Nicolai Vernulaei Apologia pro augustissima, serenissima, et potentissima gente austriaca, in qua illius magnitudo, imperium, virtus aduersus eius tempore aemulos asseritur

101쪽

Metis alijsque pace , Clarissimiam Christisini Daniae Regislibani, vitam ex Elisabetha Amistriaca soruae nuptum eidem mitiae colloca uit Obijt tantia, Franciscus S rtia anno .. D. XXXV, Octob die XXIV. tam unx: , ex Christierna, qua virutam pubuenit, liberos Principatum dijt,doad posteros suos transmisit. Fuerunt hi Philis LIL Philippus III de hodie Philippus IV. Austriaci, Catholici Principes, qui, quia Imperisobninua Insubria est, & eius, ut pellant, diistate librum,

singuli authorepatrono Imperatore possessio, nem adierunt, I lanna acceperunt, Satam mentum disciunt,&etiamnum dicunt.

Deriminei s Principum M'corum in Indiνα SV rest vo de Prouinciis, quas Huic es Ausulaei in Indijs possidant, sicamus. iis verbeaeonines aucturis Cistellanici

corum

102쪽

GκNetis avsNGAc n. scorum Familia Hispanias omnes, atque adeo Irusifani in s i mn in iam hi insitatis ι legistinae messi is Iure sibi vendicauit, du-Wit ---γ-- ptinue ad lamjam Occiduos Indos nauig uiis Christophorus Soliis diu friit, natione agmisi Cio elisiuingeniis animi vir, singulari industria, rein Misae inprimis peritus. Hic cum nam ictimaquei iri, qui ua Asmae commercij. ς-us, ventoriam violantia ast notas terrasos -- - , reuertari in Lustamini hospitiora pisset, ab eoque consectas de tota istina . ut one tabula surcepisset, ut eratin Astr in mead Volsina versatissimus, non dabit uit in vita noxiorbis terminos ad Occidem: in gna ruinadio possctent. Id Ioanni Luseanorum Regi Vimum, uinde immico Angliae' i eius nominis Septimo, ac tum Galliae Regi com-

sminicauit. Quia somnia adim evide turbe. Castella: S: Aragoniae Regem se contulit, ab et

103쪽

96 A 'ticum egressus, praeteritisque Canariis Insulis,& superatis vasti pelagi fluctibus non paucas demum Insulas in ea Regione, quae Florida deinceps dicta est, inuenit. Earum explorata conditionein diuitijs incolisque ad ciuilem vitae rationem compositis, Arcem ibidem construxit praesidioque muniuit invii, niam iter denuo conuertit Admoniti de successu Reges classe paulo post instructiore Co lumbum remittunt, qui plures Insulas alias; in his Hispaniolam di Cubam spatij prae caeteris

latiores,d magnam continentis illius partem explorauit , quod a freto Magellanico a Do-iadoris Promontorium est. Nihil illum s cios eius in eo tractu latuit. Sed ipse quatuo,

decim annis post immortali gloria dignissimus obijt, cuius exemplo excitati aliivarias Insulas

&littora ad occasum aperuerunt. In horum, numero Americus Vespucius Florentinus Bra- .siliam uniuersam auspicijs Emanuelis Lusitani

ir j explorauit. Vascus deinde Nonnius Balboa

pacium. Isthmum a portu Nominis Dei ad Panamam, are, se mare Antarcticum primus inuenit, magno

T. ' sane Hispanica gentis fructu gloriaque Pluse inhanc rem incubuerunt, quos consulto prae-

104쪽

tote, anno vero M. D. XIX. Ferdinandus diri Conesim pes mulios labores mem exi

cam & Pontonhauiam miraculoso ce I lamine, in quo D Iacobus inter praeliantes vitus, c-

cupauit, ac plumulae loca RQ siae Meseeta Secutus est Ferdinandus Magellanus,qui quae P 'HAE tendi insulis Molucis vela dedit,concessasti a Carolo V. potestate. Hic repertis primum riis Insulis ad quinquaginta duos ultra AEqui- noctialem gradus progressus, ingens fretitia es,eo 1 lasellanicum dictum , audacterisOI- . . talium primus pertransuit Multae in eos in Insulae sunt. Inde ad Equinoctialem reuertens ad vastissimum peruenit Oceanum, a quo

