Codex Theodosianus T. 2

631쪽

ossiciaIes Comitum rerum priuatarum, L DE. l.sup. de Agents. m reb. Alioquin Rationales dicti pecu-Itate, Rationales sub Comite rerum priuatarum, ut ex aliis levibus constat, &ex Ammiano Marcellino,

ubi & tib. ag. c. a. Rationalis ossiciorum memoratur.

Et haee quidem de ossicialium militia, quatenus &quomodo ea Curia liberet.

Et hactenus de Omiabbas r Ab his vero distinguit Constantius imperator quosdam alios. Priis mo quidem per Palatii militiam a curia liberari vult Constantius LX. solos eos qui in Palatio militarunt inter Ministeri Ies vel Pardagogianos ita enim LI. rescribendum estὶ item Silentiarios & Decuriones: sie ut & citerioris temporis militiam his statuat, nempe quindecim annorum spatio, seu militia Palatina Curiali eos nexu liberari vult. De Stimi riis, & Decurionibus, eorumque priuilegiis dictum fuit suo tit. sv. lib. si eis. V. De Miniserialibus nunc videamus. Ministerialium mentio fit quoque diisserte in Notitia IN iiDLF'. ubi Miniseriales Donici vocantur, qui scilicet sub dispositione viri Spectabilis Castrentis erant , & sic Castrensianorum numero de quibus sup. de Caprensianis lib. 6.rit. Ia. Apud Suidam ut recte repostat Guiacius φε περιανῆς Καπενσιανος, in Glorsis Isidori, Ancae. lus Ministerialis domus Regia. Alii vero sunt Ministeriales, de quibus Auctor incertus de mensuνis pag. iat. inter Script. Rei Agrari W. Gessi de quo dixi ad L δ. Dp. de Osrens Ministeriani sciliceterant, qui Principi familiarius in vita priuata mi. nistrabant , quod victum potissimum attinebat,& quidem sub dispositione Comitis Castrensis , de quo videnda Notitia Imperiistis. vhi & simulacra eius rei exhibentur, panes, tagenae , mense, guι- turnia , de quibus ad I. r. Ap. de Cistren ms: sicut & iam antea ministeria dc min. strorum vox pe cui ariter accepta de seruis Tricliniaribus, ut re .cte docuit Pignorius , is sertu PM. II. F . FD asinominatim de Triclinaribus : apud Sueton. Ne

ron. cap. 27. Capitolinum xn M. Antonino cap. ι7.

Lampridium in Alex. Seuero cap. l. Hinc & δε-

erum miniserium sub Castrensi l. vlt. sup. de C strensi ams , & Sacri Palatii ministeria , L Is sv. de erogat. mibi. annon. Regii ministri Ammiano Marcellino , lib. as cap. d. Padaristiani daquibus i. s. mentio sit quoque apud Ammianum Marcellinum lib. assi cap. L dc s. cap. s. & in Notitia Imperiis s. & ipsi Castrensianorum numero Deiare, uti docet dicta Notitia. Ita Seneca cap. r. de transllisi. animi : a paratum diligentis patagotii dixit. Sic etiam Tertullianus sologetiso cap. U.Deum de Paedagogiis Atilicis nescio quem vocat, quem Hegesippus apud Eusebium lib. . e. I. Antinoum δεδοανῶ ministrum Adriani vocat. Idem Tertullianus aduersus Valentinianos , cap. g. de Pae dagogio nomina vocati Meminit & eaed. gogiorum quae praesto sunt in Triclinio : I. C. in a. g. 3a. D. de instrin. Hi vero illi sunt quos tracto inde nomine Paris vocamus. Paedagogii huius mentio quoque in veteribus Inscriptionibus , apud Gruterum DLXXXV. .dch. &DLXXXV l. I. Erant scilicet scita forma Ac egregio cultu, liue Adulti, Adulsus inquit Ammianus Marcell. tib. . cf. quidam ex his quos Pedo retanos appellam; siue pueri. Inscriptio vetus apud Gruter. DLXXXV. I.

T. FLAv Io AvG. Lis. GANYMEDI PAEDAGOGO PUERORUM.

Et exinde in deliciis perditorum principum , qu pertinet Tertulliani locus de Antinoo , & pleraque alia. Et haec del*. F. atque adeo de prima differentia inter ossiciales & Palatinos. Secunda differentia est inter caeteros ossiciales &Primipilarer ; hos scilicet decennio a Curia liberari

vult Imperator L A. addita ratione; quia Cursum exinhibeant : quod non faciebant ossiciales praefecti Vrbis : hi enim non exhibebant primipili pastionem. De Primipilaribus his , deque cura Cursus publici,& primi pili pastione his incumbente dixi , lito tit. sv. de cohortalibus σ Primipilaribus d ubi consule

Paralition.

Tertio differentia ponitur eadem i. c. vult scilicet Constantius quoad Logographos , prius promulgλ- tam legem firmam eTe. id est ut vel nullo tempore a Curiali nexu liberentur, vel citeriore tempore, ut malim. De his Logographis duobus titulis agitur DP. tit. de Tabulariis Logographis re Censualibus , item lib. II. ins ne per Logographos celebretur.

VII. a J Impp. Constantius & Constans A A. ad Taurum P p. 6. b

INSTAvRATA necessiria sanctiona, id volumus de cetero eustodiri, ne ullus δὶ quem

quam ludicum probare audeat, vel prouehere. Excipimus tamen ossicia curius publici solicitudinem sustinentia, nec enim tanto muneri adminiculum denegari publica permittit utilitas. Quae cum ita sint, ceteris ossici is uniuersis eique quod paret laudabili Prudentiae Tute, nullus nisi nostro exsistente statuto debebit adscribi. Dat. VI Kalend. Ian.

ba Italiae de quo etiam ex Hylan Meles in Prosopograpb. ID. eb M votis Iudicum queinguam, cometalem scilicet probare audeat, vel preMισε D. O Hane subscriptionem suspeetam habeo. vide Chrono . ID. Reseribendum siue omni dubio, Dar. H. Laleno

DE PRos Arios κ seu Electione ossicialium

eorumque Psto Mox ora E seu prouectione ab uno gradu ad alium, est haec Constantii lex, ad quem pertineat . scili et non a Praefecto prae- torio aut a Iudicibus eam.fieri posse, verum a s

lo Principe , sola Principia praestoria ex iacias eius scriniis mim. uuae 3e i pia Constantini men

fuit, i. t. sup. b. t. & Theodosi Iun. I. M. aa. u. inst. Et vero anteriorem quoque super hac re constitutionem a se latam indicat initiis huius legis Cou.

stantius.

