Archiv für Litteratur- und Kirchengeschichte des Mittelalters

541쪽

o c. Omnibus et c. uicunqu cum S usque ad . iis ciuetoris ilibus; XXIII q. I, cum careant predictis auctoritato, preheminentia et potestate, que pertinet ad celebrantes concilium onerale, ut XVII di grae c. mul et XX di. g. I Cum si idcirco exorto dubitationis sub lato iam obice libera panditur nobis via, in brevis melodus et compendiosa semita perveniendi ad terminum vere determinationis et conclusionis a principalis questionis huius truciatus do generali concilio, qua in primo querebatur: utrum pro sodalione huius ecurrentis scismatis sit oneraleis concilium celebrandum. Et quia, ut supra dixi, in ista questione concilium generale adiversis divorsimodo sumitur; nam quidam sumunt generale concilium, prout concludit utramque partoni ISII consondontem in scismate et Secundum hoc intendunt querore, utrum per catholicos simul cum sciSI maficis pro sedatione scismatis sit onorato concilium celebrandum, sic quod scismatici et catholici qualiter debeant concilio residere. Alii vero sumunt generale concilium, proui de iuro includi solum catholicos filios sancto matris occlosio os ocundum hoc intendunt querere, utrum per solos catholicos residensos cum scismaticis, id est 2o de scismaticis informandis, roducendis vel iudicandis pro sodatione scis- maiis sit generale concilium celebrandum, sic quod soli catholici debent in ipso concilio prosidoro. Ut isti duo intolloctus sub unius conclusionis torminis includantur, brevitor si querendum, utrum prosedatione scismatis occurrentis si per catholicos cum ipsis vel de ipsis, 25 scilico scismaticis, generale concilium celebrandum. Et quia, ut supra in oppinionibus recitavi, quidam tenent par tem affirmativam, quod sit celebrandum quidam autem partem Contrariam negativam, scilicet quod non sit celebrandum, lice secundum friplicem oppinionem ripliciter exponant hunc forminum es brαndum. 8 Nam aliqui tenent, quod non os colobrandum, exponentes id est neceS- Sarium celebrari alii ionent, quod non es celebrandum, exponente id est possibilo colobrari alii lenoni, quod non es celebrandum, exponen to id os expodion noc utilo celebrari. Ut tandem orgo huius questionis dolor minatio sub brevi com-8b pendio concludatur cum queritur, utrum pro sodatione occurrentis SciS-matis si generale concilium cum scismaticis vel de scismaticis celebrandum, id est necessarium colebrari, breviter respondetur, quod nec cum ipsis scismaticis q86' nec do ipsis est necessarium generale concilium colobrari, quia por alia iuris remedia, scilicet particularia con- o cilia vol ipsorum scismaticorum dolositionem aut mortem seu reductionem

542쪽

Di kirchonrochilichen christo Pohors vo Lima Beneditis XIII.). 53 Ipotest scisma cessare et ecclosia ad debitam unionem reduci iuxta ea

que loguntur ei notantur XVIII di . . I si circa sinoni XXIII di. In nomino domini et LXXIX di. Si quis cunici. IV. I, . VII, c. Mo-eisens et c. Metaeimum cum insesquontubus . Et sic obo intolligi, concordari prima oppinio cardinalium Italicorum cum oppinione attributas domino cardinali duonsi, de quibus in procedentibus es premissum. Sod si queritur, utrum si fato concilium celebrandum, id est possibile celebrari, breviter reSpondetur, quod quamvis a principio, dum isti, de quibus queritur, fuerunt infra materna sancio ecclosio hora, Veritatem probabiliter ignorantos, potuisse cum ipsis os lodo ipsis onerulo concilium colobrari, ut notabili for pato XXIIIIAE. V:c Seismet versu Non tit in ibi sed tium issi, te t in suo sensti obtin- contos etc. Nunc amen stantibus torminis non polos cum ipsis, sed bono de ipsis, scilicet informandis, roducendis vel iudicandis concilium colobrari in I, . VII continentibus et de scisma c. I cum ibi notatis Is Et ita, sicut ait Augustinus II q. I, c. Si sodestia rit, distribuendo vel distinguondo tempora concordantur scripture tam pro prima oppinione cardinalium Italicorum inducto, quam pro parte cardinalis Sancti Statii de qua supra '. I F. 86'. Sed si queratur, utrum sit huiusmodi generale concilium stocolobrandum, id est expediens celebrari, breviter respondetur, quod lico non pro nunc, ut Sunt termini cum ipsis, de quibus queritur, tamen promissis certis dispositionibus pro habilitatione ipsorum et concordia ac bona conclusion concilii satis expodion viderotur, se ipsis informandis reducendis vel iudicandis, vel hunc fori cum ipsis fore 2bgenorale concilium celebrandum, quia conciliorum lonariorum in ecclesia saluberrima est auctoritas, XII di. Illo. Ad idoni facit VII di. g. in otiam sic debet temporari et concordari prima oppinio cardinalium Italicorum cum opinione attributa cardinali Ebrodunensi a)et iura cum rationibus, quo pro utrisque superius allegantur. Bosit in hoc finit ista quoslio una de principalibus in tractatu denoV Suhscismate, quo potest dici etiam specialis tractatus do concilio generali, pro cuius complemento immediato subiungitur practica et forma colobrandi ipsum concilium generale.

