Philippi Bonamicii De claris Pontificiarum epistolarum scriptoribus ad Clementem 14. Pont. max

241쪽

aoa BONA HICII DE PONTIFIC.

Literisque Apoctolicis dictandis ultra eisque Alpis Honoribus ampliff. hanenissime

functo . Vix. an. LX. obiit anno saeculari

M D Idibus Decembris . Camillus Eques Pontificius Sigismundus Hippolytusque Patruo B. M. PU. Curante Marcellino

Alumno aeterno dolore

adflicto. Quanta vero latinitatis laude Verardus floruerit, satis documento est Comoedia iliata , sive potius Dialogus latine prosa ora tione scriptus; in hujus praefatione Cardinalem Raphaelem Riarium Rom. Ecclesiae Camerarium alloquens , in cujus aedibus, quae nunc ad Cancellariam Apostolicam pertinent, Theatro praepositus antea fuerat, Unius sinquit dumtaxat diei , quo videlicet Urbs Granata Baudelis Regis bella iam fracti, fameque fatigati deditione a Ferdinando Catholico recepta est, acta complexussum , historiamque interlocutionibus , personis- qtie ita eontextii , ae di tinxi. ut totam rem, ita uti gesta est, posset RpuIus Romanus non solum auribus percipere. verum etiam oculis inIveri. Tanto autem Patrum ac Populi silentio,

242쪽

lentio, & attentione recepta est, tantusque favor ac plausus subsequutus , ut jamdudum nihil aeque gratum ac jucundum auribus , oculisque suis oblatum fuisse omnes

faterentur.

Tragi. Comoediam , quae Fernandus servatus inscribitur, a Marcellino Verardo Fratris Filio versibus Iambicis scriptam, Carolo Vera rdo magna ex parte tribuendam esse ar. bitror. Hic enim Petrum Mendoetam Toleti Archiepiscopum , & Hispaniarum Pr, matem in praefatione hujus operis alloquens insidias Barcinonae Ferdinando Catholico factas, machinationibus Daemonis tribuit, quae Divini Numinis ope ac vi in nihilum recidissent, atque hanc materiam esse, ait, scriptione dignam, & in qua praeclara quaeque ingenia desudarent. Itaque totam eam digessit, & personis variis , quas induxit loquentes, distinxit, Marcellinoque, qui Poe- si mirifice delectabatur, tradidit versibus, di poeticis coloribus , salva rerum dignitate ac veritate, pingendam , exornanda misque . Marcellinus Patrui consiliis paruit e Tragicomoedia haec postulantibus duobus Regiis Legatis Bernardino Carvallio , &Ioanne Medina , altero Badayocio , altero Asturicae Episcopo, recitata Romae est coram Alexandro VI. Pont. Max. & Cardinalibuss

243쪽

aoι BONA MICII DE PONTIFIC. libus, atque ea voluptate excepta est, ut

faciis appareret eos omnes vel sola fama virtutum Fernandi Regis illectos omnia , qua ad ejus laudem dicerentur, aut ferent, studiose

audire , ct cernere . Personae , quae inducuntur loquentes, eorum temporum stylum atque ingenium produnt. Sunt enim Pluto, Alecto , Tasiphone, Megara , Regina Isabella , ejus nutrix. Iacobus 'Osolus , Hrdinandus , Petrus Mend O Cardinatis, Rustus θcarius: Quamquam Ioannes Mariana lib. xxvi. suisse assirmat Ioannem Canariarium Castalanum .

HENRICUS BRUNUS. HEnricus Brunus Astensis fuit Alexano

dro Vl. Sacroque Cardinalium Senatui a Seeretis . Ab Hortana Episcopali Se de ad Archiepiscopalem Tarentinam transitatus est anno I498 anno vero is o9. Romae

244쪽

GABRIEL DE GABRIELIIS .

