장음표시 사용
61쪽
38 Meteorologia poli crebri micat ignibus aether, non vero excita rurhic sonus per nubis veluti alicuius solidi ruptionem . nam in metalli dinis similia fiunt tonitrua, ut scribit Κirinen in mund. Subterr quoties exhalationem. contingit accendi. Ac hoc ipsum fieri censemus ii monte Assticano diffo Serra Leonis, qui tantoperoe
semper tonat, ut adso. milliaria exaudiatur. Anaxagoras credidit ignem in nube, veluti dum cadens sa Num aquis iniicitur, extingui, illosque ciere simos. Sed meque u llum subiectum ignium intra nubes tam
densum ut conseruet ignem, neque nubes tam arctὰ
stringunι propterea si ita accensum aeri exposueris hirmido lapidem, non tonabit. Paracelso nihil aliud tonitrua quambirmamqnti collisio. Tonitru quia versus terram aerem impedit per quem desertur sonus, vehementius subinde mugit quam tormentum bellimam, sed non tam procul exauditur: quinaorme'turi versui latus aerem impellit, ideoque a parte aduersa, m/xim vento sauente ad ara. etiam mill . germanica exauditur. Praecedere solent tonitrua in eauernis motum rerrae, quia accenditur exhalatio que deinde locum maiorem, ut potὰ rarior facta, quaerit. Rc terram concutit, inde aliquando etiam cum igneu erum, pie. Crepat tonitru, cum partes totae Isimul flamma. scunt. . eo modo quo globulus vitreus quantitate Moelianae ad medietatem aqua nitrosa repletus, tarme rice clausus socoque iniectus. Vel certe illum crepirum iacit humor exhalationi pingui ardenti incidens, ad eum modum , atque si pin edini, vel aeri, vel sumbo ardonii, guttam aquae inieceris. stridet toni- ἡ Musim per myteriam humidam ignis discuarit. Tumulis
62쪽
multuatur ronitru, cum partes diuersis locis ardent. Titius percipimu coruscationem quam sonum, quia pecies visibiles velocius seruntur.: imo licet tarde errentur, nihil est ex quo arum tarditas notari posiet. quo tamqn sonus vehementior sertur, citius hinc maior fulminis fragori intra unum, ichum arteriae, mi' or intra plura peruenit: tormenti. bellici sonus ab itinere mediae horae, Vti obseruatum, intra Io. pulsus
uteriae, se nobis sistit. Sed hoc non semper aequaliter, quia citius in aere puro se promouet sonus. Aer. quinam sit tenuior examinari potest solle labrili eleuato. quo enim .citius sollis destendit, ille tenuior auri ρ i. Significata tonitruum .
Tonitru matutinum notat aquam dc ventum: meo ridianum imbres: vespertinum mare turbat: hybernum Ventos graues mouet, si fidex Davidi Dolichio in Biblioth. Tonitruum significata vario apud V. Bedam, quod sequitur Antonius Misaldus Monluciensit cui adiungimus Leopoliam Austriacum, hare ponuntur. Si tonitrua suerint ab oriente frequentia, notant bella. Si a meridie, pericula in mari. Si a Septem trione, pestes, sed Ethnicorum de aliorum pessimorum mortalium. Haec de cardinibus mundi, de tempore etiam desumunt alia, ijdem. Si in Ianuario tonuerit, pecora morientur Ec homines, sterilitas camporum de agrorum isequetur, venti validi, de frugum copia-In Februario, auditui sint nossita, mortem plurimam, maxime diuitum praedicunt. Quae fient in Martio,
pellem, ves diem iudieij o vanitas quam tamen non pauci Astrologi . suspiciunti ), vinios magnos, seu
63쪽
4o Mateorologiagum copiam, lites. Quae fiunt in Aprili, maritim
