportuni loci habita ratione, literis consignasse. Hinc et excusandae esse ubdentur repetita de una eademque re narrationes. Quam quidem ob causam magnopere miror, Sanderum, Utrum Clarisi vituperasse nuper religionem editorum Aeliani , qua ducti hoc de animalibus opus tam indigestum atque inordinatum rei, querunt. Omnino enim non cogitasse videtur Uir Eruditissimus, quantum taedium sit lectoribus creaturus, qui omnia, ab Aeliano relata atque obseruata, ad Ordinem revocare velit, a Linnaeo, aliisque viris, in hoc eruditionis campo regnantibus, constitutum. Quamobrem progredior ad alterum, quod praecipuum historiae suae ornamentum voluit esse Sophista noster. Tanta vero, ut eligendi dissicile sit iudicium, locorum multitudo mihi sese obiicit, e . qurbus luculentissime adparet, Aelianum omnem occasionem studiofissime anquisivisse, sermonis a brutis ad homines transferendi, et inter vir que animalia comparationis instituendae. Sic Aetneos pisces eum naprasset ea esse continentia,' ut, quamprimam Hese cum semella coniunxerint, ab aliis omnibus feminis abstineant
stariter irridet res publicas, in quibus libidinosi homines leges
7쪽
se; h) grauissimas eludere atque perfringere non erubescant.
In sequenti statim capite Merularum Vagam . Venerem cum Me. dorum Persarumque vita comparat. Quem quidem locum eo lubentius profero, quo iucundior animum subit meum re eoidatio D programmatis ab Eluditissimo Moro, de nexus uni. stationum eiusdem verbi, nuper scripti. - Lor. I, M. linatrunii erga liberos amorem cum Delphinorum erga Bbolem amore componit, illasque ab his longe superari adfixmat. Libri Cay. anseres nulla Vi eo adigi posse legimus, ut laurum et rho. dodaphnen devorent, quibus aditum tis citae pericula subeant contra vero homines aut imprudentes aut sponte tua a noxio non abstinere virui. Similis fere coloris sententia recurrit
Libr. VIII, 9. - Libr. VI, or- pluribus Lycurgi legem, qua
praeceperat, Vt minores natu honorem senioribus tribuerent et reuerentiam, transfert ad elephantos, qui sola natura ducti eandem erga senio debiles obsiervantiam exsererent. Plura nolo congerere in hanc rem exempla. Iam Vero Vltimum, e quo sperabat, fore, ut insignis historiae suae accederet ornamentum, cernitur in veri amore,
inuentini0 Libr. I. c. I 3. Κκ αιδAM et iis.' Scilicet Ieges Solonis ob acerbitatem , qua in adulteros adulterasque animadverrebant, male olim audie bant. Feminis quidem adulterii reis non amplius licebat sese omare et fana ingredi: ornatam si quiς deprehendebat, eius vestes impune poterat discindere, crines com 'ositos dilaniare, quin et eam Verbera re, ita tamen, Ut vitae semper parceretur Nec marito, nisii. ina miae notam sibi inurere vellet. adui rerum in matrimonio habere per missurii erat Vi d. Plutis Ueb. Glo. Tom p. 8 'es B citi. et Meti ut in Solon. c. 18. Ad eandem legum seueritatem adludiit Uinoiisetbistri
8쪽
talentorum nouitate, orationisque suauitate. Ad veritatis quidem cultorem fere Vbique sese profitetur, dum auctores vituperat, qui ante illum de animalium naturis scripsere. Sic Herodotum reprehendit, quod Libr. V, c. Io. apes Scythiae tradiderit a frigore non infestari. In quo tamen vereor, ne 'Aelianus paulo magis, quam iudicem aequum decebat, cupide iudicauerit. Etenim ipsi Herodoto, quae e sermonibus Thracum, Istro proximorum, narrauerat de apibus frigoris patientibus, parum ueritati respondere Videntur, cum, ut ipse addit, apes sint animalcula ου 'γοι b. e. frigus aegre tolerantia. Eundem scriptorem carpit Libr. XVII, 36. quod miratus erat, i-los, qui in exercitu Xerxis erant, camelos a leonibus fuisse dilaniatos, nullo iumento alio homineue tunc temporis laeso. omnino vero obseruasse mihi videor, Herodotum sese tam est Pparum probasse Aeliano, ut ubiuis fere, eius mentione
aut contemptim laudaretur, aut cum acerbitate Vituperaretur.ἐNec ipsum adeo Aristotelem sine censura dimisit. Negat enim Libro VIJ Xo. illos auctores recte facere, qui contra Sopho clis, Euripidis, Anacreontis, Pindari, poterat et addi Callimachi hymn. in Dian. v. Ioo-ros. ad quem loc. Vid. Ezech. Span em.) auctoritates adfirment, ceruis femellis nulla esse cornua. Cuius tamen sententiae defensorem legimus Aristotelem de Part. Anim. t. a. exfr. Hi s. Anim. IV. cap. vltim. Vt alia loca taceam, quae magna cum diligentia collegit Sam. Bochari. in Hierozola. Tom. I. p. δyr. et ex hoc sonte hausta, suppresso tamen Bocharti nomine, retulit pro more suo Abr.
Σκυθας et υκ σφι mu αλ- αυθισευὰς μD . Ita hunc locum recte exhibent edd. quas consului: eius tamen emendati auctorem tacent commentatores. Is vero est Sam. Iochari. m Hieroz. Tom. II. p. sos. ubi in suo libro Jegi monuit ἐθυμον, et ανθισενὸς.
Videtur omnino haec Abr. Gonouit edicto, quae Londini 1743. 4to. prodiit, utut splendidistima, tamen Aeliano parum utilitatis ad ferre.
