장음표시 사용
121쪽
mortalis Sicuti e contrario salutaris arus ubi cum alacribus vitibus morbus est exigi iis. Suspensavi ambigua lunt omnia,quando ma onus Q bu morbus pugnat cum virtute multum constante, ah oh is aut exiguus cum parum constante. Atque hic indulgendum ipsi virtuti, quemadmodum illic ea TU - contrario maxime in Isidiandum ipsi morbo. R
dum aliud quoddam criticum appellatum, quod i rei scilicet futuram ac iam instantem crisini ligniticat. Prima humo Ac eiusmodi quidem duplex alteruta huitiorum distretionem equitur: nccesse cilliti est. prsiikhii. uta ' .
mores malignos a benignis eparari, ante hum Di ς ς60 mcommode euacuari pollini Atque haec discretio nato com
magnam iri ipso corpore tempestatem pa j:.quod i
magis offendant humores commoti quarti quieti. nai umo
Itaque hic fere quacumque ex parte ita via sueri
euacuatio, magna in toto corpore anxietas oritur. iiii se ὀQuare saepe delirant, hallucinai tur,abstiMangunt zes, &loquuntur. Atque haec ferὸ Do Le molestahi, risis iiii ιquandosequens dies crisim exspectat. Sunt pra tui,
terea ali acritica signa, quae parteia stiliae per x mi Inim quam litura it purgatio aut euacuatio, produnt. Tale di iri cultas anhelitus sublato sanguine sursum 'ratuit
per pectus. Magis instantem crisim de nunciat in '
splendor ante oculos, ac magis narium si hi ii . culosae a Sic labiorum tremor, iam iam futurum vom,tmii citri indicat. Sed de his omnibus latius in libro De cri si muccisis si bus egimus quare nunc nobis si inficit, qualem tanta i E cumque illorum distinxisse formulam Ac haec mox instatis quidem de corporibus&signis az ' CONfEQUENTER agamus de ipsis causis, F ac pri-
122쪽
Praecipitem sanitate in retineIites. Conseruatio duplax,remperati scilicet corporis ac intemperati. Conseruario intemperarorum per quae fiat. Quae sanita. terti violant fete specie ac numero eadem cum his quae piam
tem nostram destruentia. Ptimum 'lnostris oritatrprincipiis. Secundum extrinicce,
vel intritii e-ee aduenit. Hoc russum duplex. Primum est
eorum, quorum societatem vitare postumuS.
ac prim in de iis quae sanum corpus conseruant
secun lo, de iis quae aegrum curant tertio, de iis quae rueselem sanitatern retinent ac a malo praeseruant. Atque hactenus salubres omnes dicuntur in genere in specie autem hae praeseruatiuae illae curat tua: ac Primae conseruatiuae. Quae tamen
nequaquam inpliciter conseruatiuae, si quide nauaequisit ξJoquamur. Non enim simpliciter conseruam, sed quod modice lapsum est, priusquam sensibilem,oxam incurrat, anticipant. Ergo i lummodo illa praeseruatrices , quae ab aliquo grauicQque '' in ria te p)Qrbo vindicant. Tale sunt quae in morbos praecipite reuocanI, ὰςnuales
centes ac senes procurant. Ita 'eque c0nseruatio
vn e i , scd altera debetur corpori temperato, altera intemperato, nunc calido, frigido, humido, aut sicco Atque hanc quidem conseruationem nunc aggrediemur, si prius ostenderimus per quae eam facere liceat. lnveniemus autem ea ex iis quae sanitatem nostram violatu; nam tametsi accidente quopiam diiserant, fere tamen numerori specie eadem criminis quae sanitatem ipsim conseruant. Videor autem rei hi duo genera, idetro eo umqua sanitatem nostram labe se inoliris proficis itur principiis Non enjm sola cor poris nostri intemestratura multorum inorbos unimis Ouua veru metiam calor naturalis coxi ori imperati paulatim frustratur substantiam Sunt
alia quaedam accestaria, parum ab externi Si partim ab internis aduenientia in genere autem duplicia. au'rundam societatem saltem magna ex parte vitas e possumus, inimicorum puto iniurias, ac
123쪽
i METHODUS MEDICINAE. 89 latentes insidias.Sunt alia quorum consuetudinem lxerum eo-
nulla ratione effugere possumus, ac nunc bono tam . nunc mal nobis sunt, res prarier naturam media emesu erecorum vulgus appellat, ac numerat sex, acrem alimentium,excrementum,animi ai sectus corporis', moxum,somnum ac vigiliam. Nam horum Yo 'sus Mimportunitas, naturam nostram male, rundem autem mediocritas bene alii it Scio quidem semper aliqua ex parte nos aliciare, sed quae Alietatio mi. sensum late pi, contemnuntum Igitur primum V iςn singulorum referamus incomm auspicante, '' ' ' μ' ab aere nobis omnium familiari imo, quo
numquam non utimur. Non enim hic totum tem peramentum nostrum immutat, sed etiam uib.
