Arati Solensis Phaenomena et Prognostica

91쪽

ainque superuolia it se partibus: attribus alti Intrat stagna sali sol istinc flamiger aethram, Iam relegit,pulsusque deus semel ordine facto Flectitur pestivo,neque celsum semita in axem Sideris erigitur,via rursum nota iugales Suscipit,inque notum rutili redit orbita solis. Circulus iste quidem Cancro tenus adiacet axe. G SEMPER in occiduo procul alter cardine in austri Diuidit imbriferi corpus medium Capricorni. idte1que pedes pueri, postremaque caudae Caeruleae,breuis hic lepus,hic canis artus Conditur extremos: hic Thessala cernitur Argo: Hic Centaureae fera molis terga secantur: Istae venenatae disiecta volumina caudae Amputat:hic arcu protenditur ampla Sagitta

Vltimus hic Phoebo locus est, ubi lapsus in austrum Pellitur,albenticum canent tempora bruma: Sideris hic metae procul istuc caelite cursu, Axe sereniferi descendit Sol aquilonis. Partibus iste tribus tantum se circulus effert, Quinque latet,creperi succendens stagna profundi. 7 INTER utrunque dehinc quantus iacet ambitus illi Zonarum, cana speciem quo lactis in aethra Cernitur, ingenti se tramite linea tendens, Dividit ima noti discernit S alta aquilonis: Hic luci modus & tenebris sub lege magistra Pensatur, nox aequa diem subit aemula, Phoebus Lumina substituit paribusque reuoluitur hora S, Vel cum su mina aristas coquit agri viscera hiantis, Vel cum flori como iam tellus Vere mouetur. Ast isti celis qua tramite panditur aethrae, Indicium est Aries: hunc totum linea quippe Sullinet: hic Tauri curuantur crura minaci S, Et rutilat stellis hic baltheus Orionis Spira Anguis leuis hic, craterque tenacia corvi Ora inhiant:hic sunt flexarum denique flammae Chelarum: genua hic rigidi vibrant Ophiuchi. Nec Iouis armigero caret Alite nanque per ipsum Fulua Aquila est caput hic Equus eminet,hicque comanti Cervice erigitur clarae dator Hippocrenes

Treis omnes recte contentos tramite coeli,

Distantesque pari spadio sibi transigit axis, Omnibus de medijs ut circunfunditur idem.

92쪽

Stringitur arctatus Zonarum more duarum, Quas ab diuersa mundi regione locatas Scire repercussi momentum diximus astri.

Hunc alius medium medius secat, haud dea Pallas, Vel licet cunctos praecellat acumine diu OS, Compingat parili sic lubrica plaustra meatu,

Implieet i spacijs sibimet distantibus orbes,

Qualia devexo nectuntur ab ordine cuncta, Vrgenturque viam similem, noctesque diesque, Lucis ab exortu procul in vada Calpetitana' Nanque Titaneo cum sunt elata profundo, Rursus in occiduos merguntur stagula fluctus Ordine partito.similis nascentibus ortus Scandendi lex una mouet.par denique lapsus omnibus,&simili conduntur sidera casu. Ille autem oceani tantum descendit in aequor, Quantum ab caeruleo Gistat Cancro Capricornus

Et quam multus item est ubi gurgite protulit Ortum. Tantus in aduersas itidem est cum labitur undas, Signifer in spacium quantum deducitur orae Ambitus extremae puncti vice terra locanda est, Unde acies oculis cum tenditur, haec quoque puncti Sedem habet hoc signo procurrit mitia per auras Signiferi in summum, medio de tramite si quis Dirigat obtutus agilis procul,h6sque locorum Defessi os longo sipacio tener amputer agr, Id quod contenti visus abscinditur vltro si qui in signiferi patulium circunferat orbem Sex olli partes magnae dabit ambitus orae. Ast ha dimensas paci, sic lege locantur, Binaque decisis includunt partibus astra. 9 OLLI Cancer inest,Leo flammifer, Attica Virgo, Brachia sunt itidem Chelarum,& Scorpius ipse 'Arcitenens: setosa dehinc species Capricorn1

Volvitur,auratam Protendit Aquarius urnam.

u sunt Pisces, Aries, Taurus,Geminaque.