543쪽

tractatus de novo subscismato bos inimi Das orsto subscisma 'mar, ierans Boviras Inventa gur Samnilian des Cardinals voti

logisclio Summo dos hi Thomas, uia don Planctus ecclesiae und das Collirium advorsus a seroticos' de Alvarus Pelagii, Vonmolchemis ogaraeissi: magister Alvarus, doctor Spanus, maior, ut extimo, scientio profunditate quam fama' i uia Augustinus do Ancona und Alexando do S. Elpidio D potestat ecclesiastica , fra horreormannus do Sehit is in tractatu suo confra horoficos negantes iurisdictionem occlosio' ', magistor Potrus do Paludo intractatu de causa immediata oclesiastico potostatis 3 an denCommoritur ii dei Clemontinon dos Matthlius Angoli, olchon Schulto uis ait illus Romanus vergoichnos, de Commentargum torton Senhongonbuch des armoliten Johann Dachon b. Es in dios ullos Buchor, Wolcho ir in doni Vergoichnis derΗand bibliotholi Bonodilis mi odorfindon. Von sei non igonon christon serruli in Bonedilis mei, melchonii dortans bosch Rigonden bosondor natio vorknupli aren: don Tractatus do principali scismato odor de scismaho' insach hin und don Tractatus do novo subscismato', Von olchom So-

544쪽

tractatus. Eiusdem defensi adversus eundem anonymum. Die Schiussi ubi ili voti toteli altor IIan lautos: Explici fractatus Oui nonnulli'.

545쪽

vacavi per corporalem mortem, quia papa de presenti archinone residens loquitur so Vol. 66o , comedi et bibit, quo mortui homines non exercent.' L. c. f. 86 86h. L. c. f. 83: Sod si converso alia quatuor sunt dubia et adeo animositate parcium in dubium revocata, quod eorum occasione hoc possiserum scisma ecclosio ultra annos XXIII fuit invoferatum et eo confiniae aggra

vatur.'

546쪽

F. 2 8' Quia nonnulli quondam sancto Romane ecclesie cardinales, qui vigente huius dolorosi scismatis flebili tempestato pape Clemonii os eius successori apo Benedicto actonus adhesorun et omnes prefer unum ' ad statum cardinatatus per ipsos assumpti fuerunt, gravissima scelera et horrenda flagicia, que femore contra legem Dei et Spuritatem catholico fido in confusionem occlesie, animarum periculum et orniciem christiani populi commiserunt, sexquisitis sophismatibus a)o falsis persuasionibus apud minus plorae instructos circa materiam eiusdem sciSinatis, de quo agitur, satagunt palliare dum turrim aboli os confusionis olim divini iudicii diruptam fulmine presumenses Ioiferum infra ambitum ecclesie instaurare in eius supremo culmine, quod non celum sed colorum omnium attingit maliciam, suo rebellionis principem noviter collocarunt. Cuius artis superbo rebellionis in fabrica pro saxis solido fidei luteos affoccionum carnalium apposuerunt latores of hismnen indurato superbie pro comonto' quo factum, ibest, ut catholicus dolium populus partis nostro, qui unius erat labii sub ecclosiastici dogmatis unitate, sermone vario et bonis incognito partim in fide catholica barbarigans, forum si procli dolor subdivisus. Ad quod accedunt, quo leguntur Gen. XI, ' VI dis. s. sin. Ea

propter ne in casu tam periculos ex dampnatorum procipicio secum 2b attractis viris catholicis eis lapsus materia proparetur, meo labore occurrendum credidi et contra fraudum suarum tenebrosam caliginem lucidum speculum huius brevis fractatus opposui, ut ipsum efficaciter intuentes denudato erroris pallio claro in eo prospiciant veritatis effigiem, unde ab torno dampnacionis ruina se Valeant preservare. 25

