Duo Gallicarum rerum scriptores nobilissimi, Frossardus In breuem historiarum memorabilium epitomen contractus Philippus Cominaeus De reb. gestis a Ludouico 11., & Carolo 8., Francorum regibus. Ambo à Ioan. Sleidano è Gallico in Latinum sermonem conu

151쪽

Huius iamimmitis & miserandi spectaculi auctor, in quodam deinde conflictu quales

erant plurimi) cum in Gandauorum sincia disset insidias, occubuit. Flanderi Doderatissime serens illius mortem, quo vix ullababuit cariorem, obsidionem soluit , vehementiori etiam ira in illos concepta. Sed i tercessione procerum Hannoniae Irabantiaeque. pax denuo coiit, popula id maxime petente. Caeterum Sylvanus&is , quem nuper crearant,Philippus, quod videret praesentem tranquillitatem sibi fore perniciosam, senatus enim auctoritatesiit actum

de pace subornatis sui ordinis facinorosis quibusdam, qui tumultuarentur, postridie

in concione,cum palam recitarentur firma tae pacis conditiones, impetu repentefacto, duos magni nominis senatores oppresserui, velut de Republ. pessime omnium meutos. Eo facto princeps adeo fuit exasperatus, ut nullam deinceps pacem cum ipsis videretur fiscepturus, nisi omni sceleratorum turbaraorsus extincta. Lutetiae sub hoe tempus orta seditione, eines nuper imperatam pecuniam di nouas exactiones omnino tolli volebat, quod immunitatem hane a Carolo Quinto obtinuis stur, & quod patris deinde rotantatem rea

152쪽

novus,dum resno consecraretur, cosirmaμset. paex cui iam ingratum erat dc insuaue inter inultates vivere, Meldam abiit, populus interim tumultuari, perfringere camceres , eripere captiuos, de regis ciliciarios . aliquot opprimere: Ad placandu tumultum a rege missus e familia, nobilis quidam val- depopularis, ita cum eis transegit,ut in singulas hebdomadas ad militem alc dum, urgente necessitate,dependerent decem francorum millia. Quin& Rotomasi nata seditio, Parisianae haud dissimilis, a rege ipso compressa fuit. Pleraeque ciuitates & Respublicae Ganda rum imitatae estigia quos egregiis laudibus efferre, viod libertatis suae acerrimi essent propugnatores rebellare magistratui. Vide quorsum recidera om nia potuissent, ni principum virtus interuenisset . Cantabrigiae Comes, de qua stupra, propter ventorum flatus minime secundos, in itinere cum haesitiet aliquandiu , fluctibus aduersis multum iactatus, Lisbonam, Lusitaniae urbem,tandem appulit, una cum milite. Commoratos ibi per menses aliquot Lusitanus in praesidia collocauit,addito ma dato. ne quid in hostem inscio se,iactitaret. Angli,cumque his Vascones. otio inassuetu

153쪽

quin exercendae militiae cupidi magis, cetito tempore,cum a Lusitano ut in lioste prouolarent, non impetrassent: ipsi adeo sua

sponte progressi , oppida quaedai Hispaniis expugnarunt , praesidiis ibi relictis. Nihil actum praeterea plurimis mensibus, quod

sit memorabile, quae res otium & tempus.

abunde suppeditavit Hispano comparandii se & municndi. E Gallia missae quoq; sunt, Hispano auxiliares copiae, quibus per Arragoniam facilis erat via, propter foedus, ratione connubii,ut supra diximus, inter ipsissreges firmatum. Anglus, in Germaniam missis ad Carolum Bohemiae regem legatis, uxorem sibi dari cupiebat illius sororem, per anni spatium & co amplius res agit ta, consecta est. tandem Galliae rex, ut colusium impedirer, Normannis negotium dedit,ut magna clante occupato mari, traiicientem nouam nuptam & omnem comitatu illius interciperent. Sed Brabantiae Dux facta comemoratione, quam no esset decorum aduersus imbellem foeminarum turba einsmodi aliquid moliri: partim aequitate rei., partim precib. ab incepto regem dimouit. Inter Galliae regem & populum Parisie-sem ita conuenera ut pecunia,quam in singulos

154쪽

gulos octo dies erant numeraturi. seruare- tur a ciuitatis quςstore,d nili in necessitate, ad alendum exercitum, non expenderetur

quicquam illius. Porro Gallus in Hispanias

militem emissurus, denunciare quaestori, ut in eum usum mitteret celena millia. ille ter- iuersarr, & excusare nescio quae. Dux Anesauorum .gratia multum vales apud populum , quo commodius institutam in Neapolim prosectionem perficeret, tacite id egit ut ne quicquam m i t etur ad regem&, quoniam penes ipsum erat rerum summa, inuenit rationes quibus id essecit, ut ea quam rex petiit,auri vis , citra d Eculiarem aliquam sibi dependeretur. Instructus igitur abunde rebus necessariis, & contractis circiter triginta hominum millibus , ut A uenionem appulit, ubi tum Clemens erat, nobilium ibi animos in se mire pro pcnsos. comperit. Retrina deinde prouincia, per Italiani accessit in Apuliam & Calabi iam: tu rum accepta possessione, idque maxima populi voluntate & studio. Neapolim conreu-

dit. Et hi quidem Caroli illius, de quos pra

mentio, mire erant studiosi. Carolus hic a morte Neapolitanae princi pys , quae pullum

reliquit a se procreatum hae; ede. usurpab re sibi ius de domiuium in has ditiones omnes.

