Arati Solensis Phaenomena et Prognostica

발행: 1569년

분량: 196페이지

출처: archive.org

분류: 시와 노래

101쪽

Adfore quem pelago comitem sibi dixerat astrum Crebro quinta dehinc lux comouet Amphitritent Saepe inopina mali clades ruit.omnia certis In diei jς tibi Luna dabit,seu lucis utrinque

Caesa facem,seu cum terretem concrescit in orbem,

Sol quoque venturas aperit tibi tape procellas, Sidera producens,& cum sale sidera condit, Nec minus ex alijs aderit cognoscere motus Aequoris,de magnos coeli callere tumultus, Quos det certa dies, quae longi tempora mensis, Astrorumque vice &mundi ratione trahantur. Aeris immadidum quiddam tellure creatum Spiramenta vomunt,vis hoc cum fundit in auras

Venarum,occulte patulo praeteXitur agro In subiectum oculis, terramque supernatat omnem. Multaque materieS,quam cum calor igni comantum

Hausit stellarum, superas subducit in aura Et concreta diu compingit nubila mundo.

Si minor haec madidi substantia cespite ab imo

Subrigitur,tenues nebulae caligine fusa Tenduntur coelo: vis autem siccior olli

Cum fuit, in celeris di luit undique ventos, Vicinumque sibi flabris dominantibus vltro Aera propellit,si maior protinus humor Consurrexit humo, pluuias quoq; nubila fundunt, Et pluuijs late calor est pater.hic super imbres

Exprimit, de duista feruentis ut obice mundi Resp uit humorem: si molles,magna utriusque Occurset sibimet velut obuia, cominus agri SCompulsa aerio fragor intonat,amplaque late Murmura discurrunt pariter crepitantibus auris. Hic infit ictus item, diuerserumque per aethram

saepe superna furens, illisos fulguris ignes

Excludit, rutilis totamque volantibus aethram Praestringit flammis, Se coelum sulfure odorat.

Omnibus his genitrix tellus,& cespite ab imo

Ducuntur superi motus ignea mundi Lumina, flammigero Phoebus temone coruscans, Et quae noctivagos attollit Luna iugales, His peperere malis exordia nanque deorsum Movit humum cum forte calor,laxata repente Spiramenta soli venas procul aliaque pandunt Viscera telluris,bibit imum terra calorem

102쪽

anhelat. Aeris hos motus,rabiemque volubilis undae, Flabra procellarum,munsani tramitis iras, Praesentire decet. cape selers singula mente,

Praeceptisque virum sitientia petiora pande. CΥNTHI A cum primum coelo noua cornua promit,

Cautus utrinque deam circunspice nanque revectae

Nequaquam semper similis lux imbuit ortum: s. eetes diuersa trahit, ri 6que notatur marum primi cum surgit luminis igne,

Tertia cum rutilat,cum maior sideris aethram Scandit,& aerias quarta face luminat oras,

Ingredienti S erit plene tibi nuncia mensis. Haec castigato sit tertia fulserit ortu, Pura sit,ut foedis ab sordibus adfore dices,

Clara,serena diu. tenui surrexerit autem

Si face,&ignito suppinxerit ora rubore,

Turbida certantes conuerrent aeq uora cauri,

Luminia ista dehinc si crassior, atque retusis Cornibus ingreditur, si quarti sideris ortu

Percussi ut tenuem praetendat corporis Umbram, Imbribus aut Zephyris hebetabitur,arguet vltro Flabra noti, aut pluuia&nam crassus desuper aer Cornua caeca premens, notus uvidus aera cogit. Tertia si rursum protollat Cynthia curru S, Sic subrecta faces & acumina tenta ceruscan S, Vt nec curua quasi declinet cornua,nec tum Fusa supinatum diducat lumen in auras, Occiduo Zephyrum praedicet surgere mundo, Aut Libyae de parte notum. sim quattuor autem Cynthia curriculis coelum subit,atque coruscis Cornibus immodice prostantibus viserit ignes, Vix prolixa salum ciet, Ocyus omnia cauri Marmora conuoluent, fera verrent flabra profundum. Istius in boream quod se sustollit acumen, Si curuum specie velut an nuat, adfore coelo Saeua procellosi praedicet flabra aquilonis Nanque hoc urgeri sese adserit, hocque grauari Indice, rursus eo veniet notus,hanc ubi partem Pone supinari conspexeris, inque reclinem Sponte habitum, pandi nam subrigit auster acumen Inferiore plaga. si Lunam tertius Ortus

