Codex Theodosianus T. 2

581쪽

XIX. Q Iidem M. ad Symmachum P. V. Φ

ΜAGNi pro A Sedes Tua euectionum faciendarum arbitrium in publicis tantum causis usurpet. Uerum ingenti procurabitur cautione, ne parum considerata sacilitas ita publicis iueippat viscerib c) imminere, ut fatigatione nimia poenitentiam huius concessionis suscipere cogamur. Dat. IX. Kal. Iul. Philippopolim, d) Diuo Ioviano & UaOmniano coN 3 3. bo .J

O Abest haeHexa Cod. IV. Ii ingenda sorte huie lex t. ins deoperibus publicis. Quanquam etiam citius sorte merie dieere eas proximo tantum confinio cohaerere. Nam etsi ad eundem, iisdemque coss. datae sint, attamen ct lo-eu, ct dies diserepant. GOTHOAst. Ego vero putarem bene utramque posse te Sem coniungi, ct emenia dandam esse in L d. D. subscriptionem , quae habet Dat. VIII. GL Iun. Philip lis , facile enim numerus VIIII. abit in VIII. delut in tim. etiam rudes librarios saepe nomina deprauare urbium, nemo ignorat. Sei. mus autem , Principes hoe tempore per raraeiam iuisse in meiam , Marcellinus lib. 26. cap. s. Rettum autem iter ducit Consantinopoti. Adrianopolin . inde Philippopolin atque supra Haemum montem in Daciam eum iter ons tinopoL per Traianopolis, Nicostatin Qtque Philippos ducat in Macedoniam, ubi per hoe tem. pii, non fuit Valentinianus. Potest etiam quoad eontenta H I. 1 . eohaesisse cum hae lege; si quidem eotita. mus, quandoque animalia publica ad cursum destinata, adhibita fixisse ad alias publicas nereuitates, veluti ad opera pubis ea exstruenda, de quibus α. t. 33. agitur. Consule etiain L Is.supri RIT TE R. ib) Ommaehas hie P V. pater est Epistolographi: de quo Ammianus MarcelIinus M. 27. p. 3. ct alii, euique plures aliae terra inseribuntur. vid prosopogr. G I OF RED. ce riseora sunt vires, saeuitates: Ita quoque viscera Prouincialium, L 33. δεμ δε σε M. milis. ann. regionis, L. f. in

de executorib. Urbium . 48. de Decurion. I D.

COMMENTARIUS.

IRn sacro Vrbis Romae Euectionum faci- de operib. publ. eidem alia quoque parte modum ad endarum , id est, Cursus publici indulgendi, hibet. Vnde apparet, quam arcte Praefectorum deeernendi , ius & potestas quatenus competat, Vrbis potςst stiam hac Parte, hac tempestate fici hae l. a Valentiniano Sen. definitur: dc quidem, bita sue ix augescente videlicet indies magi, mastis constitution ς emita ad Symmachum P. V. Romae, quo Praesectorum Irae Orio Potestate: de quo istibi non Epistolographum, sed Epistolographi patrem. plene. Nempe, In publicis tantum causis, id est, necessitate illud quTrendum superest, num hae L pei

publica tantum suadente, vel urgente , Praefecto mum, istud Eu*ctionum raciendarum tu, praefecto Vthi, Romae Euectionum faetendarum arbitrium Vrbis Romae tributum fuerit, an vero & antea hae t. tribuitur, non ultra. Quomodo & aliis, qui- Competieris, sic ut hac t. tantum modu, ei ad hu, alioquin Euectionum faetendarum ius non erat οῦ hibeaturi prius verisimilius alicui videatur, puta hoe ipso easu faciendarum potestas data fuit V Ve- hac t. primum a valentiniano Sen. hoe tu, tri Iliti Vicariis & Rectoribus p multiciarum , LV. butum P. v. idque argumςnto verborum b ius legis,sup. I. ro. 33. o. s. ins Non iῖitur in Privatis cauin quae nouam concessionem , etsi Iimitatam indiearem, & ad priuatas necessitates expediendas. Imo Videntur. Verum Probabilius mihi videtur poste ἐὰutionem adhuc hula concessioni addit h. t. Valen- rius: nempe competontem iam P. V. Euectionem tinianus, nempe luaefectum urbis Romae iis et, faciendarum potestatem, hac t. in arctum tantumctiones in publicis hausis dare possie & debere, M Iedigi , P sertim cum videam ante haec tempora, non facile tamen aut promistue res det: commina' etiam vicaris & Cousules , Rectoresque prouin tione addita , ne issioquis inquit. parum confider ra clarum Euectionum faciendarum ius sibi vindieam. Deilitar kaptiblisis incipiat visceribus imminere, νιμ- Postea siane quoque Honorius Praefecto Urbis Eue-

inium eoνων ius illud P. V. adimere: Qel ut ipsemee t. Vid. ct imperatorem l. q. Cod. Lusi eod. tis. Hie ait, paenite, iam Mis, concessionis fili re. Igitur intorim egregium exemplum habemus P eipis, ita huic rei modum hime uti dixi hisee adhibet valen, priuilegium aliquod alicui concedentis, ut abusui tinianus: in ud aliter atque astetae ustitutione ad v,us simul occurrat, reuocandi priuilegii metu pro eundem Symmachum P. V. emissa quae parum posito. est quin huie e Tin stideatavin puta l. Ini l i :

r. - ' deque Euectionibustuu .vi N, Numero in fingulis vehiculis. i '

IV κτΑ Diui Iuli lini consultissimam legem, i ad transferendas largitionum rias copa petentia Iudicea F euectionum subsidia perserant. d Illud q

quoque adi ctum

582쪽

Posceret superponeretur ; siquidem, non aniplius in singulis quibusque eiaculis quam: i

I E SPE cill Ru M largitio lium fiscalium

transuectione . seu euectione vehiculorum ad id necessaria, numeroque Custodum seu Prosecutorum qui in singulis vehiculis sedere possunt, est haec Constitutio, gemina prorsus anteriori eiusdem Valentiniani legi /ns . vhi dicta sufficiunt. Haec illud singulare habet, quod IuIiani eonstitutionem super hae ipsa re commemorat, puta L a. μ' qua certe id quod priori huius legis capite cauetur, continetur. Nam quod secundo capite halias legis coutinetur, id a Valentiniano primum adiectum sta praeceptum est : t. I. sv. ne quis alioquin id quoque Iuliano accepto serendum putet, quod huius Luerba sonare cui videantur. Interim, videmus a Valentiniano Iuliani legem probari. Denique tituislum ei tribui: Cum alias actus eius, Iegesque comisphirimas improbauerit: de quo vid. l. 7. ins de mistbem. t. fi de Medic re Prosesi & Ammiano Ma cellino teste, lib.as cap. . et Una cum fratre obtreactauerit.