stantiam nostram atterit aς diqipat ali quando etiam corrumpit. Et quidem simple est, qui alie i. xδt,incalfacit,aut stigefacit se putridii, si opor 'ς βροξ' tet, qui aut substantiam aut immores corrumpat, qualis est pesti os. Qui vor c li his tantum. aut μὴ ' cpidemio gemel Q, aut morbos sparsos Sparses appellamus, qui pro ratione ter exatura corr) rum fudi: spidemi inom n nt, qui a paucis 'inperat 'ri inament. Aureli inre accud A menium,
si aditur hunc stigidius, nun exi sat casi dius Atque hoc quidem ni nilestius est,quam ut d monstraxino Neat.Nono Iaim. 6cile has mu- l in io ipsis excrementis osten ore non enim dices, puto, ventris excremenia nunc incalfacere, nunc refrigetare,sed ipsius hepatis aut totius habi-
124쪽
9O IEREM DAE THRI VERIIYer,metii, Ius recremet calefacere.Sed neque hoc opus est, quo e cor satis est quacumque ratione, aut per se, aut per Pu v accidens corpus immutare, alterare, aut etiam Rinnia se aliter assicere.Quod quidem admodum frequenter Ibi , tuti in singulis e crementis reperimus Saepe enim retant tentae feces intolerabiles cruciatus excitant Hepa- emenium a Vero excrementum admodum varium existit, admodum neque tamen ullum est, quod non aliquando in Ed is. 1E,' pugnabiles morbos pariat. Ita excrementiasti morbo, pro totius habitus saepe impingit, subres ac putredines pictetaenia accendit Clarius autem corporis motus 'uies totius habi ipsum corpus alterant. Nam vulgo notum et , Mi ath motum in caltacere, quietem refrigerare, quod Mot-s ac motus omnibus rebus vires addat,aut quod singu- Ubinbab iis caloris partibus maiorem cum aere communio- motus ineat nem conciliet, aut quδd corpus attenuet. Non f- enim extremae ignis aut cuiusuis aberius caloris
partes communionem aeris postulant,&interiores Quomodo contemnunt. Sic quoque vulgatibus manifestum ςλikςςς motum exiccare ac uuictem humectare. Nam
soluincalia is humidiores nostra corporis partes exsiccat, quas ςi , stdς i in quies consereat. Sed quam vulgares nos ampli iis
animaduertere debemus , motum non Olum
incalfacere, sed tandem etiam refrigreare. Nam postquam humidiores corporis partes, ne ab ipsis quidem calidis abstinet, quamuis nunc fatiscat rem extenuet qui humidas partes in quibus habi- somnus ac tat, dissipat. Nescio an motui corporis, subiiciam U/' ' totum animi, an somnum xvigiliam Atque hoc praestat,quod motus corporis vigiliae quaedam pars existat. Neque enim visaepius diximus vigilia separata aut particularis aliqua Operatio, sed multarum
125쪽
alium signini 'Ioperationum animalium significat nereiam M' '
ier quas ipse musculorum motus numeratus
Ecquid igitur mirum, vigiliam incalfacere&ex ς x, ei, nus
iiccare quemadmodum motus irimum
hutnectare S in frigidaret Dicimus autem iam si s somnum es quietem humectare ac refrigerare met' non quidem quod haec ipsa faciant, sed quod e imgς- tempore corpori illa contingant.Restat nunc vii , , ectu ini. cfrectus motus, acquietis animi in t tirere. Nam i huius affectus, quidam refrigerant, quidam Quinam iu- incalfaciunt, nonnulli etiam iumectant aut ex si in cant. Et quidem ira, odium, initidia, an ibitio, & - similes animi pestes fere incalfaciunt, nactus au Vis in tem ac tristitia infrigidant. Et haec quidem omnia Ru qui rursum fere exsiccant, ac sola animi tran uillitas. 'myoςnx
ti milia humectant. Sed neque homneque alia cur IV V io prius diximus,uno modo incalficiunt,ressi gerant, emcnt, ac xxsiccant,aut humec stant sed alia plus, alia minus ' ς' ingula igitur horum nunc corporis sanitatem Moderatus proscindunt aut violant aliquando etiam conseroiiant. Ac facilis est distinctio moderato enim usu ura mendit. iuuant, inarim Uerato offendunt.Coi sistit autem
morius nitio tradus, qualitat aequa, iusta quanti xribus.
