P. Ovidii Nasonis Fastorum libri sex

4쪽

EDITORE ET INTERPRETE

SUMPTIBUS G. REIMERI

MDCCCXLI.

8쪽

DE OBSCURIS OVIDII FASTORVM.

Muae ad hoc carmen ea potissimum somR, qua editur a nobis, intelligendum necessaria sunt, his plagulis eomprehendentur, quantum quidem praestare possum et expectari par est, omnia. Neque enim aut ah aliis disputata uolebam repetere, aut nihil ignorare poteram. Quaestionum, quas de rebus uerbisque obscuriori hus institui et in Iocos capitaque deseripsi, eorpus data opera non esseci, cinnus quidam ultro extitit, raro sufficiente aliorum opera et miIitante interdum in armis solidioris grammaticae coniecturae eumque ordinem, qui neque latebit quemquam, neque remorabitur a primis ad ultima pergentem, intactum reliqui. Ita enim quia exordii causa et ratio in fino est, non habeo opus aditum ad illud munire. Notum est interpretatum ess8 Ouidium fastos et enarrasser ea enarra tio nisi cognita illa re, quae enarratur, non magis intelligetur, quam haec, quae nunc seribimus, ab eo, qui carmen Ouidii nunquam Iegit. Itaque eum nonnihil mutatum in fastis publica auctoritate Ovidii aeuo dicatur, id cuiusmocli fuerit, cognoscendum est, siue ad Ouidium pertinet, siue non pertinet. Nam si non pertinet factumque est posteaquam carmen Poeta composuit, seorsum a quaestione quaedam sunt habendar si uero pertinet, uidendum est, fueritne ea re potissimum ad seribendum auetor permotus. Quae igitur de Augusto tradita inueni, haec sunt, primum Sextilem mensem in eius honorem appellatum esse Augustum ex S. C., cuius uerba extant apud Maerobium Sat. I, I 2, anno V. C. T46 testante Dione Cassio 55, 6; de qua re valde errauit Fogginius Fast. Praen. p. 125; deinde ipsum errorem in intercalando iam ueterem sustulisse sexto et mineesimo anno post Caesarem dictatorem, hoc est V. C. τ46, Macr. I, I4 Suet. Oct. 3I; tum ludos perennes, hoc est, qui in fastos referrentur, eius natali die decretos item anno τ46 seeundum Dionis laeum indieatum; quartum, ab eo certos dies senatui habendo nstitutos esse, narrantibus Suetonio c. 35 et Dione 55, 3, qui

9쪽

IVFASTI CORRECTI

anno id laetum tradit V. C. τ45; quinto loeo aut edicto eius, et legibus iudiciariis Saturnalia in triduum producta esse; ut Inqeuis dieit Maerobius I, IO init. et fin. et utroque modo id iubi potuit, edicto, ut opinor, pontificio cuide Vaassenti Animaduors.

Ost. Saer. p. 68 sq. , non ergo Bntequam anno V. C. NI ponticatus maximus ad Augustum deserretur: leges autem Augusti iucciariae cui anno assignandae sint, ignoro cum Ictis. Nouissimo Sutonius c. 32 memoriae prodidit Augustum dies ultra triginta Iuchonorariis occupatos Betui rerum Beeommodasset quod et ipsuprobabile est in legibus iudiciariis extitisse. Hoe eum laetum di Vanssenius p. 29O anno V. C. 46, opinionem suam Posuit, nuquam enim de tempore quiequam proditur, quae tamen a uero nc longe abesse uidetur. Certe neque plus quinquennio ante Augustin tot dies nefastos ius suit, neque multo post eos e fastis dixempi putauerim hoc argumento. Causa augendorum dierum fastorunsiue eomitialium eadem fuerit oportet, quae etiam augendi iudicua numeri, quod eodem loco Suetonius habet, et extruendi seri Augustde quo Sueton. e. 29, uidelicet litium et iudiciorum multitudo. Eres adeo urgebat, ut sorum ante quam oportuit, hoc est, antequar Martis Vltoris in eo templum dedicatum esset publicaretur, Suete. 29 Dio Cass. argum. libri 55, et tamen tarde id confieri quereretur Augustus et accusari a Cassio Seuero optaret, ut absolui posset, Macr. Sat. 2, 4. Atqui loci angustiis quanto molestius res sorensis premebatur, tanto maturius tempus iudiciase relaxari oportebat et sine negotio poterat. Iam uero templi Martis dedicationen incidisse in consulatum Augusti decimum et tertium, annum V. C 52, apparet ex Dione Cassio 55, IO pag. summa 359 Stura. Forinter eum annum et secessum Tiberii in Rhodum anno T48 publi eati mentionem lacuna hausit. Tamen ratio ista eatenus satisfacit ut ne quid obstare uideatur, quin eirca annum V. C. I46 istas rei omnes gestas esse et de fastis meruisse Augustum dicamus. Stat ex primo autem, quod posui, intelligis id sactum esse antequam Fastos Ouidius scriberet: Augustum mensem enim appellat 5, I47. Ac nescio an ex eo, quod secundo loco legisti, locutio eius illa nο-