C ΟΜ PETENT 1 ratione prohibemus, Ne hi qui famiIire c) praesunt nouum rapina

rum aut fraudium genus exerceant, ut, pro rotarum tritura, ac ministeriis, pecu

niam ab angariarum praebitoribus d) poscant. Pro rotis se igitur, & pro angariis, f praebitores dispendia nulla patiantur. Dat. III. fg Kal. Octobr. Aquileiae, Diuo Iovianodi Varroniano coNss. 966.J Q

Abest haec lexa Cod. Ds. Iungendas ei eenseo legem a. sup. de us. Re inprouine. I. 6. Dp. de priuII. eorum, qui In S. Palatio: I. vn. Dp. depriuil. apparit. Magi potes. GOTHO FRED. Correctorem. vi doeet d. I. vn. Lucaniae' quod dieat subscriptio d. I. -.sup. de priuileg. Opparis. Magis, ρει. quae . Accepta dicitiae Salerni: quae urbs fuit, ut puto Lueaniae. Vide not. e. a. DE. a. ae Ost . Rect. Prouinc. ID. . mitia, quaestit. cursiti Publico vaeat: de quo muta ID. ' - ω Ita mox, praebitores adipendia m Iupistianitin Ια . G Qitidam redis: quod non probo. ID. f) Forte angaris, id est ministris, de quo mox. ID. i ν. ut XIII. d. I. ut . re priuilex. apparis. mar. potes. L6. δεμ δε priuiau. eorum, qui in S. Pal. Mi. Octob. L a. δεμ δι .f. R Gr.eros. prius illud magis placet. Ια i

R Apium & fraudi cuidam, quae occasione huic nostrae, ceu eiusdem constitutionis partes, eoia Cursus publici, & quidem angariarum, exeris . sandae hi videntur. cebatur: occurrit bae l. Valentinianus Sen. Q ah Ad huius ter intellictum , de tribus 'vide quidem pars est prolixioris Valentinianeae Consti- dum est. d. uiuam id lapinae genus exercuerint. tutionis , ad Artemium Correctorem Lusam' sit. Quod Fina ὀenui istud meriti alI, A quibus exastilicet)emitat qua varias persionas a varii 1 dispen cium. . Uυ -- diis liberatum iuit , ut apparet eX ι ἔ- DP. de Q. Ergo hoc rapinae Mnust fraudiique ab iis mi '' Remori prouine. t. 6. Ap. de Wisit eorum qui in S. Pa- famili praeerant eTercitum do et Ee Irer' via M. . latior L D.Iup. de priuia. magis. Potes. quae Omu επςilRtioni intelligandi μι, qui circa Cur

583쪽

Respubstiam actumn erant, eirca eurinfla vide 'licti animalia & vehicula': item ii qui a d pro se, quendos eos, qui cursu publico utebantur, oc. eis balatur: nempe , si de veloci cursu ageretur, veredarii: Muliones , Hippocomi, Mutomedici, si de Angariali seu vehiculari, opifices insuper vehiculorum, seu carpentarii: de quibus in pararitis e Sellieit, ut in certis stationibus, mutationibus,maysionibus, cursus publicus erat, ita familia quoque qdaedam, seu certus ministrantium numerus erat. Quibus famillis nonnulli praeerant, puta Praepositi ,L IT. ins & t. p.DA de Curioss; & Symmachus lib. a. . β lancipes eursius publici: de quihus t. U. a .s . Π.IAE. 2.13. s. s. h. t. Ecl. 9. Ap. de Curios. unde & mancipatus, ossicium ipsum, et. SL AE. b. t.2 qui & Procuratores, dicuntur , I. V. SAE.

f. t. Ac nominatim circa angarialem & elabula. Tem cursum occupati, Procuratores cursus cIabuislarii, d. I. U. ι . itemque Praesecti vehiculorum,

L . in i .s p. Ergo quod secundum hac L ohseruandum est Phocurarores hi , scii Manes pes vi Praefecti quod .

dam rapinae & fraudis seu exactionis genus adinvenerant, puta Pistro rotis, seu rotarum tritura, item

promisse iis aliquid exigerent. Et quidem quod Tertiumὰ ah angariarum Prae-hitaribus; ubi obs durum videatur , quinam illi sint

Habitaris p Et substituenda videatur alia vox: qua indicentur, iter agentes , cursu publico agentes forte praebitores, auipraesumptores P Ego accipiam Prouinciales, qui angarias & vehicula praebebant ad Cursum publicum in certis prouinciis de quo dixi ad LI. Ap. de Curiosis:ὰ quibusque praebitis liberi

iam erant: utpote familiis eirca Curium publicum Occupatis, ex fisco annonas ace pientibus, i. II. insvehieulorumque sarturae & ministerit exhibitioni adstrictis: Ergo a praebitoribus quidquam eo nomine exigere vetiti, qui familiis his praeerant hae L