GAbriel Fani Fortunae nobili genere natus a Iulio II. qui ejus fidem atqu constantiam in adversa sertuna perspe Xerat, statim sui Pontificatus initio factus est sibi ab Disolis, vel ut ait Bembus a consi- Iiis potius atque ab animo ipse . Unus enim Prope ille erat, quem Pontifex mirifice diligeret , quemque appellaret familiarissime summaque cum dignitate . Itaque brevi in altiori longeque illustriori honoris gradu positus est, factusque tum Urbini Episcopus , mox Cardinalis Tit. s. Praxedis, atque Umbriae legatus. Ad Savonensem congressum , cui Ludovicus XII. Galliae Rex, ac Ferdinandus Aragonius interfuere , unus a Pontifice missiis est, qui S. Sedis auctoriatatem tueretur ; Ex quo re bene gesta Romam cum revertisset, atque Umbriae Legatione se abdicasset, diem extremum obiitan. ΜDXI. die VI. Novembris, sepultusque est

in .sside s. Praxessis. Inscriptio Sepulchralisse habet.

245쪽

ao6 BONA MICII DI PONTIFIC. Gabriel ex Fano Fortuna est gente sui Nominis eo latus in Sacrum

Collegium Cardinalium a Iulio II.

Ant. Max. pro Clementia sua Sanctitaris rediens ex Legatione Peru

PEtri Cardinalis Bembi nomen adeo clarum in literaria Republica est . ut quid tantus vir ad restituendas latinas literas egerit , quid scripserit, δέ quam eleganter, sapienterque scripserit, nemo ignoret, nisi qui in optimis stadiis hospes omnino , ac peregrinus inveniatur ; praesertim quum vutam ejus multi auctores, imprimisque disertissimus ipse scriptor Ioannes Cati m numentis literarum mandaverit. Legenda etiam vita Bembi ab Aloysio Beccatellio A chiepiscopo Ragusino conscripta , quam pulcherrimis animadversionibus illustravit V. Cl. Apostolus Zenus . De sua Pontificias Epistolas conscribendi ratione quid ipse & senserit, & dixerit, legiatur in spistola nuncupatoria ad Paulum III. IL

246쪽

librorum duodecim Epistolarum , quas nomine Leonis X. scripti t. quae data est Pata vii idibus Ianuarii Moxxxv. sc enim ait: ut etiam eo justius ad Te libri veniunt omnibus p Mitioribus literis , ct doctrinis pero natum , quo magis ipsi ea latine loquuntur, qua adhuc quidem satis vel inepte , vel etiam perperam, nulla quidem certe cum dignitate, more exemploque urbana edi forenses disciplina solita sunt scribi ab Epistolarion Pontifcalium Magisris, qui triginta esse consueverunt. Ha quoniam EpistoIa multas ad exteras persaepe nationes perferuηtur, esse usui no-sra hac diligentia poterit, non hominibus se. Ium nostris, sed illis etiam , ad quos ea non Romane scribendi eonsuetudo , quod a R. Pontificibus profesitur, contagionem quandam asseri tradentium majestate fultam , ct comprobatam , ut errare se sic scribentes non exi-Himent. Fuerunt tamen . qui hanc ipsam ob caussam , quod superstitiosam quandam latine scribendi rationem adhibuerit, illum neque fortasse inepte , reprehenderint. lnter quos Ubaldinus Bandinellius: qui de s

hoc judicio in Epistola ad ipsum Bembum data purgat sese.

247쪽

aos Bon AMICII DE PONTIFIC.

Ubaldinus Bandinelitus Petro Bembo . Jacobus Sadolatus Cardinalis quum mihi e ptit quoddam literaruin tuarum legisset .

quo capite ad ea rescriptum erat, qua is te- eum meo rogatu , de meo non modo virtutum

tuarum honorificentissmo judicio , verum etiam perpetuo erga te studio egerat, es iisdem literis satisfactionem nostram accipere, teque mihi placatum esse Uirmabas, tamen , quia a principio altius basim tibi Obtrrctatorum meorum criminationes declarabas , quodque eas magis amici gratia condonabas , quam tibi satis purgatur Anificabas . faciendum mihi visum est pro animi mei conscientia , proque eo quanti te facis, ut aliquid iisdem de robus ad te literarum darem , quibus aut voluntatem meam tibi vere planeque probarem, aut illam apud eateros certe te fiatam relinquerem . Et quoniam omnis usensio orta est ex epistola quadam Nigri , qua ille cum ad te de judiciis hominum tirbanorum de tuis epistolis Anti iis perscriberet , me illas vehementer vituperare eriminatus en , quomodo omnis hae res acta fit, breviter fimpliciterque narrabo. Ego eum in taberna libraria sorte