rat: temporis opportunitate. Quae tamen omnia inequaquam in singulis sunt quaerenda nam non Ae non insinuenies in omnibus, sed in plerisque tantum 'i ' V ς'
am acris sum non pol et metiri quantitate empore,tan ut empore, qua hiate cluntaxat sa: i cnim est. 'o' ' - ς
quo, talis sit qualis corpori conuenit. Sed neque u in iniur
facile somno suam qualitatem describes, luntaxat re
eius longitudinem stimare oportet Opportu πὴς pro
126쪽
Sion e mumi affectus. Nimia aliis quando tranquillitas ani obest. omnium facillime exere
an teperato. Optima tona Peratur in emnibus modum ser
optima temPeratura nonnuquam vatiatur. Ac intemperatus no pio
2 HIEREMIAE THRI VERInitatem. Ita neque in animi motibus multa dropportunitate corum, quantitate aut qualitate dicere oportet,quod sola animi tranquillitas prosit in qua tamen & modum obseruare oportet, quod nimia tranquillitas aut securitas etiam aliquando obsiti Facilius erit in excrementis, quantitatem dc qualitatem atque etiam Opportunitatem desinire. Sic in cibo corporis motu: etenim unusquisque cibus suam qualitate obtinet, nec omnibus quilibet coducit. Sedri in motu unicuique corpori suus faciendus delectus aliis enim lentus aliis celer haliis vehemens aliis leuis aliis breuis aliis diuturnus conuenit. Ac omnibus qui dem ante cibu instante fame, non autem urgente. SED de his iam satis. Superest ut ipsam aggrediamur conseruationem,quae nusquam promptior est, quam in corpore temperaro. Qicippe ut in
Republica optimus quis a per se id facit, ad quod
alios leges inuitant aut cogunt: ita optim temperatur ubique ex se modum tenet tantum qui dem appetit, quantum uniuerso corpori suffcit, nec somnum diutius quam conuenit, aut ultra ipsam concoctionem distrahit, aut rursus anteas nit. Sic d in omnibus aliis sere excessium cauet. Vitiatur tamen aliquando aliorum consuetudine, nec ubique eam luxuriari expedit, sed satius est ipsam nonnunquam salubria praecepta respicere, . nequaquam multis, sed uno continentur capite ut omnia scilicet intemperata vitet, ac solis temperatis assuescat. Quod quid vi in aliis est promptum;nam'putus cibi, exerciiij idonei facile est delectum facere. Verum publicus aer omnibus
127쪽
mus attemperare. Quocirca unum hac in re superia: ita: ei remedium, ut si quando intemperatior fuerit ei contrarium victum obiiciamus. Sed neque' tarn illud ratio inuenit, sed experientia utile esse docuit adeo ut vulgus longa experientia doctum, hyeme
calidis tale utatur frigidis Fere enim neutrum excessum homines es etiam intemperati tolerant, sed eius correctionem expetunt. Nunc ergo in unoquoque genere temperata ostendamus namVt unicuique promptum est dicere, temperatis conuenire temperata ita paucis paratum temperatum ab intemperato disicernere Promptiusta pq men id in aere quam bivis alibi nam cuius qualitatem non sentimus, aut citra molestiam Vllam ferimus, temperatum appellare licebit a 4li 0
ioris negoti erit definire victum temperatum; α
tanta enim illius est dit Terentia. Nec aves duntaxat temperatae monticolae, veru metiam pisces saxati-lς , vinum, panis,ac multa alia Proinde tempera 'lim p μ'
tum alimentum oportet dicer quod medioerem
i nguinem parit. contrario intemperatum quod P mesancholicum, biliosum,pituitosum, crassiorem vel tenuiorem . mediocrem autem sanguinem praestant singula quae diximus, ac proinde recte temperatorum numero compraehendutiar. Neque PiVζx 3
no turbare debet diuersa illorum phantasia, numen: -''
&lapidis,ferri,ligni aeris,aqua diuersa admodum i x ς Pnatura, tamen subinde similiter attemperata. Nec tantum id praestat ars, caepe etiam ipsa rerum natura res etiam diuersissimas eadem donat aut imbuit temperie Atque is quidem temperariatim ci
128쪽
Somni temperati descri-yxis. Coeoctionis
Ventriculicus somno fere ae luate tempus.
Tu mi eleuati ex stomacho detinent spiritum vitate, non aliter quam nubes intercipit a
dios olares. Excrementi eum alimen to maxima pro oscio. Terminus exerciti m dioeris intempe alis.