547쪽

Volo igitur, sicut crodo illo pro communi fidelium informacione. cuiuscunque subtilitatis curiositas seposita a), hanc materiam plano otmodo ociam simplicioribus pervi ac facili declarare. Constat enim sicut animum corporib), ita verbis proponendas foro sentencias Unde crodo fidolos quoslibo veritatem in hac maioria inquirentes pro sua informacione malle veriores quam diserciores legere Vel audire sermones

iis affondani, que leguntur e notantur XXXVIII di Soculo. Et scion dum 2 SU, quod fractatus isto in IIII' partes principales quamvis nequales dividitur in prima quarum pro declarando I scribentis fidem si in scribendo intonetonsem e promittuntur alique professa elonos in ' deteguntur adversariorum causole ad precavendum ipsorum decepciones in ' quo principaliter confine informacionis effectum, subiciuntur particulares determinaciones quarumdam questionum ad convincendum erroneas adversariorum presumpciones in quartat resumuntur premissa sub quodam brevi epilogo ei conclusiones principaliores quasi demonstrantur per quasdam prohacionum necessaria de

In prima ergo parte quadruplicem profosiacionem subicio. Primo, quod quidquid in isto tracta in scripsoro, sicui colora scripta et dicta

2 mo subicio voritati catholico se doctrine sacrosancte matris ecclΘSiΘ. . . . Concludo ergo cum uillelmo de Montelauduno in suo prolucido Sacramentali in principio , quia, ei si quod absit iniboeillifato proprii ingenii

hereiicare potero, famen hereticus numquam oro', ad hoc XXIIII, q. III, c. bit Mostolus. 25 Secundo profestor, quoniam et si difficit si arduas et copiosas materias sub brevibus orbis comprehendi, nichilominus in presenti fractatu volens fastidium legoncium precavere, forsan plus quam requirat materia, brevis ero. Qua propter et illa, quo semel scripsero, ociam si alibi proposito meo conveniant, nunquam vel raro iterum re-Zoilicabo quamvis fateor aliquando ex hoc non ita videnter propositum declaretur. Undo eadem brevitatis causa aliquas allogaciones of proba-ciones mitto, quas e pluribus maiorum scriptis potuissem colligore; ses fra quo, licet apud doctos efficaciores ossent, simplicioribus forte vidorontur ad intolligendum difficiles . . . . 35 Torcio autem professor, quod circa formam fractandi in questionibus et articulis infra scriptis non elogi eam, quam volui artificialem communi approbat usus maiorum, qui pi posito dubio ad partes arguunt, quo deforminato e vera conclusion posita respondeant ad argumenta a A supposita corpori composita.e inscribsentes mensionem.

548쪽

Di kirchonrochilichon christon Petor voti tina Benedikt XIII.). 58 contraria; qui modus, licet Si formatior, e8 tamen prolixior, quod

me intencioni repugnat a). . .

F. SO' Professor ociam IIII et ultimo, quod in sequontibus ut plurimum recitabo ad litteram verba iurium et opiniones doctorum, quod provectioribus in iure forsan videbitur puerilo; sed ut dixi trac-5iatus iste debet omnibus esse communis propter illiferatos penitus et cesseros, qui occupati in aliis facultatibus studio iuris canonici opseram non dederunt, volo quod hi in promptu aliquid videant, unde tantum

possint de veritate percipere, quod non oporteat eos inquirendo allegaciones per diversa iurium volumina fatigari. . . Io

- 2 O . Nam sub falso protorii uniendi ecclesiam, quod perficere sine papa minime poterant, aliquando se ab eiusdem adherentiao obedientia subtrahendo, aliquando contra ipsum rebellando et eum Avinion in suo alacio residendo expugnando crudelitor et ibidem reclusum et captum fere per quinquennium detinendo, non solum ad Isprehensam unionem ecclesie minime pervenerunt, sed eam, ut docuit oxperientia, usque ad hec tempora turbaverunt. Et postquam papa Dei misericordia operant per fugam eorum defensionem os capcionem ova sis, of ipsi ad eius obedioneiam petita et obtenta venia redierunt, licet verbo unionem sobolle finxerunt, opore tamen eius 2 P pro-2osecucionem impediverunt, sibi ne accedere ad Italiam dissuadendo et cum ipso accedere pro viribus renuendo atque in Francia et alibi subtractionem emolumentorum amore apostolice, sinet quibus papa prefatam unionem prosequi non poterat, ut a multis verisimiliter croditur

procurando, conVΘncionem suam personalem cum primo intruso, divor 25sis cautelis impediendo atque ipsius capcionem, ut verisimiliter creditur d), procurando; et tandem ipsum do partibus itali abigondo seu fugando que omnia licet sic sub tanta brevitate sufficienter xplicari non possent, ne tamen, credantur leviter foro dicta et is malicioso imposita, facile ostendi potest, quod vel sunt in facto notoria vel con-Bostant per sufficiencia documenta. Quomodo ergo hanc suam culpam pape impingere potuerint, istentis expensis, laboribus et periculis, quibus de facto se exposuit oculis, que realiter se facturum obtulit, eciam promittendo o, ut ipsi pectorans, viam renunciacionis, de ceteris

a Munde meo repugna propoSilo.

