Lippi Brandolini De ratione scribendi libri tres, numquam antea in lucem editi ... Adiecti sunt, Io. Ludouici Viuis D. Erasmi Roterodami. Conradi Celtis, Christophori Hegendorphini, De conscribendis epistolis libelli. Cum locuplete rerum & uerborum m

471쪽

scriptores deligendi. Ex lib. t. cap. s. Iacobi Lod. Arabaei Deuerborum electione ercollocatione.

dicendi magistrum sequatur homo studiosius elocutionis, ut quo maxime uelit, eo bro ui compendio uiarum perueniat,si placet, ex plicemus.Non erit alienum ab instituto, quaerere

ducem ne quo ad propositum finem recta ueniare non posit.Non agam de uirtute praeceptoris, quae in primis est a distentibus expetenda,propterea quod pueri ut eius artes' er mores,er incalos quam bonos sepius,imitantur. Nιhil dicam de cognitione σficientia rerum maximarum,quam si non habe docet alios indoctus,σ,quod dementis est,uerba sine re profundit. Quam seueram debeat habere disciplinamquam sancta,quam uiristem,quam Viduam,non est bis distulandi locus. Hoc ad rem pertinet,qMo sit ingenio, quatinatuura praeditus. Num quemadmodum poetae, bc mea

sententia quodammodo nasicuntur oratores. Nec enim poetae,ii naturae parentis igniculi desint,al tu er ardua excogitare,delecta uexb ru bubere, numeros aptare queunxnec oratores aduersante Genio mira quaedam inuenire,proprie, copiost,

uenuste oride disserere posset. Est in oratione,

472쪽

cui In verse,nume et obscura modulatis,quateretes errotundae sientiunt aures. Quaedam uisba sic amica sunt,σpene gema a, ut inter se cocordia summa copulentur. Quaedam ut ita dica inimica atque distonu:quaesi coniunxeris,pem tuo rixabuntur,b alere ferient illam sentiendi facultate. Mis huc de re iudicabit s Auris. An osmnis Haudquaquam uero. Maeficier quae nou Senβη ille cui omnia,adiuuatur arte Cr exercia tutione.Fateor,alioquin ista non traderEbed nili uis illa naturalis,acuta, sagax,acris, habili s sit, nisi foliorum di irrentias et modorum lonte sua dijudice nisi in ambitu, er partibus illius, temperata,curta,redundati in uerbis aut singulis aut compositis lania, er mollia,dura sentiat: ars Cr ιιμε es duae maximae,no licient ut instructa uenustas fit oratio.Noui plurimos studio et amore literarum eximio, qui cognitis atq; perlectis rhetoricae praecepti summa cum diligentia mutita scripserat,nec secus ac poetae solent,in eollocandu dictionciet quaerenda xenustate diu multum, laborarunt: sedemin conatus infoelices luerunt,ee male propitiae Muse. Non suberat uera uis et inadoles, non fuetat ista uena uis natiua foecundiata necfensium natura duriorem mouebat astera sonorum concursio. Itas succumbebat ars Cr animus lente confisio naturae, nec ullum percipi

473쪽

bat Agnum suo labore fructum. sic erat,ut colina di peritus agricola, ut sterile solum omni arte et industria subigit,eos conjcit feme. hinc forte nascetur aliquid, quod tande metuised rarx σgraciles aristae fallunt hominem boums adores. Noomnis fert omnia tellus,inquit Poeta Nec ars sola. potest,quod ipsa cocurrente natura. Quid quod sub uno eodems praeceptore uideas pueros eadein*rmari disiciplina, er intendi pari diligentis, qui tamen in oratione exaedificanti no fiunt inter se pares Quid est cause Quies Illorum paria nosunt ingenia Quum sit una rhetorica, totide stresunt genera dicendi,quot oratores: nec unquam. duo per omnia consimiles reperti.Hanc 'mara varietatem non aliter in ordine,quam in homina ore naturu'st ins)ds quis alio quam quo na tus est tendi Gigantum more naturae deos repugnabit,ersius stultitiae tandem preciam stret. Labor improbM res arduas expugnat, sed μndirus euellere natura fundamenta nonpotest. Verum est illud Horatianum:

Naturam expellas iurea, tamen μ' recurret. sint igitur elaquees magistro celeres animi motus, er insitu prudentia Infit ubertas,Cr quaedam mustica uis ingenJ:et innatus uenustam amor alli, ciat animum eius ad uerboru siuauitate.numerosa constructionis ordinem persequatur. sic expetat Ee a ornanda