alimenti terminus. Magis autem est ambiguasbmni temperat definitio, ac vulgus quidem si piem horis describit. Fere enim concoctio tota in Veturiculo tanto tempore perscitur, ac cre cum somno aequale tempus postulat. Nam parum ab est, quin iantisper sumus caput petat,quoad concoctio absoluta fuerit. Itaque hoc tempore ultro excitamur sepe enim diximus non aliter sum iam hunc detinere spiritum animalem, quam nubes intercipiat aut obscuret radios solares. Iam fieri non potest, Vt in his quae diximus modus te ruetur,
exciemen tu ventri sineticae, quantitate ac qualitate aberret. Nam ne horologium quidem talem in suis partibus proportionem cruat, qua em excremeratum cum alimento praesertim ubi cis se somnus consuetum modum seruat. Dixi autem excrementum Ventris,uessica: nam quod in habitu corporis colligitur, nequaquam per se excernitur, sed exerciti vir:bus cxigitur, atque ita huius modus cxerciti modum sequitur. Est autem exercitiimo has,in temperato ac plerisque aliis, sudor, ni- Hersi corporis, mutatio anhelitus,tertio lallitudinis
initium, aut liacmadmodum Cessus at Classitudo citra fatigationem. Sed non est tutum in omnibus hactenus exercitium. Nam frigida quaedam cor
pora minorem motum contemnunt calida eundem rursus parum serunt. Iam quod si in idoneus motus corporis ita nostram sanitatem proscindar; quid mirum est affectus animi eandem violare Semper enim afficiunt magis interiora quam exteriora Priaetcrea motus animi nequaquam vulgarem aliquaria corporis partem mouent ac turbant,
129쪽
sed primatem,cor scilicet ipsum, vitalis facultatis sedem. Nunc quidem facile est unicuique principere, ut modum sciuet, sed praeceptum nullum locum inueniet, nisi quis in aduersis cogitet prospera, in prosperis aduersa cita enim Cemper unum alterum attemperabit. Ad haec conferet secum reputare, semper illis imminere secunda, qui iucunde ferunt aduersa. E contrario aduersia
qui parum modeste serunt prospera Aliud ac
omnium maximum remedium est , omnium rerum contemptus, quem facile obtinebit qui scquis momentaneam omnium istarum rerum su-xibilitatem recte expenderit, ac cum eo quod perpetuum instat, contulerit. Haec expendens credo Socrates, numquam ὀ foro rediit laetior aut tristior. Sed haec ad philosophos. Restant commoda ac incommoda Veneris,quae nequaquam interres necessarias numeratur: sed ipsis adiicitur, qud 'ea carere liceat, nec per omnes, duntaxat quasdam aetates conueniat. Et quidem illius incommoda magis in viduis quam aliis, rara quidem , ed iuxta hoc insigniter periculosa Nam stranstulationes pariunt, quae ad tempus nihilominusquam poplexiae ac epilepsiae exanimant,
sensium ac motum auferunt. cc mirum; nam sanguis, quidem recens ac integer, natura optimus: ita semel vitiatus nequaquam simplex umor permanetaed in venenatum degenerat. Nec sint minus perniciosa mala quae illius sequuntur inse-lenuam,im magis pertinacia,multoque frequentiora. Cuius quidem causa in promptu est, cum ex euacuatione moibi P ruri: que grauiores quam
foro redierit laetior aut tristior. veneris commoda ac in commoda. Veneris rariotis incommoda inviduis maxima,ac 'ericulos si Incommoda umeris inict Iemiam sc-
130쪽
Exiguurn ccrebra eorum oui nimium indulgent Veneri. Anhelitussiatiliter maxime Deu-
Veneris Xereendae teni pus Opportu.vissimum. Quae maxim l a Venere cauenda.
9s it Mi THRIvERI ex repletione ac maxime quidem ex euacuatione per Venerem facta,quod ea nequaquam communem aliquem humorem euacuet, sed natum nostrae maxime familiarem, ac de spiritum ipsum in quo natura nostra habitat, cuius iactura non solii ipsas operationes animales extenuat,sed etiam naturales. lagnum huius rei argumentum relucet in cerebro eorum qui nimio eius usu franguntur; lepraehenduntur enim eo admodum pauco,citius enim reliquis partibus sentit nutricationis detrimentum,quod admodum frigidum. Idem cogno
sces ex illorum anhelitu qui plerum l. est foetidus,
maximo tabis cuiusdam argument e quodammodo enim corpus ex loluit immodicus eius usus, quemadmodum rarus excitat, animat, atque alacriorem hominem praestat. Neque duntaxat citis frequentia damnatur, eget enim talia obseruatione. Opportunissima est ubi corpus omnibus modis mediocritatem obtinet, neque recenti alimento admodum satur, neque veteri plenitudine multum turgens, neque e contrario altero horum modotum tenuiter sese habens Sic quoque saluberrimus eius usus , mediocritatem corporis in calore ac frigore postulat. Maxime ab ea cauendus labor,inedia ac rursum crapula, inedia tamen magis, quod ei siccet, non impleat. Eadem de causa melius fertur a pleno calido quam attenuato ac frigido. Nam grauiter nocere solent duae causissimiles concurrentes iam nequaquam ista a scrupulos sanxie auditi volumus, quasi unus idem omniurn in his quae diximus, debeat obseruari modus. Nam Lalibi frequenter diximus, tenuem