Exeeptionem tauttura Unicam addit t Nempe

632쪽

posse a Praefecto praetorio veI Iudice ossicialem Iudicis denegari puestra utilitas non permittat: e prohari ad cursua publici sollieitudinem sustInςn- contra publide intesit, cursui publieo quam ociusdam. Et sie posse Maneipes seu procuratores Cur Pr uideri. Quod quidem, Constantii studium a sus publici ex GHe. alium numero ab ipsas iudicibus guit erigendo Cursu publico: de quo elui studio dixi prouehi di de quibus suo tit. Dp. de ιμ D p blico plene ad Ap. de Cursupublicoatiam ex Sex. re- Addita ratione. quod tanto muneri, Cursus videt. lio Victore. Publici, adminiculum seu prouisionem promptam '

torum exeunt, post transactos corniculos, nostram adorare se purpuram volumus : Quo honore persunctis , cum ia in missionem tenuerint, liberum otium damus, ut ad Susceptionem vel cuiuslibet necessitatis ossicium, qui g) ex Cornicul rio adorauerint, minime deuocentur: Haec h igitur missio est habeat priuilegia , quae veterum Principum sanistiones habere constiterit. Dat. III. Kal. Feb. Med. Ualentinianodi Valente A A. CoNss. 98.J

. 9 Lex r. Cod. Itist. de Apparitoribus I resectorum Praetorio ct priuilegiis eorum hine desumpta, tribus locis det uacata ungenda autem ei lex ro. in'. de Deeuνionib. G OTHO F RED US. b3 Italiae. Illyrici, Africae. ID. et Praetorianae. ID. d) Ex numero deputatorum. Haec verba expunxit Tribonianus, d. I. I. ID. e De Moratione Purpurae dixi ad c 4. sv. ID cfὶ Tenere, pro obtinere: vit. 6. in'. de indust erim. ct L P. 47. . D. de manumisi. tesam. ct alibi apud Plinium, Horatium quod Cui acius recte monuit ad I. r. Cod. IU . ID. g -- eornieulaeis adorauerint. Et haee verba ieciditTribonianus. IDEMih) Sequentia quoque recidit Teis3ον. ID.

COMMENTARIUS.

VALgNT1NIANI Sen. sex ordine Constituistiones sequuntur circa Ossiciales. Haec prima est de CORNICvLARi Is riae fectorum lyraetorio eorumq .e Privilegio : de quibus Corniculariis consule Parat ition 19p. de coboraalth. Princip. Cor.

nitulariis re Primipilaribus, & nominatim quae dixi fusius semel ad i. Io. etur tituli. Vide & quae de Corniculariis, ac signate de praesectorum Praetorio Corniculariis habet Notitia Imperii. Est igitur haec lex de singulari quodam priuilegio Corniculariorum Praefecti Praetorio. Nempe cum Valentinianus vellet ex ossicialium numero susceptores tribuistorum eligi quemcunque honorem meruissent, etiam si Principis purpuram adorassent, L Zo. ins de Decurion b. quae huic legi coniungenda est quod etiam repetit t. Z.ιλ . de suscepto . ex eo tamen Ossi. cialium numero eXcepit eos qui iuncti fuissent ossi .eio Cornicularii Praefecto praetorio , seu qui post transactos Corniculos Prineipis Purpuram adoraΩsent, ut videlicet non tantum a scisceptionis munere. verum ab aliis necessitatibus seu muneribus publicis ii immunes essent. Datum hoc Corniculariis Praefectorum Praetorio ut alia multa, quia stilicet de

potissimi Maei stratus Cornicularii essent de quo

vide quae dixi ad L pn. ins ne Prasmanus. Vnde &honor Cornicularii dicitur l. prox. ins post Prineipes ossicii, in officii, primi erant, de quo suo stulo. Quois modo Ad illud datum, quod haec lex testatur, ut deis functi eo munere Purpuram adorandi ius haberent: Vide l. prox. ρ. & quae dixi ad i. . Ap. Cassio duritum Praefecti prorior o loeus hue apprime facit M. Vari II. ubi agit de Corniculario qui egreditur. Et ideo Amianum qui P, aiorianis inculpabiliter paruisse perhibetur obsequus inire Tribunos σ Notarios Mai Tom. II. orandos adspectus properet principaler. VI iuxta tonis suetudinem praesentat 1. spectabititatis decoretur insidinibus. Mox subiicitur, ep. II. de Corniculario qui

accedit. Id vero & iam antea obtinuisse docent existrema huius let. recte : ut proinde valentinianus huc vetus tantun1 priuilegium eis seruet, praecipui iure pro caeteris ossicialibus. Huc vero pertinet quoque Symmachi Epistola να. lib. Io. Petronianus, Wlianarum dudum cohortium miles, ad CORNICv-L A RI O R v M gradum inculpati laboris diuturnuata prouectus, more insitutoque Maiorum testimon um meis ruit Castri vis inaustria, quod catens quoque post honesum cursum sipendiorum Iussicia desulerunt, D. Imperator : Dgnum es igitur Huma νυfrorum temporum felicitate, Ut peracta me osse sono militiam .sperennitatis Petra pius Pultus arrasserti, PRAEROGAT iv A SOLEMNIs exornet. Ubi vides pariter Cornicularium Praesecti Urbis, qui pari passia cum P Rambulabat. post Cornicularii ossicium, praernatiuaslemni exornatum ab Imperatore. Illud notandum, quod ait Praefecturae Corni. Peularios, singulis annis ex numero deflutatorum exisiisse, sciliaet quod primo obseruandum , Cornicuis larii munus annuum fuit: Secundo, ex inputatorum numero exiisse dicit Cornicularios Praefecti Praetorio. Deputati sunt, qui certo Numero adscripti supernumerariis oppositi: nam ct deputari, passim est adscribi, adsignari: vid. Glusso. Deparatandi quoque voce hac in re utitur quoquq Notitia Imporii, ubi de oscio Maaistri militum praesentalis agens DL M. & rurium de ossieto Magistri mili. tum per Thracias sol. m. itemque Magistri militum per lilyrieum Di. Ah alti Veiis eoνum in N,meris milihine re in o is deputari. Cassio.orus quoque