Proferat, atque deae conuoluat circulus OraS,

Sustu sus

103쪽

Suffusus rutilo, mox tempestate sonor Spumosum late pelaguS canescere cernes

Maior & haec rauci versabit gurgitis undas, Ipsa quoque immodice si vultum Luna rubescat. 8 CONTEMplatori te,seu plenu luminis orba Cynthia distendit,seu cum teres ambitus olli Ceditur, S: mediae velut indiga lucis, utrinque Sustinet obdi1ctae sibimet dispendia formae Cornua prima replens cornua fessa dehiscens

Induit, Sc qualem procedens ore colorem

Hinc perpende oculis. ipse monitore dierum

Signa tene, ac totum discerne in tempora mensem

Non unum deprensa diem tibi signa loquuntur,

Nec vulgo in cunctis adsunt praecepta diebus: Sed quae signa nouo dederit nox tertia motu,

Quartaue sustollat medios dum Cynthia vultus, Durabunt coelo: inedio quae edixerit ore, Ignes in plenos hinc in dispendia rursiis Altera prouisis signantur tempora Lunae. illa dehinc donec germani luminis ignis Accedat Phoebe,mensis postrema notabunt. Hoc quod pro tento vehit ingens mundus inani, Aera uomen habet quod spirat cespite tellus, Nubila dicuntur incelum super aula deorum,

Axea compactum conuoluitur hac sua certis Sunt loca numinibus. borealis verticis alta Regia Saturni: qua siccior annus anhelat,

Aestitis rutilo,calida stat Iuppiter aethra, Immodicus terram qua desuper ignis aduret, Gradivo incolitur,brumalis pulsus habenas Qua Solis redisit, pulchro Venus obtinet astro: Ast ubi demerso latet ater circulus orbe, Cessit Mercurio locus imbrifer, his super amplas

inque tenens Zonas, certo via feruida Solis Limite decurrit, cum Luna nubila propter, Exhalantis humi qua spiramenta madescunt Ima, veliniat coeli,luxit dum frustra frequenter, Desuper in nubes rutilantis lampade Lunae. . Pascitur humore,& varias dea lumine formas Exprimit incerto, sic crebro denique Phoebo Nubibus ambiri cum sub sint nubila,Lunae Creditur, hanc puoties includere circulus ergo Spectatur,proprio succediunt ordine signa,

104쪽

Ille alias trino cum Voluit tramite Lunam, Et geminis plerunque meat jolat unicus idem Cingere. Si simplex circula uerlabitur orbis, Signa procellarum certissima signa sereni PGferet:abruptus subito praenunciat euros. Marcescens tenui sensim Caligine,& aethra Digestus patula,docet undis adfore pacem. Si duo se Lunae circunfudere,repente

Maxima vis pontum, S Uerr t maxima terras,

Maioresque dehinc stagna agitabunt procellae.

Si trinus rutilum constrinxerit ambitus orbem,

Et magis immodica formidine saeviet auster,

Zonarum teter fuerit si tractus in aethra,

Denique disrumpant si sese cingula Lunae, Vltima tempestas ruet imi gurgitis aestum. S O LIS quin etiam, Solis tibi cura videndi

Sit potior, Solem me lius praeuisa sequuntur, Astrorumque duci monstrata tenacius haerent: Siue ille occiduas vergat decliuis in undas, Seu se luciferis reparabilis exerat ori S. Istius ingentes radij,caliginis atrum, Et nebulosarum tractus piceos tenebrarum Lu mine dispiciunt,cum per chaos umbriferum vis Flammea peruasit, cum semper noctis amictus Inserit aeriae fulgor facis:ille calore Pigra mouet, simul ac rutilis torpentia flammis Sol sospita animet,Sol dura obstacula primus Curru adamanteo referat pater,essiua Phoebus ne inhibet, Phoebus radijs densata relaxat. At cum flammigeri cedit vis inelita Solis

Lucis egens, crastaque deus latet obice nubis, Et coelo Sc pelago magnos ait adfore motus. Non hic cum primos educet gurgite vultu S, Ceu picturato diuersos ore coloreS, Proferat:haud et enim tali tibi Sole revecto, Mitia iam coeli fas expectare serena. Et si tranquillo convexa cucurrerit austro, Indideritque facem ponto deus integer, atra Nube carens, purus pue coma,&splendidus orbe, Conuenit eoae faciem praesumere lucis. Sed non ora cauo similis medioque recedens