pariter ut ab iis qui Cursu publico uterentur, d. l. II. inst. Ac nominatim pro rotarum tritura. 6c sie statuι nomine aliquid: cum quo commisceri non oportet Rot risum, cuius in Francicis tum capitulis, diplomatis, tum legibus, tum formulis, frequens mentio , quod scilicet soIemne vectigalis genus erat, in singulas, sicut dicam, Rotas seu vehicula , quomodo etiam hodie Rodete, vel RouMe, vo catur alicubi. Rotatieum istud pro transitu rotae seu vehi li: υ ritenim illud de quo hae l. aditur, Pro rotarum tritura. Id d hae L exigi vetat Valentinianus Sen. pariter ut pra ministeνiis vel ut mox mne legis dicitur, pro angaris. ita enim lego, non angariis. Angari, ministri sunt circa Cui sum publicum occupati , nequc tantum , ut olim , qui ipsi Cursum publicum peragebant, Verum dc qui circa eum occupati erant: familia denique circa cursum publicum occupata, de qua initio legis. Et ita quidem hac parte auaritiae praepostorum cursualium ociscurritur , quam alioquin perstringit quoque Symmachus lib. a. ep. . t . Simile vero rapinarum genus eli eorum qui cursui publico praesidebant, quodque inhibetur a Constantino e legis 4. βερ. Pariter ut tertium rapinae & auaritiae genus .it Agentium in rebus Curiosorum , qui Cursos publici sollicitudinem sustinebant , cui Occurritur l. s. s. & Lνθ. sv. de Curiosis. Tandem ut dixi, ministrorum merce qtraedam , puta Mulionum a Carpentariorum, Muiomedicorum d. LII. ins. Et sic interim quatuor haec concussionum & rapinarum genera circa Cursum publicum obseruanda sunt.

Sine EvECΥi o N E cursum inurpari non posse, deque Dectionis i pectione, seubnotationeideqlle, FARI IPPO,

CUscios Iudices laudanda Tua Sinceritas monebit, ut minime quo sique transire patiantur, antequam seriem sc) euectionis aspexerint, & congrua subnotatione dimiserint. Sane cuiuscunquo fuerit dignitatis, qui nostra interdicia calcauerit, rotentetur, dum super ipsius nomine ad Mansuetudinem Nostram querela dirigatur, cui vindiet, non deerit. In eos autem Protinus vitio competens exserenda est, quos Sinueritas Tua d) pro loco graduque militiae ibidem coerceri posse credideri e Praete ea ce) illud adiunginius, ut parti ippum vel auertarium nullus accipiat , nullus impune praesumat, nisi eum Nostrae Serenitatis arbitrio, aliqua necellitate cogente, Vir In

lustris. Magister ossiciorum textui euectionis addiderit. Prolata f literis g sub die XII. Kal. Mart. Rom. Accepta IV. Kal April. Venabri, h) Consulatu Valentiniani

lbὶ C. cetonitis Rufius Volusianus integro nomine I cuius PraefecturaeUrbieae, ct quidem iteratae sub Valentiniano menatio in Veseri Inferinisas. apud Graterum CII. n. 9. CCLXXXV. n. 6. CCLXXXVI. n. 1. 2. Alius ab hoe C., Ceismiis Rufius nissianas. e. V. sub Constantino : euius mentio in veteri Notitia Praefector. Vrbis, hoe Codi . te, ct inveιeris. Inferi ionib. CCCLXXXVII. n. s. filius Rufius Antonius Agrypnius Volusianus i de quo in ' oneris eri . α'TY u. n. io. De hoe plura ad I. I. infide conditis seps I. boriret . In

reptionem

584쪽

Ps3STh v ν L 1 e t remedio Cursui publico , qui ni- fuerit: de quo Parhippo seu Mettario dixisem l GO mio plus fatigabatur, succurrit hae L Va- d. LIq. sv. & de Averta ad I. I.&. I. ins Pae lentinianus Senior. Primst quidem capite vetat, hippus igitur & Au tarius his idem r quo paritet quemqi amicitiuscunque loci aut dignitatis, sine sentu Parhippus semper excipiendus in omni sis ectimis , id est, sine diplomate Cursum, publi- gibus excepta unica luliani lege δε. sv. Nempe cum usurpare. Quod & imum aliis compluribus Paphippus erat Eguus auertarius qui praeter veredum, Iegibus constitutum , veluti L δ. sv. l. v. ins sarcinae,siue auem ferendae caussa,veite adsumebatur. In eumque finem eomplura a Valentiniana hac ι. Illud notandum.quodit. l. dicitur de Magistro os. conitituulitur. Primo ut Euectionem Iudicibus ficiorum e Is scilieet erat qui Principia nomine Eue commeantes commonstrare teneantur et Iudicesque ctiones scribebat, quod ostendunt tres aliae leges, pu- nullum nisi ea ostensa transire patiantur. Secundo rari. 3. q. dccis ins . ι vi pi Euectioni Iudices Abscribant: Et sic sub con- Subscriptio tandem huiur legis , velut singuis grua subnotatione commeantes dimittant. Quod laris, Cuti4nda venit, ubi dies datae huius tigii nunnotandum, nempe Euectiones, non tantum cum piam apparet: Soed duplex tantum dies adsignatur: darentur , scriptas a Magistro officiorum de quo Vnus Prinlata legis Roma literis , seu Nicto Praes ne l. verum etiam a ludicibus subnotatas; ut ita secti urbis C. Celonii Rufi Volusiani scilicet;) Alacum, qui Euectionem impetrasset, ad mutationem ter Accepta eius, Venabri. Et mirum, Acceptam venisset. citra moram aut cunctationem Cursu Pu- dici Posterius quam Prolatam: cum tamen illud hlico instrueretur. Tertio Ioco agit de poena eius praecedere oportuisse videatur. Igitur huic dubio qui citra Euectionem commearet: Nempe, si ali- ita satisfacio. Nempe prolatam Romae literis Ptaeis cuius dignitatis fuerit, retineri, deque eius nomi- secti V. XII. Kal. Mart. exinde cum Romae promuliane ad se principem referri iubet, qui ipse vindictam gaia fuisset, in prouincias vicinas commissam e &impositurus est : si vero minoris loci. statim coer- vero a Consulari Ompaniae Venabyi, id est. Vena. cendum a Pr fecto Vrbis, ad quem haec lex directa Di Acceptam IIII. Kal. Aprilis non a Prb.fecto V. est. usod S ipsum sermea luliano constitutum, cr. . Vt Alςxander credidit in re r. coniectuνae, is si Ap. de his qui modum Euectionis excederent. Et cap. s Pag. s.. 9 Verum a Consulari Campaniae haec de primo capite huius tegis. qui hoc tempore suit Bule rus, cui inseribit ut Secundo capite vetat Parhinum vel Auerta- lex a . ins Vbi Venabrum seu Venafum fuisse ne rium a quoquam usurpari, nisi cui nominatim ali- mo ambigit extra dioecesim peculiarem Praefecti ut qua necessitate cogente Euectione ipsa concessum his Romae.