633쪽

M. Varis. a i de Primicerio inputatorum in on eis Presecti reaetorio. c Ab his alii deputati sunt, qui nue in. Ecclesia siue in Militia fuere: de qui sueuitas in Glassar. Foe. Διπσατει. Ita certe quoque deputati sacrae vestis . I. r. Cop. IV. de .m S Deputati fabricae in Notieta IULmanide Armis si cap. r. quas ita describit: αλάτης o τῶς ἀμμις --τα γομενοις, ους ὀπυ παους rara Δ -τατους vitiam. Sed neque qui innumeris consi uti sunt armifactorex , quos etiam Deputatos appellant. In Notitia quoque Imperii Orientalis , & Occidentatis, sub dispotitione illustrium Comitum domesticorum Equitum di Pediis tum dicuntur Domestici Equites. Domesicι pedites, sDeputast eorum. Vide DI. . &

ini de Ordinariorum cc ossiciis Iudicum, vel Amplitudinis d) Tuae exceptis his, qui Cornicularii is honore perfuncti sunt. Vel his qui secundum legem fὶ purpu

ram nostram adorarunt inter Protectores Domesticos vel Scholares militant, ad eius, quod deelinare temptarunt, muneris g iunctionem, & ad necessitates constringantur Manc,

s. Galliarum: ut testatur expresse Ammianus Mareelliniis lib. 26. cap. s.ct lex 29. Cod. IV. de Dreurisnu. ubi tamen editum, Germanus, etsi in MS. Germanianus voratur. Hie idem Praesectiis Praetorio Otiesur fuerat A. Ica. ut docet Lex 3o. λ'. de a patiat. D. e) Puta, Vicariorum, Rectorum prouinciarum. ID. din Praesedit Praetorio. IDEM.

COMMENTARIUS.

nitate seu militia ossiciales tum ordinariorum Iudicum sputa vicariorum , Rectorum prouinciarum, tum praefectorum Praetorio ossicio liherari ossicialem vetat Valentinianus sen. eoque non Obstante ad functionem ossicialem reuocari iubet. Id quod de protectoris dignitate iam quoque cautum fuerat a Constante & Constantio Impp. l. a. de 3. Dp. - Quorum duo genera suerunt; alii scilicet nudi Protectores, alii vero Protectores domesti ei, ut docet lex I. ps.sup. de Domesticis s Protectoribus equibus locis dixi. De Scholaribus qui sub Magi. stro ossiciorum erant, itidem dixi ad leg. aa. δῆ s .fap. de erogat. milis. annon, de quibus fuit sup. titulus lib. A. de Camitib. re tribunis scholarum est. U. &de iisdem agitur L p. s. Io. l. v. ins de annonis Ci- Excipiuntur tantum hac ι. duo officialium genera. Primo Cornicularii honore perfuncti, ex ossicio videt. Praefecturae Praetorianae : nam de his hanc leg. accipio , argumento etiam l. I. sv. qua hoc ipsum cauetur; quibus additi postea & Numerarii, l. b. sv. de Numerariis. Seeundo, Alii qui secundum legem Purpuram Principis adorarunt: nempe Principes officit Spectabilium, veluti Vicariorum, &c. de quo ad c Ap.

Obseruandum autem , hane ierem totam ad Gallias pertinere , utpote quarum praesecto praetorio ea inscribatur. & a Valentiniano Remis data di .catur. Pariter ut duae pmximae leges eodem perti

nent.

Caeterum ita reuocari ossiciales ad officium vult valentinianus , ut ad Mancipatus necessitatem constringantur. Quod & ipsum statuitur a valentiniano Iun. l. lsi. ins Non Dium D im fiat sis

restabendum, Peram etiam bonorum meta pane mulis

tandum, ae Mancipatus satam munerι Iubiugandum. Et ab Honorio, l. s. ins h. t. Ita inquit Honorius, ut vilissima quaelibra o cia ac Mancipatus quoque, si modo ab his, cui nati,nt, ordo exegerit, adminia ent. Fuit ergo Mancipatus onus maximum. Quod an de Mancipatu Cursus publici accipiendum sit, de quo tis. sv. de Gursu publico P an vero de Manisci patu pistrini P ambigo.

ΡRoa Ahi LE& celebrandum Tuae sineeritatis examen lege firmamus, quod ex Ose Tui Culminis iners vulgus eiecisti, S indignos militia diuersis iussisti inhaereremuneribus. Iiboque nulli eorum, quos inlustris Praestantia tua propositis publieauit Ediactis, hi elusi vel adipiseendi gradum altarum sit facultas. Quin etiam si quis de his una ,εoquam intardictam adsectauerit dignitatem, tu iniecta manu a quocunque Rectore retia 4hantur, ut fi condicione te sententiae non recedanti Dat. XVI. Kal. Iun. Complati, r

634쪽

COMMENTARIUS.IJ X a Mus seu Reeensum & dispunetionem

Officialium suorum a Viventio Prusecto Praetorio Galliarum factam , quo ex officio suo seu Officialium matricula iners vulgus eiecerat, di in dignos militia officiali diuersis muneribus iusserat inhaerere, firmat hae L. Valentinianus Sen. addito tum elogio, Probabile, inquit, cr celebrandum Tua Ainceritatis Examen e tum & sanatione. Reeensius scilicet seu Repurgatio officiorum saepe agitatus, abiectis nonnullis inertihus, infartis ; veluti Agentium in rebus, L. N. II. est. de Agentis. Palatinorum S. L. &R. P. M. U. IA de Palatinis e Similiter ergo quoque Officialium recensus actus: Circa quem se

quentia notentur.

