Scholae medicae, ad canditatorum [sic] examen pro laurea impetranda subeundum / Quibus accessit Ambrosiopoea eodem autore

61쪽

Quota. plex sit facultas.

sc HOLAE MEDie Ar. 3 adiuvans , sine cuius ministerio aniniae actiones proferri nequeunt. D. Quo tu plex est facultas C. Et si animae essentia sinapi ex, uia unius corporis , unica est forma, acultas tamen triplex a Medicis statuitur , animalis, itali si naturalis. D. Natura corporis architectrix , Obieeis. in ipso statim structurae nostr ς initio, ad totius conseruationem , singulis partibus facultates quas clam indidit. Ergo tot sunt animae facultates, quot corporis partes. C. Corporis partes suis quaeque sunt facultatibus insignitae', quo totuintegrum servcnt ijs actionibus quibus carere nequit adeo ut par sit facultatum, partium organicarum numerus : sed ut partes, sic facultates singulae citibus summis animalium viralium de naturalium generibus continentur.

D. Ou nam est facultas animalis C. Est qua solis animalibus obtigit. Vnde de illi nomen inditum. D. Quo tu plex est facultas anima

C. Triplex, princeps senties Mo-Vens, prima, ἐωμονικη, altera αιβηὶ κη, post renia Graecis dicitur. D. Quaenam est princeps facultas ξC. Maa

plex se

Iacultas auiuaalis.

62쪽

νlex se

princeps .aeuuasannae sit

λ Ap. FRAMBEsARII C. Quae in solo cerebro , non in alijs organis sedem habet. D. Quo tu plex est pC. Triplex a Galeno statuitur imaginatria, ratiocinatrix memoratrix. Sed prima j ostrema ad interiorem sensum referuntur ab i)s , quibus solus intellectus homini proprius, Principis nomine dignus videtuI. D. Quaenam est imaginatrix C. st quae obiectas rerum imagines, a sensibus acceptas concipit de

apprehendit ex quibus permistis confusis plerumque multa ingendo inducit atq; profert quae sub sensum

non Venerant. - Ωκη Graecis dicitur.

D. Q agnam est ratiocinatrix C. Mens est, qua praeditus homo

unus caeteris antecellit animantibus, cuius opera res incorporeas , formanque ab omni materia abstractas cognoscit, hinc uniuersales rerum notiones ex alijs alias eliciens Graecis modo λιγύ κη modo δανοη2κη, inter

dum νοῦς, nonnunquam υνυμ , id est intellectus appellatur. D. Qia naua est memoratrix C. Est quae formas dis imagines rerum, a phantasia reptet sentatas , sub rationis iudicium reuocatas ex

cipit,

63쪽

se HOLAE ME Dr Aa scipit, recondit, in se velut onsignat Graecis μνημονQκὴ, id est cordatrix dici D. Vbi

tur. reatata

principes animae faculia.

tes locantur 3

C. Arabes imaginatricem in anterioribus cerebri ventriculis, ratiocinam cem in medio, recorda tricem in posteriore collocant sed Graeci locis disclusas esse negant, verum per omnes sinus. per tota celebri substantiam diffusas putant.

D. Qui d de hac controuersia sen- arridet licet probabilibus idea imp ' 'itur rationibus stabilita Avicenna& u ' principes facultates sedibus distinctas ege, ex eo demonstrare conantur quod earum altera nonnunquam laedatur , reliquis illaesu

line ili credibile in eade bjecti a

ite dissimiles facultates, functio-loes existere. M urio

Ego quidem fateor nam interdii

. constantibus a

' 'pud Galenum et Theophili, qui tibi et

ne arbitrabatur esse in angulo cubi-

64쪽

N. r. FRAM 22 ARII debatur Exstatin historia phrenitici, qui obseratis intus ianuis, singula

vasa quς proprijs nominibus designabat, ad fenestras deferebari praetereu-tes ad unum interrogans iuberentur