De PROCURATORIBVs cursus CL ABULARII, yex capita.

XXIII. sa) Iidem A A. Mamertino P P. G.

AD Proeurationem b Clabularii o cursus eligendi sunt ex eo hominum genere, qui in prouinciis Comitiuae, d) A Praesidatus, e aut Rationum f epistulis g)

honorariis nixi. ab omni se ciuilium S publicorum ossiciorum ministerio remouerunt. His tamen ab hac molestia segregatis, qui Legationum reuerentia, Principalium beneficiorum iudiciis , honorem, ipsis Principibus tradentibus, sunt adepti; vel qui emeritis ossiciis Palatinis missione donati sunt. Locandi autem erunt per singulas mansiones, h vel longius, futJ Sinceritas Tua Procurationem eorum existimauerit porrigendam. In quo negotio, si quid neglectum secusve gestum fuerit, ad eorum, quidquid peccatum erit crimen inuidiamque referetur. Quanto autem tempore unusquisque iniuncti omelisarcinam debeat sustinere, Celsitudinis Tuae arbitriis relinquimus sanciendum. Qui viri& euectiones commeantium exactissima cura inspicere debebunt, & animalibus alimenta quae fiscus noster suggerit ministrare. Dat. VI. id. Mart. MedioL Valentiniano & Valem

585쪽

RI avs seu Maescrpi nus est haec Valenti niani Sem constitutio, quam ipsemet memorat altera constitutione sua ad eundem Mamertinum, Zo.

r. De ipso primum ciabulari cursu videndum est; Eius mentio fit quatuor insuper legibus , hoc Codice r puta Constantii L a. & s. sup. de Curissis:

eiusdem Valentiniani d. l. ari inf. h. t. Arcadii ι. a. Df. h. t. Eiusdemque meminit Ammianus Marcellinus lib. go. cap. . in Constantii Imp. rebus gestis, L. M. Cod. Iust. eod. tit. ubi tamen vulgo legitur, curisum ambularem. Et sie septem locis in uniuersum huius Cursus Habularis mentio fit, imo & octauo imsuper, mox ut ostendam. lam equidem osteudi , ad L sum elabularem cursum & angarialem eundem fuisse. Sed tamen de hoc Clabulari cursu semel plene dicendum est. Igitur , quod primo notandum, Cursus nicmodo Clabularis vocatur, ut t. a. F. s . de Curiosis:& Laa. Cod. Ius. de cursu pubi. & ab Ammiano Marcellino l. c. modo C tabularius, ut hic, te Lassi de . G. in . modo clabulare, d. l. a. sv. de Curiosis. Hoc primum. Secundo, ut Clabularis cursus in genere, curissus publici species suit: quod ex omnibus locis distis constat ita nominatim species fuit Carsus vehicularis. a) Error enim est cuiusdam , qui clabularem cursum vehiculario opponit tanquam diuersum, quasi vehicula rhedas oe birota comNecter Quod etsi fateor in L ι .sup. ita alias inane est. Vt contrarius Graecorum error est Bain.'. tit. SL p. f/- . tundom eum vehiculario faciunt, o δα των Οχηματουν- cum tantum distulCrint haec duo , ut genus & species. Vehicularis enim generalis appellatio est, quo comprehenditur clabularis cursus 6c rheda, &c. Tertio igitur clabularis cursus & rhedae seu quadrigae, ceu sub eodem vehicuIari cursu positae, a se inuicem diserte separantur, L 3. Ap. de Curiosis: sic ut clabularis cursus tanquam minus aliquid oppO- natur rhedae, i. a. sv. de Curiosis, ubi quidem ad

hane rem vide. Quarto, Veloci cursui diserte opponitur Clabularis, I. D. t. vi mirer, virum doctum, Clahu- Iarem cursum, celerem dc velocem interpretatum,

de quo ad d. t. D. Nempe, quod Quintum Angariae in cursu Clabulari fuerunt, ut docet d. Losv. de Curiosis e seu Angariae & cursus ClahuIaris idem fuit, tardigradus quique protelo boum trahchatur, de quidem

a) HENRIC Vs CHRIs T. HENNINIVS not. ad Pragier. Lib. IV. 4. l. a. par. 73i. 73a. Nomina rei cursuali et haee fere reperiuntur: Δηι ισια Δρ uae passitu apud Graecos I . ct seriptores: Cursus I. 16. Distorsus d. I. C. n. de Curs mM. Cursus pulsios passim, quia publieo sumptu fiebati Euectio κατα irarum,sica, adiuncti pro suta iecto , L. . C. V. de C. P. Cursus Vehicularis, siue uebicularius, Munus vehicularium, Res vehicularia, vehio tu sobriea, Vehiculatio in Num. Nerv , κἀτλ σ-κδοχὴν speciei pro genere, quae tum in utroque Cod Iasi.& o. tum apud His. Aur. Seriptores subinde occurrunt promiscue usurpata, vi vult Ill. Spanhemius de P. N. dissert. p. pur. ni. po . & 8O3. & adeo ta at Iae ubi Gothos redum ad L. f. C. TR qui dixerat; fasti res uiti hi larem eu, sum eque teneratim ac cursus pusilici oppesio ionem putont, nec enim rigo ribi saxi eomprehendi G, Mos. eum tamen ad E. I. idem Gothostedus immemor huius notationis dixerit in L. 1. . i. D. d. Mun. ἐν Hon. per Muueris et vehicularia designari on I Cursus Publici; ει ad a. I. ex Suetonio sus oblisi seum a bisularis aifctorem' satiat Atigustiam, qui tamen etiam Veredos disposuerit. Non possint aleedere minino

possit inteo ii mode explicare, speciatim intelligi Cursum vehicularem, non veredos. dein esto, fieti aliquando senifieationem voeabuli potioris generalem, ergone καπ' ἁκρIνώαν debet a Doctoribus vehicularis eursus eum vere lario , i velox eum tardigrado eonfundi' in eo memoriae lapsu, quem notat, putem ipsi Ill. Span hemio ineoloriam non satis fidelem fixisse. non enim L L Gothostedus u. t. l. g. . sed i. 13. vlt. g. et . a. t. ex Area diti icto diserte laudat, quae ait. Patrimoniis flue Possessionibus munera inrici, veluti agminales quos τιt wυ- Di, ω'aetarias, atque vise s. quae reuerd si inr Onera cursus p Iici. Augustum vero veredos etiam instituis.