non procul Molucas Insulas esse sibi persuade hau Sed ad alias Insulas appulit, in quibus

cuni milla annona esset, millioth mines. eas Infortunatas appellauit Adaliam tandem,qim Zebula dicitur, peruenit, cuius Regem Christianis dinomentis imbuit, &in Mantanam descendit, ubi commissa pugna in iiiudias adductus occubint hec Molucvidit Ioannes Serra Magellani socer superatis innumeris periculis demum anno M. D. XXI.

M Inullam Tydoram Eudolucis unam sub

105쪽

M.tος AEquinoctiali sitam appulit. 4 eius Rege . et ' humaniter exceptus sisti Ita tandem repertinsunt Molucae, quarum praecipuae sunt quis que, Tydora, Terrenatum, Matira, Machia, Bachia, ab Hispania centum quinquaginta gradibus distantes Ioannes Sebastianus Ca- nostis naui via, quae Victoria dicebatur, ad Orientem tendens cum uniuersum paen o bem circum nauigauisset, in Hispaniamredijt. Sed nolo illa singulas in nouumoriam M': ditionesnferre. Careerum, ut de Iure noui duis occus ini. constet, ubi primum Columbus ex pricue nauigatione in Hispaniam redijt, Ferdinandus Rex Alexandro Sextopontifici perLegatum . posuit, se iam pridem statuisse, Insulas aliquot&Continentis Regiones procul iussitas dicognitas,in rante a quoquam repertas inue

st Mehi ' pia intime tum inces ad Christi

cultum adducere Hanc ob causa cuniciasse, peritis nautis, militibusque veteranis instrincta Columbum non sine maxinus dissi. cultatibus, periculis,4 expensis per maria misisse, quae nimquam quisivam navigasset. Il- tum in Oceano insulas aliquot a nostris num

106쪽

GENTis. Avs TRIA CAE. 99oam visas. ωContinentis Prouincias inue- quas pacis amantes quaedam Gentes in- olerent, eas corpore toto nudas incedere, ne-iue Carnibus vesci, credere unum Deum, at-Iue eum coelo contineri. Qilae res spem face- et eos homines a recipiendis nostris moribus

Se institutis non alienos fore, ac facile apud eos si instituerentur, Claristi nomen Catholicamque Religionem introductum iri Eas porro Insulas terrasque auro, argento desaromatibus abundare, ac multis etiam alijs varij generis rebus pretiosissam, excellere. Velle igitur eas sibi per suos subigi, imperioque suo, in eas Christianam fidem inuetiurus, adijci. Ita refert Ioannes Metellus in Epistola ad An. tonium Augustinum Pontifex,ut idem commemorat laudatis Regis Consilijs, ipsum ad ea exequenda per Baptismi sacra Christique viscera cohortatus, quo expeditionem ardentiori animo susciperet, susceptamque non intermitteret, eidem Regi, posteris Castellae LegionisqueRegibus ex Apostolica illa summa authotitate, Cardinalibus uniuersis ultro, recognita, uno ore approbantibus, in perpetuum planeque concessit, donauit,vi attribuit, Om-

107쪽

Continentis regiones inuentas,in quae inue' nirentur , Indiam vel quamcunque partem versus. Ita quidem ducta, ut ea centum milliaribus distaret a duarum Insularum qualibet Occidentem Meridiemque versus ab ea nempe Insula, quae vulgo Hispanis Axores a Falconibus dicitur,vi ab altera, quam nunc illi Viride Caput antiqui autem Hesperides appellant.