Primo, cum ossiciales etiam praesecti Praetorio nonnisi probatoria principis probaremur teu H Grentur, ut docet Rubr. dcl. . . sv. dc ι. M. M. V. in examen tamen eorum seu recensum in potestate Praefecti Praetorio fuisse, sic ut expungere matricula quot vellet, possiet, si inertes & indignos deprehenderat. uuanquam & confiimatione Principis hoc ipsum eguisse haec lex docere videtur. Secundode forma huius dispinctionis & examinis obseruandum, eiectos ex matricula officialium Edictis propositis publicatos, id est, publice eorum nomina proposita sul, Edicto praefecti Praetorio, uti omnes nossent, eos Ossicialium numero amplius non esse, ne alioquin his tanquam officialibus porro uterentur, Vel ab his tanquam Offi

cialib. vexarentur.

XI. 0 Imppp. VALENTi Ni AN vs, Valens & Gratianus AA A. Seuero Magistro militum. b)SI quando Praefectus Praetorio, c vel Vicarius, dὶ aut Rector prouinciae e) si.

gnificauerit, eum qui chartis ac s) ratiociniis publicis inuenitur obnoxius ad Prae posituram g) castri ac militum h transisse, retractus illi adsignetur Oificio, a quo ad necessitatem praestandi ratiocinii deuocatur : tamen si) in reiecti vero k loco lais potissimum destinetur, cui meritorum adstipulentur in insignia. Dat. X. Kalend. Ian. Gratiano A. II. & Probo coNss. 37il Emensa nὶ ad Magistros militum, & Co mites, ct Duces Omnes.

mianus Marcellinus, lib. 27. cap. 6.8. o. ct lib. 28. e. s. lib. 29. e. q. in huius ipsim anni gestia. Iole Calliarum. ID. N Per piaesecturam Praetorianam Galliarum. ID. et Alieuius Galliarum. ID. s3 Aut. Cod. Iust. RΦTTER. Praepositum castri, Cod. Iust. ID E M. iii Et limitum. GOTHOE R. ita Distini viro locum: ita Tribonianus, qtiod hiine loeum eorruptum reperisset, quem tamen sie reci uot ahamnan

k νε. Viri nisi emendationi superiori stantus. IDEM. lὶ Pro Deum, quod substituit Tribonianus. ID. tim Adsipulantur. Cod. Iust i .. ti pro Eminis. Quae subseriptio currit, ct LI. R de Numerar. t. q. svp. st Men ib. rebar: L 3O. m. LV. de Avia, Di. I. . U. ἐψώmArion. ct Novella Theodosii 23. dico de huius subseriptionis vi in P uomenis. Ham p., ro subseriptionem non habet C d. Iast. IDEM .

PR Eposi Tu sta eastri & militum officialem conditionem suam euitata non poue t quin ea non odante ail a tuae quB3 densust tetri. hepdum, definit huc Valentinianus ae . In reis.

635쪽

cti Ioeum Rhstituto idoneo. Vt caeteroquin militia acinata officialis nexus euitari non potest, cra. N. N. min. ita ne Praepositura quidem eastri ae militum. Praepositorum horum siue militum siue limitum frequens mentio in Notitia I perii occidentalis sub Comitibus rei militaris de Ducibus et ae nominatim quoque sub Comite littoris Saxonici per Brittaniam DL MI. ubi Praeposisus mustumTangricans-rum inter alios Disris memoratur. Qui aliis locis Praefecti militum vocantur, certisque castris conis sistebant: ut videre est in eadem Notitiar hine adeo παραλλσμως in hae leg. P possura castri ae --R luum: de quibus Praepositis plura in Paratisto, sup. de re militar. Memoratur de ab Ammiano Marcelliis nO, lib. M. e. L Praepositus militum Martensium. Et

fuerunt ut ex No itia iam notaui hi Praepositi sub dispositione Comitum & Ducum, & hi rursum sub dispositione Magistrorum militum. Quae eausa est.'cur haee lex emissa dicatur ad Magi os militum scimiser ω Duces. Caeterum agitur nominatim in sp. huius lem de ossietalibus siue Praefectorum Praetorio . siue Vicariorum, siue Rectorum prouinciarum de quihus sigillatim in Paralitis huius tituli) qui chartis ac ratiociniis publicis inueniuntur Ohnoxii: nempe ut e Praepositura illa quam dixi, ad ossicium quod d 'ruerunt retrahantur ad necessitatem praestandi ratiocinii. Et sie de Numerariis, Tabulariis, Actuariis, &c. de quibus suis titulis r. & a. huius libri. IIlud tandem omitti nolo , Seuerum cui haec lex inscribitur hoe Anno Alemannico bello, Una cum Valentiniano incubuisset teste Ammiano Marcellino lib. v. cap. q. apud quem multa eiusdem

mentio.

XII. a) Iidem AA A. ad Iulianum M Proc. Africae.

NULLvM militem a quolibet Numero ad Stationes c asendas , per Consulares Bygacenam & Tripolitanam prouincias destinari iubemus : sed prohati in obs quiis Praesidalibus , eius ossicii in quo parent vocabulo censeantur: Nec quicquam his sit cum armatae militiae nuncupatione commune. Sed & d si quis forte ex his e) qui in Legionibus vel in Numeris deputentur gestandis armis idoneus sit, qui tamen pastui primi pili neutiquam obnoxium gὶ detegatur, ei cui adscriptus est militiae indubitanter iungatur. Dat. III. Kal. Iun. h Nasonaci. Accept. Ul. Kal. Dec. Modesto& ArintheoCONSS. 07Ι.J

Q Abest haee lex a Cod. Iust. Iungenda autem hule, lex prox. i3. GOTHO FRED. bὶ Iuliano huie Proe. Afrieae inscribitur quoque Anno 3 r. lex a. ing. de Manteis; & A. 373. lex L in'. ne Gn- sum Baptisma. Meminit eius Ammianus Marcellimis lib, 27. cap. 6. ubi Rusticum Iutianum, voeat, nomine integriore. I D.

