Scholae medicae, ad canditatorum [sic] examen pro laurea impetranda subeundum / Quibus accessit Ambrosiopoea eodem autore

51쪽

Scrio LAE NEDic AE. 3nili aetate plurimus est humor pituitosus , ob caloris nativi penuriam, auth. Gai in aph. I. l. 3. D. Quando luxuriat in corpore riva -Τ . Hyems corpiis pituita replet, ob pluviarum copiam, noctiumque longitudinem, auth Hippocrare de nat.

humo

Aetis ambientis humiditas pituitosos aceruat humores, & non paucas generat aquosas supersultates , auth. Gai in aph. . l. 3.

D. Quinam secundari habemur

humores

C. Qui, prioribus in quaque cor stud

poris parte originem ducunt, ubi exactius postrema laborantur coctio. ne,' qua duo manifesta prodeunt excrementa , sudor sordes praeter id quod per insensilem transpirationem

exit.

D. Quot sunt secundari humores

. . Quatuor en una erantlir, pro varietate alterationu quas subeunt, dum

ad nutritionem cuiusque partis prae-Paramur. Petimus est qui in exilibus r.

52쪽

3 N. 4. Ivenis continetur, hinc mox in vacua spatia influxu tusci Alter, qui in partis substantiam diffusus, per eam Oris modo spargitur Tertius qui circa villos concrescens, illis agglutinatur: Quartus ceu concretus liquor solidis fibris ita adhaerescit, Vt amsi in similatis partis substantia conversus, quem ambium ideo vocant. Sic humores vatia comutatione tandem in corporis natura commigrant. D. Putasne humores corporis naturam constituentes , perpetu natu 'rales esse C. Nequaquam. Vt enim humo res ubi suam κραπιν καὶ mor seruant, ν , ἡ naturales sunt sic ubi a sua abest ημ'r m desciscunt, praeter naturam evadunt. μ' -' Vnde corpus modo sanum , modo a 'grum, ut praeclare Hippocrates libro de nat hum scriptum reliquit, his verbis : et σωμα τοῦ ν ρύ- χ: ξανθ ν α ς κίλα ναιν - ταυ ne σι αυ-- ιει, καὶ γαίν d. Corpus homini' sanguinem in se contineti pituita, bilem utramque, flavam matram, quibus natura corporis illius constituitur,&persu aegrotat valet. Va

lat caim botu beneficio, quando scili-

53쪽

Scota MEDICA 2. 31 cet&quoad κρῖαν, sibi in uicena re spondet, debita tum quantitate, M ηeci tum qualitate,ὰ μει, quoad μίξιν, inter se mixti sunt, non secreti. AEgrotat vero horum maleficio, ouando scilicet es quoad eam , respectu quantitatis , abundat unus, alter deficit, aut qualitatis facultas unius intensior est, alterius remissior: vel quoad μιξιν humor unus a massa reliquorum humorum segregatur, recedit. Quando enim segregatur humor a reliqua massa, necesse est morbum oriri tum in ea parte, qua piae

ter naturam recessat, tum in ea parte,

in quam pr ter natura incubuit Quod si recedens humor a reliquis , atra corpus pellatur, ipsa uacuatio simplicem morbum pariet sim autem intra corpus maneat, geminus morbus excitabitur, in pati quidem unde excessat, ab euacuationes in parte vero, in quam incubuit, a repletione. 20'modo sanguis a naturae modo desciscit C. Cura pii trescit , eius tenuior portio in auam crassior in atram vertitur bilem. Vnde P ι ξρς μελαγί λικάπρω evadit. Qia in cib

alijs humoribus, qui ex fellis vescula, lienes, alijs, ve partibus in ve- ό nas in-

mores natura

mores praeter naturam. sint causa mor

naturaenando

descis. t.

54쪽

do bius

I raeter naturam

do fiat bilis tallida. Vitelli Atti .

36 N. 4. M 4 Inas in suxe: unt, vitiosus redditur. D. Quomodo bilis praeter natu ram evadit Z C. Cum intra, vel extra venas a natura sua permutatur. D. Quot uplex bilis praeter naturam gignit ut intra venas 3

C. Triplex, pallida , vitellina

atra.

D. Quomodo bilis pallida fit γ

C. Ex admixtione seros humo

ris.

D. Quomodo vitellina 3 C. Ex aua aut pallida fit, dum

caloris non naturalis acrimonia vehementius coquitur, a quasi torre tur . sic ut inde ex tenui substantia crassiorem consequatur, de color eius intendatur, crudi lutei ouorum speciem, crassitudine, colore re se.

D. Quomodo atra λC. Ex bile vitellina, per summam exustionem fit bilis atra. D. Q lotuplex bilis praeter naturam gignitur extra venas ZC. Triplex, προσοειδοῦς porracea, porri colorem referens, a. s. aerugi.nosa, ab aeruginis similitudine dicta,

ἰπιτώλσ, utor catale glastum D. Vbi

55쪽

C. Inveniti colo potissimum pro veniunt, saepenumero ab esculen

tur&in has quandoque vitellina inventriculum effusa, ex loel frig u te alium colorem contrata ens D. Quomodo melancholia prae ter naturam evadit C. Cum melancholicus humor caloris ardore quasi in cinerem verti hoc discrimine a meIancholico succo dissidens, quo sce usta a non sta. Is cmelancholia species, atra bilis,&atra arius humor appellatur. turam evadit Z C. Cum in venis, vel eatra venas

Geprauatur.