549쪽

nullam amen excludendo, per quam vera in Dei ecclesia uni dari poSSes, prudens lector facile a iudicabis.

sF. Expoditus de prima et secunda partibus venio ad Ampartem principalem, in qua, prout gratia divina concesserit, inisendo circa materiam, de qua agitur, predictorum scisma ficorum et hereticorum errores detegore et sub brevi 2 ' compendio catholico dolveritatem concludere.

Et sciendum, quod ipsi nimia calliditate affuit conantur subtiliter, ut sepe dixi, ad consensum tantorum scelerum omnium christianorum Ioanimos inclinare. Unde fria suorum errorum invalida fundamenta palliare conantur; primo suam cum anticardinalibus convencionis e communionis participationem. 2 contra preeminenciam ape, suum processum et iurisdictionem; I et altorius noviter assumpti per eos in papam h), ut asserunt, elec-cionem ex quibus ' o ultimo pollicentur, se confestim daturos veram in ecclesia unionem, sicut per suo nuncios et literas fore universis christianis principibus et populis infimarunt e).2 Nunc orgo pro seclaration veritatis circa quodlibet dichorum aliqua retens dubia sunt videnda.Et primo circa suam, quam iustificare volunt cum ceteris anti- cardinalibus conventionem et communionis participacionem de quatuor dubiis os videndum. Et notanter dico proiens dubia' quia licet viris 25 doctis o catholicis corta et indubia videbuntur, hic tamen illam sub forma dubiorum subicio, ui per singulorum determinacionem pateat, quam inanisoste catholico fidei et doctrine sacrosancte matris ecclesie contradicans. Primo, utrum sine pape licencia eis licuerit cum anticardinalibus, do ut ipsi dicunt, altorius collegii convenire os participando communicare. 2 Uirum ipsi potuerunt eosdem anticardinatos ad cardinatatum stantibus forminis oconciliare et infra unitatem ecclesie reducere. 8 Utrum predictos anticardinales ipsi potvorunt ad cardinatasiam

assumere e confra.

a A satis faciliter. b A in papam, m verius in antipapam asseruis, Melchraetcles Orthier ati tiben reor c D infimare.

550쪽

Di kirehonrochilichon christo Potor vo Luna Benedi his XIII.). 58s ' frum stantibus forminis ipsi cum isdem anticardinalibus possint unum Verum collegium Romane ecclesie facere. Circa H fundamentum suorum errorum, in quo iurisdictionem sui processus contra papam iustificare nituntur, de aliis quatuor profonsis dubiis est vidondum: si Primo, utrum potuerint a pape obediencia se subtrahor et aliis catholicis, ut se subtrahant, precipiendo mandare; 2 utrum potuerint hoc, quod protendunt generale concilium cele

3 uirum potu orint papam ad comparendum in suo retens con- Iocilio ses convocare seu citare aut in ipsum iurisdictionem aliquam

Quarto, utrum possint papam non comparentem tamquam scismaticum vel fautorsem a scismatis aut oreticum vel nigromanticum h)OOndompnare. 5Circa m autem suorum errorum fundamentum, in quo Volunt iustificaro factam per eos alterius, ut asserunt, ape noVam electionem,

d aliis quatuor prehensis dubiis est videndum. Primo, utrum potuerint vacacionis sedis apostolico et electionis tune futuro locum e terminum aESignare; o2 utrum cum pronominaiis an cardinalibus alterius, ut ipsi dicunt, collegii potuerint ad unam electionem procedere; 3 utrum ipsi vo alii is in ipsorum processibus adherentes activeo passivo sint eligibilos ad papa sum;

' utrum per electionem profensam ad unitatem ecclesie, quam Se 25 absque mora daturos predixerant, Valeant pervenire. Ηiis profonsis dubiis of articulis et si breviter, amen per singula, ut spero, officaciter declarandis informacio huius materie, quam assumpSi, pro animarum salute iuxta doctrinam beati Orogorii ita simplicioribus fiat cognita, ut famon doctioribus non sit onerosa, sed spirante Domino Boori omnibus legentibus fructuoSa. Et antequam ad dubiorum particularem discussionem accedam pro dicendorum solidiori processu, quasi arte obligatoria utens, adversarium vel e quemcunque lectorem interrogabo, ut de quatuor michi respondeat; cuius responsiones recipiam pro conclusionibus resuppositis velut per 35 se omnibus fore notas. Que dum racione cogente concesse fuerint, quia denegari Vel variari non poterunt, in processu huius tractatus facilius et brevius veritas concludetur d).a D adforom. hi vel nigromanticum. vel ad.