248쪽

EpIs To L. SCRIPTORIBUS M9 nulli: Niger autem , ut opinor , ct certe non

adesset, ortus est de his ipsis epictolis tuis sem. πιο , quidamque ex iis , quid de illis sentirem, ex me quoivit: cui ego me ulla cunctati ne respondi, satis eas sua praescriptione laudatas videri debere . Euid enim , inquam , a Bembo proficisci , nis doctum, atque elegans potest Z Tum hoe addidi , me illos libros tamen vendibiliores putare fuisse futuros , nisi a certis verbis obsoletis illis quidem . sea tamen huic scriptioni pene necessariis , tantopere refugisses . Cum enim tantum tuum nomen

esset , nemo non solum harum liberaliorum , humanarumque artium nudiis deditus , sed ne scriba quidem ullus , aut Itbrarius eos habere noluisset, praesertim cum ejus generis epia lora Dr, qua in maxima parte in ea ter rum formularum libris non extent . Itaque me illas arbitrari pro dictatis , atque exemplis esse potuisse : sic vero cum tantum abhorreant ab forens verborum consuetudine , b rum dico no iratium , neminem illos nisi d ctum in manus sumpturum , eosque ipsos magis ut, quomodo veteres illi Ois aut Prat res locuti sunt, agnoscant, quam quomodo m stri Pontifices Ioquantur, addiscant . Atque

hae summa sententia mea , Me, ut verius d cam, sermonis fuit M. cte. o Pa

249쪽

aio BONA ΜICII DE PONTIFIC. Paulus Tertius Pont. Max. Bembum Car

dinalem creavit an. Μ DXXXIX. commenda.

tione praesertim Cardinalis Iacobi Sadole. ti, qui negabat sibi jucundam eam dignitatem futuram, nisi Bembum studiis, amia citiaque sibi conjunctissimum in ea colis

gam haberet. Mortuus est Romae, sepultusque in Templo s. Mariae ad Minervam inter monumenta Leonis X. & Clementis VII. cum hac inscriptione . Atra Bembo Patricis Veneto Ob ejus singulares virtutes A Paulo III. Pont. Max. In sacrum Collegium cooptato Torquatus Bembus posuit

Obiit xv. Kal. Febr. ΜDXLVII. Vixit annos LXxvI. mens. VII. dies xv II.

IACOBUS SADOLETUS CARD. DE Jacobo Sadoleto Mutinensi eadem

sere, quae de Bembo , fama doctrinae. ibus Pontificibus, quandiuque Secrsarius fuerit Apostolicus, ipse narrat in prooemio operis de Republica ChriJana , quod moliebatur : cujus Prooemii partem , quae ad illustrandam hominis notitiam valet, afferimus . Prooemium hoc, quod Epistolam se-

250쪽

FPIsro L. SCRIPTORIBVs arimel atque iterum appellaverim; semel atque iterum erratum fateor.

Cupienti mihi agere semper aliquid, quod esset dignum iis studiis, in quibus a puero

non modo liberaliter, verum etiam magna cum spe fueram educatus, multa sepe ob ii terunt, qua non tam interrumperent quidem hune omnino mea voluntatis cursum, quam retardarent. Nam quum mearum initis actionum , quas in media ipsa adolescentia, eon-

sitis postera di consequentis vita eapiendis susceperam ; claris in urbe s potentibus viris Observandis me dedissem , quod is fere ad

Iucem , ct ad cognitionem hominum omnibus ingenuis, ct practantibus animis aditus primus, atque introitus esse videbatur; usus it. Iorum auctoritate is consilio ad eam vita rationem me contuli, qua soluta ct caelebs, aeSacerdotum ordini legibus nostris praescripta, magis etiam eum meis optimarum artium Hudiis, ct occupationibus congruebat . Euarum ego artium amore insammatus cetera Omnia

vilia , er mihi poRhabenda se ducebam a. Itaque quantum mihi ab observantia ociis vacui is liberi temporis relinquebatur, quod erat tum quidem plurimum, totum in Philosophia , ct in volutandis summorum auctorum libris, monumentisque terebam , dieque , ac

noctu θ Gracis ct Latinis insudabam literis , O a sem