His se bivenis sol admouet, hisque recurrens omnibus absoluit totos reparabilis annos:

aecum signiferi graditur sol aureus orbem,

Singula frugiparos attollunt tempora vultu S. so ILLI US oceano quantum submergitur alto Tantum telluris supereminet,omnibus iste

93쪽

Noctibus illabens pelago sex inserit astra,

Sex reparat:tanto nox humida tempore semper

Tenditur, extulerit quantum se circulus undis.,i AT si scire velis,mora lucem quanta retentet, Et quanto nox atra sibi trahat ocia lapsu, Quae procul Oceano consurgunt signa notato: Horum semper enim comes est Titanius uni: Horum prima oculis memor incunabula quaere

Luminis ipsa,vagi captans venatibus ipsa, Ipsa notans mundo quae sic se nubibus abdent. Aut si consurguut,ut tellus sepe tumescit, Occultata iugo, praetentaque rupe latebunt, Prompta via est alijs venientum tempora signis Noscere nanque ipso deprenderis indice cuncta

Oceano, n)agnam qua circum amplectitur undis Tellurem, curvet celando ut littora mundo,

Latius atque sinu patulis alis hauriat astra, Istrus indicium praebebunt cornua semper, Vel matutino quὰ perstrepit aere fluct v,

Acer Atlantei vel qua farit aequoris aestus.11 NAM non obscurae, cum Cancer commouet, ortum, Oceano stellae circunuoluentur utroque In fi eta labentes, aut quae rursus eoi Parte ferunt mundi Minoaeclara Coronae

Serta cadent,austri tergo cadet incola Piscis: Hunc medium pendere tamen, medumque sub undas Cedere per spina rutila labente Corona Semper suspicies:at tergi plurima versum Ventre tenus summo supera inter sidera cernes: Og & colla dehinc Sc pectora vasta per aequor Mersantur. premit ab genibus celsos Ophiuchum

Usque humeros Cancer.Cancer premit ortu S Sc Anguem, Agmine qua vasto fluit ad caput aspera cervix. Qua tumet &spiris:qua turgent pectora,primis. Parte nec Arcturus distabit multus utraque: Iam minor in superis,iam viscera plurimus alto Conditur: hunc etenim consortem quattuor astris Oceanus recipit. satur hic vix luminis Amni Cedit,le inspiciens tandem convexa relinquit.

Tum iam plus mediis nox inclinabitur horis, Cum labente die Phoebo comes ibit in undas: Ista quidem vasti conduntur gurgitis alto: Contra autem nulli concedit sideris ortu

94쪽

ARAT EA PHAENOMEN A.

Orion rutilans ardentia cingula late, Et flagrans humeroS,& splendens ense Corusco, Eridanumque trahens alio se littore promit.

., AD UENIE NTE dehinc villoso colla Leone,

Omnia quae Cancro sese emergente per aethram Extulerant,abeunt:quin dc Iouis Ales in undas Conditur, Sc totis raptim petit aequora pennis. Sed Nixus genibus replicato luce residens Poplite, iam superi caelatur corporis artus. Non tamen iste genu, non laeuam gurgite plantam Occulitur, non oceanu SVorat omnia signi Proserit Hydra caput,claro Lepus exilit ortu,

Et Procyon,primique pedes Canis ignicomantis. ERIGONE salsiis cum vultum exegerit undis,

Aeris ut patuli iam conscia permeet aethram, Astrorum numerosa premi . nam Uirgine eoa Consurgente,freto cedit Lyra Cyllenaea,

Cedit Delphinus pelago,ceditque Sagitta,

Primaque pennarum pars canum condit olorem:

Vix iam cauda salum superat vix lumine parco Eminet Eridanus, ponti procul emua tingit. Caelatur Sonipes cap timpiger,ardua ceruix Tethyos ima petit salis,iubar ora madescit. Hydra superpositum procul in cratera mouetur: Parte alia deliber vestigia Sirius ardet:

Vltima caeruleo producens aequore pippim, Illa micat,ma1oque tenus sese exerit Argo, Cum iam virgineos aether vehit altior artus.11 NEC cum flagratus emittunt marmora Chelas, Sideris expertes declara luce carenteS, Non est nota dies, aut est: ignobilis ortus: Nanque his indiciu m proprio fert Ore Bootes Plurimus exoriens, Arcturiimque cminus alto Cardine succendit fiam celso Thessala puppis Aethere subvehitur:iam mundo funditur H dra Longior,extremaeque polum subit indiga caudae: Curva Cliij coelo consurgunt brachia signi Insipice ceu dextra referatur ab aequore planta, Inque Genu tantum nixus pede proferat ortum Iste Lyrae rutilat conterminus,atque sub undis Hic tenebris petit Occidui vaga caerula ponti,

