Duo Gallicarum rerum scriptores nobilissimi, Frossardus In breuem historiarum memorabilium epitomen contractus Philippus Cominaeus De reb. gestis a Ludouico 11., & Carolo 8., Francorum regibus. Ambo à Ioan. Sleidano è Gallico in Latinum sermonem conu

121쪽

FROS SARDI ita floruisse ciuitatem ut plerique potentes etiam viri, bene secum & feliciter actum

putarent, si ius reliquorum ciuium aut gratia, aut largitionibus,aut merito suo impetrassent. Nunc eo deuenisse rem, ut nullo beneficio vel commodo propositoinem Oomnium magnopere in communem societate, Itunam q; ciuium recipi velit. Eiusino disermone complurium animos erexit: M

pessimum quemque facile i lii fuit ad se pertrahere, ferebant singuli pilea candida, cicerto die collecti, sumptis armis ibant op pressuri fossores. Et hi quidem intellector uncio super illorum aduentu, non persecto opere fugerunt. Exaggerabatodium praeterea quod ciuem quendam suum iussu principis captum, Gandauenses liberari vo iebat. Nam & in eo ius suuin violari clama-hant.Repetitum igitur νllum a pretiore missis legatis, cum non obtinerent: principem solicitarunt, ut vinculiseximeretur. QSod ille quidem non grauate facturum se promisit, adiiciens praeterea, nihil se comminsurum quod ipsorum libertate aliquo modo labefactare posset: adhaec denunciaturum

se Brugensibus, ut cceptum opus plane intermitterent, impletis etiam, quas incho ucran t, fossia. Interim rogare. ut morem il

122쪽

III s T OR I E LIB. II. o Ium gestandi pilea reiicerent, quod mate-xiam ea res prcberet factionum perpetuam. Id ad ciues reIatum vehementer eos alienaxe, praesertim exasiperante, faction is aucto- Te, Leone et qui futurum asseuerabat ut hoc more sublato, rursus in vetetem seruitutem adigerentur. Porro, etsi Flander obsecrare populum, ut pilea deponerent: misit tamen circiter ducentos, qui Gandauum prς ter exspectationem ingressi. Leonem & certos quosdam alios in custodiam abductos. populo subducerent. Verum istud adeo non potuit esse clam, si etiam Leoni suppeteret otium & conuocanili sc in hortandi sit oratione graui . ut, si quando alias, hoc potissim iam tempore,libertatis retinendae si

dio, fortiter pugnarent. Abductis igitur sui ordinis hominibus circiter quadringentis in forum praesecti manibus er pia Principis signa & drcerpta, pedibus protriuit, ipsumq; adeo praesectum interemit. Q sim hoc sue in uvanimum Principis perturbarit. quid ait net commemorare' oppidani Scciues, quibus honestior mens inerat, & intelligendi vis maior . prospicientes ad tristem exitum spectare omnia , consultatione facta. miserunt ad principem splendi' diores. aliquot, facti veniam deprecaturos.

123쪽

rho FROS SARDIFlander initio quidem durius illos Melire: sed tamen, ut ne malum hocim portune tractatum & incommode;longius serperet: culpam illis omnem, condonauit. . Dum hi, Reipublicae caussam agunta eo, praeter turbas aliud nihil expetens, ut certum sua fas ctionis numerum videret: produxit eos extra urbem.&com perit ad decem sere millia.. Ibi tum inconcionesaria multaq*e de asserenda libertate locutus, auctor illis fuit demoliendar cuiusdam arcis, nuper a Flandro, aedi sicata: propterea quod ex ea plurimum incommodis inserri posset ciuitati. Facile persuasum est seditiois turbae. Leuiter cererunt praesidio destitutam, spoliatamque in-ce nderunt, sim uiantianterim Leone diabre sibi factum& tanquam fortuito casu euenisser, quod studio di malevolentia perpetratum era interpretate. Nuncius ad Flandrum perlatus, ita illum turbauit ut legatos

populi , hoc etiam nomine veniam orantes.

non sustineret audire, grauibus adiectis interminationibus. Ingentem enim pecunia vim in eam i structuram impenderat, ut de contumelia nihildicam quae generosum animum vehementius multo stimulaut insulis , oppido Flandria , in coetu nobili um & equestris ordinis, grauiter questiis,

124쪽

HIs TORI IE LIB. II. I Q siperbi ssimorum ciuium intolerabili factu. α iniuria sibi facta, sic eos permovit ut studium & operam illi polliciti omnes in omnem euentum paratos se dicerent.Αb hoc

statim in prcsidiadi stributo milite.ceeptum. est bellum Auius quidem eaquam diximus,.

vera est origo. Exacerbato in Flandros animo principis Leo, maiorem nactus occasibnem, cum in concione, & aduerta partis serociam mentemque obsti natam e sset calumniatus,& eo nomine peropus esse diceret, vicinorum amicitiam ac foede conciliare : censuit capita suorum, ad duodecim circiter millia. Inter confoederatos erant ciues oppidi e iusdam : vocant Dammas) in eo, non citra veneni sispicionem, expirauit Leo repente.

