Diuisiones vtriusque iuris ad differentias proximae. Leandri Galganetti I.C. Collensis, ..

21쪽

fimum auorum primam est, ut solo aequitatis vinctilo

substineantur, misso iure ciuili suffultae, ff. de soluti,&HCiuilis obligatio dicitur vinculum iuris, ita Naturalis oblitatio dicitur vinculum aequitatis. Alterum proprium est, . quod maturaliter obligati improprie debitores dicuntur . , l. fideiussor . 16. ibi nam licet minus,ss. de fideiussori quia proprie debitor is dicitur, a quo inuito pecunia exigi potest . l.debitori to8. is de vob tigia. Ab eo autem, qui na turaliter est obligatus, inuito pecunia exivi non potest, cum aduersus eum non detur actio. d. l. debitor . 4ertium naturalis obligationis proprium est, quod ex ea nulla detu actio , sed tantum exceptio , quod approbatur

exemplo pacti nudi in primo in i . iuris gentium - 7. scilcum nulla, is de pactis. Item exemplo pupilli mutuum . accipientis, & post pubertatem soluentis . i. naturaliter. 13. S. fin. cum l. sequenti, is de cond. indcb. Terti' approbatur exemplo serui contrahentis, cuius momine solutio est sacta. d. l. I 3. in princi concordat. l. haeres. 2I. g.

quod sic. ibi, & tamen nihilominus, E de fideiussoribus - uarto approbatur exemplo iiiij familias mutuam pcuniam accipientis, S post emancipationem soluentis, a. scd&s. II. fin. cum l. sequenti, Ead Macedon. l. 'naturales. 9. Ede actio,&oblise&l fideiussor. i5. g. fidei

sor, si de fideiusseribus, ct hoc nisii aliqua Ciuili lcge avi

iuuetur. l. legit meta. 6. E de pactis .. Quartum proprium est, quod quamuis alias accessorium scquatur naturam

sui principalis ,, tamen obligatio fideliussoria , & pignor licia naturali obligationi accedens parit actiCnem, quam uis ipsa principalis obligatio actionem non pariat. l. ndei iussoria t6. F. fideiussor, ri de fideliussoribus .ct l. naturaliter. 16. in princ. ibi, ob id, fide cond. indeb. & l.res. . ibi, vel tantum, di l. qii situm . Iq. s. fin. fide pignori Quintum proprium est, quod si fideliussor naturatas debitoris, pro quo intercesserat, haeres extiterit, sdeuutaria' obligatio non extinguatur, quamuis secus in alio bdei uis

22쪽

i De eueniret. I. Sticchum. ς s. s. quid vulgo, K desita tionibus. Sextum proprium est , quod Naturalis obligotio, pacto conuento de non petendo, ipso tute tollatur, cum aliae obligationes per p bum, non ipse iure, sed per

exceptionem tollantur. d- l. stic chum. 9 S. S. naturalis, is

de solutionibus . Et ex iis: constant Ciuilis, & Naturalis obligationis differentiae. Secunda obligationis diuisio est, quod alia sit Ciui Iis ,

alia Praetoria Inst. de obligationibus f. i.& S.Ciuiles codis Tertia obligationis diuisio ex causi essiciente sumpta est, quod nascitur, aut excuntractu, aut ex quasi contr*ctu, aut ex maleficio, auteη quasi maleficio. Inst. de oblig. S, sequens,& l. I. in prius. ff. de actio &obligat. Obligationis ex contractu descendentis diuisio sum pri ex caus modo contractus quadruplex est, Nam aut re primo, aut verbis secundo, Tertio blitterit,i Rigario aut consensa contrahitur. Instit. de oblig. fin.&I. i. S. I. s. de actio.&oblig. Quid sit re contrahere dicit i. obligamur,s I. S. I. ki- Iicet miri na, cum modum, depositum, pignus, concor