pericula, noxam seminibus. Leopoldus tamen ait, annuntiare bonum annum is Maialia tonitrua pluuiam copiosam, sertilitatem optimam, iuxta eum qui Bedae scriptis haec inseruit, at iuxta Austriacum, famem. In Iunio, piscium copiam Sc annonae. In Iulio si fiant, periclitantur quoad uitam homines, arborum sterilitas essicitur. Sed iuxta Leopoldum, fructus boni, Se fruges copiose. Si in Augusto tonuerit, pereunt serpemes de pisces marini, morbi sequuntur. Si in Septembri. multi saeculareς homines moriuntur, frugum copia dc caedes magnae fiunt. In Octobri tonans caelum, Ventos, tempestates δc fructuum inopiam adducit. Quod in Nouembri auditur tonitru ad vocat sterilitatem omnium rerum, sed iuxta Leopol- dum frugum copiam ., de hominum hilaritatem. Quod in Decembri, omnia bona portendit. copiam
annonae, concordiam populi. Amplius hi Mattologi progressi etiam ex diebus prophetari coeperunt. Quod, inquiunt, tonitru die Dominico personuit, Pestem in clero 6e monialibus exeita Quod seria secunda, mortes in coniugibus. Quod tertia seria frugum copiam. Quod quarta die, essiisionem san guinis humani δe scortorum mortem. Quod quinta ertilitatem dc copiam piscium . Quod sexta, bellum, aut caedes Regum, aut pecorum pestes, quod vi rima septimanae, bella aut pestes. Sed quo haec sun damento quid rationis suspicari in his possumus i experientiam at alia expertus Leopoldus etiam ipsi huius artis scientissimus, alia alij. Sola nimirum superest temeritas de credendi de dicendi tanquam ha
64쪽
Curiosa. 4rsa firmissima. Potest etiam tonitru sine ignitio prouenire. Recipes alnitri purificati lot. a sulfuris
lol. 3, salis tartari lol. I. puluerisi de misce: modicum impone cochleari serreo, supraque candelae flammam detine donec calefiat, & experieris. Idem audies. si auro per aquam regiam soluto oleum Tartari instillaueris. vel si spiritum vitrioli, spiritum sulfuris cum . sale terrestris hederae consuderis. g 2. . Essecta Tonitruum. 18. Post tonitrua prodeunt iungi, quia pluuialis aqua tepens spirituumque plena assunditur & haee Planta ex varijs exoritur. nam si cui placuerit seminare, producet ex concisis ac pridie infitis langis, prodibit de ex cortice populi, & ex cornu arietis.
cauendum tamen ne serrum se admisceat, quia venenatos reddie. Tonante caelo acescit mustum, imo desiereuisia recens, quia vasis apertic in quibus eiusmodi liquores asseruantur, exhalatio se inlinuat: idcirco Thimon suadet vitri fragmentis hoc enim minime porosum praemunire orificium . Lemnius vero, de occultis lib. 2. c. 48. ferri lamina Tonitru aliquando inducit surditatem, concussione vehementi tympanum auris laxando, vel etiam conuellendo. Multa vero per accidens ratione timoris excitati operatur. nam ceruas ad partum disponit, conchas ad abortum, de alia eiusmodi. Contra metum se animabat Caligula Imper. vii resere Dion, iam caput obuoluebatne audiret. iam sub lectulum se deijciebat: tandem machinam Salmonet excitauit, qua retonabat, atque saxa in coelum aduersus Iouem iactabat illud Aiacis usurpans. Tolle me, aut ego te.
65쪽
De Galaxi .a'. Gauxiam immerito Philosophus. inter mete ora reposuerat: si tamen reposuit, quia nihil asseruit, sed selum disputauit. . Est itaque Galaxia., uti tubus Opticus demonstat, congeries stellularum o qualium similis confluxus in capite Orionis praebet speciem nubeculae , iremque in praesepi. hanc veritatem olim subodorabatur Parmenides ac Democritus. Stellulae istae unum quid videntur ob distantiam a nostro visu. Poetae sabulantur viam hane lacteam, esse spatium quod incedio Phaeton.ambussit, aut lac Iunonis Mercurium laetantis temere in coeli pauimentum essusum. nec plus dignitaris habet Theophrasti opinio credeniis esse vestigium conferrumin tionis duorum coeli hemisphaeriorum ,. In firmamento est Galaxia, quia . nullam admittit parallaxi n. Acosia illam lib. I. c. E. asserit, circa polum Australem mire splendere, sed multis locis, maculis serrugineis distingui.
