De diebus criticis seu decretoriis aureus liber

11쪽

rsa inscribitur secundus de decretori rum causis,tertius de prognosticis per decre mos dies quartias de medicamentoruelectione,ut uero sacilius memorie comen detur opus more mathematico per enunstiata libros sariemus.

Augustini Nyphi de decretoriorum

hystoriae Liber Primus Entinuaturn primum Deoeetum est morborum finis meta ante pugna inter uirtutem regitiuuam,ct humorem ad latus saluus uel exiti constrigora. CRisis nomen est graecum, quod des

scendita uerbo siνω graece, latine decerno,uel separo, quo etiam uerho critici dies dictu sunt, latine decretorii, aut discretiui. Nam in omiti duello uia sunt,bellantes,iudex,ct tempus, quo bel lanies a pugna seperamur. Est autem mota laus siue grotatio ut ducllum quoddam. 3n quo uixius regitiva corporis nostri siue ut aia, siue calor naturalis, siue quodvis

12쪽

aliud contra suranorem certat,tempus urax quo pugna haec cedat ad latus salutis uel exiiij, criticus hoc est decretorius dies nuncupatur.lxide uero generalis est om nium auctor Deus, huic subminister, erimedicus.

Enuntiatum secundum. Lesiones humanorum corporum duae sunt,altera quidem dicta. aegritudo siue morbus,

tera uero uitium.

LEsto homam corporis ea est,qua cors

pus ipsum in operatione sua natur,li,uitali,uel animali,exercenda editur Hώ. uiem triplex. Vna uideri, connaaturalis hoe est quae a genitura e callesti cosistitutione contrahitur, it clauditium, M. itas x exera id genus Haec chaldaice,acema,latine auctore Materno uitium nuncupatur. Alia uero non connaturalis, lectsua diuturnitate habitus appellat, uti podagra, sthica, tabes, cancere conuullio. in his quidem nulla expetenda ea critis,iramima quidem propter connaturalitare.

13쪽

isseeada vero ob diuturnitatem Vtrissi nanim in his pugna ablata est. Tertia austem praeter has quoniam ex humore ex

ter ac hostili pernicioso fit,morbus, Ne aegrotatio uocatur. In hac crisis indicisum d prouocatio obseruandae sunt, que uirius ipsa aduersus humorem hostilem dc conetur dc pugnet,cuius duelli finis crisis, hoc est decretum a medicis nuncupatur. Enuntiatum tertium.

Morbus quadriiplex temperatione uidest timitate,d nurnero,& ex his Oibus graeci crasses nos

peratio eis uocat. IVlius maternus ubis mixturas appet,lat.Recentiores philosophi copuκiones quod uerbum quo modo in huc sensu receptum sit ignoro, est enim apud mediscos inter mixturas Sc complexiones discrimen non paruum, quod etiam dc graeca nomina indicant, nam graece mixtura est mixtis,complexio uero crasis,est nacymi κῖς fleturae formis ipsis elementprum. linge mixto; complexio

14쪽

eomplexio, ero e qualitatibus surmarum Vbi igitur a rubra bile peccat temperatiornorbus fit cholericus. Vbi uero ab atrahite,morbus est melancholicus.Vbi a sanruine,sanguineus, ibi a pituita pituitosus evicitur morbus ira in caeteris id genus dicendum. Usi praeierea in animal seciada Maletudo ex membrorii colligatione, huis adueria ualetudo e soluta colligatio, uti uulnera,ulcera Olagae,d id genus, Praeter has ad haec est morbus numero, at se

tus digilus aut lapis in uesica, gibbositas struma , id genus, ex his omnibus fiunt apostases, in quibus adest aduersa teperas

Entinuatum quartum.

Morborum in teinperatione Alii sint humorales alii quales tau

stam rei auctore Galeno quatuox

sunt, sanguis uidesicet, rubra bilis. hodie tame in ore omnium in hostera quae apud Celsum est morbi genus. Atra bilis, quae graece λελαγχολ nutas cupatur Pituita, que et λεγμα uocat gratuc euhquotlans eis nostris in corporibus aliquis

15쪽

aliquis horum quatuor peccauersiqn eate e quantitate morbus est humor,baliel ut caeteri aiunt materiali ubi uero calor uel frigus tantum increueri non Quis dem humoris causa.Morbus qualis Micotur, quem immaterialem medici uocitane

Enuntiatum quintum.

Omnibus in morbis 'amoris auia

contingunt,fixa interuenit.

DVO sunt us in corporibus nostris

obtinuicem aduersantur, uirtus uis desice corporum regitrua,sive sirnima,sive calo siue animae uiseopoleua,t humor nocuus. Illa corpus ipsum consseruare portendit. Hic corpus dirimere Pertensat, quo sit, in omnibus in morbi temperatione d humore contingintibus pugna ac rixa si,qua expleta,cusis hoc est decretum spe fitemsi dixi reperatione, qm piis in morbis occasione unitatis crises non uisuntur,nec in his,qui in numero coringunt, ita morhis tantum ab humore seu materia emergenibus cris es seu licr a

s obseruari

16쪽

obseruandae sunt, diesci critici ammad'

uertendi.