ad quam non est status euritis putilleus, aut ubi de Via militari, in qlia est Cursus publicus, in aliam viam militarem & puNicam via non erat cursuo, diuertendum erat, thi exigi ct dicit Agminales ct Paraugakio

in pluriae is rei cur sus, anetibus . viε Genabrux Irientieeta.

586쪽

xi ad i. φ. sv. b. t. cum rhedae, ut discere est ex gis . h. t. octo vel decem etiam Mila iungeremuri ad velocem cursum explendum. . . . :

Hinc adeo quod Sextum familiis & charitatis

hus transmittendis hic eursus Omnium humanissimus indultus, quod praeter L . h. t. ostendit Iuliani factum apud Ammianum Marcellinum lib. ao. cap. . qui, cum conquesti fuissent milites, e Galliis ad Orbis terrarum extremum in inientem se abstrahi, charitatibus domi relictis , rationabiles eorum querelas contemplans, eum familiis eo , ad Orientem proficisci praecepit, ciauularis cursus facultate permissa.

Ad hune cursum ciabularem, quod Septimum Prouinciales animalia praebui me seu boues docet lex E. F. si p. de Curiosis 2 ι. aa. C. Iust. decumia publico. Vnde & rapinarum ex eo seges, de qua d. l. a. mox animalia his e fisco praebebantur hae l. Hinc & quod Octauum dictae Clauulariae. regiones. id est, stationes , quas modo restituo,

Tandem ut grauis nimium abolitus hic Cursus a Leone Imperatore in tractu Orientali, aliisque qua tundam aliarum regionum ciuitatibus, exceptis tantum tribus calibus, ad transitum Militum, Armorum, Legatorum , d. l. aa. OLIus. De nomin 1s huius ratione quaerunt Docti. Est qui a κλαπα deducit: quae κρουλοβιines alias apud Suidam, id est, membrorum sedes. Est qui a Clauis, quibus consixum undique erat. Quod non proho. Malim a claua ἔ seu clauula, quae est talea,

Varrone lib. I. de re rustica cap. ψα teste: dc ex eo Nonio Marcello de propriet. Sermon. c. q. num. H. edit. Gotho . vel ramus ex arhore decisus. Nempe

Clauulare nihil aliud fuit quam vehiculum seu Currus onerarius non affabre factus: non quaIes rhedae, aut carpenta, seu διφρα, aut honoratorum vehicula, de onibus sis, titula m. verum me claravit enaidis ἐtaleis, praesegminibus lignorum constanse: ταα-a

tores dicuntur. De quibus Valenti minus Set ex

I. Ex quorum hominum gene or tiqevi torei eligendi sint f Nempe ex iis , qui lio notaruscodiis

cillis Comitum , vel Prasdum . vel Rationalium impetratis a ciuilibus publicis ossiciis immunitiate mimpetrarunt : de quibus dictum Ap. tit. deho an adicillis, aliisque locis: Scilicet his imposita nonnulla munia veluti scactiones, ut docet lex s. si P.delonori codicili. lex F. .f. de Medicis 2 lex r. si . de primice

ris'. Notaxias. Hoc exemplo, aliis licet muneribus vacui ad procurationem Clabularii cursus hae Lvocantur. ' Vsrum eum postea hi non sincerent, idem Valentinianus Curiales ad hoc munus quoque vocari voluit ι 26. ins Postea ex ossicio seu Ossicia

libus ludicum procuratores hos sumptos ex coniueis

tudine osebit lex Gratiani 3 . infr.

II. Excipit tamen ab hoc numero Valentinianus duo hominum genera, quos etsi honorariis codicillis ornatos, a Procuratione Cursus publici immunes esset voluit. Primo quidem eos. qui Legati e prouinciis ad Principem deliinati, honorari os co dicillos ab ipsb impetrarunt. Nempe peculiaris hac parte ratio habita Legatorum prae aliis. qui honorarios Codicillos meruissent, ut praeter hanc I gem docent insuper tres aliae leges, puta Constantini

latinis ossiciis emeritis , missione donati sunt: de quo priuilegio Palatinorum fuit supra peculiaris ti-

a) HENR. CHRIs T. HENNINIVS not. ad Berkier. IV. 4. g. q. p. 734. Hate Iacob. Gothosredi, silens in direm, fere transscripsit candidissimus alias Zieglerus G Iur. Mai. II. 18. f. s. retento etiam vitio typographi eo in

edit. prior. τῆ cursus onerarius, Pisa του cum .

IDEΜ not. ad liv. m. io. s. p. stas. 7q6. 47. Cursus hic audit, in L. a. ct I. s. C. n. de Curios. I. 22. GH δε C. P. Clabularis, Clabularius in L. ct 26. ct 62. C. G. M C. P. Clabulare E. L a. C. ' h. de cur. fuit autem tam sis, ptib6e; . & quidem vehicularis species, diuersa a rhedis ct quadrigis, d. ι. s. C. D. de Cum tanquam mi nor ct ignobilior arg. d. I. a. d. t. C. T. unde diserte. Neloci cursui opponitur ae L da. C. D. M C. R inque ela bulo i erant angariae singule, α L s. C. D. re Curios sci Ileet aevo paria boum, quibus elabula trahebant ueare. l. ii. c. o. de C. ρ. ita tamen, ut Vris vel militibus Ammian. II. vel sorte iis, qui eastrensissius inutili, iri palatio defuncti & absoluti domum redibant post labores concederentur dua angaria, d. l. v. indultum que hoe Cusulare maxime transmittendis familiis, necessitati filis ct earitatibus, ct eiusmodi hominibus, qui praeeipitem eursum non ferunt, sed minutis atque lentis itineribus transferri volunt Ammianus u. ct L ..