3. . Comeram Seneca dum specularetur morito di, Nit. Nobis rimari illam oe coniectarare in occult tantum
licet, nex cum fiducia inuemendi, nee fines=e, multa Nni- emtis saeculi populus nolis ignota scier. rerum natura sacra sua non simul tradidit: ininiatos nos credimin, in. vestibur ιρ eiae haeremus, ista are a non promisiue, nequo omnibuν patent deducta. O in meliore sacrario clausa sunt, ex vir
66쪽
Curiosa. 63 Atraxagoras S: Democritus credebant eometam esseeongregationem stellarum , sed hae stet lae quam erroneos haberent calles, quam in tenebras abiret subito lPeius alij, qui planetas coniunetas Cometam e coee censuerunt. sed anno Is3I. LXit cometa, planetae suerunt dispersi: insuper extra Zodiacum Comesa nulls esset. Aristoteles absolute Meteoron esse voluit: dixitq; esse exhalationem siccam, calidam. terre strem, cuius partes inuice bene Cohaerent. Nos assignamus duplices Cometas, alios infra Lunam, Ac his descriptionem Aristotelicam assignamus: alios supra Lunam Ac hos extra censem Meteororum nostratium i
3r. Cineta sublimares variam magnitudinem &sor. mam4nduuuti sub Aristaei imperio apud Aristotelemtabs Cometa partem coeli tertia impleuit: apud Dionem lib. sq. ante mortem Agrippae in saces resolutus. apud Senecam crevit sensim ad magnitudinem Gala.. Mae. apud Sozomenum Constantinopoli usque ad terram pependit Narrantun iv dbcidui aliqui. supra Ie- roselyma gladii figuras. Ludo vico prodeunti transmare cum exercitu, sub imagine Crucis spectatus, an-RO ys . cum Iudaeus Imaginem Christi lancea eo
xisisset, visus Cometa specie lanceae: initio Belgico,
Tum motuuri instar ardentis Troiae. Horum Commtaxum tempore venti consurgunt turbulentissimi, quia tune magna exhalationum terrestrium copia aetem
Occupat, quarum aliae pinguiores Se viscolae ad sum mam aeris regione ascendentes cometam pascunt: aliae
67쪽
aliae aridiores in materiam ventorum in regione infima vertuntur: quare resert Arist: Anaxagorae tempore, Cometam 71. diebus luxisse, quem deinde tan-.ta ventorum tempestas consecuta ut turbo reuulsum a rupe ingens saxum ferret in sublime, de in Aigeum Τhraciae fluuium demitteret. Hi Cometae rarius generantur hyeme, propter multam frigiditate, rarius quoque fiunt aestate ardente, quia Materia consumitur. ver quoq; nimis humidum vetat exhalationem tam alte a1cendere. Frequentius in Autumno, maxi-
mὸ quando est coniunctio Martis calidi, & sicci Sa
turni. Uita Cometarum huiusmodi pro ratione materiae. Plinius lib. 1. c. 2s. Cometam 7. diebus d. rare, breuissime, ponit: 8o. longissime. Seneca p. natur: c. I 2. sex mensium duratione summam Cometae
assignat. Sed cometes qui apud Ioseph lib. . de bello, C. - . excidium ierosolymorum antecessit, integro anno fulsit. Si in materia sint crassa terrea, habent lumen sorte, atq; etiam interdiu sunt conspicui, talis in morte Commodi Imper: apud Herodianum lib: r. in fine. Sub Augusto apud Plin: lib. a. c. 2s. qui Oriebatur circa horam diei ri. talis de quo Cardan de Uariet lib. I . c. 69. Hispanis iuxta Brasiliam visus perio. dies nocte & luce. Motum hi Cometae habent e raticum prout materiam persequuntur. Sub Commodo Imper: a Septemtrione verius orientem processit. . Sub Nerone apud Senec: lib. I. c. 21. ex eadem parte versus occidentem, apud Plin: lib. 2. c. as. ab Austroversus Septemtrionem Anno 147s. Ibid Ian. sulsit
sub Libra. & intra diem unam pervenit ad Cancrum, inde versus Cassiopaeiam & Cepheum, deinde versuI
68쪽
Pisces. Colorem sumunt a materia quam Urunt, tinguntur etiam coloribus, quibus medium est iniectum materia rara praebet candidum colorem ut patet in lino accenso: grossa & pinguis rubentem ut patet in pice & resina ardentibus: vehementer compacta puniceum: humida caeruleum, qualis spectatur in cremato inflammato. Plinius varias Cometarum species lib. 2. cap. 2s. numerat, sed distinctio vel ex figura vel ex Materia procedit. β 2. De Cometis altioribus. 32. Comera 'blunares non sunt planetae perpetui Q. tum iuxta Epicyclorum, quibus assxi, conversionem conspicui e uti voluit Fracastorius de Gemma. quia sensim deberent crescere, atqui statim magni comparent: neque stellarum confluxus uti e R R. voluerunν Gysatus i Licetus, quia anno 16i8. a meridie in Adictum ferebatur, qualiter nullum sydus. Sed asserimus esse Planetarum exhalationem illustratam a Sole, exhalare Planetas habereq; suam atmosphaeram e R R. Κircher Sc Hevelius docet, atque experientia: eructae