474쪽

ornandie dictionis artem, ut tamen d naturali eri Ruborum fluxu longe ne recedat. Nam tanto doterior eri quanto longius a natura ducetκr or uo.No excidit mih quod alitore Quintillano diaxeram,elocutionem omnem arte consistere.Natira sine arte in inueniendo er collocando multum sane potest,in eloquedo nihil omnino sed ars sine natura in his omnibus debilis est. Cui natura moudulationis huius indidit amore, Aersatim sit inoptimis tum proprietatis, tu collocationis autoribus: teneat quae de singulis uerbis,de cρmpositis,decoagmentatione, de cocinnitate,de numero, de compositione Cicero praecepit: horu omniu uim ratis es, notas habeat:ne quid ignoret, quod Qui tilianus de natura uerborum simplicium,de ornatu,decopositione scripsit. Ab hu enim duobus uiaris pene res omnis est absoluta,ut hic Graecis a toribus nihil egemus. Nec opim erat bis praeceraptionibus nostris, illi agere pingui Minerua, errem obscuram exemplis illustrare uoluissemus Et quoniam a res hic plurimu posunt,erudierit fensum primum in carminibus poetam, Terentij σVirgilij maxime:altero nemo Latinorum purior venustiors,altero nemo compositior. deinde in oratione non minu propria Cr latina, quam i

structu atque modulata, italis est caesaris atq; cicemim. Est vi caesare summa proprietas, opo illo

475쪽

tenuis qui desed perquam suauis:in cicerone ; caproprietate omne eloquendi Pisus,omni s figura dicendi.Ηos quatuor i non ad omne er inuentionem et elocutioncitamen ad id quod uolumus, satis 4be ducimus. Quanqua non repudiandus est educato qui uarius modo sanus, dapes appo. nit non tamen maiorem quaerimus uerborum puritatem,nes flagitamus delectum exquisitiorem, neq; extructiorem petimus collocationem. Horuscripta cantitauerit magister,er crebra pronunciatione quodammodo limaueritfuas avreis. Haec proponat puerin ediscenda,haec clara uoce ac uiri

si praelega interpretetur, quid uirtutis habeant sedulo demonstret.QAod si facere no post eum satis idoneum non habeboinec diu uirtus aut uitiulatebit. Animaduertentem disticiis non est iudicari res modo propius inlicitur qui ualeat ingenio progor,qui phrasin redoleat elegante, qui fera monem habeat purum,dilositum, er ornat m, qui uitet illud opimum et adipula dictionis genus, in quo ridentur Asiani: qui nec haesita turpiter,

nec intersistat, nec languesca nec mutila iactet, nec coci e,improprie,barbare loquatur. Est una desiummis eius uirtutibus emo expeditus, nuastus,et incorruptus. a'Dς cadit inaurem pueri,

sensum s dulci uoluptate demulcet.Hinc sit,ut nomodo libentias audiat eloquentem, sedetii uis' Ee s castiget

476쪽

rali et ex informet dures,lit horridam er incur tum perstrae linguam postea non posset. Nolo hominem dissolutum,qui subinde pueritiae uerba fiscies,propria impropria,pura impura,utina gasicagrandiu parua,composita incomposita comisceat. lo uirum qui excitet animum, a rati ne moderetur ut quae cogitauerit,uerbis lecti ersubita facultate digestis exprimat. Animi celeriatas admirabiliues curam adhibebit de diligentia, in multust munera partietur,σ optima inuento et,er inuenta dili one et eodem prope tempore collocata uestiet honore uerhorum. Volo qui rus tionem mentis urgeat:cui sit studium er eximi ardor literarum:qui artium liberalium maiestate. verit non omnia ad quaestum et duaritis,inore multorum sed ad bene dicendi laudem,et ad uerae

gloriae fructum referat.quipertulerit illum sortis bendi laborem:quem fi non hauserit pueritiae Iormatoriqui descriptis alienis rectum iudiciu streipQrsis omnium de uersu uere iudicare potests Poeta. Quis durem de oratione Orator. Quis est aut orato aut poeta,aut altem finitimus illis iramina permulta diligenter codidi multus iis stolas er orationes arte conficit. Exercitatus ille

praeceptor, ersnsi miniae rudis, facili negocio scripta distentis emendabit, improba O octo sexpinget,proba et Prauidponet,pro in uauibus

dulcia.

477쪽

duis,pro fortuitis lassa,pro tantus composita prompte fuggeret. Si quid alumnua inemendatu

aut durum locutus erit,expedite corriget, et mos

liet immutato genere loquendi: cuius limam foliis cite metuens discipulus,uigilabit,er intendet aniinu, e quid proferat nimis squalidum er impolitum. qui haud dubie siecurus est,si artificem imo peritu criptri aequaret,aut uinceret.Meus hic dissciplinae princeps paucased praeclara dicat. Conrmoretur in locis discilioribus: ne quantum,sed quam bene sera curet. Commissa auditoris fidei, repetat asidue: materia scribendi sententiosam, rectos quasi fio ductum,et primis adumbratam lineis proponat, proposita diestatuto exigat,necessatores esciantur, quorum periculo inutiles transimittuntur horae. Omnia uitia ne uellice sed tantum notabilia:quoniam scriptor tam saepe rea prehensius,animum despondet,et infaustu execratur laborem. Ista nequaquascribo prouoribus

artium humanarum,quos docere lum,non doceri

par est sed prouectis ultra prima rudimenta, qui uel Romanae linguae magistras doctoribus opearum dare,uel alios eundem linguam Da

cere volunt.. , FINIS.