Et mox oceano reparatur claru S eoo

Cum Chelis igitur pede tantum promitur Uno

95쪽

iae dehinc versus procul in caput, ultima monstri

Terga manet, manet Arcitenens dum spicula coelo

Exerat, de supera vibret bellator in aethra. Hoc sidus reuehunt Chelae,crus Scorpius ipse,

Caetera cum medio,laeuam,dc Caput,oraque rursum

Arcus agit, tribus hic tandem memorantia membra Partibus erigitur, tria totum denique signa Absoluunt pelago. mediae tum serta Coronae, Ex qua Centauro diffunditur extima cauda, Prima venenati cum repunt brachia monstri,

Surgunt oceano iam gurgite,& Vltima Cygni, Et caput acri S Equi premit aequorariam procul ista Marmoris occidui penitus petiere profundum, Hausta salo caput Andromedae freta vasta receptant: Ac formidatam devexi cardine mundi Fluisti geni speciem monstri superinvehit auster, Sed boreae de parte trucis velut aggere ab alto Prospiciens superi subiecto verticis axe,

Intentusq; procul specie,vaga brachia Cepheus

Exerit,&saeuam pelagi monet adfore pestem.

Illa tamen versa in fluuium postrema profundo, Tingitur ab splina capite quae proxima summo est, Vndeque succedens Cepheus,&verticem&vinas 16 Mersatur patulus. Quin & tum Scorpius acer Nascitur oceano, quicquid per sidera aquarum Adspecierti Eridanus pater expuit, abditur alta Tethye,&occidui tegitur Padus aequore ponti.

Scorpius ingentem perterritat Oriona, Proserpens pelago. vetus,o Latonia virgo, Fabula,nec nostro struimus mendacia versuPrima,neque obduri corra pegi germinis: aetas Prima dedit populis caecus mos mentis acerbae, Immodicusque furor sceleris penetrauerat Cestro Impia corda viri:tabuerunt dira medullis

Protinus in medijs incendia: plurimus ardor Pectore flagratiit tene improbus ille procaxque, Te dea,te dura valuit contingere dextra Cum sacrata Chii nemora,& frondentia late

Brachia lucorum,cum siluae colla comasque Devotae tibimet manus impia demolita est.

Audax haud facinus donum foret O Enopioni: Digna sed immodico merces stetit illicet ausu. Nam dea nubiferi perrumpens viscera montis, Dirum

96쪽

Utrum antris animal isti OS vomit hostis in artus. Ero ovi falcatis monstrum petit Oriona Morssibus, S totaS in membra ferocia chelas Intulit,ille male mali poenas luit. ista ni rori Praenita debentur,sunt haec commercia laetis Semper numinibus.metu S hic, metus acer in astro Permanet,&primo cum Scorpiu Seditur ortu, Orion trepido terrae petit ext Ima cursu.

Nec minus Andromedae quicquid volitabit in aethra Et si quid Pistrix reliquum convexa vehebant,

Hoc oriente ru ant:OmneS procul in vada terror Ingerit, cunctos pavor Unus in aequora cogit.

Cepheus ipse caput, distentaque brachia vasto Induitur ponto: tellurem cingula radunt

Extima, oceano mersantur Pectora rauco

Sola senis, reliquum polus ast alittore versat. Semper in occiduo genetrix quoque Cassiepeia Sidera praecipitis sequitur labentia natae, Deformemque trahit procul in Vada caeca ruinam, Prona caputque solo,solio vestigia ab alto Sustollit miseranda super quatit ira furorque, Doridos panopes post fata nouisSima matrum, Ac memor has poenas dolor exigit. Omnia fluctus Haec simul occiduos subeunt. tamen altera in undis Sufficit, inque vicem lapsorum multa reportat Tempore nanaue isto reliquae se serta Coronae

Expediunt pelago, postremique agminis Hydra

Erigitur caudam,caput.& turgentia membra Centauro exuperant, manus esseri dextera praedam Siluarum nam prima ferae vestigia mollis, Arcu m sera manent, Arcu redeunte per aethram

Protulit,incipi u ni reliquum Serpentis & artus Anguitenentis,item fert primis fluctibus Arcu; Amborum capita, de primis geminas Ophiuchi, Ac primam rutilii piram Serpentis eoo Scorpius Oceano surgens agitat. pede Nixi, Quem procul ad tersum semper alis altera miti ut, Tunc artus medij,tum pectora vasta humerusque Dexteraque vinarum spia mosi gurgitis aestu 's Procedunt, Pariter caput Sc manu Saltera porro Totas agittiferi cum vibrant astra, feruntur, 'Mercurialis item Lyra voluitur,altaque Cepheus

Cardine sustollens vestigi gurgite nondum

Pectora

97쪽

Pectora liber agit Ad pectora mersus in undas, Plaustra Lycaoniae pulsat pede desuper Ursae. Temporc non alio magni Canis ignea cedunt Sidera protentum freta iam procul Oriona Hauserunt pelago,toto Lepus occidit astro, Tum quoque oceano fugientem Sirius urget.

