Duo Gallicarum rerum scriptores nobilissimi, Frossardus In breuem historiarum memorabilium epitomen contractus Philippus Cominaeus De reb. gestis a Ludouico 11., & Carolo 8., Francorum regibus. Ambo à Ioan. Sleidano è Gallico in Latinum sermonem conu

111쪽

ros FR OS SARDI quodam Ilione Britannico, qui post necem sui parentis Wallorum principis, iam inde

a puero Lait. educatus apud regem Phili pumiIoannem de Carolum. Grandior iste dictus, & vindictae ardens . nullam praetermifit occasionem tuibandi A nglos: & in omni re militari ita sedabat vi plurimi fieret a Gallo. in agro Burdegalensi quosdam tib -

.sidione premens.eo redegit, ut inedia com

pulsi ad nihil aliud quam deditionem s etendam spectarent. Ibi tum in ipsius familiaritatem , quidam nobilitaris se titulo ve- , ditans. insinuauit: a quo tandem, nihil taleratus certo die, cum semotus a suis , ociosa spectaretarcem, & capillum pecteret, crudeli ter coiifossus est. 'Reliqui duces, quan-

, quam indignissima strenui viri morte plu

rimum perturbarentute urgebant tame Ob

sidionem. Sed Anglis, magno numero per mareaduentantibu ,necede fuit Gallos , α his coniunctos Brirones , insecta re , castra mouere Per hane Uccasionem Angli, in ditione Burdegalensi multa recuperarunt I ter caetera, cinxerant Briton iae quodda oppidum sanctum Malonem vocant ptunc in Gallotum potestatem ; redactum. 'Subinde oppugnatum est, & acriter quidem. Seda Galliae rege,tunc apud Rotomaguicom m Iante.

112쪽

rante,missus exercitus, hoste ab incepta ratione Minsultandiardore reuocauit. Cuniculis igitur actis,urgere cceptum: Quod sebi pellentiscerent oppidani, tempus oppo tunum adepti,nocte quada, magno silentios paru vigilantibus qui in excubiis erat) vrbem egressi, pet Regerut cuniculos, ita quide, ut qui in opere desudabant,cocussa mole succumberent. Turbatis ad eu modii con siliis. Angi is visim fuit e re sua fututu maxi-mε si patita repeterent. Anglici regis patrui duo,rebus istis omnibus praeerant. Pampe-Iunam cingebat lo innis regis Hispani fili uas infante vocat & Hispaniarii Conestabitur. Anglorum auxilio fretus atq; subnixus N

uartius, actites sese defendere;collaturus e

iam signa cum hoste: sed reuocato, certis de caussis, a patre filio,solutus est exercitus. re trocedente Hispanu, permasti Nauarresibus Anglirer secuti sunt, exustis atq; direptis aliquot finitimis oppidulis. Ea re vehementer offensus Hispanus collectis circiterquadra-finta millibus, Tudellam, ubi tu Nauanius ybemabat; oppugnate statutu habuit. Sed .

intercessione bonoru horum inuentae sunt:

rationes pacis, puta, ut Hispani filius uxorε duceret Nauarrae regis filiam, & ut Carolidi

113쪽

S SARDI

'uidem istum, Gallas, ut ante diximus , in quot annos apud se detinuit. Sed cum de co-τubiis ageretur, Henrici regis precibus incitatus Gallus, parenti illum honeste rei m- sit. Ab istarum rerum tractatione, vitam finiit Hispanus. cui successit Ioanes, omnium ordinum voluntate &consensu. Negotium 'hoc ita fuisse trans actum , implacatissime ferebant Dux a Lenclastre, & huius frater germanus, qui uxores duxerant tyranni exulantis,& ab Henrico necati,filias. Dolebat illis noui regis coronatio. Quinetiam Lusitaniae rex &ipse molestissime tulit, regni succinionem ad huc deuolutam: ut plenius deinceps cognoscetur.

Galliae rex, insigni prudentia es rerum v-su praeditus, ut commodius bellum Anglia cum sustineret: in Scotiam ablegauit quendam e suis, qui Scotum in ossicio retineret. Hic.ut in Flandriae portum quendam appulit, inde prosequuturus inceptum iter: adductus est ad loci principem. Vbicu minus prudenter quaedam loqueretur , conuiciis& iurgio acri fuit exceptus tam a Comite, quam Britoniae Duce . in huius generis homines transferente omnium perturbationum caussas. Alii praeterea quidam iniecerunt illi metum,si mari se committeret, suturum

114쪽

msTORIAE LIB. II. meturum ut ex insidiis interciperetur ab Anglis. Mutato igitur consilio, rebus infectis, in Galliain rediit.& re omni explicata, Gallus missis literis aliquanto vehementiorib. Flandrum hortari & comonefacere, si coa- . sultum sibi vellet, Britonem hostem fuit, ut ne foueret. Habita consultatione, nemo fuit omnium qui non suaderet, omnibus modis iuuandum esse fugitiuum & exulante principem, iactantibus plerisq;, Flandriana posse Galli vires atq; potentiam, si bellum suncipiatur, propulsare. sed Brito sua tandem sponte in Angliam se contulit, animis atq; studiis suoru iam aliquanto magis in se propitiis quam ante.