dat Incti. quibus inrodis contra. obli .ubi additur quinta species, nempe stilutio indebiti . Quid sit verbis contrahere obli ationcm dicit d. l. I. g. verbis, concordat d. l. obligamur, II S. verbis. Quid sit litteris contrahere obligatiopem dicit Inst. de litter. oblig. & aliud exemplum ponit vltima , in princ. E. mandati, ct l. non fig. 37. f. de actio, &oblig. Quid sit consensu contrahere obligationem dicit Inst. de oblinex consensu, & 4. 2.ssidea jo. dc oblig. concordat l. obligamur, II. g. consentientes cod. l. si stipu-Ier. 3 I. S. sin. E. de verb. oblig. . . IIcm contractus LeN 'Rodescendit obligatio dupliciter diuiditur. Nam primo, iij sunt contractus nominati, ali, . itinc min ii , iuris gentium 7, in prinς. fide pactis. Et de

in nominatis, eorum species dicit L naturales s.ff. de praeseripi. Verbi .

23쪽

sumpta proponitur. l. obligamur. s i E de actio. de oblin

Nam contrahitur aut re, aut verbis, aut utroque, aut con-knsu, aut lege, aut iure honorario, aut ex necessitate, aut ex facto, quorum exempla subsequuntur in d. l. fr. Item obligationum alia diuisio est duplex; Nam primo, aut nomine nostro, secundo aut nomine alieno obligamur. l. I. g. aut proprio. Ede actio.&oblig. . Item obligationum alia diuisio est quadruplex sumpta, ex causis formalibus, i.obligationum fere 3. Ede actio.&oblig. Nam prinis in obligationibus est dies. a. conditio. 3. aut modus. q. aut accessio. Quorum exempla in d. l. subsequuntur. ibi cum dies de die, de conditione, ibi conditio vero, de modo ibi. modus autem, de accessione ibi. . accessio vero. & sic patet differre.

ACtionis diuiso sumpta ex persona eius,aduersus quε

competit, est duplex. In rem prima , quae dicitur vindicatio, secunda in personam, quς dicitur condictio. Lactionum. et . in princ. de actio. & oblig. & Inst. de act.. S.Cmnium . Actionis diuisio secunda sumpta ex facto, ex quo agitur est duplex. Prima ex contractu, secunda ex facto, tertia in sectum est. l. actionum. 2 . g. actionum. Ede act.& oblig. quorum exempla subsequuntur. Nam de prima ex contractu ibi ex contractu, De secunda ex facto ibi. ex facto, De tertia in factum ibi in factum,& supra Diuis a 3. vers. tertia obligationis diuisio. Actionis diuisio tertia sumpta ex iure , ex quo agitur , est duplex. Nam primo, aut dicitur Civilis, secundo aut honoraria. d. l. a . in Diuis. 23. vers. secunda obligationis diuisio, &Inst. de actio. g. sed istae quidem. Vbi utriusq; species,& exempla enumerantur, quae Honoratiae dicuntur, dicuntur etiam Praetoriae, &sunt annales. Inst.

24쪽

perpeti& temp. actio in princ. nisi contineant persecutionem rei l. in honorarijs, 36.ff. de actio. & oblig. & inst. d. in princ. Actionis diuisio quarta sumpta itidem ex iure,quo ag tur, est duplex. Prima directa, secunda utilis Pirectaquet ex ipsis verbis legis datum. Vtilis vero, quae cessanu-bus verbis, ex mente legis iusta interpretatione competit. Vtputa dicit lex Aquilia si quis alteri damnum kγ-rit, quod viserit, fregerit, ruperit iniuria quanti ea res erit, diebus triginta proximis, tantum aes domino dare damnas esto. I. si seruus tertio alitem, ff. adlegenta, Aquiliam. Si quis igitur seruum alicuius ; vel pecudem utari fregerit, ruperit, ex iam dictis verbis legis actio compe' tit, quae dicitur Directa des. 26.5 si quis autem alienum ubnum , vel frumentum consumpserit, ex dictis verbis actio quidem non competit, quia de usto, fracto, & rupto, nD de consumpto,vel effuse loquitur, quia tamen mens Iegislatoris: & haec fuit, ut quis de consumpto quoque teneartur, ex mente legis competit actio , quae dicitur utilis , L. qui occissit, go. S si quis alienum, Teod. quoties enim, deficit actio,vel exceptio directa,utilis actio,vel exceptio danda est,t.quia, II. &L quoties az. ff. de prs scriptis verbis; & nihil interest, qua actione quis agati vel conueni tur, nam utraque est eiusdem potestatis,& eundem habet effectum, l. actio negociorum gestorum qF.sside negoci .

