Aphorismi Hippocratis Graecé et Latine. Vnà cum Galeni commentariis Nicolao Leoniceno interprete. Quibus vltra castigationem, quam nuper accuratam non paucis in locis adhibuimus, accesserunt adnotamenta marginalia, indexque in alphabeticam seriem non

411쪽

es Liber IIII. 3'LXXVII

Euibus cum serina crassa furfurea quedasmul exeunt, ijs vesica scabie laborat. Quado urina tenuis fuerit, haud secundum naturam venae se habent. . Cum Vero Io no tenuem, sed mediocrem habuerit substantiam, in quo significato crassam accipere oportet hoc loco) ea quae simul cum

tali urina excernuntur,circa renes' aut Vesicam passionem ostedunt: Cum enim ex venis Vrina veniat,in renibus autem percoletur,in vesica vero aggregetur: quicquid in ea praeter naturam apparuerit,aut Venas,aut renes, aut vesica male se habe

re indicabit:sicuti & nunc furfurea esicazo scabie laborare,quando venae nullum aD sectum habent. Feruntur enim & ex ipsis atquando furfurea,cum earu tunica pati tur,quemadmodu & vesicata vel cum sanguis qui in ipsis continetur, a febre arden-α s te peruritur. Aptior autem ad hoc est quicunq; humor in eis crassior existit, & magis qui veluti faex sanguinis est, quem solemus humorem melancholicum nomi-

412쪽

4 επιδερ ' cutem superiorem nominant lin scabia ιιια. lepra,atque lichenibus tenue quid abiicit quale quod serpentum senectus nominaturi sic ubi in partibus interioribus ea quae est veluti cutis, tale aliquid patitur,sympto ima quoq: morbi, erit simile. Hac ratione igitur & venae ipset atque vesica scabie labo, rantes furfureos cortices una cum urinis emittent. Distinctio autem siet ex tenuitate ac crassitudine urinae , ut antea dixi- Iomus.Tenuis enim urina venas, no tenuis autem vesicam pati indicabit.

L XXVIII.

Qicunquestome sanguinem mingunt: ijs arenibus seenuia ruptissignificatur. Illud sponte, potest significare, sine cauta

externa aut velut repente,nullo praecedC- te casu: ut in vesica vicerata. In ipsa enim ηφVenam rumpi ex influetis sanguinis abun dantia,quemadmodum in renibus est inipossibile. Neque enim per eius venas sanguis percolatur, sed solum tantii quantuipsi sufficit,suppeditatur. Praeterea neque venae vesicae nudae aut in uestes natura sut

413쪽

Liber IIII. 367

rumpuntur propter humorum multitudinem ac crassitudinem qui in ipsis continentur. Diruptio itaque puri sanguinis ta, cit euacuationem. Ora autem aperta non' uniuei sim sanguinem effundiit,praesertimcu parua est apertio , sed paulatim atq:tenuiorem percolant: Vnde totam urinam subsanguineam efficiunissit aute,ut dixi,& venis vesicae exesione laborantibus, sanguinis euacuatio,quam antecedunt ulceris signa in vesica existetis,hoc est & loca dolor,& pus,& saepe ipsius corporis resicae quaeda vel uti frustula .Hac ratione igitur melius verbum, sponte pro repente,aca - cipere: quam pro sine causa manifesta, siquidem sanguis ex renibus saepius & sine causa excernitur manifesta,vase ex multitudine rupto, sed aliquando ob saltum vehemetiorem,vel ex alto casum velictum.

LXXIX.

In quorum serinis seelus arenuia sub Misis issica laborat calculo. No solum vesica, sed etiam renes post ut laborare. Itaque manifeste mancus est aphorismus:siue quia Hippocrates ipse dimidiam partem sermonis negleXerit,sive quia

414쪽

quia primus librarius omiserit. Sive enit tacin renibus, siue in vesica calculi generantur, una cum urinis eXe ut arenosae species.

Si sanguinem mingant,autgrumos seel stillicidium serina habeant, re dolor mimum in Iocutat Qentrem, I peestinem,&femem: vesicam labor e Duobus modis finis scribitur apho ismi, in quibusdam exemplaribus scribitur labor I se se, in quibusda morbus est , fere in hoc nihil inuicem scripturae differiat. Communiter aute ambae errant, si quis intelligat ad vesica ab Hippocrate dici, quasi ipsam vesicam laborare dixisset.Nam ii quos me zomorat casus,comunes sunt omnibus quae rinae seruiunt. instrumentis, vesic ,renibus urinariis meatibus. Melius est itaque lihoc modo ad vesicam, accipere, non tanquam sola vesica significetur,sed & partes 1 squae illi aim ectuntur. Quinetiam ut ita accipiamus, hortabitur sequens aphorismus in quo non ad vesicam morbum esse dicit sed ipsius yesicae esse exulcerationem tanquam

415쪽

Liber IIII. 369

quam non idem sit dicere, Vesicam assici,& ad vesicam esse affectum. LXXXI. H N Mπίδας, κ, ἰσ-

tionem signi ficat. Sanguinem quidc & pus meiere omniat. instrumentorum quae Vrinae obseruiunt,su at signa communia, odor autem frauόs, hoc est,insuauis,adhuc autem magis squamulae sunt propriae vesicae. In pluribus igitur exemplaribus. Si saguinem & pus minXerit, script si inuenitur. In quibusdam vero. Si sanguinem vel pus minxerit,significabit autem haec scriptura secunda coniunctionem , aut esse disiunctivam, quasi utrumlibet horti quς dicta sunt, significet

ulcerationem,altera vero vult ambo assidere vel simul una,vel alternatim. .

