Philippi Bonamicii De claris Pontificiarum epistolarum scriptoribus ad Clementem 14. Pont. max

291쪽

esset suavissimis, multorum primum Cardinalium . & quod in ipsius maxima laude ponendum est in s. Caroli Borro maei : deinde Congregationis Concilii Tridentini; postr mo vero S Pii V. Pont. Max. Secretarius fuit. Quo in munere Romae obiit, sepultusque est in Templo s Petri in Ianiculo , ubi hoc ejus legitur elogium. IuIis P iano Novarien . honenis moribus Ingenis er eloquentia practanti Pontificum Max. Horum IIIl.-ν. Ab ephiolis latinis 'ο. Antonius est BarthoIomaus Fratri Charithino fecerunt. Vixit Ann. XLVI.

M. I. D. XXIII. Decessit non. μυ. MDLXVIII.

a Quod receperat praestitit . 3c cumulate praestitit. O timus lenex de optimo latine ieribendi genere optime incinus .

ANTONIUs GRATIANUs. SI praeclarum est laudatiis mis viris pla

cere . magna est certe Antonio Gratiano laus tribuenda, quod ita celebratissimo Cardinali Commendono placuerit . ut hoc eodem & magistro . & Patrono , 8c amico,& demum quasi parente Gratianus uteretur. Qui ejus scripta legerit invita minerva. quae non ita pridem edenda curavit Lagomarsi-

292쪽

nius, quem supra laudavimus , nihil ill 1 quidem desiderabit eorum , quae ad Gratiani vitam pertinent, & multa etiam intelliget, quae ad Reipublicae, illorumque immporum cognitionem pertinent. Libri sunt sane utiles, quos tamen nemo sere legit: at Pseudopoliticorum ineptias quascunque Comquirunt , & legunt plerique avidissime . Ex iisdem scriptis Secretariiιm illum suilla Sixti V. deprehendimus. Perhonorificam ejus mentionem Ianus Nycius Erythraeus iacit in Pinacotheca pag. 484 Plura . scripsit, velut de casibus virorum illuserium : vitam Commenis doni: de Bello Cyprio. Sed nihil tam ejus prudentiam , atque eloquentiam civilem declarat , quam epistolae illae , quas quum Legatus esset Pontificis apud Venetos, italice scripsit . quasque legi in Bibliotheca

Cardinalis Portocarreri , qui nunc Regis Hispani ad Pontificem Legatus, & Principis

viri, & Ecclesiastici hominis virtutes, non ita saepe inter se congruentes, mirifice conjungit . Episcopus Gratianus factus Am rinus, & tam tenui suorum laborum , studiorumque praemio remuneratus, eam in Urbem post Venetam Legationem libenter concessit, aulam pertaesus, quae magnos. & do ctos viros admirari magis, quam ornare solet. obiit Ameriae xvii. Kal. Aprilis MDCXI

293쪽

mentis VIII. Pontificis Fr. S. Pii V. Meretarius admodum juvenis factus est, in eoque munere eius opera pluris etiam fuisset, si diutius vixisset. Fuit enim graece , lationeque scientissimus. Laertium vertit e graeco , eamque versionem Henricus stephanus,& Isacius Calaubonus viri doctissimi suis animadversionibus non dubitarunt illustrare. Ioannes Stringa in Praefat. ad vitam Gem. VIII. eum mirifice laudat, & quum scrotarius S. Pii V.' esset, nimis cito obiisse dolenter commemorat. Nos Epistolam existumavimus afferendam , quae Commendoni nomine a Gratiano ad eum scripta est . . I' Uobrandino . Osto magnifeο , e Reverenti Signor come I Fratello . Veramente 'ebe ii dolore , che

294쪽

a V. S ct per il te limonio, che ha dato Si a Santita de ι' opinione , che liene de la mesta virtu sua , come per fer Dietio Di QVEL LOCO

ANTONIUs BUCCA PADULI ROMANUS,& THOMAS GUALTERUTMs . .

FANENSIS . .

MAgna in his duobus Secretariis Pontuficiis morum , atque ingenii dissimilitudo fuit, quorum quum accurate historiam expresserit Ianus Nicius Erythraeus , satis nobis visum est eam afferre , neque praeterea quicquam; nisi illud de Antonio Bucia capadulto velimus animadvertere , quod nonnulla ejus ingenii monumenta divulgata sunt, imprimisque Oratio ab eo habita in funere S. Pii V. in qua apparet, quam egre gius suerit veterum imitator; sic tamen , ut α sa

295쪽

Bosa ΜICII DE PONTIFIC. a sacrarum literarum usu nunquam disce

deret.