Actionis diuisio quinta sumpta ex re,quae in actionemia venit seu fine est triplex.Nam prima persequendς rei causa comparata est. Secunda penae. Tertia utriusque nempe et ei,& penae Inst.de aαS.sequens,quarum exempla ibi su

sequuntur. De prima persequendet ibi rei periequendς . De secunda pςns, ibi psna tantum. De tertia utriusque νa ei, & pqnς, quae dicitur mixta ibi. Quo casu , R ibi. ob

25쪽

Actionis diuisio sexta itidem sumpta ex re,quq in actio

nem venit, quadruplex est. Nam prima in simplum con- cepta est. Secunda in duplum, tertia in triplum, quarta in quadruplum, ulterius nulla actio extenditur. Inst. de actio,*.omnes autem actiones, Vel in simplum, quor ima.

exempla ibi subsequuntur. De prima simpli ibi. In simplu. De secunda dupli ibi. In duplum. De tenta tripli ibr. Tripli vero . De quarta quadrupli ibi . Quadrupli autem. Actionis septima diuisio duplex est. Nam prima bonς

fidei. Secunda stricti iuris. Inst. de aist. S. actionum quedam bonae fidei. quorum exempla ibi subsequuntur . De Prima bonae fidei ibi. Bonae fidei, cetera vero sunt stricti iuris . l . l . Actionis octaua diuisio ex adiuncto iudicis ossicio sensepta est duplex. Prima Arbitraria. Secunda, non barbitraria Inst. de actio. g. pretierea quasdam, quorum exempla ibi subsequuntur. Actionis nona diuisio ex omnibus generibus actionum notanda totuplex est, quotuplicia sunt genera actionum , quae enumerantur, l. actionis 36. T de actio. & oblig. &inst. de actio S. quaedam actiones, & aliae multe infra suis locis specialibus ponendae. Et sic patet differre.

Diuisito Vigesina a septima. PActi conuenti, seu conuentionis Prima diuisio duplex

est. Nam prima dicitur Nominata. Secunda in nominata,l. I.g.fin. Ede pactis,& l.iuris gentium r. in princ.

eodem.

Paetorum tertia diuisio est duplex. Nam Prima pacta legitima, secunda iuris gentium continet dicta l. conue tionum, & l. legittima, 6. ff. eod. concordat inst. de ob

Pacti conuentionis quarta diuisio duplex est. Nam prima parit actionem . Secunda exceptioncm tantum, L- iuris

26쪽

iuris gentium 7. in princ. g. de pactas

Pactolum quinta diuisio duplex est. Nam prima pacta

reale , secunda personale continet d. l. 7.S.pactorum, tale o. in princ. eod.

Pactorum sexta divisio duplex est. Nam prima continet pacta expiassa, secunda pacta Tacita,I. 2.ffide pactis. C ius Taciti prima species proponitur d.l. a.Secunda species prop0nitur d l. .g. huius rei. quarta species proponitur d. j q.f.sin. quinta species proponitur l. qui in futurum , 3 in princ. fi de paci. sexta species proponitur,l.si virus, 27. S. si acceptilatio, isde pactis, septima species proponitur l. a. C. de pactis. octaua species est,si quis id, luod sibi de betur,ab alio sibi dari sit stipulatus, hoc enim casu prior, dc bitor exceptione pacti conuenti defenditur,quq species approbatur, & distinguitur,l.in persona, 3 o. f. qui pecu, niam,is de pactis . Pactorum septima diuisio est quadruplex, aut enim repi mo,secundo verbis, tertioditteris,quarto consensu fiui. Vide supra diuis. 23. Vers. Obligationis ex contractu de icendentis diuisio sumpta ex causa,& modo contractus,&ita dignosci;ur eorumdemdifferentia.