Enuntiatum seXtum Morborum e materia contingentium

Alia acuti, Alii obtusi, Alriton ζ,Alii breues, Alii coueri u mi in ria genera auctore Celso

diuisere morbos ui in ovis hoc est acutos In chronicos hoc est oretos.

Mοπικέ, conuersiuos,reseri autem teste Galςno euius morbus a breui,hreues quidem qui cito uel tollunt homine , uel pis ioniuntur,siis longi aduersantur, sub quibi nec sanitas in propinquo, neet exiti rei In quibus sine intermissionibus accessi nes&dolores graues urgent, acuti diar, ubi lenti dolores,leiae ue febres sunt, xspatia inter accessiones porruguntur,obtusi dolongi. Ve

17쪽

Iobtus oopossibilis obtusus Topossibiliscopossibili,

actus compossibiles breuis ACMxi quide emergunt m nobis mor

bi, aut ratione subtilitatis humoris. ut cholerica febris est, uel caliditatis gratia, ueluti pluribus in sanguineis, aut ob humorum copiam,ut inconuulsione, aut ratione loci, ut in angina quae synan , -- cha est siue synanchia,aut propter malitia. 'Dii in pestilentibus causis his cotrariis,Obstus morbi contingunt. Enuntiatum octauum

Acuti morbi non senape uno ternas σn Qq tempore desinuntix Ari0 sines Galenus& Hippocras

18쪽

ε ι in. o aliquarulo in . aliquando ira . Diocles acutorum morborum me e se in .ri. die contendit Archigenes.sq. diem UTP Galenus sermones Hippocratis conlide

rans.lnquit.Morbos acutos humori caussa in .iq.desinere. Per accidens uero ut Propter astantes,uel medicos, uel alias causas eos ascendere in.Io.diem concedit. Ultra hunc,tropicum seri autumatus in M. ultra uero hunc chronicum.Humore prsterea habent designatos suae malitiae sinis vibra quidem bilis.14. diebus sevire boleti Increscit autem ad accessionen quartarritiset,consistit uero uniues duabus accessi onibus. Samia uno septenario enervescit. interdum ad tu assurgit, interdum ad. T. ubi sanguis non putrer, raro decurrit.ε. diem,pituita quomodo interpollet cutuata ψ.diem. Inchoat in .ig. diebus, incretacit in. ro.consistit inaodeclinat uero in residuo tempore Vbi uero continuo putret

3:diebus desinere solet, atra bilis osten dit uno anno,quando v ad. r.annum L surgit,nein acuti igitur,ne uno termino desinunt. Enuntiatum nonum.

Morborum abidivij, alii hebdomadarinisti

19쪽

cti mens halii annui.

Ne ox nungunt confusiones, pia

cet nobis morbos e materia emer gentes diuidere peries tempus,si videlicet alsi sunt di η,ut qui infra diem apti sunt desinere,ut angins,& neruorum res solutiones, dc id genus, dolios perperacustos nostri crassitu uti medici uocant. Qui uero insta. dies siniricosuere hebdomadarii nuncupantur,an astris peracuti, qui infra mensem ut.iq.die uel.2O. uel as. mens frui appellantur. Qui demum insta a

rium, annui .

Enuntiatium decimum.

Morborum alii per dies,alij per meris

ses,al l per annos dinumerantur. SVni enim morborum quidam,quoivcrises per dies, alii per menses, at 3 per

annos uisuntur,unde Hippocrates insquit.Plurimi uero effectus puerilis aetatis iudicantur,siue siniuntur aut intra-o.dio

em,aut intra. 7. mensem,aut intra. T.annii.

aut quom ad pubertatem ruita ui autem perdui ituerint

20쪽

perdurauerint, nec solui poterunt pubes scenti aut cemine, quom menstrua erumspuni,hin contenescere alibiet Morborurn per dies crisis in.:ro. dies assurgere assolcia In quibus sunt Sc qualterni septenarri,terani di uigenar a similiter qui per menses desinunt, ut m febre quartana 2 qui per annos similiter. Animaduersione d sonuim non tantum morbos csi iis et designatis sic sinibus sed Sc generationes c partus. Inquit enim Aristoteles de hystoria animalium lib. cap. ro Tempus generationis principio ad finem maxime sere pari sepsicci riis ternis describitur, aut quaternis. Culicuiti ei uermisormis generis pari pluvim ter septeni attributi sunt, ouiparis i ta ex septeni magna ex parte, septem ex iis 3b initu concreatiod consumatio ouiliendicat tibis eliquis tribus septenis incubant atq; eaecludunt,ea silicet quae suo procreant Celti,ut araneus,aut aliquid generise hisdem rei utationes uero θ transiius insigusas alias trinis aut quadrinis diebus, parti maxin s peraguntur,sicut in . orbis quoq; dies decretorius euenit talis insectorum generatio est. Ad haec dc uirilitas in uiris Ruiri potentia in sceminis designa iis temporibus uisunturanquit. n. Aristo Semen