Sol globos instar AEthnae, sumat: ex quo maculae desaculae, uti vidit Scheynerus: ob istos fumos pnst caedem Iulii Caesi Sol toto anno palluit, ut est apud Plut: anno Is specie serruginea luxit . quod cum per
totam Europam atque visum fuerit, non potuit esse infra Lunam. Proinde Cometam eiusmodi dicimus
nubem , solarem , aut alterius planetae : exhalant enim 3c illi de quod levius est fertur in altum respectu centri planetarii, donec densatum ad patriam redierit: solis autem , immanis syderis ac millies sein
69쪽
-s Meteorologialies serrὸ quam terra maioris perpetuoque ebullientis immani, exhalatio & lucida. haec via a Sole auestitur lucet. de consequi Solem laborat uti in quo habet suae quietis centrum: sed segnius, ab leuitatem, hinc caudam vibrat ut caput tenuiores sequuntur partes: auertit vero eandem a sele. prout quae grauiora magis ad relapsium sestinant. Vnum, quod poterat huic sententiae obstare ue coelorum est incorruptibilitas. , Sed iamRR. saeacitas in contrarium flexit, Sc demonstrat illos compositos atque liquidos. Iuuat discessionem Cometarum a planeta, velocitas planetae motusquπcirca proprium axem circa quem veluti rora gyratur rapidissime. ac tenuiter sibi adhaerentia .possunt ex- studere. Hae nubes etsi ex se lucidae, amplius ramena sese mutuantur: eleuantur vero etiam alijs dc aliis a planeta vhratis emu vijs : qui prius nata eo protrudunt facilius, quo minus pondus illorum, δc tenuissimi aetheris obsistit medium: dc quia planeta protrudit aetherem, si cometa .suerit ante planetam es ipse protruditur, atque planetam praecedit: post planetam positus trahitur cum suo vehiculo, idque non regula- Titer ob leuitatem, uti cum plusquam in aere impelEmus aut raptamus celeriter: ita & ignta saluus erra dc naui alligatum modicum lignum dum illam praeie, aut sequitur. Neque ideo planetarum mobem opor-eter deficere uti nec deficit tellus aut mare et si tantum Cua 'orent in halentque: reperunt enim quod dederunt, idq; non multum fuit; Ied multum attenuatum. fine Dure sumus in hac coniectara. praeivit no-t , Ictichaeus in itinere EMatie praetuit S Hevelius.
70쪽
Curiosa. 's 3. Adiuncta Cometarum supeclorum.
33. In hac opinione redditur ratio. I. Quare sub inde Cometa in plures scinditur, Uti in suo notauit Cysatus λ quia nubes planetaria in cursu discerpitur. a. Quare raritS apparet quia raro tanta moles colligitur, Ut sit nobis aspect bilis in tanta distantia. 3. Quare extra signiferum desuunt Cometaei quia veluti ex rapido flumine in lacum detrudi contingit vi ima petus. 4. Cur videatur eauda scintillare, comprimi iubinde, aut dilatari λ scintillatione enim simulat sucis
cedens sibi nubium non continuarum series, densitan raritas, quae Ubi aecedit, vel abit. caudam auget veteomprimit. s. Per caudam stellae comparent. quia non est continua. 6. Colorem variat pro natura pia netae cultis est Filius, aut cui se associat, aut prout Vaῶrie distat a nobis. 7. Uatiat comas, dc idem barba tus, comatus, limgissimae caudae, curtae barbae, imber
his, qualem se exhibuit qui luxit a r . Dec. anni I 664 ad r8. Febr. anni I 66s. iuxta obseruationes Heuellii Distiscanas. sed caudam semper in auetiam a solep iretem proijcit etsi contra motum subinde, quia, vediximus, centrum inuitur Cometa. qui est Solarisore i qua varietas oritur ex varia ad solem constitutio ne. 8. Comam constituit magna moles materiae tenuioris circa crassiorem. 9. Satisfit peritissimorum .
Astronomorum adnotationibus, qui certis imo Parati laxeos indicio is quae quid sit explieat Clauius in c. r. Sphaerae) in varia distantia a terra,cometas varios io earlint: uti Albumasis anno 8 4. inter venerem re Mercurium: inter venerem de Martem positos, ita ct