Si Romanis hominibus in sua emitate , ubi sita es arx vera germanaque Religionis , tibi Iatini ritus majestas , tanquam in suo regno . sedem ae domicilium habet, Iaudi daretur, quod Latine, pure , dilucide , eIeganterque loquerentur ae scriberent, sI MUNERA ILLA , QUAELLO UENTIS CUIUSPIAM ROMIN Is REQUIRUNT INDUsTRIAM , IIs DEFERRENTUR , QUI ELOQUENTIA COETERIS ANTESTARENT , quis

dubitat . quin multi semper exserent , qui cum veteribus Scriptoribus conferri dicendi gloria possent Z Verum , quum videamus . nahil fere iis esse contemtius, qui totos se in hoc Rudiorum genere collocarunt, ut etiam, contumelia causa, paedagogi nomine afficiantur; quum in eorum honores, ae praemia ii cernantur invadere , qui nondum , ne suspicisne quidem. assequi potuerunt, quanam fit ratis puri, di-ἐueidi . Iatinique sermonis , immo qui vix

primoribus Iabris tu tarunt Latina Grammatices nudia , per extremis , ut dicitur, digitis ottigerunt, quumque . ut ea , qua scriberent, ct casibus . temporibus, ct genere, o numero conservent, multis egeant pa quis : quid mirum , fi Romanorum hominum . quod ad eloquentia Iaudem attinet, spes infringatur,

296쪽

ΕpIs To L. SCRIPTORIBUS as alit artes, omnesque incendimur ad studia

gloria ; jacentque ea semper , quae apud quosque improbantur. God se nostra aetaten nro ,. aut aIter homo Romanus . Latine scribendi laude perspicuus , eo egi in loco conspectus, qui huic praesertim arti Rudioque debetur . hie non tam sui artificii meritis , quasi viribus , ad eum pervenit, quam potentioris cujuspiam

auctoritate s gratia, qua ad honores etiam eos . qui industria debentur , consequendos plurimum valet, tamquam machinatione aliqua ,

es ad eundem attractus . Θlvium Antoniauum in Urbe natum Oemens VIII magis recte scribendi laude er celeritate , qua superior erat cateris , quam longo eum ipso amicitia ct consuetudinis usu , ad Latinas literas scribendas a hibuit : similiter Gregorius XIII hane eandem protinciam Antonio Bucevadulto demandaυit. amicitia , qua eum ipse intercedebat, impulsus . Atque hic Antonius, ab origine ultima Hirpis Romana , nobili inter suos ortus es Iορο etenim Buccapadultorum familia non in pο- fremis urbis Roma numeratur patre usus ea diligente in ipso erudiendo , eoque magis , quoἀille summam in puero ingenii docilitatem, in percipiendis iis , qua tradebantur, celeritatem agnoscebat , esus ingenii magnitudinis erant indicio quidam eliquentia quasi igniculi, qui in eo , etiam tum puero, erucebant: ut R enim.

297쪽

as 8 BONA MICII D1 PONTIFIC. enim , quemadmodum probe inquit Cicero , hominis decus , iVenium , se ingenii ipsius lumen e I eloquentia: ad quam cum se a natura

ferri sentiret, simul ac do Irinis illis , quibus puerilis aetas impertiri solet, eruditus , excessit ex ephebis , quum sibi eloquentiam , quasi sponsam despondisiet, noluit eam indotatam habere , sed ad magistros Philosophia , ae Theoluta se contulit, ut eam ab iis sponsa , quam Mi da-

Iegerat , dotem arcesseret: a quibus satis habuit , earum scientiam in fontes ct capita n sere ; ut inde postea hauriret tantum , qua ium esset necese ad suam eloquentiam Ornandam , in truendamque: quae eloquentia, cum a parSis initiis orta , maturitatem suam adepta esset, non eam ille domesticis parietibus inclusam aluit, sed foras eduxit, ae saepe multis audientibus , quanta ea esset, aperuit. Sed cito interGenit Gregorius XIII. , qui illam , ab omnibus aliis exercitationibus abductum, ad conficiendas Pontifcias episοIas , quibus Brevium e t nomen , adduxit, quarum concinnator Secretarii domestici nomine insignitur . Ad quas scribendas tantam primum eloquentiam attulit, quantam nemo alius ante ipsum , qui

in eodem munere versatus sit; tum magnum sacrarum literarum usum , quarum verba , a

que sententias ita scite in suis epi tilis siligabat , ita apte iis locis, quibus opus erat, in-

