Philothei medici praestantissimi commentaria in aphorismos Hippocratis nunc primum e graeco in latinum sermonem conversa, Ludovico Corado Mantuano interprete

21쪽

In perturbationibus Ventris & vomitia laus spontinis sit talia purgetur, qualia purgari oportet,confert,& l euiter ferunt,sin

minus contra.

Cumsit Hippropositumpertractare de eua--tione naturali se artisiciosa coactus es conatequenti quodam orationis ordine ventris meationem facere. Praeterea a ventre nunc incipiti hoc es a ventriculo,in quem l eritur cibus quoniam concoctio primum in hac parte fiat dissera autem utiquepurgatio ab euacuatione, quoniam haec,quae nos liberat ab eo quod quali-

rate noceat urgatio vqcatur. Euacuatio autequae ab eo,quod quantitate.Hoc igitur loco femimo H .es de naturali euamatione secundum qualitatem. Hoc enim qualia qualitate igni cat.Praeterea purgari dicitam es de euacuatione secundum qualitatem no tamen artificiosa; in perturbationibus ventris, c excretioni hin ex iasprouenientibus, ese' donlisu vomiti ιπι qualia oportet pVrgari,sturgetur.hoc ei, quae qualitate stendunt, condunt: aegrotantes enim beneferant liberatia cacochmia,Si autealiorum quorundam humorum purgatio flatio non eorum,qui stendant, contrarium stirim neluc conducit, veru ct dissicilius ferμνε

22쪽

LIBER PRIMVS. 4 aegrotantes. ad illis aurem qui rogant,quidsit, cur Hippa ius de naturali, quam de artificiosae acuat ne verba fecerit, ditimus artem imia

tari naturam,non naturam artem.

Sic & vasorum inani lio, si talis fiat,qualis fieri debet, confert δρ bene tQjlexant,

sin minus, contra. Cum prius de naturali euacuatione pertractasset nunc accedit adret cimam, se dicit, ct vasorum inanitio , hoc est eodem modo ietiam arti civia euacuatio, quo is naturalis, vasorum autem inanitio es euacuatio vaserui continentium humores,vs t vena se arte, iriae rursu igitur de arti ciosa euacuatio quo ,

admodum se de naturali dictum KF qualia oportet eri an hoc es qualia oportet euacuar conducit omnibus corporis partibus, aegrotantes enim beneferunt Si aut sim at, co-trarium cssicitur, visibilios materia redan danssubiaceat, Inspicere itaque oportet & tempus, dc regionem, & aetatem, in quibus conueniat,aut non. Si enim quis haec omnia animaduertes, tuintius adlaedentis humoris euacuationem perum

23쪽

has omnes notin institare oportebit tempus sit aestiuum, o aegrotans in aetate consilenti

locus sit calidus. Sic etiam in pituita si femis se aegrotanssenex, ct locu stigiam sit. prae

terra is morbiforma, ut tertiana febris a fam bile praedominante generatur, quartana ab atra bile, quotidiana autem a pituita. Si igitur quis haec ut deceat considerauerit, exquisere ad euacuationem accedet.hoc autem in quibin co- uenia aut non idem esiacsdicaret,in quibus conueniat, vel non conueniat talem humorem Habitus exercitatorum qui ad summuhonitatis attingunt, periculossi,si in extremis constiterint: neq; enim possunt in eodem permanere, neque quiescere, cum Vero non quiescat, neque possunt proficere in melius. reliquum est igitur ut decidant in deterius. his de causis bonum habitum statim soluere expedit, ut corpus rursus nutriri incipiat. Exercitatos, vocat athletas, bonum auum babitum,multam carnositat summum a 'rem ultimum,m exercitatis igitur Est isse

24쪽

LIBER PRIMUS. smo bonus habitus a culosius es propterea po-cuitates naturales non quiescant ut ipse dicitHip. y am enim quies mors est. Cu igitur noquiescant necessariosit chyligeneratio sangui ratio,disributio ubi autem faciendast appastio,non relinquitur locus,aequeautem ubi nopotest seri appositio neque agglutinatio: ubi autem agglutinatio fieri nonpotes, neque assim, latio Uydigitur refiat' ut in deteriore artem cedan Vesultates corporis ias.Hac igitur de causa bonum habitu fluere oportet per sanguinis mi ionem, ut denuo refici corpuου incipiat hoc autem oportet quaprimum eri , ne facultates diffluantur, vein sanguinis redundantiam confluantur assectus consequisoliti, videlicet morbis lateratis, angina, ct aliquid

eiusmodi,in exercitatis autem nocet multa carnis copiastericulum enim sne in ipsi assoc

tur virtutes.