Diuisio Vagesimaoctaua. i STipulationum prima diuisio sumpta ex causa efficienti quadruplen est. Nam prima continet Iudiciales,

secunda Pi storias, tertia conuentionales,quarta commu- .nes,l. stipulationum, s.ff de verb. oblig.quorum exempla

ibi subsequntur . Nam de prima Iudiciali ibi Iudiciales. de secunda Pr toria ibi Pr toris . de tertia conuentionali ibi conuentiopales. De quarta communi ibi Communes . c cordat Inst. de diuis. stipulationum,S.stipulasionum in summa de Praetorijs stipulat. Stipulatioriim secunda diuisio sumpta ex re in stipuIa-

suae deducta est duplex . Nam prima consistit in dando, D a secun

27쪽

. secunda in faciendo. l. princri. de veΗγα concor dat Inst. eod. g. non solum, Stipulationum tertia diuisio itidem sumpta ex re in sti putatum deducta est duplex prima est Certa, secunda I certa,l. stipulationum 7 .cum l. sequenti,K de verb.oblig. uorum exempla subsequuntur ibi Nam de prima Cerinibi Certum est. De secunda incerta ibi, Vbi autem non is apparet. Certae stipulationis species ibi octo proponuntur, Inceris decem, quas scire multum interest. Nam ex stia putatione certa oritur certi con lictio, ex incerta datur actio ex stipulatu, L si quis, si cert. pet. Inst. de verb. ObIig in prin. stipulationum quarta diuisio est duplex. Nam prima est Diuidua, secunda Indiuidua, i in exceptione 3s s. deverb. oblig. &ua differre constat .

Diuisio Vigesimanona. STipulationuni Pritoriarum prima diuisio est triplex Inam prima ludiciales, secunda Cautionales, tertia Communes stipulationes continet,d. I.in princ.ff. de praetor. stipui. quarum exempla subsequuntur ibi. Nam de prima iudiciali, ibi iudiciales. De secunda cautionali, ibi cautionales. De tertia c0mmuni ibi communes, & omnes sui natura sunt cautionales ibi . Stipulationum Pr toriarum secunda diuisio duplex est. Nam prima habet eas, quae satisdationem exigunt, secumda eas, quae nudam exigunt repromissionem dicta l. r.S. stipulationum usque ad S. his verbis, ista praetor. stipui. quo-

rum exempla subsequuntur ibi . Nam de prima quς sati; dationem exigit ibi. Stipulatio ista, & ibi. Namque de eo, S: ibi, sed&hij, & ibi. Nam ii. De secunda quis iisdationem non exigit, sed nudam repromissionem iniri ubi de prima. Stipulati'num Pntoriarum tertia diuisio est duplax

28쪽

Nam prima contine rei restitutionem Esecumla incertari, quantitatem,l. a E de pretor. stipui. quarum exempla ibi 1 sequuntur : N deprim rei . De secunda incertam quantitatem continente. ibi incertam quantitatena . α

& ila differunt propter diuersitatem nominis ἀDiuisio Trigesima

P Ignoris diuisio duplex est. Nam aliud est Conuentionale , aliud Pr orim, L et . in princi QO Gloripi gno. dc ideo differre constat . i. Divisio I rigesimaprima

Societatis diu'sio duplex est , aut mini primo est to

torum bonorum, aut secundo 'unius alicuius nego- .ciationis. Inst. de societate, g. societatem coire;& l.isci . tates, O . spirassa cio, ut hae ratione ditara

Dillisio I rigesim,secisi a. n. 4 Andati diuisio quintupri est. contra

I L hitur, si sua tantum gratia aliquis tibi mandet. Se-- cundo si sua, de tua, a Tertia sialiena tantum. Quarto si sua, de aliena . Quinto si tua, & aliena. Inst. de mandato. in princ. quorum exempla ibi subsequuntur. De primo silua tantum gratia ibi Mai tis tantum.1 De secundo si sua, & tua ibi. Tua gratia es mandantis. De tertio si aliena tantum, ibi . Aliena tantum . De quarto si sua,& alie-Ma , ibi. sua ,st aliena. De quinto si tua , & aliena, ibi. Tua,u aliena. Tua tantum gratia. mandatum superu . um est, ibi . Ates tua tantum ,:& est potius consilium , . Tua tantum g tia interuenit oncordata. a . man