I VNdvΛM Officiales sc) Iudicum d) in quolibet militum Numero deputentur: probatos enim, eius officii in quo parent se appellatione congruit nominari. Si qui sane in quolibet Numero ex Apparitoribus Praesidentium D nunc repperientur adscripti, neque pastui primipili deteguntur obnoxii, hique armis gestandis pro statura ac robore eorporis idonei sunt, reuocentur ad Numeros quibus de more hactenus deputati sunt. Dat. III.

ba Romani huius Comitis Asrieae meminit Ammianus Marcellinus lib. 27. e. p. lib. 28. e. s. Et in huiu1Ipsius Anni Ge stis a Theodosio comite aduersus FirmumTyrannum, lib. D. e. s. De eodem aeripio quod Augustimis scribit lib. 3. eontra literas Perinani, p. v. in negotio Donatistarum. Eiusdem iueminit a Zosimus lib. 4. e. I 6. in ea

636쪽

MI Metin, seu militaribus Numeris. Omeia.

les an & quando adscribi possint viceversa, num NIL TR s aliquando alicui muneri quod alioquin proprium Umeialium est, deputari , destinati pollint ρ his duabus letibus tractat di definit valen. tinianus Sen. Quae quidem duae leges etsi ad duos diuersos Magistratus datae sint, attamen super eadem re eodem tempore datae. ad Civilem scilicet &Nilitarem puta ad Iulianum Proconsulem Africae& Romanum Comitem Λfricae inter 1e eoassandae

veniunt.

Igitur definit hae l. Valentinianus , nullum militem ex ullo Numero militari adflationes agendas destinari oportere. Quibus verbis putet quis Curiosi munus indicari occupatum in eo , ne qua fraus Cursui publico fieret ; vel etiam ad reos inuestigandos : quo sensu Stationarii dicuntur, L a. Ap. de Cohortalib. l. r. sv. de Cursupublico : l. I. sv. de P. SD Curiosi : l. y . infri de Episcopis. Verum sationes agere, hic malim accipere pro Principis aut Cornicularii munere fungi in ossicio Rectoris Prouinciae. Nam & de his, Stationis vox usurpata ab ipso-m et Valentiniano ad Dracontium Vicarium Africae L Io.sup. de Cohortat. Principes seu Cornicularios sTΛ- Tio NEs suas qua personis suis merito deferuntur non aliis pendere, sed ipsos potissimum his adminis ti-eulis perfrui iubemus, &c. Adiutoribus suis, O tamen his ipsis qui nunquam huiusmodi s TATION Es egisse

doceantur, habeant libertatem licentiamque venunis dandi. imo & Primipilarium stationarii, ut vocantur, l. a. de cohortalib. hic indicantur: quod ex fine quoque legis Ia. satis colligitur. Et vero hoc sensulationes agendi sormulam hic accipiendam , totus huius legis contextus edocet: & nominatim Officialium Militumque hac in re comparatio : id enim vult in si immam Valentinianus , neque ossiciales militiae adscribendos de quo vide quoque l. N. inf)neque milites ossicialium stationi. Quid igitur, ossiciale probatos in obsequiis Prassidalibus, eius officii in quo parent, vocabulo seu appellatione nomi-

nari seu vinseri, id est, ad Plinei patum &C mkulo

offeti promoueri: contra , his nihil eum armarae militiae nuncupatione commune esse oportere, Exaeptione tamen 'addita. Nempe Ossicialem, militem hoe praesenti tempore esse pori, si in aliquo Numero iam reperiatur, dummodo pastui primi piisti non obnoxius de quo dixi sup. l. . . de eoboris tali. ὶ armisque gestandis statura ac robore ea enim exacta in milite, de quo dixi ad i. s. sv. da

Tyronib. idoneus, de cuius exceptionis ratione nunc viderimus, atque adeo de totius huiusce canis stitutionis per Africam ratione. Nempe pertinethaea lex ad bellicum apparatum cortra Firmum Disrannum, qui tumultum in Africa Mauritania conis ciuerat, aduersum quem missus hoc ipso anno Theodosius Theodosii M. pater: cuius belli historiam deis scribit Ammianus Marcellinus lib. v. cap. D Zosiis mus tib. o. cap. I meminit & Claudianus de bello Gildonico. In cuius belli historia multa quoque Romani Comitis Africae mentio et cui postrema exlus duabus legibus inscribitur, quem & eius helli auctorem & concitorem faciunt iidem, Marcellinus

d. lib. V. cap. F. Zosimus d. m. . cap. IK. quem Mauaritiae arguit. Aduersus Firmum igitur missu Theodosius Magister Equitum cum Comitatensi auxilio militis pauci. Quare explendo exercitui ossiciales etsi regulariter vetarentur Numeris adscribi, attamen hoc tempore adscriptos, Numeris iunisgi voluerit Valentinianus: Contra, vetiti ab eo milites C fficialium stationes agere, ac nominatim per Byχ cenam & Tripolitanam prouincias , quae ad latus Asricae prouinciae erant, illud mirum, utram que prouinciam Byracenam ct Tripolitanam Conis sulares prouincias hie vocari, cum de Byracena id verum quidem sit , at Tripolitanam Praesidalem faciant Sextus Rufus Festus in breuiario ad Valenistem c. . Valentiniani harum legum Auctoris Collegam,& Notista Imperi ol. rvisi. Postea enim demum a lustiniano Consularis Tripolitana facta: ιδ. S.I. GLIV. de Q. PP. Ayrica.

NULLvs Thensaureia sis, vel d) Ossicialis Comitis thensaurorum, semel deprehen

sus euersor, quocumque pacto aut repetat militiam suam, aut aliam sibi requirat per ambitum dignitatem , vel sese transserat ad aliam quamcunque militiam. Sed ne quo hii, qui nuper thensaurorum custodiam susceperunt, Scriniarii etiam Comitum thensaurorum , vel ceteri Thensaurenses, alterius militiae sperent se occasione defendi, vel ad honores aliquos dignitate sue transire , sed ea Perpetuo tenendos esse e P militia, qua

b Imo reponendi Valens, Gratianus, Θ Valentinianar. vide oronator ID E M. e) Titianus Comes S. L. per orientem scilieet. Porte hie idem eum Tatiano Com. s. t. eui interibitur A. D. ιγη. g. ijs salsamoneta. cui etiam inscribitur Idaea. Cod. IV. ademimerem. ID. d Recte Culaeius hie inonuit, ve hoc loco esse διασαφητικον. ID. Seeundam hiaui Deis partem reeidit Tribonianus. IDEM.

e νρ sese: qui error alibi saepe admissus. ID.

ν l I I; 'hhiu hii , duae quidem non est de iis Thesaurorum, paritar ut altera Theodosii Iun. Ax

637쪽

haee vero de eontinuando ab iis, Vel non, officio.