C. Th. M C. P. I. s. c. T. M Cur. Prouineiales vero ad Cubulare praehuerunt boves arg. a. t. a. ct s. C D. d. r. I. ra. C. Th. δε C. P. Non tamen aratorios, qui exeepti L. i. C. ID. a ι. hinc rapinis obno ii: E. I. a. sed bubus tamen alimenta suggerebat fistus c. I. 23. C. n. de C. P. unde Habularias regiones seu stationes re nituit lae. Gothosredus in I. φε. Z. t. quibus praeerant peculiares mancipes, a P. A. L. a. C. D. de Curi coll. . et6. C. D. de C. V. siue pro euratores E. I. as in C. P. tandem elabulare hoc abolitum, ob nimium onus

provinetalium, in tractu Orientali aliisqtie quarundam aliarum regionum civitatibus, a Leone' imp. L aa. C. δε Cors PisI. ivbi rectius leges eursum elissu arem quam vocii nihili ambularem excepto tamen ιυμ is millisum, armorum, Catmm, .c eum PF. ' animalium domin1s. qui ea solent aeeep amiercede locarri rensio nein prabere debebat- Ex his elarissime appa et, errare illos; qui Gabularium vehiculari cursui Opponunt ut omnino diuersui ne errare S in contrario Graecos Bas L so tu. q. e. 21. qui eundem eum vehientiri f. eiunt', reddentes τὸν δ.1 ταἰ λχημάτων διωδ ,' eum differant, ut xenus ae species. erram plane Gutherium AO . D. A. VI. ις. eu n ure N clabularem cursum facit celerem re velocem, solisque militibus, armis, Iesa tis permissimi. errare illos, qui putan agrorum tantum militum ea a pernu illim fuisse Gallularem eue sum . Mael Marcell. Donatum AEAE' Spartiam aerian. cap. clauicularium cur m ait fuisse eum, qui nauibu, sit, se dictum a crasξ, quo naue, regu uiri errare: Anton. Pere inin ala γῆ. b. 1. de C. R eum mauult legere cibasiarem cursum quia Castanti En mentio fiat in L. t . C. de ero . misit. ann. quae videtur mu rus fui me alendi equos publicos , vel pecunia, quae ad id praestabatur. breuiter, errare illos, qui alia dieunt

tem, de quibus vide Promptum in Aueedor. Iub fin. ad quorum v sup respiceri videntiir, quae stex M., . .

587쪽

exE Hismis e stim S. Palam sitimui que procurator offolii hoc stans debeat, eiusdem consule --. φ . Praiecti Praetorio arbitrio reminit.

Conlocationem proeuratoriam istorum ar- Vl. Et Postrem .ssicium forum instrint: nem Dium Praefecti Praetorio remittit Ualentinianus, pe geminum, puta ut Euectiones commeantium virum videlicet isAngulis mansionibus illi constitui, exactissime inspieiant, ne videlicet Angariarumen' praefici, collorari, locari deheanta an vero ongius, inodum quis egrediatur ex cursu Clabulari: quo pera id est pluribus isti praestitui debeant. Ergo plurium tinet etiam Ex s. L sis, de Curios. Item Vt anim mansionum proeurationem unus idemque habere iis bene habeantur, seu ut alimenta e fisco his su potuit. Et tamen Honorius Imperator Per statio- gerantur , scilicet pabula in ipsis mutationibus xnes singula, , idoneos Mancipes conlocari Voluit, mansionibus erant, quae animalibus praestabantur, Lon . Vt docet haec is, Evox D. o. inf& t. p. inst. deIR Poenam his minatur, si quid in cursu cla- annona oe tri,inis. Ecidemque pertinet Symmachi hulari neglectnm , vel secus gestum fuerit; Deni- locus, lib. a. v. a . Quae scilicet partim eo confe-que ad eorum crimen & inuidiam id omne referen- rebantur a priuatis. Quinimo ex Cassiodoro discitium. mus , certa terrarum spatia hute rei affectata muta- v. Temporis quoque definitionem , quo quis- tionibus I. Vari π.

De ANi MALinus ad certam cursus publici deciem deputatis, - ad aliam non usurpandis.

XXIV. 9 Iidem A A. ad BuIesorum b Consularem Campaniae.

IUONNvLLos id agore compertum est, ut si sorte detecta sc) suerint animalia d) quae vehiculis deputata sunt, Veregorum numerum, qui alteri seruiunt necessitati, ad redas quibus utuntur usurpent. Hanc licentiam per mancipes e) locorum omnifariam prohiberi conueniet, ut si quis extiterit, qui Armam nostrae sanctionis excedat, cuiuLcumque fuerit dignitatis, tamdiu resistere D ac residere cogatur, quain diu animalia, quibus iter peragat, reuertantur. Dat. IX. Kal. April. Med. Valentiniano S Ualente ΑΛ. CONSS. Γ3OS. J

O Abest haee Dae a Cod. IV. G Ουο F RED Uychὶ MI Oro huic Consulari Campaniae inseribiturquoqlle anno superiore 364. lex vn. ins quorum usus Aterdictus: I DA a. M. quibus eruor. Uus. quae inter se eouiungendae sunt. IDEM.ce Defecta. Quod equidem probo. An autem defecta furernt, pro deficiant λ An eo sensu, quo aliasino Iapraedia pro desertis sceneia ct inutilibus, I. I. ra. de censor. I 3. dei ut debitoν. i. annon. θινibui. ct ii. β L D. de Uur. defecta nomina, ct urbes a Mia, Salviano. Similiter igitur defecta, id est, iam eursui inutilia. Prior interpretatio videatur eui amplectenda, propter ea quae fin. Ieg. dieuutur. IDEM. d Puta, boues, mulae. IDEM. G De Manespisus Cursus publici, vide 'Parativon. IDEM. s Resipere, pro Resideret se & l. 28. IV. Meroe. antiat. annon. IDEM