ea pro ij cere , in quo sola ratiocinatio laedebatur. Extat .apud Thucydiden historia multo tum qui saeuiente per Gretciam peste, ita omni tam rerum fuerant obliti,ut nec familiares, nec parentes agnoscerent in quibus sola memoria laedebatur sed id ex

varia corporis constitutione prouenit. Anima quippe una ct simplex, irro varietate temperamenti con-i formationis instrumentorum , non lubique militer operatur, nec pares lin omnibus vires habet. Alios natu- Iaanimaduertimus imaginatione lingenio valere, quil, infirma est mena otia atque ratiocinati alios memoria praestare, quibus nihil aut mi-inimum sit rationis ac judicis alio si solido ac bene naturali esse iudicio, quorum non eqv prompta sit imaginatio, aut firma memoria adeo vel nihil mirum si quibus da selirio lini

datur imaginatio , incolumi remanente memoria, nec non iratioci-inatione, vel contra quia robustioris acaltas iniurijs externis potentiu

resistit

65쪽

bit. Quemadmodum igitur in una eadem particula diuersae sunt facultates naturales , attractrix , retentrix, concoctrix expultrix , quarum nalaepe laeditur, alijs illa sis nec propterea sedibus disclusis esse dixerit usquam Medicus , sic de principibus

facultatibus cum Galeno statuendum esse sentio urgent nihilominus Ara Afibum Des imaginationem in anterioribus' 'u' ventriculis, memoriam in posteriore, ratiocinationem in medio sitam ex eo inferentes, quod anterior cerebri

pars mollior, ad recipiendas imagines apti qr, postrema durior et adilotiones diutius retinendas conuenientior, media vero mediocris sit. At consequentiam nego sed inanteriore cerebi parte promptius , in posteriore perfectius principes functiones omnes obiri concedo, quod i a mollior, haec durior sit quem admodum si uniuersa cerebri substantia paulo siccior existat, aptius memorari animum si humidior, melius imaginari , si temperatior, rectius ratiocinari iudico. Obisciunt insuper Arabum secta obieris.

tQies, et ipso Gale ii testimonio si

66쪽

N. 8. R A, B ELATI Inus ali)s alio scisse nobiliores, quia nobiliorum seculiatum sunt sedes. Sed posteriorem ventriculum caeteris praeter Galenus, non quod in eo me- tu . minerit tantum in medio ratiocinetur , in prioribus imaginetur animus, sed qί:od in anterioribus imperfectius imaginetur, ratiocinetur,na eminerit perfectius in medio, perfectissime in ultimo , quia perficitur illic spiritus animalis. Addunt Galenum laesa imaginatione topica remedia syncipiti admovere, quod in eo phantasiae sit sedes. Sed non vident Galenum idem praestate in omnibns pene cerebri affectibus, ut caro , poplexi a phrenitide, melancholia, non quod diuersae sint facultatum sedec, sed ut vis medicamenti ad interiores cerebri partes ce- Ierius permeet, ob crani tenuitatem&suturae coronalis raritatem.

D. Perdocte profecto falsam Ara bum opinionem de principum facultatum sede refutasti, pergamus ad facultates ministrantes. Quaenam est facultas sentiens Est quae ex cerebro per neruos sanu*o . sensum in uniuersum corpus traasDicit tit.

facilitas

67쪽

s no LAE M a DrcAE. 'C. Hic με νυμικῶς pro sensione usurpatiir. Sed sensus proprie sum-

st facultas ab animali spiritu

diffusa, organo sensori intercedente, quo sensibilia percipiuntur. D. Quot uplex est sensus C. Dup Iex, interior ea terior. D. Quinam est sensus interiore