Prius vitendum est aliquid de Thesaurensibus istis, quanquam de his pIene iam dixi adi ναών. de Conis Diari s s Prodibus. Hate sane lex docet Primo, Theaurenses suisse

ossiciales Comitis Thesaurorum 3 id quod non ta tum ex initio levis apparet; ubi i quod Cui vis recte monuit δωμι mκως Thestirensis v EL Offcialis Comitis Thesaurorum dicitur . verum etiam ex seeunda huius legis parte, quam Tribonianus, ceu horum temporum propriam, abdicauit. Seeundo Thesaurenses ita destrihil, qui Thes rerum custodiam sumperant. Ergo Thesaurenses sunt custodes Thesaurorum, seu tituIorum largitionalium exactorum & illatorum in thesauros. Tertio, Comitis Τhesaurorum hae L mentio fit, ut plenius L est. ins h. e. Comes Thesaurorum icecestos. Comitis Thesaurorum per Ponticam

proculdubio, ubi Caesarea; meminit quoque Basilius Ep. Caesariensis epist. D . ad Sophronium Magistram rei priuatae scilicet, qui Basilius anno proximos s. Obiit. Nempe Comes Thesaurorum totius dioeceseos thesaurorum administrationem habebat. Quare idem est cum Comise Largitionum, seu Comite P. s8uaetitionalium titulorum, veluti per Orientem Ponticam quo pertinet haec lex in Thraciae, Italicianci . rum, Gallicianorum ι de quibus d. l. m.sup. de Con- Diari re Praefidib. ubi ex Ammiano Marcellino quoque & Notitia Imperii & Augustino. Alius vero ab hoc erat Comes S. L. cuiusmodi fuit Titianus , cui haec lex inscribitur 3 qui scilieet Illustiis erat, & totius Orbis, siue Orientalis ut in sp. huius i. Titianus siue occidentalis, sic ut duo tantum essent huiusmodi Comites per orbem Romanum. Quare error est Culacii qui hie de Comite S. L. Comitem Thesaurorum accipit. Vice versa alius ab hoc Comite Thesaurorum est , siue PM-fectus siue P positus Thesaurorum, qui magno numero per singulas ferme prouincias fuere, ut ex Noxitia probaui ad d. l. vn. sic igitur haee distingueα- tur: Primo Comes S. L. IIIustris totius Orbis , siue Orientalis . siue occidentalis Thesauros sub dispositione sua habuit. Seeundo Comes Thesaurorum, siue Comes Largitionum per unam dioecesim. Terti Praefectus, siue Pranssus Thesaurorum per unam prouinciam dimtaxat: Quae ut locorum In Orbe Romano diuisio. ita & administrationem, actuum, & dignitatum perpetuo semper animo icnen da est. Quarto inter officiales Comitis Thesaurorum

Scriniarii nominatim b. I memorantur: de quo SCriniariorum in commune Officiosv. tit. r. h. lib. actum fuit.

Nune de ipsa legis sententia, quae gemina est: Nempe id statuitur Euersum Thesaurensem, qui scilicet rationes semel conturbauit, idem officium repetere non posse quod & ipsum statuitur de aliorum Magistratuum officialibus , L It infItem de Susceptoribus & Tabulariis, i. v. iisse. de susceptorib. ubi plura: & de pluribus alias: de quo

in Indice roum o perb. Repetere. 3 neque ad aliam quamcunque miIitiam de quo proprie videtur acincipienda lex ao. inf) vel dignitatem admittendam.

Caeteros non euersores perpetuo retinendos, neque

obtentu honoris aut dignitatis alicuius Thesaureain sis conditionem euitarς posse.

AA A. ad Syagrium P. V. b

QVi ab hinc quinquennio desertis propriae Apparitionis obsequiis in ordines inde

b H. PP. ut A. 38o. I. 38. λ'. de oppellationib. I. . fust. δε Aseriorib. hoe ipso Anno 38r. I. H. δεμ δε eursu pubi. ih A. 382. I. M. ct sy. inst. de Decurisu. t. 14. Din. de extraordin. Ammianus Marcellimis lib. 23. e. a. per Betrian, inquit, tune Notarium postea Praefectum ἐν Consulem. Ad la me etiam extat Ausonii carmen. Fuisse autem PP. Italiae

doeent subseriptiones illarum Legum. III.

COMMENTARIUS.

VALENTisi Aur Iunioris quatuor de on militiam suam euitare conarentur, alioquo eam ficialibus constitutiones sequuntur , quibus mutare. siepe eos reuocari ad officium oportuit. Sed plerisque certe tribus , id agit, ut officia quae tamen huic rei metae aliquando praescriptionis ali- deserta erant tum replerentur. Hac iane lege cuius positae, veluti quinquennii h. l. a valentinia- eos qui intra Qui MuvEN Ni v Μ ossiciali militia de- no Iun. positae. Nempe, a tempore serme mortis serta ordinem aliquem indebitum adepti erant ad Patris valentiniani Sen. qui obiit fine anni 37s. seuomcium suum reuocari iubet. Regulariter scilicet a Natali Imperii ipsiusmet Valentiniani iunioris: Ieialis Officialem militiam alio ordine vel hono. Qui ulterius adsurgi noluit, statumve aliorum Or- re, siue ciuili siue militari siue palatino mutare vel dinum conuelli. Quare notetur haec iam inter alias euitare non Potest: t. a. S. ρ. II. u. N. I . sum de l. Ig. Praescriptio quinquennalis, ad tuendum statum suum .inf. h. t. Et quia tamen Ope id eueniebat, ut & ordinem.