ALios IN Vsus animalia Cursus publici, vehiculis aptari. Quorum vehiculorum maior &quam xiii destinata sunt, traduci vetat hae L vaeans saepe numerus erat, quam quibus eodem Valentinianus Sen. Exempli gratia, si quis Vehi- tempoxe, seu simul subvehendis animalia suffcientiacularis cursus copiam habeat, 2 Euectionem, nuu in mutati opibus haberentur. Ergo cursum ver Ium 'em animal. bos sorte . aut mula. uam Ue- darium &.vehicularem commisceri noluit Valen-hiculi*.,irbedis inquam angariis haec aptari solita tinianus: Aptatis forte veredis, seu equis ad vehicu-ostepdum Κτιδι I. svo in mansione seu in muta- Ia. qui hominibus gestandis destinati essent. Cuiustionρ in praesenti sit, utpote ii iam . illo bductis, . rei r/pio in aper o satis est: Nempe, veredos ge- vult Valentinia0us, 'tum anim/bam ab eo ex. rendis hominibus destinatos . si vehiculis aptentur, Iectarii non uro 'red , seu equiss Qui alteri .dparadu suo deseder , atteriqui necessa est, & Pau- necessitati vehindis solicet hominibus seruiunt latim ..idiscunt, & inutileta redquntur.

ad Symma m φ) Correctorem

588쪽

militans, si ab itinere recto dein clerit quingentis passibus; poena in eum obinpetensi distratur, & ad nostram tam in Dibratur. Vili. I ab Ap -- valenxuvino diva

ITiNgRE A Lio quam solito deflectenti, exerranisti, excedenti , qui cursu publico utitur, cuius. cumque Dignitatis is sit, quingentis saltem p ssi-'hus; poenam comminaturnae l. Valentinianus Sen. in eum quoque finem de deuiante ad se reserri iubens. Nempe quia & ita cursum publicum fatigatum compererat, ideo hae inter alias ratione Valentinianus s39Cursui publico mederi instituit : Sic Due Tribonianus in l. a. Cod. IV. eod. tit. quae . alioquin interpolata est ex leg. s. svr. per aliam viam eundi facultatem , nisi per quam cursus publicus starς dignoscitur usurpare vetat. Sic sed alia iam ratione , Iud ces diuerticula delitiosa sectari vetantur, ι. 4. de Q. Rect. prouinc. Et milites exerrare, I. Io.sup. de metatis: Sic & Nauicularii ,vid. LII. ins demulcia. Caeterum quod singulare , tamen Cod. Lusi omis. sum est huc casu exerratio seu excessus quingentis passibus . id est dimidio miliario aestimandus venit, plecte*dusque adeo, qui hoc spatio exorbitat, quoque errone eroinde habetur: Paulo scilieet di uerticulo exerrare licitum , visendis forte charitatibus , atque ossicio alicui explicando, verum non excedere ad soo. usque p/ssus, vel ultra. Quod alio traduci possit, alia tamen atque alia ratione, cuiusmodi exemplum est eius, qui quod equo, cuius usus illi usque ad Ariciam commodatus fuerat, ulteriore municipii cliuo vectus fuerat, furti damnatus ob hunc minimum excessum : quod memorat Valer. Maxim. lib. I. c. a. f. iac

is CL ABvLAuli cursus procurationem sive MANCiPATvM, Curiales in sub dium vocandos.

CVRs vs mancipes c) clabularii ex quo dὶ genere hominum debeant ordinari speratissima Lege i decreuimiis; Quorum si praedictae numerus lanet ni non potuerit occurrere; te Curiales ad hoc munus sunt vocandi. Dat. VI. Kal. Mai, Valentiniano& Valente AA; coNs s. f36s.3 '

LEGEM suam a 3. sv. hac I. Valentinianus se. haec sex inscribitur, & cuius arbitrio pIeraque ea cnior ita firmatum it, ut tamen ei quid addat; commiserat, eo quod is didicisset illos huic rei non nempe ut non lassicientibus iis, quos ea L ad Pro- suffecturos. curationem cursus ciabularii eligi voluerit, putatis qui honorariis codicillis Comitum, Praesidum Interim notandum e Curialibus mancipes eu vel Rationalium decorati fuerunt, Curiales ad hoe sus assumptos saltem in subsidium: quod etiam do. munus vocentur. Proculdubise ad suggestionem cet lex v. I. ins cum alias e Curialibus non adsuis eiusdem Mamertini Praesecti Praetorio, cui utique merentur, etiam ex alia Gratiani ci .

De PARuipΡ is pluribus non dimistendis: de T EMPORE euectione comprehenso non egrediendo ς neminique siue Luscae io-N L cursu publico tribuenis.'

NE us E plures parhippos dimittendos , nec ementis euectioniblis dandam conι meandi cuiquam facultatem, Gravita Tua cognoscat. Iam mimum admo- . , nido.

589쪽

COMMENTARIUS.

TR i A capita hae I, continentur. Primam, ne Plures Pa RHippi dimittantur h. L & t. o. . . & I. a. ins de Tractoriis r id est, ut ne iudex Permittat ab uno plus quam unum Parhippum moueri. Quid Parhinus fit ostensum est prolixe ad L I Dp. Sane hine fit, quod etiam Iulianus diserte Cursus publici copiam nonnullis faciens, unius Parhippi meminit: vi, ep. as. ad sochium, αξει δε σε o -μοσιος δρορως, σχη τι χρω Ae νον,εὰ ita enim Iocus ille interpungendus -πα Marrara': Ducet aurem te publicus cursus, uno Piliaculo cF parhino, di ep. s. ad Aetium Episc. χρησηδε σχήματι δημοσίω μιαρο τὼ πιτοπεδου του εαὐP. σ3οid est usque ad comitatum nostrum καὶ ἐδε πα-ρος P. Vteris autem vehiculo publico usque ad no- rum comitatum , σ uno paνhippo. Hinc & signa te idem Valentinianus L υ inst. Hi tantum par-hippum prafumant, quibus nos ipsi in Euectione quam facimus Peredum cum parhino tribui tu perimur. Sed& Theodosius M. M. Quatuor, inquit, veredos cum parbino. Quare huius legis idententia hic videtur: V maxime Princeps Plures parhippog Eueetione seu adnotatione sua concellisset; attamen Recto rem prouinciae non Plures quam unum tantum di mittere oportere. Ita nonnisi duas Angarias monere licuit, L Itinust. Secundum caput huius leg. respicit Tempus: Nempe , tempore emenso quod Euectione continetur, Cursus publici topiam concedi cuiquam vetat. Unde apparet, tempus ad quod usque, alicui commeanti, cursum Publicum Princeps dari vellet, adseribi solitum. Tertio capite illud admonet, quod nec admonitione egere putat, nemini sine euectione Curiasum publicum usurpare licere. Id enim decanta. tum, & aliis legibus constantisimum est: vide l. I. az.suP. LII. f.