Sed non .Aurigam,cum gurgitis ille profundi Ima petit, pedibus Capra mox,H diue sequuntur: Ista polo rutilant,illum vada liuida condunt: Haec membris discreta alijs, extantiaque alte Laruum humerum & summae sese attollentia palmae Cernuntur, donec labenti congrada soli, Sidere devexo freta late caerula turbent.18 N A ; manu Aurigς,reliquu celsumque corusci Verticis & dorso qua spina attollitur alto, Deprimit hirsuti Ddus surgens Capricorni. Membra Sagittigero cedunt postrema reue . Iam non alatus remoratur sidera Perseus Aeris inspacijs, neque clauum vendicat Argo. Alluuione fato Perseus pede denique dertro,

Atque genu libero, mersatur caetera ponto.

Argo quod curuis puppim suptrahit oris, Tingitur,&duro tingit vada caerula dorso. Ipsa dehinc manet exortum Cilicis Capricorni: Totaque cum pelago coelo descendit ab alto,

Aequora cum Procyon,gressum sectatus herilem, Intrat,& oceano permutat ce tia profundo.

Haec habet occidui plaga gurgitis ista sonoro Supprimit undalsalo. rursum procul erigit aethra Cygnuna,Aquilamq; Iouis.surgunt flamata Sagittae

Sidera,perque notum rutila tum numinis Ara, Delphinum paruas promit Capricornus in aura 19 ET matutino cum surgit Aquarius orbe, Os Equus atque pedes nouus exerit ecce cadentis Parte poli trahit occiduum nox atra sub aequor Centaurum cauda, sed non caput,aut humerorum

Vasta simul recipit:persistit pectore celso

Cornipedis species,& coelum vertice fulcit. Ora dehinc Serpens, Sc prima volumina tantum fio Conditur: Ingentis late tamen agmina caudς Pone trahit subit ista solum,subit aequora rursum Integer oceani,cum se Centaurus in undas Iecerit,atque nouo vibrarint sidere Pisces

98쪽

His in summa poli surgentibus,ille per austrum Piscis item planta, quem pulcher Aquarius urget, Redditur, haud toto tamen hic se corpore promit Sed manet alterius venientis tempora signi: Parte latet, partem supera inconvexa sonoris Fluctibus absoluit pelagi sic brachia incestae A ndromedae, sic crura dehinc humerique nitentes

Paulatim recavo redeant mari S aurea coelo.

Postquam adolent Pisces incendia, denique Pisces Cum rutilant mundo dextram haec attollet in vina, Levaque virginei rursum se corporis edunt. 61 PHRIXEI et postqua pecoris proruperit ortus Australem hic aries Aram procul admouet undis Gurgititis occidui: tua lux redit,excitat idem Persea proceri sustollere verticisastra, Et claros fulgere hia meros rac caetera nondum Sunt exempta solo,quin totum hoc inuida veri Natura ambigua rerum ratione reliquit, Extimus an reliquos Aries produceret artu S Perseos,an Tauro freta pelleret adsurgente Hoc Vna coelum, subit intiger haud ipse ulla Viscera, nascentis noua Tauri deserit astra, Quippe huius flammis Aurigae sidus inhaeret, Nec tamen hunc totum sustollit Taurus in aethram Aurigam sit sis euoluunt fluctibus omnem Surgentes Gemini,Tauro,Capra, plantaque laeua Nempe ligat evadit, cum primum rursus ab undis

Cetosa superum referuntur viscera coelum. Nam caudae dccr rigor arduus aera celsum Tunc repetunt,dirictim sidera gurgite monstri Voluit praecipuas teres inclinatio mundi Eminus ingentem condit pars prima Bootem

x penetrat pelagus, neque summa totus ab aethra Labitur arcturus. manus odi quippe sinistr Iuge manet, celsisque super subiacitur H . Q A1 cum rapedibus repetit fluctus Ophiuchus