LXXXII.

Quibin in remaria sula tubercula naf

416쪽

puntur is suppurationefacta es eruptione, plutis aduensi. Ob sermonis breuitate nihil magni hoc haberi aphorismo suspicabitur quispiam. Facile enim est unicuiq: intelligere quod in meatu Yrinario qui in pene est nunc

enim meatum fistulam urinaria nominat si consistant tubercula ,& mox rupantur, fieri solutionem.Verum si diligetius ani- romaduertimus,magnu aliquid ex eo ostenditur. Cotingit enim urina aliquado retineri ob tale tuberculii : ex cuius diruttione sanitas proculdubio sequetur. Verum ex dictis quaeda dubitatio sub oritur, utrum solum velit haec quae in hoc loco sunt nata tubercula, rumpi. vel saepius quide hoc accidere, fieri tamen posse ut etiam dissoluatur:an exemplum solutionumvnum hoc aliquod scripserit,diruptionem,quod hoverius existit.

LXXXIII.

t M Ais noctu lurima contingens. paruam Ilanificat Hiectionem. Quod quidem necessarium fit ventris humore distributo, minorem fieri alui deiectio

417쪽

Liber IIII.

lectionem unicuiq; manifestum, sed cum hoc una illud apparet,quod eo una cum cibis exeunte,aluus quidem humidior fit atque ideo plura deiicit , urina vero pau- cior excernetur. Docebit autem non haec ipsa ratio alui fluentis, &siccae remedia. In quibus enim supra modum humida aluus deprehenditur , iis potum minorem exhibebimus, ac praeterea illi viam ad vesicam parabimus. In quibus vero siccior:plus dabimus potus,& distributionem, quantum

fieri poterit, Is prohibe

418쪽

Liber V.

rius mordetur, fieri conuulsiones: sicuti adolesceti qui aeruginem euomuerat.Prα- stat enim aeruginem , quam aeruginosum vomitu illam nominare. Erat enim qualisue quae vera aerugo nominatur, floridistima,

verum inter V Omendu,totu corpus couul

sum est:& aerusinae euacuata,sebris statim& couulso cessauit. Tale autem erat quod euomuerat, ac si quis optimam aeruginem Io aqua diluat: adeo ut ex eoru unione talis substantia exultet, quae defruti crassitudinem repraetentet. Non impossibile est igitur ut dixit propter consensum cum ore ventriculi fieri conuulsionem ex elleboro 3 s albo: & haec conuulsio fuerit mitissima. Contingit etia propter ipsam evacuationum supra modu ipsi purgatis couulsone aduenire: sicuti cholericis, contractiones

frequenter adueniunt, ac maximὰ'corumeto qui sunt in suris musculoru.Sed neq; illud est impossibile, propter pharmaci essicaciam ex neruis humiditates ad se attrahetis,ex hac amictione fieri c5 uulsione. Sed& ellebori aliqua do vi ad distributionem a I impulsa vehementius, cotingit neruorum substatia violetius exiccari. Ipsi enim nos docuit Hippoc. quod fit couulfio ex repletione & inanitione,eo porri videlicet neruosorum,a quibus motus volutarij perii-

419쪽

ciuntur.Sunt autem haec,nerui,ligamenta, musculi,dc tendones. Sicuti enim seris videmus lora & chordas tendi, bi vehementius exiccantur aut multa madent humiditate: sic & in corporibus animal tu par est fieri non raro conuulsionem. Liquet porro quod ex repletione conuulsio,sanabilis est per euacuationem. Ea vero quae fit exinanitione, & neruoru siccitate:non facile admittit curationem. Fit autem, ut dixi,& IO propter consensum conuulsio: quam non debemus existimare fuisse ab Hippocrate praetermissam. Eam enim quae primario sit:conuulsionem ostendit , cum ait conuulsione ex repletione atq; a initione ge- 13nerari. Atqui scimus etiam morsus ratione fieri in ore ventriculi singultum , adeo ut

quispiam & neruos itidem pati existimauerit. Et videbitur ista conuulsio iis qui elleboro purgati sunt, aliquando fieri, ab to Hippoc. praetermissamisi per Iouem illam dixerit quispiam fieri ex inanitione, cum

humores mordaces vim habeant exiccandi. Hi itaque modi sunt eorum qui ex elleboro couelluntur. Sanatur autem ex ipsis, *Itum quae propter morsum tum quae propter vomitus vehementiam euenit, quae

autem ex siccitate accidit, insanabilis est.

Non absque ratione igitur totum hoc ν-

420쪽

Liber V.

ii Conuulsio ex seulnere Dialis est. Sicuti in eo qui hunc antecedit aphorismo , mortalem dixit esse conuulsionem 1 o quod idem est ac si diceret periculosam, atque ad morte sepius terminantem l sic& nunc eam quae fit ex vulnere c0uulsionem,lethalem dixit esse, non tanquam eX necessitate ac semper mortem afferentem, is sed tanquam admodum crebro. Sic & in multis ex prioribus aphorismis, lethalis nomine, usus est uti. Ex vulneribus igitur fiunt conuulsones ratione sequentis ipsa inflammationis, ubi partes neruosas attidio gerit. Et primum quidem videntur conuelli quae E directo sunt partium inflammatione laborantium:deinde postquam &principium attigerit, passio ad totum extenditur corpus. fIII

aut conuulsio superueniens in lum.