Neque compressiones ad extremumduccndae, periculosum enim, sed qualis fuerit natura eius,qui debet perferre, ad hoc ducere conuenit. Hoc loco disperit Hip.ri ratione euacuanssior ad quantitatem attinet, non enim inquit ad ex remum ducenda es eis odi euasuario,

25쪽

PHORISMORVMη- ut bonus habitus immoderatin solet δέ soluere virtute graiiam 8 si cans ipsi

sc ct immoderata euacuatio cum resoluat, sedi et, ct corrumpati, si autem in quantitate euacuatio metienda es ex viribus aegrotantis, quin se ex reliquis principiis, ut ex annitem pore, o regione, o aetate, o ex reliquis. A va,

forum autem concidentia, sedit euacuatione. etenim vacuatis his, quae continentur In vasis,

cti tranquam mole qMadam leuatis concidεtiae asseciussi uitur. Sic & euacuationes,quq ad extremum deducunt periculo , dc rursus resecti

neS, cum extremae fuerint, periculosae.

Huius Aphorismi interpretatio Omos a nonnulli apientibin,qui exis auerunt Hip. hoc loco nugari. verum non ita est nam posea Hipp.ri quantitate materiae disserens ustus ese exemplo boni habitus, ct rim curandi ratione Uendit, nunc una cum exemplo sermonem in

laesum re ferens inquis non in seu bano habitu hoc jicere ed quodcunque sit in γρ

acuare oporteat, acuationem ibam non efseducendam ad extremum, neque etiam refectionem, cum nihil quod modum excedat claudandum.

26쪽

LIsER PRIMVS. . σVictus tenuis atq; exquisitus in m O bis quidem longis semper in acutiSaute, in quibus non conuenit. periculosi S. Praesens Aphori ara ad rationem vicctus attinet, se ordineproiatus s. Cu enim seborassi H υt liberaret a redundantia o secundi qualitatem, O secundum quantitatem corpus inaequale, a pernicie quae exista infe ruri ad rationem victus praescribendam transfert her

tria tanto magis iada nocet inquit e iii ta O tenuis Heta, videlicet inedia in diutumnis affectibm.nam non solum a morbo non liberantur aegroti, veru etiam eorum virtutes δε-hilitantur. Quinetiam in morbis acutis, qui id no admittunt,periculosim est nihil dare. Acuti aut e morbi, vel acuti aequivoce dicuntur,qui visa quartumdecimum diem extenduntur, vel impliciter acuti, qui et Aa septimum vel nρnum diem. vesperacuti, qui et Hadquartu.

In his igitur qui aequivocesint acuti, se in s pliciter acutispericulos uni exquisita trinues distae,hoc es media cis fieri non possit, ut aegrorans sine cibopo it radius inere. In per acutis autem non est inedia periculosi propter paucitatem dierum.hoc a neem qui id non ad-

27쪽

PHORI SMORVM mittunt sedem es,acs diceret, in quibus con ueniat, ct in quibus non conueniat. Sciendumos autems enumero melicratum, se modiis succumptis κυumi pro absoluta inedia, cum parum ab ea disent.

Et rursus qui ad extremum deuenit te. nuitatis,grauis est,na & repletiones, quae ad extremum deueniunt graues sunt.

Hoc loco etiam reprehendit victa litam qui est in Fummo tenuis,hoc est inediam, ct immodicam repletionem, hoc es copiosum victum. mers enim, cu sit immodicus, nouitate naturam perturbat. Sciendum es autem, duas esse in ratione victus generalis disserentiaw,quar;

na consistit iu tenus,alta in copiose. Tenuis autem viditas triplex es, hic enim es in extremo tenuissimus, ut es absoluta inedia,alter tenuis Amus, ut es mehicratum, tertius tenuis, v tisan uccus. Copiosus aute, vel es ut tota pri-

sana, vescopiosior, ut pisces ct oua, vel copiosis

us, ut caro.eis autem medius horum, vitanis lotus, vespiacenta.