9쪽
Gronouius aff Aeliani l. c. Facillime Vero intelligitur, Sophi.
stam nostrum, nisi ipsi tale cornutae ceruae eXemplum occurriuset, poetarum testimoniis plus dedisse, quam veritati. Quam quam vero Aristoteles se. cc. strenuusque eius per omnem fere suam historiam sectator, Plinius aliique ab Aeliani Commenta. toribus laudati scriptores adfirmant, ceruis feminis nulla esse
cornua: tamen Opinor, non omnino contra naturam fieri, quod interdunt ceruae, cornu bus decorae, reperiantur. Eius
rei testem profero satis locupletem, Thom. Graeuium, qui ad Callimach. l. 'per. laudat. suis temporibus narrat in Cimbri. ca Cherseneso ceruam fuisse captam, praegnantem illam qui . dem, sed magnis tamen instructam cornu bus. Quo cum viro consentit et Harduinus ad Plin. Bistor. Natur. VIII. p. qui in Gallia similes ceruas suisse repertas testatur. His vero Duumviris, Herodoto et Aristotele, ab Aeliano notatis,
Nihil enim continet, nisi varias Iectiones, e Cod. Mediceo descriptas,
quae cum Gesineri coniecturis tam saepe conueniunt, ut aut ille ipse codex, aut alius, cum Mediceo ex eodem ductus fonte, a Gesnero ad. hibitus esse videatur: coniecturas, praeter Gesneri iam laudatas, Trit Ieri paucorumque aliorum: et ieiunas denique laudationes auctorum, qui easdem cum Aeliano res descripserunt. Ego quidem, cum ad hanc de Animalibus historiam accuratius legendam animum adiicerem: intelligebam, fontes illos ipsos esse adeundos, e quibus Aelianus' pleraque sua hausisset, partim ut, quid huic scriptori proprium esset, animadverterem , partim ut viderem, an ex hac mutua scriptorum collatione non nihil utilitatis redundaret in multa eorundem auctorum l0ca corrupta. Cum illi enim in describendis animalibus, aliorumque na turalium corporum indole exponenda Aristotelem fere ubique sequerentur ita, ut et saepe ipsa eius adhiberent verba, et semet ipsos quo que haud raro inuicem exscriberent: mutuam sibi operam praestant in Corrigendis locis, quae librariorum aut negli gentia, aut stupore, antetiam emendandi libidine ad nos peruenere corrupta. Exempl0 in hac re praetuit Schneide r. in Pierio. Crit. c. s. p. 133. seqq. Neque Ver' in his acquiescendum eme videbatur: sed scriptores historiae naturali recentioreS conferendos quoque esse putabam , vi et animalium n0'mina, nostris temporibus recepta discerem, et quid veri, quidue se
bulosi olim esset creditum, intelligerem. An sic aliquando digni ut scriptore tali prodire potuerit editio, iudicent harum rerum periti
10쪽
adiungere poteram comites ). Hermippum, Eudoxum,
aliosque, quos tamen , ne nimiua sim in re aperta probanda, de industria dimitto. Iam Vero non minorem veri amorem in eo prodit, quod, cum, quae a veritate aut probabilitate paululum recedere Videntur, narrat, modeste addit: ita audiatii fit. Sic h) ex hominum fama acceptum refert in Lybia la- g - oeum esse feruentem, in quo nihilo secius viverent pisces, equi in frigidam immissi statim morerentur. Eandem pruden- --- ab γter dubitantis personam agit etiam, cum de Scorpii ortu Crocodili cadauere, de Cinnamomo Arabiae aue, et de is I
poris partibus in quibusdam animalibus praeter naturam Quem ultimum locum eo libentius mero auctis, eXposuit. arripio, quo opportuniorem mihi praebet occasionem, de vita 'et aetate Aeliani quaedam monendi, quae vel Perigonii, co.
fὶ rid. VIII. o. quo in Ioco Hermippum adfert narrantem, inter Ae-- tr et e
thiopes esse aliquam gentem, cani tanquam regi parentem. De ipsallac historiola, fateor, nul Ium scriptorem alium exponentem me se gisse praeter Plutarchum, a Gronouio laudatum. De Hermippo vero, cum nec Gronov. nec alius quisquam interpretum aliquid attulerit, haec pauca iam subiungere liceat. Videtur nimirum is scriptoxidem esse cum illo, cuius mEminit Suidas f. v. Fuit vero libertinus, Beryto ortus, sub imperatore Hadriano clarus. Scripsit praeter opus illud, de claris fruis, cuius mentionem iniicit Sui das L. v. 7I ος mulista adhue historica. s) Cone XVII, ιδ. kma iiD J πχει - ο ος, μερ λ- τως Ηρακλειους τηλας, ἱωρακέ,αι A ut ς ορυίθαρ τινας suid ους β u. Videtur hic Eudoxus idem esse cum illo, cuius γῆ: πεμαδον laudat Strubo haud procul ab initio operis sui, et p. y8ι. ed Almeloo. Namque notatur ibi. dem labr. XII. p. 8a . quod fabulis dederit nimiam fidem, hisco ve bis : α ερ Ἐρόδοτοα καὶ ' Ευδοξος κατεφλυαρησαν. Plura in aliud differo tempus. . h) Libr. XIV. να. - Nullibi legi ego quidem de lacu eiusdem naturae, in Lybiae occurrente descriptionibus. In Pompon. Mel. I, mentio
tantum sit fontis similis indolis: Fons, inquit ille, media nocte s ruet; mox es paulatim tepescens, sit luce frigidus; tunc, ut fol furgit, ita subinde frigidiur, per meridiem maxime riget: sumit dein tepores iterum; et priwa nocte calidus, atque ut ista procedit, ita calidior, russus cum es taedia, perferuet.