Erant & l prenses r quod oppidum ingressi. permittente populo , nobiles aliquot ibi

stantes in ptiesidio, necarunt. Leone mortuo, Gandauenses,creatis nouis ducibus,a tuti a Brugensibus & multis praeterea sociis ciuitatibus , cum ad ingentem numerum erevissent: Temmondam,in qua tum Flander erat, diu frustra oppusparunt. Motis igitur castris, & eoniunctis armis eum reliqua exercitus parte . Audenardam acriter

obsidebant,strenuese defendentibus qui in

125쪽

tus erant. Sed cum nulla ratione commea

tus adferri posset obsellis , Flander prospicienssuturam ex penuria deditionem tacite optare pacis conditiones. Huc mire etiam inest nabat ipsius mater, Artesiae Domina, quae pridem missis ad Burgundum Flandri generum, amicissimis literis, obtestari ut in tractando pacis negotio diligentem operam nauaret. Huius rei caussa, Tornaes

quindecim diebus insumptis ferocientibus nonnihil Gandauensibus) tandem ita fuit transactum, ut Audenardae obsidio solueretur, ut Gandauenses arcem nuper destructam, ab euoluto anno restaurarent, ut princeps iniuriae praeteritae deposita memoria, Gandauumse commorandi caussa reci-leret.. Brito, ne Flandriae principi ullum odium1mportunitate aliqua sua concitaret, in An - gliam se contulit, ut supra diximus. Ibi acceptis ab omnibus sere suae ditionis ordini-hus, longe suauissimis literis, quae illum in Patriam reuocabant, ex Angli consilio reuertar, non citra militem anglicum, subsita dio datum. Flander Gandauum ubi venisset ex pacto, coram omni multitudine luculenta orati inesti in eos affectum declarans , ob ex

126쪽

HISTORIAE IIII. II. Ir3ω illorum ingratitudinem reprehendit, α simul benigni principis munere fungenta hortari eos ad concordiam & tranquillitatem in Republica deinceps retinendam. Ita

se comparaturum rationes suas omnes, ut

ne ullius turbae causam dedisse videri possiit. Orare se, quam possit vehementer, hoc si Ium, ut eorum qui candidis pileis insignirentur, factio aboleretur. Ad reliquam omnem concionem patienter auscultatum est : pileorum autem deponendorum facta mentione, vidisses mutari vultus & ora plurimorum. Flander, animis illorum per ectis, ut suspicari libet, ac discordiae semina longe lateque sparsa considerans , dimissa concione, Gandatio discessit. Gratissimum hoc erat spectaculii seditiosis: contra , ho- Destioribus dolere plurimum, simultate Sedissidium hoc intestinum indies magis atq; magis augeri. Postquam Gaudauorum urbem reliquiLset Flauder , quidam genere nobilis, vicisci cupiens necem praetoris cognati sui, nupera seditiosis oppressi, ut narratum est. indi- .cto Gandauensibus bello, per occasioncm inuasit mercatores aliquot, frumenti eo n- uehendi caussa scaldam nauigantes. Compreheasos mutilauit manibus , & simul

127쪽

exoculauit. Dicebant plerique omnes, amctore Flandro istud perpetratum. Factiosi velut aperta sibi senestra quiduis audendi, ad quinque circiter millia collecti, ceperunt Audenardam nullis munitam praesidiis, nihil enim metuebatur nuper urinata pace deiectis aliquot portis item turribus &muri parte, quae Gandausi respiciebat.xum Princeps, intolerabili superbia illorum velut expugnatus victusque, legatis in urbem ad populum missis, & ipsorum maleficia, &suam moderationem, ubi sermone ob oc

los posuisset, bellum eis & hostilia omnia

denunciauit. Interim ciues qui pacom expetebant, reliquis fuerundauctores, Madmitigandum Principis animum restituerent captum oppidum, & scelerum auctores ali- 'uot relegarentur. Lentuit ea res Flandrum Vtcumque. . Et, ut exemplum statueretur,I-

prensis oppidi plebeios aliquot, propter cocitatas seditiones,, ad sappliciu rapuit. Quo quidem nuncio accepto, qui Gandaui erant factiosi & scelerum duces , aduersia omnia metuere. Secuti deinde cuiusdam sui ordianis consilium, existimantis, libertatem p rari non posse nisi concussis magnatum αnobilium fortunis , quicquid circum erat munitionum & honeniorum aedium, demoliri

