Aphorismi Hippocratis Graecé et Latine. Vnà cum Galeni commentariis Nicolao Leoniceno interprete. Quibus vltra castigationem, quam nuper accuratam non paucis in locis adhibuimus, accesserunt adnotamenta marginalia, indexque in alphabeticam seriem non

501쪽

tum Potest etiam de utroq; verbum inges,c5muniter dici, ac si ita dixissetrii vulneribus prauis existetibus,tumor inges no ap- parcat inges est mala. Melior vero ex tribus sermonib' meo iudicio est talis:Si vul

neribus praciis existentibus,tumor no appareat,malum est ingcs.Dictum autem αantea est φ Cedema generaliter dicitur de omnibus tumoribus praeter natura. Vul- nera praua dici existimandu est quae sunt i a in capitibus aut finibus musculoru, & maxime neruosorum.Nam in capitibus musculorum, musculis nerui ad nascuntur,eX 'sinibus autem chordae Oriutur. Sicuti igitur paulo prius damnabat omnes tumo- is res derepente evanescemes, ita nunc cum nullo modo adueniunt vulneribus prauis.

Nam in his suspicio est quod humores ad vulnera defluentes,ad partes principaliores transmutentur. Et boc in illis pneser- io tim fieri vulneribus est existimandum , in quibus adest quidem dolor, & propter ipsum omnino aliquid inflati, a medicis autem reprimitur valde infrigidantibus aut adstringentibus medicamentis : sicuti a ss dolor absit,neque fluxio mouetur: Maxim E autem dolores patiutur partes ner uosae, quae medicinas calefacientes atque exiccantes desiderant

502쪽

Liber IIII.

L X VII.

Hic sermo pars est antecedentis, docete Hippocrate Omnes tumores quicunque' sunt, bonos esse: contrarios vero prauos. Proprie autem molli opponitur durum I o atque renitens, Hippocrates vero crudum ipsum nominauit Neque enim fieri potest ut si tumor renitens bene concoquente membri natura humores ad ipsum con-

fluentes.

IXVIII.

Non solum studet Hippocrates ubi sit opus euacuare, sed etiam cum auersione. Auersio autem ad contraria fit secundum, 1 longitudinem quidem supra infraque, secundum latitudinem vero illuc hoc est ad dextram & sinistram , secundum profunditatem vero , ad anteriora & po steriora. D. doloribus itaque partis capitis poste

503쪽

Liber V. 49

eelerrime facta per spinalem medullam compassione: quoniam & ipsa natura se gida est, ficu tr& cebrum , & propter substantiae mollitiem similiter facise altera

ue tionem suscipiens. Ex partibus autem anterioribus rigores non inchoant,quoniam calidiorem habent quam partes posteriores temperaturam , & borum argumen tum sumit ex cutis raritaten huius vero 7Q ipsius rursus ex pilorum multitudine. Dictum autem a me est de generatione pilo rum sussi lenter in commentariis de temperaturis. Is

r ur, o quartana μZeruenerit,ulerantur. ps Quae quidu fit ex euacuatione conuulti 11o, acutissima est A perni osissima: iiic ve rd ex repletione partium neruos arvi, qualis in morbo comitiali, neque acutissima, neoue similiter periculosa Memipit autem

504쪽

Hippocrates nunc non de tali conuulso ne.nam verba capti & capiuntur, longitudinem temporis ostendunt. Hane itaque conuulsionem quartana non solum, prohibet fieri,verum s fieri anticipauerit, soluit. Fit autem ab humoribus lentis ac pituito sis qui partibus neruosis inserti sunt. Cum vero horum humorum duplex sanatio sit, excretio scilicet & coctio, ambas habet quartana, zacretionem quidem ex rigore, haec lenim sola agitatio tussiciens est crassum excernere humorem J coct em ve- rogatoris sebrilis ratione,qui rigorem consequitur.

Guibus cutes circuntenduntur arida re. sicca ne iturire moriuntur ruibus ψero laxata r ra cum sudore moriuntur.

Morituri, qui quidem squalidas , duras i

& siccas habent cutes & extensas, sine su- dore moriuntur quando vero contrario,laxas videlicet & molles dc raras, cum sudo

moriuntur. prioribus siquidem humi-

505쪽

Liber IIII.

ditas vel omnino deest, vel culi: aliis vero inest&cuti.

centosi siunt. Ventosos ab ipso nunc dici est existimagum illos qui in ventre colligunt multitudinem venti flatuosi, qui vel per ructus vel

flatus excernitur, vel remanet, extendit quia inibi sunt.Fit autem hoc non unquam

quidem ob debilitatem,& partium ad ventrem attinentium imbecillitatem, nonnunquam vero ex pituitoso & frigido humore. Hi itaque qui propter pituitosum hun morem ventosi sunt, contrari j sunt regio morbo laborantibus,utpote biliosis. Qua re hi nunquam ex humoris exuperantis natura ventosi fierent, Contingit autem ipsos ob partium imbecillitatem fieri aliquando ventosos. Quare sermoni adiecit, Non admodum perpetuitatem pronuciato adimens , ostendens autem maiori ex parte quod prius dixerax fieri.Neque enim admodum inuenire contingit regio morbo laborantes,habere partium ad ventrem attinentium imbecillitatem. i