Potestatum, numero stipendi

Vicariae etiam potestatis, Se

renitavi

Est eqs qui de ossicio Eminentium c d

- , Vibique Praefecti, o

638쪽

liprorsus vel g ex Numero, M vel illorum certa qui Prosinetalia ossici Tranquillitatis Nostrae muricem ad pra ibetam, omnium suffragiorum obrepti ne cessante. i Adeo autem unumquemque Ea quibus vel sponte initiatus est , vel

suorum retinetur consertio maiorum,. n n sinimuS ciuilium tu ossicio a. semiusnta defugere , ut etiam ad Palatina hos sDque Agentum in Estus zransire Metomes officia , nisi omnibus expeditis , quae eorum peragi poscit ordo mili he. Si quis igitur ea, quae sunt salubriter cauta, violarit, non solum se illi uat esse retrahendum, vςrum tiam honorum media parte multandum, ac Mancipatus lὶ statim muneri subimandum iita ut per hoc tempus, quod hac lege praescriptum est, iustius m functionis muneri P ii se nouerit esse subdendum. Omnes itaque Iudices Civiles arbitrii Tua n Magnificentia moneat, curam his oportere inesse quammaximam , no quis Apparitionis propriae desertorem ad indebitam ru) adspirare patiatur. Retrahi enim oportet contuma

fὶ Absimi e de vitaria potestatea Cod. os. ID. g NMIi moriss eorum qui prouineiatia incia peregerint ita eontracte Cod. IV. Omissis quae de Numero hie dieuntur.

De quo mox. ID.

h, Id est ex eaetera turba offitialium, praeter eos qui praeeepti sunt. Instin Sequentia omnia reseravit Tribonianus. IDEM.ιλὶ Ciailia offici, i id est militia, in Magisti aluum eivilium Ossicio: ita mox ει omneι itaque Iudieti civilis, ste. Alio sensi ciuilia ossieta vel munera pro Curialibus. vid. GL P. ID. . lὶ Vide ct l. p. sup. ubi dixi de l. iy. inst. ID. . m) me. sius. I D. n H. arbitrii tui na, cte. id est, qui suh dispositione tua sulit. ID. O Apparitionem seiI. seu functionem, axo τοῦ κοria. I DEM.

COMMENTARIUS.

DE non nusERENDA militia officiali est

haec iam secunda Valentiniani Iunioris hoe titulo Constitutio quocunque sub obtentu siue purpurae Principis adorandae, siue Palatinae militiae alicuius. De singulis ordine. Nempe ad Λdorandam principis Purpuram siue Muricem neminem Officialium Rectorum prouinciarum admitti vult. Ex ossicio vero Praesectorum Praetorio vel Prxfecti urbis , vel Vicariorum, non alios, quam qui tolemni iure singulis annis ad adorandam purpuram . post Numerum stipendiorum & curriculis euol itis admitti iubentur. Sunt autem hi Praefectorum Praetorio & Praefecti urbis, non tantum Principes officiorum verum etiam Cornicularii, dc Numerarii : Uicariorum vero soli Principes. De quo omni dixi ad i. . sv. h. t. de videnda quoque Noti-ιia Imperii. Ergo nullos alios ad adorandam Purpu istam admitti vult imp. nullos prorsus vel ex Numeisto, vel eorum qui prouincialia officia peregerunt. Ex numero quod Tribon. omisitὶ id est, ex iis qui in Officialium numero, Vel Numeris, deputati: de Deputati simpliciter, ιδ. N.AP. b. t. Et haec de praeis

textu Purpurae adorandae.

Sed neque Palatinae dignitatis, aut Λgentium in rebus de quibus suis titulis in officii Oh tentu OG cialem militiam deseri patitur hac L Ualentinianus

Iun. pariter vi csuper. U. Pinna addita non tantum reuocationis ad officium, Verum etiam proscriptio

nis dimidiae partis bonorum, & Mancipatus numeri statim subeundi, de quo postremo mancipatus inquam istius munςrς α poena , vide & ιν. sv. de

stinent, neque a fisco ullas consequuntur annonas, absque me amare ec piis operam , etiamsi Decuriones sint, minime prohibemuβ , dummodo munia propria ciuitatis atmoseant, & peracto sequndum m*rom M ptionis ossicio, ad propriam sies C

639쪽

LIB. VII.

COMMENTARIVS.

uinciarum Ohlequebantur, est haec valentiniani Iunioris constitutio, de quibus suo titulo I. Mius libri, id est de his qui actis scribendis operam nauabant: de quibus etiam videnda se .supr. de Palatinis S. L. Scι. a. svr. de numerar. & inter alia, Acta Collationis Karthagin. de Notitia Imperii. Et id quidem Meseze , pro suo ergo Officia replenda , quae desiertatum erant, studio quod duabus superiorib. DIUM extulit statuit Valentinianust Iun. ut quamlibet Decuriones ad hoc Exceptoris munus adsporauerint, eo minime fungi prohibeantur, dummodo munia ciuitatis durante Exceptoris .munere agnoscant, & peracto Exeeptionis munere ad Curiam redeant. Qui Princeps tamen alias Curias deseri P.s8x quocunque obtentu noluit: de quo fidem saetunt tot eius Constitutiones institi de Decurionib. saepe

stilicet extra ordinem etiam non Cohortalini conoris tali ministerio aliquo fungi permittebantur , veluti Tabularii, t. ao. p. de cohortat. Decuriones haec sic ut neque militiam cohortalem sustinerent. neisque etiam a fisco annonas consequerentur, quas Cohortalini aceipiebant. Id in quam saepe tulere Principes, exhaustis ossiciis hac ratione prouidenistes. Quod Arcadio displicuit, d. l. o. Dp. de Cohortalib. iis rationibus quas ad eam viem dixi.

NULLus, ex his quos claruerit militare. solutus dὶ indebita denuo sacramenta e) sumptat. Si quis autem id uer obreptionem sorte meruerit, quinque libra rum auri multetur incommodo. Dat. Prid. Id. Iul. Mediol. Honorio NA. P. & Euodio CONss. 386. I

O Lex 2. Cod. IV. eoae ιδε. GOTHO FR. Non nune demum Areaflius imperator factus est e Verum iam ab A. D. IRI. euius nomen duabus superioribus leti bus iam conuenit. Neque quatuor nobis hie fingendi sunt Impp. quos etiam exprimit Cod. Ium Graiianus, Valentinianus, Theodosius, ct Arcadius quod alienum ab hissoriae veritate. ID. o Italiae, eui plures tum hoe anno tum proximo eonstitutiones inseribuntur, do eo vide & Symmachum M. . ep. 68.