128쪽

HI sT O RI E ZIR. II. Ixs moliri & diripere, sipoliis inter se diuisitaN biles tam insigni iniuria affecti, &damno aucti, post querimonias, Principis sivi permissit, . bellum atrorintulere Gandauensibus. QAi, veriti ne Flandrea Gallo subsidium flagitaret,)missis in Galliam 'lςgatis,

obsecrare regem, ine contra ipsorum Rem-

sublicam arma sumeret.decertareset,&bebi ineommoda sustinere,nonaliqua pertin cia, sed amore vindicandae libertatis. Galliae rex propter Britonem, alioqui parum propitius Flandro, facile MIensit ,.erectis ill rum assimis. Qisin & clemens Ponti sex. ruem Flander missime voluit agnoscere,visebatur occasione, data non praetermisi rus, quin illi vicissim aegrε faceret. 93ritoni, suorum literis reuocat ut supra diximus, inque ditionemsuam reuerso, An . Ors, expromisso, cetium numerum copiarum subfidio misit. Isti vero tempestatum violentia compulsi, in Angliam redierunt. Brito interim, ignarus rerum omnium, α ratus morae caussas, denuo solicitauit opem Anglicam. Missus itaque fuit Edualdi regis natu minimus filius . & cum eo ad sex hominum millia. Facto itinere per bonam Galliae partem,xbi propius hostem Burgundis Ducem, regis fratrem deuentum esset:

129쪽

τας F R o S S A R D roptare quidem ille praelium, sed rex iustis &grauibus de caussis vetuit, existimans futurum ut ipsi inter se dissiparentur. Et,ut erat magna quadam ingςnii felicitate praeditus, quam potuit secrete cum Naniensibus iis Iocis florentissima ciuitate per literas egit, ossicii illos commonefaciens, & rogans ut ne hosti contra se opem ferrent illi peto suo in Galliam amore, fidem, studium & peram polliciti, animum regis omni dubitatione liberarunt, & , quo Acilius hostem repellerent, militem ad se mitti cupiebant, qui praesidio esset. Angli, tandem magnis itinerum dissicultatibus & molemiis , in

Britoniam aduenerunt. Narrat auctor, An

flos bunc obtinere morem, ut belli geren- ii caussa profecturi a xteros, rEgi suo fincte promittant: primum, tacita se habitu ros & quam maxime secreta consilia omnia, & initas belli suscepti rationes . Deinde,nullas se pacis conditionescum hoste firma turos, prae ter regis & procerum volun

talem.

Anglis per mediam, ut diximus, Galliam petentibus Britoniam , Carolus rex , marinium suae aetatis prudelissimus princeps, in aduersam incidit valetudinem. Supra commemoratum est, a quibusdam Nauar

130쪽

ΗIsTORIAE L IB. It ii Hi familiaribus praebitum illi fuisse veneanum, non quidem tunc regi. sed Normanniae principatum obtinentio Cuius quidem veneni tanta fuit vis, ut&capilli & ungues illi exciderent: de i pse adeo factus aridus,ut vix hominem repraesentaret. Missus autem a Caesare medicus quidam Germanus, veneni vim fregit, adeo quide ut & ungues αeapilli una cum valetudine paulatim redi rent. Distillabat ea pestis per brachium, eruptione facta. Discedens ab eo medicus, futurum dixit ut exarescente illa defluxione, non multo postviueret. Itaq; rex, animaduersa imbecillitate sua fratres germanoa, Burgundiae & Bertiae Duces . item Boetboni uin, accersitozita compellauit: Andegaviae Ducem, quod nimium videretur capi. dus&auarus, adesse noluit Sentio equi dem , germani optatissimi, rebus humanis me non posse diu superstitem esse. Carolum igitur filium vestrae fidei comitto. & sim ubCntestor, ut illi vestro consit io & prudentia, io rebus omnibus adesse velitis, quemadmodum patruos decet adesse de consulere nepoti, maximam quidem sustinenti sunctionem , sed in ea posito aetate, ut sibi prospicei e ipse non possit. A morte mea, id agi- et ut statim illi consecretur regnum. lnvos