Orbe,quas vel si radios discingitu r ultro, Figat ut australem porrecto sidere partem,

105쪽

Aut boreae rigim iaculet ur luminis igne, Et vento Se pluuijs reparata in luce carebit

4, DENI E per flammas procul atque incendia,Solis

ipsa dei cedunt blandi si lumina,solers Tende oculos,certa hoc ducentur signa magistro. Et ne sanguineus late rubor induat ora, Qualia protractu vaga nubila saepe rubescunt: Aut ne labenti piceus color abdat amictu Lampada, quaere diu, si tetro crassior orbe est, Vuescet pluuius tellus, inflataque celsas Aggere deuicto superabunt flumina ripas. Ignea si fulgor pr. aecurrit plurimus ora, Flamina crebra salis quatient vada, fluatina terruConuerrent omnes, S duri flabra aquilonis, Siluarumque comas, de celsa cacumina flectent.

Vis stimul amborum si1 vultum Solis oberret, Cuncta noti quatient,imbres procul arva rigabunt. 1 E C C Ealias primo nascentis Solis in ortu, Vel cum praecipites pelago deus inserit ignes, Ut coeunt radi j nebuloso caetera quippe Pars Hyperioniae rutilat faeis,h1cque comarum Vis confusa micans mundo sua lumina praestat: Hic globus ater item liuentia nubila cogit,

Nonnunquam crasso nebularum tectus amictu, In convexa redit,ium coelo rursus aperto Cum ruit, opposita vultum caligine condit,

Omnibus his signis in terram defluit imber.

72. Plurimus. Interdum tenuis praevertere nubes Uisa deum,haec celeris si praesurrexerit ortum, Ipseque pone sequens radiorum luce carere Cernatur,nimbis ingentibus arua madebunt.

At matutinisi Phoebum in littoris acta Maiorem solito produxerit,atque per aethram Marcenti similis defluxerit extimus orbis, Alta dehinc scandens minuat iubar igni serum Sol, Pura serena aderunt,nanque olli gurgitis aer Crassior in modicum surgens distuderat orbem. Et iam si tenero sustollens tramite coeli Oblitum iusti iubar attrahit, hic quoque magnis Cum madeficta die sub tempestatibus horret Pallidus hora cadens promittet pura sereTa, Displosis etenim per apertam nubibus aethram

Ora laboranti similis languentia pallet,

106쪽

Et disiectarum moles late nebularum Indicat exuti faciem clarescere munda.

Ouin nascente die venturos conuenit 1mbres

scere, cum proni procul ad confinia coeli Deferri piceo spectaris nubila tra' u.

Et cum declinant radiu se partem in utranque, Lucis in occasu, nox ut ferat algida rores, 3 Imber erit. Puras si Plimbus condit habenas, Et Calpetano tranquillum gurgite lumen Tingat, ac in lapsu nubes ignita sequatur, Noxque diesique dehinc ventum rursus eoi Nimborum expertes &tempestatibus atris Durabunt.Sed cum radijs marcentibus ardor Lan uet,dc in tenui tenduntur acumine frustra Phoebei crines, nimbos arguet atra procella. lis & obducti cernetur forma diei, Qualem fraternos subtexens Luna iugales Lucem haebetat subit haec superi facra lumina Solis Inferior,mediaeque inter stans lampadis orbe, Arcet flammigerae radium facis raut tibi rursum Cum matutinos molitur lucifer ortus, Ebria sanguineae sub uoluant vellera nubes. Nanque grauis coelo fundetur protinus imber.

4 N E C si Sole procul rutila inter stagna morante

Emineant radii, radios quoque crassior umbra Contegat,ille dies pluuijs ventoque carebit. Quin erit imber item, si Solem circulus ater Ambiat exortum: maior sedemque nimbus Urgebit coelo,maior sola perluet imber: Circuufusa adeo si cingula nescia solui

Seruarent terrae speciem torpentia molis.

, S REPE etiam Phoebo nubeS percussa rubescit, Et meditata dei formam, procul igne recepto Concipit erigiem,simulato luminis orbe. Id qua parte poli spectaueris, ad re ab ipsa

Parte tene ventoS: tamen haec tamen omnia semper Decedente die melius ventura docebunt.