298쪽

ΕPIs To L. SCRIPTORIBVs' a sycIudebat, ut ea ad illam rem nata viderentur;

tum singularem prudentiam , qua nullum in illis verbum collocabat , nullum dictum ex ipsius dictantis ore exibat, quod jure reprehendi pose set; ponremo illud orationis genus adhibebat ,

quod Pontifeiam majenatem , eorumque, ad quos litera dabantur , conditionem , ac dignitatem deceret. Nee fuit illi magnopere desiderari dum in eo munere, ut insignis aliqua ingenii, prudentiaque sibi sua declaranda Occasio , atque materia objiceretur. Nam Gregorio Pontifce . qui tredecim annis Ecclesia navis in puppi sedens, qusque gubernacula retinens , e multis eam scopulis auctoritate , sapientiaque eripuit,rmulta ae graves sese dederunt: ut, quum magnus militia Hierosolymitana Magi ter . Furiabus maximis criminibus accusatus , Romam fuit evocandus , ut causam diceret: qua de remuIta ad Reges, ad Respub. , ad Dynastas Bromia seribenda ae mittenda fuerunt: qua ego, Mareelli Ve Irii opera, ex Sedis Aponilica tabulariis accepta , ita legi, ut neminem unquam de rebus, ad summam Reipub. spectantibus , scribentem, magis sim admiratus . Gi m

gnus Magiser, me puerulo , utpote non amplius quinque annos nato , Romam venit, re

gali prorsus apparatu, ab Hippolyto Card. Spense hospitio exceptus ἔ apud quem etiam , Aveagritudine, me alia vi morbi oppressus, vi-R a vendi

299쪽

26o BONA ΜICII Dη PONTI IC. Mendi finem fecit, atque delatus est in adeor D. Ludovici, nationis Gallicana , ea funeris pompa magnificentiaque , qua nulla postea κ

ma major , neque amplior es visa : nam , quam tum ineuntis illitas atatis retinere memoria va-Iuit , quantumque meminisse possum , prater

omnes Laicorum Sodalitates , prater omnes re-

Iigiosorum ordinum e mendicato victitantium familias , prater Sacerdotes, superpessiciis in duros , quorum incredibilis erat numerus , Ionis gus atratis in equis sedentium ordo conspiciebatur , quorum partim tubis dissonis atque disco dibus , ae lactum maxime praeferentibus, canebant , alii longissima ex serico vexilla trab bant ; hos subsequebantur non minus multi pedites atrati, qui tympana fractum ae discordem sonum edentia pulsabant ; plerique voxilla item alia ex serico pon se trahentes , lugu brem oculis afrebant aspectum : ct quoniam

eo die Iutulenta erant, ae corrupta imbribus via , erat mihi agre . ut puero , tantam vim serica venis infici, lutoque eorrumpi: accedebant deinde, δε recte memini, omnes illi re rosebmitani equites , qui MagiHrum suum ac

ducem , honoris otiique gratia , Romam comitati fuerant, quorum non parvus erat numerus , Iongis syrmatibus , quacunque incedebant , humum infectam caeno verrebant: fmnalium vero, qua defuncti lectum, auro te-

300쪽

EPIs Tox. SCRIPTORIBVs as rerum , hae illae complectebantur , ea vis erat, Ni via , quibus funeris pompa iter erat, noueialucere , sed ardere viderentur . Sed quid frustra tempus in his rebus referendis conterimus ,.qua nihil ad rem , de qua agimus , pertinent pRedeo ad Antonium . cui , Gregorio extincto ,

Sixtus V. qui illi in Pontimatu successerat.

scribendarum epigularum munus , quod tanta eloquentia fdelitatisque eum laude obeundo adoministramerat , abrogaSit, ae Thoma Gualte rutio , qui omnium Bremium conscribendorum proUinciam acquisierat, mandavit; homini es to , ac pertinaciter suo juri sententiaque addicto. cujus eorum , qua diceret nam sapius eum in Sodalitiis verba facientem audivi) quamvis admodum attenderem , quaque scriberet, nunquam

potui quidquam intelligere ; ita confusa erat oratio . ita perivrsata , nihil ut esset primum. nihil secundum . Sed hic non diu jactare se potuit; etenim non ita multo p6t graSi in crimine , qua Eunt eis summi majψas Iadebatur .

deprehensus, poenas Iegibus dedit, ac tum munere , tum pecuniis , quibus illud. comparaverat , quα erant mρgna , eversus perivit, est in

ejus locum subrogatus en 'annes Baptissa Ca-χοbius . Sed Sixto morte sublato , rursus An tonius a Greeorio XlH es revocatus in eursum νac tenuit locum , unde fuerat depulsus. fer tamdiu, quam vixit. Fuit etiam Baslica in