EX pus erv M seu D serue Tu M semel, seu mi- suo restitui meruerit; henegeto sciIieet seu reseripis lina solutum ossicialem scilicet ad eandem to Principis, quod oe nominatim additum in Sunmilitiam admitti, proposita quinque librarum auri ceptoribus 2 Tabulariis d. l. an Se in Apparitoribus poena , vetat hae L Valentinianus lun. pariter ut P. V. d. c M. ins Quare meum facit valentiniano Thesaurenses speciatim semel euersores probatos Tribonianus a. t. Iu rad. m. cum in ea lege, quae Valens Imp. admitti vetat, L M. Dp. vhi dixi: Ap. hine alioquin desumpta est, addit fine Augusti UML paritores item Praesecti Uthia ob culpam vel ne- bus, Principis scilicet heneficium hac parte contra gligentiam distinctos , Honorius L M. instr. quae valentiniani Iun. sententiam admittens. Sano proprie est de aItera militia) Idemque & circa sun Theodosius Iun. poria cohortali nos expunctos, ceptorus Ac Tabularios decoctores statutum L a' tum demum admitti rursum rescripto Principis peris

M. de Medesumhta ea lex te. Cod. I o. misit, fi rescriptum Praefecti Praetorio allegatum &εM. ti , Idqu . si put obreptionem quia ossicio abis probatum fuerit, L M. AP. is obortalis.

XIX.

640쪽

CVivstra ET Iudicis Apparitores, inter quos etiam Praefectianos se Ioeamus, ad quamcumque aliam militiam , Vel Palatinam vel militarem ambiendo transierint, retrahendi hos copiam illis quos deseruere tribuimus; ita ut vilissima quaelibet ossicia, ac Mancipatus id) quoque, si modo ab his cui nati sunt, ordo exegerit, administrent. In quorum idem seruandum quod ' in Curialium successione decernimus, ut etiam si patres haec fugerint, se teneatur agnatio ι & cetera. Dat. XII. Kal. Iun. Med. Caesario &Attico coNS . t 397. JNOTAE.

a Abest potissinia huius leth pars a Cod. Iust. Iungendae autem et tiar Is3. Isq. Id. II6. tas de Decurion. ct lex I. D'. de omisib. rei milu. ct lex s. Dp. de Senator. Imo λι- . Coa. Ius. et bi quis de Curiali. G O THO. FREDUS Lex ε. Cod. Iust. Gi quis de Curiat. ct in Inser tona ct Sub riptione variat. Inseripta est Flo ro P . A Data dieitur XI . Kal. Aue. Med. Sed hare esse facta librariorum errore, euincunt ipsa legis verba, omnino eum hae nostraeoniungenda. RITTER.

' Lex 4η. Cod. IV. de metirion. hinc desumpta est. ID.

COMMENTARIUS.

O ONORII Imperatoris duae leges sequuntur δεμ de Abii militarium Apparitorum, quae huic quam a circa diuersa Ossicia occupatae. Priore hae simillima est. Tandem hane huiusce legis senten. DE IERI mi Iitiam ossicialem vetat; cuiust unque tiam firmat exemplum Curialium: ubi pariter sucis tandem dignitatis, siue PaIatinae, siue militatis ob- cessio, id est , filii in parentum Decurionum excutentu: de quo & in quod ipsum fuerunt iam quo- satorum quacunque ratione locum Curiae necti tuisque supra octo leges : puta lexa. s. q. II. a. r . Is hentur : I. TF. ins de Decurioni. Et vero, quod P. 386α. sv. idemque cauetur l. I . ins de Decuνioni. maximo argumento est & notandum maxime)bur, & t. l. Od. IV. ubi quis de Curiali, quae inter coniungenda haec lex venit cum L l. IV. ut & cum alias huic t. coniungendae sunt, de quo mox Ita I. VI. IT . ITK. eod. tit. de Decurioni. l. a. sv. de quidem, Ut desertorem ad vilissima quaeque ossicia Comitιb. rei mit. Ly. Ap. de Senatoribus, Im O&eum retrahi iubeat; etiam Mancipatus : quod & ipsum L r. Cod. Ius. Gi quis de Curiali e quae leIes omnes de Mancipatu statuitur d. s. ιε Ap. dc ι. . ins tit. desumptae sunt ex eadem Honorii constitutione, prox. de exsecutori. qua is curiis & officiis replendis enixe neque una Duo tantum, quae hic adduntur notanda sunt. ratione consultum luit. Inter alias vero rationes Primo ad Princtianos quoque hane l. pertinere, &in curiis dc officiis , liberis Curialium & ossicialium his idem obtinere, id est, in Apparitoribus Praesecto. parentibus excusatis substitui iussis. Verba d. legis rum urbis, Vel praetorio, quod & ipsum quoque ex- UT. quo haec lex sese refert, lunt haec: Qui siquis horum Pressium Ly. δέ II. sv. honorum emensus curialia onera, pes honestis, vel Additur Secundo, e leg. quod unum retinuit administrationis, vel quarumcunque aliarum digni- Tribonianus in ut etiamsi patres Apparitores seu talum snfulas imparauerit, ipse quidem decoretur in- ossiciales munia officialis fugeri ut, seu quaeunque signibus, sed Lis ERl omnisque successio paterna dig- ratione euitauerint, iam muniis etiam forte omniis nitatis obiecta Curtalia vincula non exuant, &c. Qua-hus defuncti, nihilominus eorum agnatio teneatur: re hine apparet & de flagitio Triboniani, qui ad ca- id est, ut silii eorum ad cohortalem militiam te- sum mortis patrum hanc legem retulit: loco illorum neantur, idquo exemplo Curialium successionis: hae fugerint, substituta voce decesserint: Vi&de Cuid enim Agnationis appellatione his aecipiendum iacit aliorumque errore, qui Gnationis Voce hic po- est, Pariter ut tot aliis legibus e inter caeteras l. r. stumos accipiunt. & proinde hunc legi sensum aiun- ins de Collegi tis, Lyn. sv. de eomm. diuid. Et vero gunt, non tantum natos, sed etiam Postumos sequi id ipsum quoque cautum olim a Constantino M. l. s. curialem fortunam Patris.

QVicv Nuyε Apparitores, sc) ob culpam vel neglegentiam suerint iudicato distina

cti, ad nullam militiam adspirandi habeant secultatem: nec ex Rescripto his ullus aditus reseretur, quos congruit poenae grauissimae subiugari, si contra inhibita quoque ster,