S CONVENIT hic etia paruu Prqsepe notare: Id nubi nomen,quae Cancro obuoluitur alto: Graecia docta dedit,duo propter denique Asellos Suspice, quorum alius Mptem vicina trioni Astra adolet, tepidum procul alter spectat in austru. In medio quod nube quasi concrescit adacta,

107쪽

Id Praesepe vocant. porro hoc Praesepe repente Si sese ex oculis procul auferet,ardeat autem Congruus aer ijs late rubor ignis Asellis, Nequaquam tenues agitabunt stagna procellat:

At si sideribus similis lux duret,&illi Tetra sit effigies,cadet altis nubibus imber

Lenior,&parco mox tellus rore madebit:

Sed boreae si parte trucis velut indiga iustae

Stella facis,lento marcescere cernitur igne,

Et procul alterius iuba late flagrat Aselli, Protinus Aethiopum sarget convallibus auster: At regione noti si lucem stella senescat, Segnis Riphaeis aquilo crepitabit ab oris.

7 Q.V IN & terrenis cape rebus certa frequenter Signa procellarum:nam cum traXere tumorem Aequora prolixum,cum littora curua resultant Sponte procul, neque caeruleus colliditur aestus: Aut cum proceris vertex in montibus vltro Perstrepit aerium, ventos instare docebunt. 8 E T cum parua fulix trepido petit arua volatu, Stagna sinens,longasque iterat clangore querelaS, Indicat insanis freta mox canescere Venti S. Denique cum coelo tenduntur pura serena,

Saevitura polo sunt flamina,primus in ipsa

Mox picturati conuertit pectoris artus Sturnus edax, premat ut tenues vis obuia plumaS, Et ne post tergum pateat penetrabilis euro. 9 LATIPEdemq; anatem cerneS excedere poto Saepius,&summa nebulam se tendere rupe Iamque super laticessorum volitare senectam, Stellarumque comas rumpi precul aethere celso, Decidere in terras,rutilarum spargere crines Flammarum,&longos a tergo ducere tractu S:

Inde etiam ventos mox adfore praemonet Usu S.

8o QUOD si diuersisse passim partibus ignes

Excutiant, verret pelagus sine fine modoque Turba procellarum, si duri limite ab euri, Si regione noti, si lenis parte favoni, Aut de Bistonio mundi procul axe coruscat. 81 SΙ repetunt veterem ranae per stagna querelam, Vellera si caelo volitent, si discolor iris Demittat gemino se fornice,circulus albam Sistellam teter velut ambiat, aequora Propter

108쪽

Si crepitent volti cres, si gurgite saepius alto

Pect orantersentur,si crebro garrula hirundo Staona adeat, rutilae cum sint primordia lucis. Si matutinas ululae dant carmine voces,

Improba si cornix capti: altis inserit undis, Flumine terga rigans, si tau et gutture rauco, Plurimus abruptis fundetur nubibus imber. IMBER erit,totis cum bucula naribus auras Concipit: Sc late pluuijs sola cuneta madebunt, Cum proprias Lolers sedes formica relinques, Oua cauis e Tert penetralibus,aspera quippe Tempestas,gelidusque dies,&frigidus aether, Inscrit internis terrarum redditus aestus, Pectora cum curuo purgat gallinula rostro. 83 AGMINE cum denso circunuolitare videtur Graculus, Sc tenui cum stridunt gutture corvi, Cum procera salum repetit clangore frequenti 84 Ardea Cum parue defigunt ipicula muscae, Et si nocturnis ardentibus undique testis, Concrescunt tangi,si flammis emicet ignis Effluus, aut lucis substantia langueat vitro, Conuenit instantes praenoscere protin us imbres: Denique cum patulam torrens Vulcanu S alienum, Scintillas flamma circumlabente reliquit. 81 S Inotus humentis Libyco trahit aethere nubes, Si nimium ad montem nebularum crassus amictus

Tendatur, summo nudentur vertice saxa:

Et qua pontus item freta per dis enta quiescit, Nubila si longo se procumbentia tractu Dii undunt coelo, S: Thetidi terrissique supinis

Pax aderit, nusquam mundo ruet effluus amber. 85 SE Dcum tranquillo tenduntur crassasserena Sub Ioue,venturae praenoscere signa procellae Conuenit: & rursum cum perfurit aeris horror, Inspice quam referant terris pelagoque quietem. inter pruna tamen paratam Praesepe notatur, Arduus excelso quod Cancer cardine voluit.