506쪽

GALENI IN

APHORISMOS

lr m non erint si num bonum. Levitas intestinorum est velox exitus emumqWae comeduntur atque bibuntur: quae talia dei ieiuntur, qualia subre deuo-x ta. Si quis vero vellet breuiorem alter-

507쪽

re definitionem , diceret esse carentiam coctionis, cum neque secundum consistentiam , neque secundum colorem, A vel odorem , vel ullam omnino qualitas tem , in ventriculo facta fuerit mutatio ciborum. Tale autem nomen haec passio

sortita est, existimantibus illis qui prius tale ei indiderunt appellatione fieri ipsani propter intrinsecae superficiei intestinoro rum laeuitatem , ob quam cibos in eis

contentos i non amplius retinent , ut - cum suam seruarent ubi a natura inditam asperitatem, retinebant. In pluribus itaque aliis , qui primi nomina rebuς 3 imposuere , sunt collaudandi : non ta men in lamitate intestinorum Viros acceptos , qui ignorauerint quod ipsius Ventriculi proprium est cibos amylecti, ac se circunstringendo, certo tempore re iotinere, dr postea ad inferiora demittere. Et sicuti in vesica fit urinae stillicidium, non expectante ut illa colligatur , sed sta-

. tim tanquam mordentem aut aggravan,' tem expellente: sic & In ventriculo veloces exitus. Hae enim sunt omnium excr

in tionum causae: qua si illi sciuissent , qui

primi hanc passionem: latuitatem intestinorum nominarui, talem de laevitate opi-

508쪽

nionem abiecissent,& vice eius, totius ventriculi atque intestinorum imbecillitatem in causa posuissent,ob qua hae partes co ppris grauatae a cibis assumptis, ipsos confestim excernunt. Fieri autem potest ali- squando via quorundam humorum mordacitate in superficie exulceratis fiat haec passio,etsi ipsae vires non multum patiantur tunc enim erit necessarium , Ut permeatibus cibis,partes exulceratae dolorem sentiant, atque ideo illos propellant, atque a seipsis citissime emittat:hoc autem in omnibus partibus facto, velocitas exitus subsequetur,& nullum fiet initium coctionis. Verum tali intestinorum leuitati cuiusda k morsus in erit sensus .in illa vero quae accidit propter ventriculi atque intestinorum imbec llitatem, ab 'oe vlio doloris sensi fiunt deiectiones. Differt autem haec non parum ab altera lienteria. Quae enim fit, humorum acritudine totius ventriculi atque intestinorum abrasa superficie,cessan te humorum malignitate, statim sanatur

cibis ac potibus qui vim densandi habe 't. Quod si longiori tempore perseueret , in alteram passionem quae dysenteria, id est .

difficultas intestinorum nominatur,transmutatur Quae autem potentiae retenti uae

sequitur imbecillitatem omnino quidem fit

509쪽

sit ex intemperatura, sed vel ipsorum corporum quae iam habitum quendam non facilem solui contrinerunt, est dispositio, vel propter humorem aliquem qui in Vens triculo atque intestinis continetur, euenit eae quibus humoribus unus est pituita. Vnde & acidos ructus, q ui tali passione laborant, habet,quos Graeci ξυρεγμία nomina qui sine aliqua pituita quandoque in ven- gψiore fiunt: α quibus leuitates intestinorum ex frigiditate ortum habend, eos etiam inuadunt acidi ructus, sed progressu temporis cessant. Nam ab initio paruo quodam tempore cibi in ventriculo re-Is tinentur, procedente autem atque aucta passione hoc quidem. In quibus igitur pax-UO remanent tempore, fit quoddam vehiti initium coctiqnis, & propter hoc non sortitur eflectum.Nos vero didicimus imperio sectas coctiones ex frigiditate prouenientes ,ructus acidos facere. In quibsis autem cibi nullum habent coctionis initium: ita neque vita ab initio fit secundum quali tatem mutatio, itaque neque ructus acidi, nisi pituita praesertim acida in ventriculo abundet, propterea Hippocrates non sim- pliciter dixit bonum este signum acidos ructus in leuitatibus intestinoru,sed primum

510쪽

pientibus, ut dictum est, saepius vita eue- niant: deinde ubi prius non fuerint,inquit. Quaecunque enim a pituita ventriculum rei rigerante fiunt leuitates intestinorum, semper cum ipsis sunt acidi ructus , velut Asymptoma quoddam. Illis igitur quae ne, 'que adhuc incipiunt, neque ex pituita fitit, non ii sunt acidi ructus , quod si aliquan- .do fiant,significant tantis Uer cibum in ventriculo retineri, donec principium mutationis accipiat, & naturam suorum operum reminisci. Et iam, ut arbitror, satis implesse videor exposiroris officium. Si quis vero corum quae dicta sunt, vult capita omnia' scientisice discere: in tractatu qui de poten i uetiis naturalibus i scriptus est, non paucas habet de ventriculi viribus demonstrationes in causis autem accidentium , de omnibus qu:h velociter excomontor. QuCniam verio Eriis stratus in secundo de ven- Matriculo mentitus est cie medicis se aetate superioribus, turbauit autem a que confudit intestinorum laeuitatis notionem:

melius mihi istum est lit c superaddere, Sc primum ipsius Erasistrati verba subscri-ῖ bere, quae ita se habeot: De ea quae leuitas

iti testinorum nominam , est dicendum: quam priores medici in tres partes diuiserunt in difficultarent inrestinorum n leui -