Quarum omnium Insularum&Continentis Prouinciarum quaesitarum Wquaerendarum idem Pontifex eundem Regem, perpetuos eius successores, veros legitimosque Dominos

cum libera omnimodaque in ijsdem potestate constituit. Si tamen utiquam Christianorum Principum Regumque aliquam ex ijs Insulis

Continentisque regionibus ante Christi natalem anni millesimi quadringentesimi nona gesimi tertij, a quo tempore donationis huius res initium primum habent, possedisset, sal ua ei sua esset omnis auctoritas, nec ullum ei, ab hac

108쪽

GgNris invs TRIA GAE. Io Iab hac donatione damnum aut praeiudicium oriretur. Quo vero firmius et Regi posterisque donatae hae Insulti Prouinciaeqtie censeantur, sanxit Pontifex, ne quis absque eius Regis successorumve permissu ad eas, ducta, quae dicta est, linea, comprehensas, quicunque is tandem vel Rex vel Princeps, aliusve foret, negotiationis mercimoniorum aliave ex causa nauiget. Qui fecerit, ei tum primum

aqua dc igni sit interdictum, graui nimirum excommunicationis , quam appellant, fui mine feriatur. Ne aliquo, inquit Pontifex, n

quam tempore, ὀ Rex, periculis, laboribus

tui terreantur,pros certo habeantDeum Optiae fax imorum princi apromoturum. Ab eo manant imperia, is antones tuas reget opta

tum, rerum successum breui isdincredibilem populi Christiani gloriam largietur. Datae huius Pontificiae donationis litterae solemnes V. Non. Maias annoChristianae salutisM.CCCC. XCIII. Inde factum est,ut Hispani testentur v- niuersis se has Insulas &C5tinentis Prouincias ex Pontificis Maximi authoritate cohortatione, ac iussu petijsse bello, tum eas quaerere, de

ad Christianam Religionem earum populos,id. iij quod

109쪽

quod Pontifex ijs praeceperat,conuertere, hCc-.que Iure quaesitas tanquam proprias administrare, tueri, retinere, conseruareque posse. Et sane nulla unquam bella, quae vel fama vel Scriptorum monumentis percepimus, sanctiore instituto suscepta videntur, quam quae

ab Hispanis Lusitanisque in nouo isto orbe Indijssunt gesta Si quidem unum illis propositum fuit Christi gloriam eiusque Numen

ac nomen ijs in locis illustrare dc ad barbaras istas Nationes Idolorum Daemonumque cutitibus infames extendere, proserre, propagare. Fuerunt equidem qui num Iure Gentes illae commoueri bello possent, dubitauere , sed multi optimi grauissimique viri maximas ob causas eorum opinioni restiterunt, ac exemplis docuerunt,tam barbaras ferasque Gentes nulla humanitatis ratione ad verum Deum cognoscendum perduci posse, nisi primum expugnarentur,ic armis, sub imperium ditionemque

Principis Christiani subijcerentur. Neque dubium est inquit Ioannes Metellus, quin Gentes illa Deum assiciant maximisin horrendis iniurijs contumelijsque, quas Christiani minime ferre debent, cum ipsos omnibus in locis

110쪽

apud omnes omnis generis homines Dei gloriam semper in oculis&habere necesse sit, dc ipsum Deum coram palamque confiteri. Negare quippe Deum videntur, qui sese ijs,

cum possint, non opponunt, qui illum tam crudeliter impetunt ac conuitijs dilacerant. Et, si ab amico auertere iniuriam amicus debet, quanto magis Christiani laborare tenentur, ut a Christo contumeliam propulsent,in illatae ipsi iniuriae vindices existanc Itaque Hispani Lusitanique totis ijs Prouincijs, in quibus tro phaea fixerunt, nihil antiquius sibi duxerunt, quam ut Deo Duce Christianam Religionem in iis muliosio sanguine sancitam fundarent. Franciscus aVictoriaTheologus plane eximius, Salmanticensis Academiae praeclarissimum aliquando decus Relectione quinta, Sectione tertia asserit, quod et si Pontifex ciuile Dominium in orbem uniuersum non teneat, potestatem tamen habeat in temporalibus in ordiis ne ad spiritualia, cum ad eum spectet, ut in totum orbem Euangeli doctrina propagetur, potissimum curare. Proinde cum rebus spiritualibus ita expediret, potuiste illum solis Hispanis Christianae Religionis propagationem