29쪽

,bili ori Divisio Trigesimatenti.

t A Ctionis Pr scriptis verbis quadruplex' diuisio taquatuor causis sit pia est. nam prima est Do tiabi, ut des ; secunda do,ut ncias ; itertia Heio , ite des quar ta facio, ut facias , l. naturalis, F. ff. pr script. verbis, quorum exempla ibi subsequuntur . niῶ de prima Do tibi , ut des, ibi, Etsi quidem. De secunda do,ut facias,ibi, At cum do . ut sactis: Desertia iacib, ut des, ibi . 6ds faci , ut des . De quarta facio, ut facias, ibi, sed si facio, ut facias, dc ita differunt .

NEgoniorum gestorium actionis diuisio duplex est. U-

recta una, Altera contraria 4nst. de oblig quq qtasi ex contri nast. S, I. ibi. sed domino quidem concordat l. a. ff. negocijs v liquerideo differre colligitur.

. DiuisbΤrige sim aquinta .FVrti diuisio duplex est prima habet surtum manife

stum.Sec da non manifestum,l.2.is de surtis,& Inst.

E Xceptionum prima diuisio duplex est . nam primoqusdam ex legibus, vel eYijs, quς legis vicem obtrument, substantiam capiunt. Secundo quidam ex Pritoris iurisdictione, & sic primς ciuiles a seeundq Praetori dici possunt . Inst de excepi. f. hqc exempli, in fine I i Exceptiunum secunda diuisio sempta ab essediu est di taplex, nam prima habet perpetuas,& peremptorias. secum

30쪽

da temporales , eod. s. appellantur, quorum exeimpla ibi subsequuntur. De prima perpetuata,& peremptoriai, ibi, persterus,dc peremptoriς ..Delecunda temp/ali , & dilatoria , ibi temporales, atque dilat sit exempluia, se sequitur, Insti e .L penult. conco dat diuisoni pippositoi,a. S. D.Ede except.&s.exceptio

nes,3.ffeod.&l.si quis, Ia. C. eod. I l. apertissimi. C. de iudicijsist temporales istu translati uet etian dici possunt ex sententia Cicia. lib. I. de Oratore , ibi Atque in nostra quidem consuetudine multis de causis fit, traxius incidant i translationes, has utique meminit Quintil.de Oratore lib. s.c. 33. i' princ. ibi Patronus neget,d fendat , transferat ills p empyprix , Perpetuae eqcclusi-uar, ibi, Nam dc prae ijs, exceptisenibus multardψntur actiones, quem, restri Bud aeuβ in annot. in Pan dect. ex l. postcriore de ori uris,in verbo vindiciansol. 119.& differre utique notum est Hi

Diuisito Trigesimaseptima. i. i dile Iutila L Iberationum diuisio prima sumpti ex iure,seu causa

liberationis' est duplex. Prima Naturalis, secundata, . Ciuilis, i. verborum , Io7. ff. de seluti'nibus , quorum

exeropla ibi subsequuntus. Nam iste prima natura i ibi Naturaliter, de sequnga Guili ibi Ciuilucisubsequitur. Ibi a tionum: secun a d uico modo liberandi est duplex . Prim , qu0d ex quibusdam caussis ipso

iure liberatio contingat secunda quodς quibus dati causis nonnisi per exceptionem ipso iure veluti solutione, Nouati one, Acceptilatione, pc quibus modis debitor liberatur, etiam antequam solutionis, nouationis, vel acceptilationis. ςηceptio Opppsit. . Persxceptiunctivautem Iiberatur re , cRm. npili suscit. aliqvid factum es e,

ex quo reus libWari post , sed sequiri isto

facta