Commemoratum est supra, Cardinales, a morte Grego iii Pontificis,ut Pop. Roma, num in multuantem placarent, vi metuque

cop ulsos,elegi si e Vrbanum sextum. Porro, cum iste propter fastum & animi impotentiam fere displiceret omnibus: Cardinales

magno consensu elegerunt Robertum, Episcopum Cameracensem , vocatum postea Clementem. Erat id temporis in finibus Romanorum Robertus quidam Budeus, genere nobilis,natione Brito , vir strenuus,&cum eo ciirciter duo Britonum millia. Solicitauit hunc Clemens ut suas partes defen-

115쪽

dendas susciperet. Id eum minimὶ recusa

ret iste,in arcem tacite cum suis intromissus est,e qua Romanis negotium face steret. Et hi quidem Germanum militem atque ita licum, pro suarum rerum tuitione collectu, subinde in Britones immiserunt:qui crebria, di sine intermissione repetitis oppugnationibus vexati, arcis deditionem facere coacti. sun*Ialuis capitibus &vita.. Robertus qui his rebus minime in te fuit sed foris, non procul ab urbe, castra metatus erat, accepto nuncio factae deditionis, ubi cognouisset per exploratores, quo tempore Romani in arcem consultandi gratia conuenirent, sub noctem, vias secretiores. iis gressus,urbemq; petens, tCpore Omnium maxime opportuno , cum e senatu progredierentur,inuasit inermes, niliatque tale sir- spicantes. Ibi tum erat videre potentium viarorum atque ciuium vastam stragem. QAo- , facinore edito, per otium ipse deinde suasi copias reduxit: Rex Gallus, ut cognouit de altero Pbntia ficσcreat collectis aliquot ordinibu&, Acin -- ter li os potissimum Theologico , percuctari in hac diueritate. uter agnosci deberet. . Variaband ut fieri soles,sententiae: Proceres.

ccclinastici, regisque faties, & bona Theologorum

116쪽

s Is T ORIAE LIB. II. II 3 logorum pars, Clementem approbandum

existimare. Placuitregi eensura: Quae per omne regnum illico denunciata suit, ut cerrum , quod sequerentur omnes, exstaret. Idem sentiebant Hispaniae rex , Sabaudiae Comes, Dux Mediolani, & Regina Neapo-

.litana Carolus Bohemiae Romanorum Imperator,omnia dissimulare, quanquam Imperii pars masna sequerentur urbani partes. Scotus etiam ad Clementem inclinare.

Ludovicus Flandriae Comes, vim & iniuriam Vrbano fieri dictitabat. Hannonienses, nec huic nec illise dare. Clemena,vi cau iam suam firmaret, Cardinalem Pictavien sem misit in Galliam.& huic vicina loca,explicantem quemadmodum Vrbanus, vi remeta inuitis Cardinalibuesuisset pene e tortus. Facile persuasit in Gallia, nimirum aute iudicata caussa. Hannon ius & Ιuetabaniatus,in illo quidem humaniter tractando ni- hil praetermiserunt: sed praeterea nihil obtineri potuit. Flander multo ante nunclauerat. se non expetere ipsius colloquium, babere se Urbanum ut summum dominici gregis pastorem et ab eo se nunquam recessurum. Auenionem praeterea mist Clemens,qui curiam & reliqua omnia adornarent. Oub id temporis, Regina Neapoli M

117쪽

na, de maximis rebus tranactura, venit ad Pontificem. Caeterum res ita habet. Ludovicus a Sicilia, Dux Apuliae & Cal, bria in extrema valetudine constitutus, si- Iiam hanc suam, ad se deductam, sic allocu tus est: Tu quidem,silia mea charissima, bar- reditatem nunc adibis longe forentissimam, adeo ut existimem sutuxos principes viros non paucos, qui te propter luculentam istam & splendidam successionem,uxo rem ambiant. Consilium igitur meum secuta, nubas potenti & opulento, qui te tuaque commode queat tueri. Et, si contingat te nullam suscipere prolem, transferre de bes omne patrimonium tibi relictum, ad Pontifidis arbitrium, qui quidem tum prae'

erit. Hoc nimirum parens meus Robertus,

aeger decumbens mihi iniunxit. Ego itaque ut ab imposito munere bleuer, tibi vicis sim illud praecipio. In hanc sententiam Ne a lac alia disputanti patri , filia , in conspectu multorum , sancte promisit se non defuturam hic ossicio suo. P0sr mortem patris ilia nil sit Andreae ab Hiangaria, fratri Hungariae regis Ludovici. sterile suit illi, ςonnubi Rin hoc, ipso indiuina adhuc adole scente e vivismigh te. Nup f. deinde Ca,