D. Q Stuplex pituita praeter naturam gignitur in venis C. Duplex, acida&falsa. D. Q uanam est acida summu quidem est cruda,

si praeter primam in ventriculo ait rationem , eamque imperfectam , vix ullam aut minimam praeterea concoctionem accepit.

tione 6-ant. Quom do me- praeter naturam Quonio do pituita praeter naturam euadat.

56쪽

inita a

3 N. At DR AM E ARI C. Salsa redduut ex dulci pituita putrescent vel ex sero fi tenuisque humoris admixtione. D. Quo tu plex pituita praeter naturam gignitur extra venas ΘC. Quadruplex, aquosa, muccosis, vitrei gypsea. D. Q faenam est aquola C. Quae adeo tenuis est , ut aquae modo plerumque e naribus stillet, aut a cerebro in subditas patres effundatur.

D. Qi se muccosa C. Quae muccossimilis, calore corporis cogente, ex tenui crassio reddita est D. Eae vitrea 3 C. Quae vitro fuso substantia ac colore similis , muccosa crassior ac frigidior. ypsea. Q uae gypsear C. Quae gypsi instat crassa est,qualis quandoque in articulis cernitur, in quibus post praecedentes distillationes tenuioribus materiae partibus resolutis , tandem in extremam

tophi dui itiem euadit.

57쪽

D. Missis humoribus, ad spiritus

lentia dicuntur ab Hippocrate 3 es' C. Quod eorum ministerio cor zzhzpore moles animantium moueatur, nec non sentia , vivat, subsit stat ina eo tu in interventu crassa animantium corpora anima imperio subiaciantur, ac subditionem po . testatemque suam redigantur quin substantia corporea . cum incor porea ij intermedi)s cohaereat Quont ut corporis .animae tanquam vinculum habeantur. D. Quid est spiritus 3 viis se , paritus, aeria tenuis&pe pie sit lucida est substantia, caloris natiui 1edes , facultatum vehiculum , primumque obeundarum functionum

instrumentum.

D. Quotuplex est spiritus C. Duplex,unus insitus alteri u

fluens.

D. Quinam est insitus . . u singulis partibus simila- ribus, a principijs generationis infertus est. Unde Graecis r pus ui citur. Cuius fundamentum est hu-

58쪽

lguen a uotu Plex sit spiritus inquens. ut vita

es i. s. 'AMBEsARO D. Qui nam influens' C. QuJaliuncte manat, insitumq; fouet ac conseruat, facultatem 'alorem ubique deferens, ad functio ne obeundas.

D. Quo tu plex est influens 3 C. Triplex, animalis, vitalis

naturalis.

D. Qui me spiritus animalis C. Qui ex pili tu vitali, atque ex

aere inspirat , in cerebri ventriculis gignitur, unde per neruos motritos ac sensitivos distributus, omnes corporis partes motus ac sensus compotes reddit.

D. Quinam est vitalis C. Qui in sinistro cordis sinu, ex spiritu naturali, ex aere in pulmOnibus praeparato gignitur, unde per atterias singulis partibus distribuitur, ad instum spiritum recreandum, nativum calorem roborandum, Viresque instaurandas. D. Quinam naturalis C. Qui aiecore proficiscens , per venas cum sanguine, in extremas corroris partes diffundit ut generati O- Dis , nutritionis ac incrementi au-

59쪽

D. Hactenus de humani corporis partibus solidis, fluidis disserui

mus' de animae facultatibus ac functionibus disputatio superest. Cedo animae definitionem C. Anima est forma corporis viventis. Ab Aristotele definitur ente-lechia corporis naturalis, organici, potestate vitam habentis. D. Quidnam τὶι Τελίσι et ιν persectionis adeptionem , alii εγιργιαν, id est actum interpretantur At posterior interpretatio mihi non arridet; quia anima non est actus, sed ipsius ctus cssiciens causa, quemadmodum Vita ipsa est actus animae, non anima. D. Quoniam in hominis contemplatione versamur, quid sit anima humana aperias velim.

C. Est quae vegetalem, sensualem

intellectualem vitam largitur Ab η - - ,

Aristotele definitur principium vi vendi, sentiendi intelligendi Abali; causa prima omnium functionum nostri corporis, ad quas obeundas multiplici facultate pret dita est. D. Quid est facultas mide'

C. Est

60쪽

Cur sit

ma non

si temperies. Vnde δε- cultas di

manat.

N. me I IC. Est insita animae vis ad proferendas actiones ipsa utitur. Galeno definitur effectrix actionum causa. Ideoque facultas est appellata quod quae facit, facere possit sic facultatis nomine id intelligitur, quod agendi potestatem habet. D. Cur Galentis actionum causam , ad temperamentum refert C. Quia temperies, causa est fine qua non profert anima suas actiones. Idcirco Galenus libro de praesagi tione ex pulsibus , facultatis essentia, inquit in singularum partium commodo temperamento posita est. Nam tum dem suum quaeq; munus obit strenue, ubi est temperatissima : contra male uias itur, si intemperata. D. Ergo cultas non solum ab anima, sed etiam a temperamento manat, nisi putes animam ipsam tem periem Ian. C. Ego animam, temperiem esse non puto , quia anima est substantia,

temperies vero accidetisci sed facultatem ab utraque dimana te censeo: ab anima quidem , tanquam a forma essentiali, quae est prima iraecipua caii a omnium ac tonu qua quotidie obtinus: a temperie ver tanquaa toriana a cidentali , quae causa est adiuvans