De PONDERE, AEu ONERE Redae, Angariae, Heredi.

QVoniam Gallis c prodest, ad Illyricum dὶ etiam Italiaeque regiones conuenit

redundare; ut non amplius reda quam mille pondo subueetet, & angariae mille quingenta sufficiat, e) veredo Vltra triginta nullus imponat. Directa v. Kalend. Ian. Sirmio Ua

NOTAE.

. ch Illyriei ct Italiae. ut vel ex ipsa let. patet. Sane Probus hic diserte PP. III ita voeatur Lun. ins ne dumis pro uineia . verum de hoe plene ad i. r. ias de metallis. IDEM. e) Malim Galiti, id est Gaiatis i ct intelligit ut puto , Ierem l . fust. ID. din Illyrieum indistincte, orientale, Occidentale, de quo ad a. l. 7. ID. e iant. IDEM. D n Coss. id est A D. 363. quo hane leg. reser0, pariter ut L Nn. ne damnastrouine. ID.

COMMENTARIUS.

ME N s v R A M O N E R i s, seu ponderis mo- Verum procul dubio corruerat sub extremis Conadum, qui Redae, Angariae, Veredo, ne ani- stantii, quibus Cursum publicum attritum valde malia plus nimio praegrauentur, definit hac L Ua- fuisse ad luliam insostendimus. Quod ipsum oneia lentinianus Sen. pariter ut Constantius L L sup. di ris, seu ponderis definitionem attinet, de ea affa ipsemet Valentinianus iam antea Larino. Eti Tertia ti in dictum semes ad L L Tandem ex postea l. v. isse. Theodosius. M quarta & quin- hac singulari lege discinius, Vo Praefecto Praetoriora, L I. I. in L. Et quidem ita, ut quod iam pro- Illyricum de Italiam paruisse , de quo alibi plene diderat Galliis, hath ua hic. legam , vel saltem -- & Illyricum quidem, in quo firmium : ubi vel ad limo id est, iam obtinebat per G/llias, ex sua quod disina haec , dicitur in subscaeone, quomo- constitutione, puta l. I .sup. id nune ad illyricum do & vitas proposita ii lego quae ad hunc Praseum Italiae regiones s quorum Propsecto Praetorici datae. ut docet le* l. de Test moηιati, de lex ιδ. de Probo Melex inscribitur 3 porrigat. Quod etiam operib. pist. vel quod idζm valet, Data , ad est,' inibi a Constantio a iquando constitutum fuerat redditae: vlagatur PO. nos m NMuia pulsconstitutiqne sua ad Tauro M. Italiae ιν sup. Roma.

590쪽

I Itantum purhippum esfirmant, quibus nos ipsi, in euectione qiram sae se .

. . - dum eum pactino tribui iusserimus. Si qui vero citra nostrae. adnotationis mi t- tum id licenter exegerit, seuerissimae subiaceat ultioni. Irit. IV. Non. Decembr. Triureis.

ca Abest haec lexa Cod. DA GOTHO FREDUs. . ' isi G Imo VALENTINIANvs Valensis Gratianus Od. iam enim Gratianus in Imperium adstitus fuerat. IDEM. o Vel quid deest, vel quid superest in hae subscriptionet vel inquam intereuit dies Acceptae huius v. vel sane tollenis dum Pos. Nam eur IV. Nonas Deeembr. anni 368. quo sane Ualentinianus & Iens II. Coss. suerunt adsignaretur ita Consulatus, Pos Coss. LUDAI ω Duini. PD.- filanna, superiorem referre mauultliant legem no-ser in Cisoningia, quam vide. RITTER

PAR HippvM de quo ad i. r . Ap. 3 exigi a cipibus solitum ostendi ad DB an ubi ex hae quoia

quoquam vetat hac I. Valentinianus senior, que M. & l. s. demonstraui : . nonnisi unum par nisi eum nominatim princeps Euectione concesserit, -- hippum a Principibus concedi solitum e Veredum, vel ut ipse ait, nisi in Euectione quam facit, tribui inquit, cum Parotrio. . . iubeat, Vere dum cum parbgpo. Vt sane fieri a prin-

me, Heredo imponi potest. XXX. a) Imppp. V A L E N Ti N i A N v s, Valens & Gratianus AA A. ad Viventium PP. o. b

ΡE R S P i c v E sanxeramus , t ut in carpentis redarum mensuram subditam nullus excederet, & nemo amplius redae , quam mille pondo I angariae, quam mille quingenta; veredo, quam triginta sc) auderet imponere. Ideoque ad Inl. Magistros Equitum & Peditum scripta porreximus, ut per loca, quae stiuiuscemodi obseruationis excubiis munienda sunt, sollicitos Protectores dὶ diligentesque constituant, quo idem e & mensuram vehiculorum & vim onerum semper inspiciant, nihilque fieri contra haec iura patiantur. Quinetiam , quotiestunque aliquis fuerit inuentus excessisse Le gem , vel vehiculi inormitate f vel ponderis, quemlibet locum, g quamcumquaille protulerit ch) dignitatem, quidquid ultra mensuram esse constiterit, apud se Pro tector qui insolentiam deprehenderit retentabit, donec super eo qui interdicta contempiaserit ad Clementiam Nostram relatio dirigatur. Dat. IX. Kal. Octob. Valentiniano & Ua lente II. A A. CoNss. 368J