Vt genua Oceanu S vasto procul aequore condat 'Sagnum erat eoa Geminos procedere parte 'Nec lateri Pistrix cuiquam vicina videtur 'Sed ianitota super sustollitur,expuit atram Iam pelagus specie nec adhuc tame extima sorbent Quid ne nascentas suspectat navita ponto

99쪽

Agmina prima Padi coelo cum feruere aperto Vicinasque faces rutili manet OrioniS, Curricula ut solers vero mox indice discat Certa tenebrarum,possitque fideliter astro Explorare notos&tuto carbasa pontos Credo ut desit magnorum congrua cura,

Prompta via est ipso cognoscere talia semper, Praeceptore Ioue, A coelo tibi signa magistri Omnia ducentur,monet alta Iuppiter aethra Singula nos, facilis veram dedit arbiter artem, Ne tempestatum primordia caeca laterent.

6 NU N NE vides, primum cum Phoebe in cornua surgit Tenuia,& angusto lumen iacit ore per aethram, Decedente die, pronoque ab tramite solis, Promat ut ingressus solers tibi tempora mensis Nanque facem quarti sibimet profitebitur ignis

Corpora clim primum perfundenS lumine notara, Insubiecta soli tenuem porrexerit Umbram.

Ast orbis medij si cedat Cynthia formam,

Octauos ortus,octauaque plaustra docebit. Denique cum toto dea iam sirrexerit ore, Integer ut magni resplendeat ambitus orbis, Effluxisse stibi medij iam tempora mensis, Monstrabit coelo:pleni cum rursis egena oris eat,tanto procedens lumine fornaae, Inserit aerijs quantum dea nubibus ignes,

Es e senescentis sibimet dispendia mensis Illa docet,quibus in rutili confinia fratris

Tertia vix mundo superest via:cum minus autem Umbrarum excludit,sunt tales quattuor ortus Marcentis Lunae,quales sub mense renato Quattuor exurgunt languentis luminis umbrae: Atque his octonas includunt ordine luces Interiectorum numerum quoque nosse dierum

Prompta via est,proprio semper dea proditur ore. Scandat quanta polum, quoties temone iugales Strinxerit,& quanto iam tramite liquerit unda s. AT decedentis postrema crepuscula noctis, Bis sex signa tibi quae versat Signifer orbis Monstrabunt cursu nam Phoebus singula mu tat, Semper

100쪽

semper S alterno succedit in omnia lapsu, Conticiens iter aetherium munc igneus istud Astrum adolet flammis,alij nunc aurea Titan Lumina miscetur,vel cum deuexus in undas Labitur,&rebus formam absumpsere tenebrae: Ves matutino redit in cunabula linquens Cum pelago,&rebus suffudit luce colores. Sic diuersia diem comitantur sidera Lemper Non ego nunc longo redeuntia sidera motu In priscas memorem sede S,habet ista priorum

Pagina, Mincerta rerum ratione feruntur.

Nam quae Solem hiberna nouem putat there volui, Ut Lunae sp acium redeat, vetus Harpalus ipsam Ocyus in sedes momentaque prisca reducit. Illius ad numeros prolixa decennia rursum Adieciste Meton Cecropia dicitur arte, Inseditque animis, tenuit rem Graecia solers, Protinus ει longos inuentum misit in annos. Sed primaeva Meton exordia sumpsit ab anno, Torret rutilo clim Phoebus sidere Cancrum, Cingula cum veheret pelagus procul Orionis, Et cum caeruleo flagraret Sirius astro. 66 H O C ut fons es , unde Se duxit tempora Lunae Navita, quo longum facili rate curreret aequor, Aequora ruris amans,telluri farra parenti Crederet: ingenti petat haec indagine semper, Seu qui vela salo, seu qui dat semina terrae. Nec mora discendi. breuis hic labor,&breue tempus

Poscitur rinnumeros habet autem industria fructus. Vtilitas te certa manet,praenoscere motu SSi libet aerios,& tempestatibus ipsis Edere principium, te primum sponte procellis Arcebis rabidis, te rursum principe fluctus Vitabunt alij, si certis singula signis

Tempora discernas. nam mundi cardine verso Vt stata raucisoni redit indignatio ponti. 'S:pe etenim quanquam tranquillae noctis amictu Mitia protenti requiescant terga profundi, Doctus securam subducit ab aequore classem uita,Sc Arctaea retinet statione phaselum, Cum matutinae praesensit signa procellae. Nanque alias caelo cum tertia lumina Phoebus

Exerit,ille sali fuit iiDiplicabilis horror,