In tenui victu aegri delinquunt, quo fit ut magis laedantur, quicunque enim error committitur,maior in hoc iit si in paulo pleniori victu, propterea etiam sanis per

28쪽

LIBER PRIMUS.

iculosus existit valde tenuis costitutus &exquisitus victus, quonia errores grauius ferunt. ob hoc igitur tenuis victus atque admodu exquisitus eo, qui sit paulo plenior, magis periculosius. In tenui vic peccant aegrotantes paruis-eientes inediam, O non animaduertentes quati referat ab ineres velapane vela carnis, se hac de causi magis iasitur. Si qua eni at o ffensio, auior erit in tenui vista, qua in paulo uberiori: cu natura nouitate cibi stendatur. Hac igitur de causa tenuas in summo uicta i- ωρμου es.Hoc ita esse sanorum exemplo coprobatur enim in illi, ut dicit Hip. periculosine φ erratagrauius ferat, quanto magu in i tis,in quibus virtutes sunt imbecilia. Hac igitur de causa omnino tenulae in summo victu. periculosim est. Adieorum est aut G uberior ut

plurimum in quibusdam enim oportet V adhibere, ut in peracutis morbusi nihil prohibeat, hoc es si birtus non sit imbecisti, vel os

ventriculisaciis bilem contrahat. Extremis morbis extrema exquisite remedia optima sunt.

uales sunt morbiperacuti)in quibuι intelligi nopotest acutior in morbo molin.Extrema

29쪽

A PHORI IMORVMititur remedia i adbibenda, ex quibus Onu s mediη, ' ad rationem viri ου ratinet. Haec enim maximum habet mometum in peracutis morbis, sed exquisse addidit, nam si morbis hoc exigit, aliquid autem alis robibe de crandὴ sad id, uod magis urget, ct hoc mo

λ υAnihilprorsus dare, vel nutrire oportet. Vbi morbus peracutus est statim extremos habet labores, & extreme tenuissi-ino victu utendum est. ubi vero non, sed pleniore victum contingit adhibere,iantum cibi indulgendum est, quantu morbus extremus est mollior. Per acutum morbu vocat eum, qui quatuor Hebus circuissecrabitur. Extremos autem labores appellit uis ima accidentia, ut vigiliis, βασπι Hoc aute satim principium temporis indicis resim aut quatuor diebus co crattam In has igitur,qui peracum morbo laborat, extremi labores sunt, ct ex hispato unt. Oportet igitur in his necessario uti motum summo tenuissimo.quatuor enim diebus a morbo libe irantur.ct intereapossimi absolutam inediamtοίerare, vel quod ipsum totum tempus D es In quibus autem non speracutus morbu

E contingit uberim cibare, tandis inquit

30쪽

MBER PRIMVS. rvortem perfidere tenui vicita, quandiu mombus abes ab extremis,hoc est, vela flatu, velabacutis.

Quando morbus in suo vigore constiterit, tunc tenuissimo victu utendum est. Coniectari autem oportet, an aeger cum victu sufficiat perdurare, donec morbus consistat,& ntiquid prius ille deficiat, nec possit cum victu perdurare, vel morbus antea deficiat atque hebetescat. 9 8. Hoc loco diserit Hip.rimo rborum teporibus. Nautem morborum tempora quatuor principium,accessso, At W,decessio. In principio igitur se in accesssone iubet uberiorem viaritam adhiberi,inflatu autem tenuis Imu, non

uberrimum auoniam autem natura comparatum est, ut cisi qWa virtute concoquant',

sinstatu,quum natura adversm morbum pugnat, adhibeatur et berior victas, dr natura cotemnat morbum, conuertat autems ad cibi concoctionem grauiter a figitur a morbo aegrorans .psi contra,natura nutrimentum contemnat, erret autem cum morbo .ci S cru Nuna cum morbo contra naturam operatur.Hoc aurem coniectari oportu se reliqua, hoc mydo intelligendo est. Perpendere oportet . y-