Hoc cum concretuS tenuari coeperit aer,

Discutit impositae late sibi molis amictum. Natique sereniferi patet hoc in flabra aquilonis,

Cum minus Sc primo purgatur flamine venti Tempore, tum propior modulatur noctua carmen Tum vespertinum cornix longaeua resultat, 'Tum

109쪽

FESTI AVIENI

Tum cor uic resutant,&Ouantia gutture rauco Agmina crebra vocant,tum nota cubilia leti Succedunt pariter,tum pennis corpora plaudunt

1 TVNC de Strymonias circunuolitare repente Suspicies per aperta grues,ubi mitior annuSSponte procellosum disiecerit aera coeli.

Tunc quoq; cum stellis hebes est lux omnibus vltro,

Nubila nec cras scircunduxere meatus,

Vt iubar occulerent flagrantibus obuia flammis: Nec caligo inhibet rutilantis lampados ignes, Orbe nec expleto sacra sidera Luna recondit: Sed iam sponte sua stellarum lumina marcent, Conuenit hibernae praenoscere signa procella Nubila si coelo consistere, nubila ferri, Si qua superfundi sibimet suspexeris vltro. Gramina si carpit semesia petacius anser:

Cum redit, innumero si cantu graculus instat, Si matutino fringuilla resultat ab ore, Si fugiunt volucres raptim freta turbida Nerei, Orchilos infestus si floricomis hymenaeis Ima petit,terrae si denique paruus eritheus Succedit trepidae scruposis concaua rupis,

Cecropias si pastus apis vicinus ad ipsa Castra inhibet,florumque simul libamina moestae

Proxima decerpunt:si Threicia per aperta Sponte grues trepidant, nec sese audacius aethrae Committunt,pennis ut longosispe volatus Iormauere super,si soluit aranea casses Tenuia si toto vehit auster licia coelo, Mox tempestates,& nubila tetra cientur. 89 Q.V ID: maiora canam, cinis,cinis ipse repente Cum coit,albenti nix terras vestit amictu, Nix operit terras,rutilis ubi lumina prunis Summa rubent,errantque breui caligine crassa Interius nebulae,&denso iam fomes in igni Marcescit penitus, pluuios mox arguet austroS.

so INDUIT immodicis cum semet floribus ilex, Indiga nam succi ligno natura rigenti est

Et cum flore nouo,cum brachia glande gratiantur Vuentis coeli sub nutrimenta latenter Sponte operata docet.quin & lentiscuS amara,

si indicium est pluuijs. Ter foetum concipit arbos,

110쪽

Terque nouos genetrix fructus alit ipstitue trino Flore renidescens tria tempora prodit arandi Ter prorumpenti S scillae teres erigitur flos, Suleandique solum ter monstrat tempus adesse. SI C & crabronum rauca agmina, sit volitare Fine sub autumni conspexeris aethere longo,

Iam vespertinus primo cum com In uetortus

Veroilias pelago,dices instare procellas. Siqi e sues lentae,si lanae sedula nutrix, Si capra dumosis errans in saltibus vltro In Venerem pergat: tu ippe ollis uvidus aer

Excitat internum per viscera mota furorem,

Et tempestates&nubila protinus atra 93 Adfore praecipies. Quin Sc gaudebit arator, Quique solum iustis versabit mensibus anni, Plebe gruum prima gallia bit tardus arator Agmine pigrarima, sic quadam lege deorum .s His comes est imber. Pecudes si deniq ue terra

Lanigerae fodiant,caput au t tendatur in arcton, Cum madidus per marmora turbida condit Pleiadas occasus, cum brumae in frigora cedit Frugifer autumnus, ruet aethra concitu S imber. . At ne perruptis terrarum dorsa lacunis Infodiant pecudes,si vasto viscera hiatu Discutiant terrae,veniet vis aethere toto Uira procellarum, nix omnes vestiet agroS,Nix herbas laedet teneras, nix uret aristas, At si contigerit plures ardere cometaS, Invalidas segetes torrebit siccior aer. Nanque prorumpunt naturae legibus vltro Spiramenta sbli,si iustus defuit humor, Arida per coelum surgentia desuper aethrae Ignescunt flami nis,mundique impulsa calore Excutiunt stellas,&crebro crine rubescula P.

94 CONTER lator item,si longo plurima poto

Agmina festinant Volucrum, solidemque nequentes Succedunt terram,sterilis dectui et aestu ς. Ac sitient agri, nam qua circunflua tellus Adluitur pelago,coquit altam siccior aer Cespitis arentis ventis, citiusque calorem Sentit humus siccincts salo,fuga protinus ergo Est auium in terras,pauet hos ut viderit aestus Agricola, sicco iam deflet mergite culmos.

SEARCH

MENU NAVIGATION