tabilis explicanda sit 3, I65r

in Iustrum accedere debet Puas consi matur partibus una dies. Nouo nimirum modo hoc dictum est: quasi enim non satis esset interpretes in cillinquenni Olympiade, lustro non breuiore, laborare

Trist. 4, I0, 95, 96; Pont. 4, 6, 5, 6, hie rursus Iustrum est quatuor annorum πενταετηρις. Verum quia quod Caesar diei. edixerat,

10쪽

quarto quovis Bnno esse intercalandum, perperam acceptum suerata Lepido in eum modum, quem in modum apud Romanos Sarm tes cibum capere diebus tertiis, medio abstinere, febris quartana biduo interuallari, Dinundinum septendecim dierum esse dicebatur, uide Maerob. Ioc. ind., Augustus fortasse suo in edicto posuit quinto quovis anno, quo rectius triennii interstitium seruaretur, quod deinde

suo vel iure, uel more cuid. 2, 686 de VI Kl , 6, 247 de VI Id.,' 6, 95 de III KI' Iul. reddiderit Naso in Iustrum. Nam ne errasse

eum contrario, atque olim Lepidum modo putemus, qui sortassis ista aeripserit eum duodecim annis intercalatum non est, lacit unus uel alter idoneae aetatis liber, qui uers. 163 temporω quarta tuetur, ut

librarii potius lustri appellatione derepti quinta maturo reposuisse

videantur.

Iam quando intelleetum est ab Ouidio Bliena non esse quae de Augusti fastorum ordinatione eommemorauimus, immorandum est huie quaestioni et de iis accuratius introspiciendum, quae quam uim insastorum mutandam sermam habuerisit, adhuc ignoratur. Refiqua satis perspicua sunt apud ipsos scriptores, quorum loeos indicaul, Praeter ea, quae quarto et sexto loco posui, de quibus cum se tentiam dixero, satisfactum erit huic quaestioni de fastis ab Ouidio usurpatis, nisi sorte ista qualiscunque notitia uti s erit ad lucule tiora adiumenta eruenda. Dies igitur senatorii num ad fastos tabulis perscriptos pertinuerint, potest quaeri, uel adeo debet: nam hoc ipsum, si omissi fuerint in fastis ab Augusto ordinatis, singulare inliis suisse potest, cum in aliis extent, et potest hanc ob causam Ouidius eos dies praetermisisse, quod secit. Poterant etiam omitti, si tam simplici regula continebantur, uti est apud Suetonium e. 35 eri ne plus quam bis in mense legitimus senatus ageretur, Kalendis eι Idibus, quicum satis hene conuenire uidetur Dio l. iud. r τάς τε

της γερουσιας εδρας ἐν ρηταῖς Ῥεραις γιγνεσθαι ἐκελευσεν. ἐπειδη γαρ -δἐν προτερον ἀκριβως περι αττων ἐτδεακτο και τινες δια τουτο πολλάκις ωστέριζον, βουλας κατα μῆνα κυρίας ἀπέδειον, ωστε ἐς αυτὰς ἐπάναγκες ους γε ὁ νομος ἐκάλει, πιι φοιταν. καὶ ὁπως γε μηδ' αλλη ιιηδεsuα σκῆψις τῆς απου-οως αὐτοῖς οπαρχy, προσέταζε μητε δικαστηριον ει τ' ἄλλο

μηδἐν των προσηκοντων σφισὶν ἐν ἐκεινω zω καιροι γίγνεσθαι. Satis, inquam, conueniunt haec cuin Suetonio, quamquam quo magis eonueniant, licebit legere ιστεριζον, ν δὐυλας, uti suadet C

inubonus. Sed nescio, num quis animaduerterit ἐν ἐκεDω τω και- ρω posse indicare eam diei partem, qua las erat conuenire senatum.

Certum enim tempus definitum fuisse tune ab Augusto, fidum laciunt