Est qui singulorum sensuum ex

ternorum objecta discernit. Sensus communis appellari solet, quod ei sensus externi omnes circum-3ecli proxime assideant, in quor organa neruorum propagines dispersae sunt, quibus anima vires suas effun-cit Primarius ille seu tanquam rex atque udex sedem stabilem habet in cerebri corpore, e quo velut fug- gesto, rerum omnium imagines aministris iuniij sensibus extrinsecus allatas ante se positas contem platur, omnesque sensuum actiones obseruat Galenus sensum commu-oena sub imaginatrice comprehendit. D. Quod sunt sensus exteriores C. Quinque , visus, auditus, odoratus, gustuc tactus. D. Quid est visus' C. Est sensus in oculis situs, qui colores per medium reipsa conspi--εdum Scipit.

interior.

quo sint

sensus reso

68쪽

so A B. BD. Q ijd auditus C. Est sensus in auribus suus, sonos percipiens. D. Quid odoratus C. Ei sensus, qui pernarium da ctus odores percipis.

D. Quid gustu .

C. Est sensus linguae insidens , qui rerum sapores internoscit. D. Quid tactus' C. Est sensus, qui nullo proprio

organo conclusus, sed toto corpore aequabiliter, neruorum ope diit usus, omnes qualitates tractabiles, earum-oue differentias animaduertit, ut sunt calor, frigiditas, humiditas, siccitas, durities, mollities, asperitas, laeuI

D. Quaenam est tacultas mouens C. Est quae voluntatis imperio, motum corpori, musculorum adminiculo praebet. D. Adhuc de facultate animali. Quaenam cst faculias vitalis λC. Est quae vitalem in corde spiritum gignit, inde et arterias quo quouersum diffundit, ad vitae confer vationem, unde&illi nomeuestim

positum.

D. Quid est ita et in iis Vita est caloris natiui in bu,

acutias facultas

69쪽

Sc HOLAE MEDICA x. Imore primigenio micantis permansim ut mors eiusdem caloris vitalis ' est extinctio. Ab Aristotele vir amodo definitur man fio ani ivae vegetantis in corpore mod δινε ργεα corporis animati : Ab aliis vero mos animae cum corpore nio I modo duratio corporis animati usque ad terminum quod sinit esse quemadmodii mors definitur modo separatio animae a corpore organico, modo corruptio substantialis corporis animati. D. Quot facultates vitali inserviunt.

Duae, respirans atque pulsans; quoms. quia vitalis spiritus respirationis &pulsus opera procreatiit distribuitur. Vt autem respiratio inspiratione, c expiratione constat scin pulsus diastole systole perficitur. . Nonne facultas irascibilis a Philosophis in corde collocata , ad

vitalem pertinet 'C. Q ioniam ad vitam tuendam, ursa non minus prosequendum bonum, sal i,i

quam fugiendum malum , non ino ' . domuos. n , id est irascibilis , an L. Ii, a

mos ave facultas, qua cor mouetur adnihil obiectum malum c pellendum Due ' η rumetiam πιλμηῖκ concupiscibi

70쪽

uer As a AMBE AR Ictendum reseratur, ad uitalem facu tatem referri debet. D. At Galenus . de locis affectis,&lib. de placitis Hipp.&Plat ut coetscibilis . sic hepar concupiscibilis

acultas , culias

sedem assi

catalitate fiat --

C. Galenus per concupit cibilem illic non intelligit appetentiam quae feratur cum apprehensione in obie,ctum, sed appetitum naturale ad alimentum, qui licet singulis partibus insitus siti, iecori tamen haematoicos ossicinae praecipue tribuitur. D. Quaenam est faculias naturalis C. Est quae exiecore per venas O mnibus partibus corporis alimoniam praestat.

D. Q u otuplex est 3 C. Triplex, alitici auctrix ge

neratrix.

D. Quaenam est faculias altrix C. Altrix quae e επῖκη Graecis dicitur, est quae assumptum alimentum in corporis substantiam conuertit,eique assimilat. Restaurat haec, quod assidua corporis resolutione deperit, ad usque extremum vitae diem per

manet.

D. Quot facultates altrici subsel-viunt ZC. Quatuor, attractrix, retentrix,