118쪽

N ISTORI AE LIB. II. sustulit. Hungarorum rex Carolo bellum mouit, adempta illi vi armorum Apulia &Calabria, capto etiam inter pugnandum ipso & in Hungariam abducto: ubi de e vita discessit. Ab hoc nupsit Maioricae regi mis sis in Galliam legatis ad Ludovicuret a Nauarra, cuius ante facta mentio) quem filiae suae maritum expetebat. Et is quidem huius rei gratia iter ingressus, vitam finiit.

Maiorica: rex, haereditatem paternam recuperaturus, occupatam ab Arragonio, acre

bellum parabat. Discedentem maritum v Tor retinete cupiens, & ab expeditine dehortans , quod satis amplum & florens haberet regnum ad omnem etiam luxum, e

orare non potuit. itaque permittens illi suos affectus , abeuntem hortari , ut pud Carolum Galliarum regem prudentissimum, re omni exposea, & commemoratis iniuriis, rationes suas ex illius consilio temperaret. Verum ipse nescio quod maius praesidium aliunde sperans, opem implor tiit ab Angli filio .fid m& studiu pollicente. Dum hic militiae esset, uxor misso legato, Gallum obsecrare, ut sibi in eligendo genero. prudenti quidem illo, & illustri orto familia pro summa humanitate sua prospiaceret et ut ne tam opulentae ditiones tan

119쪽

II 6

dem in alienas manus dilaberentur. Gallusae quissimis precibus inductus , misit cognatum quendam suum cui & desponsa fuit reginae filia. In expeditione suscepta, Mai

ricae princeps , ut ante narratum est, diem

suum obiit. Uxor itaq; quarto nupsit. Ea reperturbatus Hungariae regis nepos , nomia ne Carolus bellum tutulit nouo regi, & pugnata quadam arce maritima, deditione fassii, cepit utrunque coniugem, filiam insuper & huius maritum. quos non ita multo post mori contigit.Rex una cum uxore Iiberatus,ea conditione ut Apulia Calabriam cederent. QIae cum teneret, firmatis viriabus,dc initis undequaq; foederibus,inhiabat etiam regno Neapolitano , Siciliae &:Pr uincist. Regina i*itur metuens, adeoque fuisturum videns ut a morte sua, Carolus in ista omnia totis viribus irrueret: apud Pontificem re omni exposita, rosare illum dc testari, ut sui patrocinium hic susciperet. Itaque Siciliam.Neapolim, Calabriam, Apuliam & Prouinciam, facta libera & spont nea donatione in Pontificem contulit: vitipse cui vellet,ea omnia deinceps largiretur. Pontifex donationem acceptam & gratam habuit , perscriptis &rit E super ea re perfectis literis.Pontifex non multo post,ut Auenionem

120쪽

nionem venit, ditiones istas omnes contulit in Ducem Andegauiae, qui Tolosa illue

venerat salutandi Pontificis caussa Donationem Z iste ratam habuit, pro se suisque haeredibus. Brugenses magnis operis&siimptibus Occasio conabantur ad se deducere a Gandaue si bus belli Aa

Lysiam flumen. In eam rem alebant quin- drio. gentos circiter fossores. Certiores autem tacti Gandauenses tumultuari & impatienter ferre : quod magnum inde videre ni de- 4. trimentum ad se redundare. Erat tum Gandaui quida mire factiosius & popularis. lo

annem Leonem vocabant qui studium &cogitationem omne huc conserebat. vi p pulsi aduersus principem suum inflammaret. Is rogatus a vulgo,& cosuit iis quid facto opus esset: oratione Sc vultu composito respondit . coeptum hoc a Brugentibus mini-mξ tolerandum : scd veterem quendam πο- rem ei uitatis laudatissimum quidem trum. sed abolitum, esse renovandum puta, ut qui libertatis veteris essent cupidi, pileo eandido insignirentur. Etenim habere Gandauos plurima & eximia prae caeteris priuilegia , paulatim antiquari illa desiipprimi, magno ciuium malo&iniuria r futurum adeo ut ii coaniueatur, nulla tandem supersint. O lina