155쪽

contendens, factam a Potifice donationem duabus potissimum de caussis inualidam es.se& inutile mi Primum, in manudelanetis regi nae non suisse,quae sua no essent , aliena-re. Quam illius opinionem Neapolitani de Siculi strenue tuebantur. Desiade, ut Traxime integrum illi fui stet & licitum .donare oima ia, tamen, q uod iis locis Vrbanum,nori Clementem, a quo facta deinde fuit don tio,Pontificem,agnoscerut,hoc ipse irritatrii esse. Caresus multo ante rebus necessariis muniuerat arcem alioqui inuictam, Leu fana dicunt arte non humana firmatam, α clinetam undique mari. & nisi arte sitnili, noca pugnabilem, ut sertur. In istam ad annosoliquot instructam se recepit ille cusociis, caetera securus , quod sciret Neapolitano: a se nunquam defecturos Calabriam aut de uictam, aut in deditionem acceptam, post

'num annum aut alterum facile se recuperaturum. Hostem, metu rebellionis, cosi magnum semper alere exercitum. id minime diuturnum illi fore. laboraturiim &an-

Mons caritate de auri penuria. Sic exhausto magno seo copendio profligari posse.ιCar-terum, impostor quispiam Andegavorumpi incipi pollicitus. obtenebraturum se oc uni eorum, qui essent ia arce, sic ut crederent

illum,

156쪽

Tam ponte coniungi, & hac ratione metit Rcturos deditionem : instigante Sabaudiae Cianite, qui tum erat in expeditione, propter maleficium olim designatu capitis poenae subiectus est Angli,&cum his Vasconer,ad nouem sere menses in Lusitania nulla re infani perfecta, commorati: statuerunt , ut qui otium illud perpetuum odissent, denuo in Hispanos prouolare. Dissisadete hoc ipserum d ce, Angli filio.ad quem rotulerant, illi nihilominus rem aggressi, nee infeliciter quide, oppida quaeda subegerunt.Redeuntes dei de,conqueri deno persolutis stipendiis. L

stanus, quod praeter voluntatem & mandata sua litasse , sab iratus, videbatur minime satisfacturus. ibi cum plerique censerent depraedandum agrum Lusitanum, qui inter ipsos erant saniori iudicio, dissuadetiribus,tadem per legatos, quod alioqui suis

sent vi direpturi,impetrarunt. Lufitanus inde cogere militem ad I s. millia,praeter Anglos. Hispanus exercitum habens 3 o. millium hosti bellum denunciare; productae cies. Ad complures dies erat inter eos videre leuiores conflictus. Portugallius autem, quod numero superaretur, collatis signis Macte nunquam voluit pugnare. Dux

157쪽

ii pollicitus erat imprimis enim ipsius a Gbatur negotium , ut quin atri grandiore haberet filiam tyranni se rebus in Scotia persectis , alias praeterea copias illuc adducturum. huius aduentum Lusitanus expectare. Se ropter vulgi seditione turbatis adhue aliquatulum rebus, placuit Anglo. militem e regno dimittendum non esse. Quamobrem ille cum Hispano de pace egit, qua tumuis inuitis & immoderate ferentibus Anglis: quorum dux non leuiter offensus, abducto secum filio, cui desponderat Beatricem Lusitani filiam, decem natam annos an Angliam reuertit. Insequenti post anno, uxore Hispani, Arragonis regis filia, vita de- funista, Hispanus Beatricem ab A nglo penerepudiatam. xorem duxit, Pontifice conubium hoc approbante. Obiit deinde Ferdinandus Lusitaniae rex, cui successit, non Hispanus, nuper uxore ducta filia, sed restis defuncti frater illegitimus, populi & p,o- cerum ecclesiae voluntate. Turbas ea res αmaxima postea bella suscitauit. Ad Ganda- uos cum nullus perferretur e vicinis locis

commeatus id enim Flander egit illi, plus

minus duodecim millia numero .iti nere per Biabantiam facto , cum d Leodieris

per u

158쪽

peruenissent, annona adiuti sunt. In reditu, Brabantiae Dominam princeps enim ipse tum erat Lutetem burgi) impensὸ rogabat, eo saltem permoveret standrum, ut pateretur certo die agitari causam inter utriusq; partis viros bonos. Non abnuit Flander: Tornaci couentum est. Vicinorum aliquot populorum legati aderant, diremptuti lite, si qua fieri posset. Pro Gandauis eo venit Philippus Arteuillanus. Flader autem multum expectatus,cum nec Venturus ipse, nec missurus aliquem videretur et literis eorum qui conuenerant diligenter admonitu, , rogatusque ne agendi oecasionem neglugeret , mitigatis adeo & steris aduersis riorum animis respondit, sibi quidem non vacare coram illic adesse, verum, ad gratificandum eo missis legatis, ab uno & item a ters die per alios patefacturum se quid sentiat. Id autem eiusmodi fuit: referentibus iis quos miserat) Cum populo Gandauo noaliter transacturum se, nisi ut pariter omnes tam foeminae quam viri, modo nec quindecim annis inferiores, nec maiole; etiam essent sexaginta urbe relicta, inermes, in aperta planicie, nudi caput & pedes,exuti vestimentis. & laqueu collo quisq; suo gestantes,primu a se veniam imploraret admisso.

159쪽

rum facinorum, ac vi deinde sibi quiduis inii psorum capita statuendi faciendique potestas permitteretur: Aliud ab eo responsium tametsi vehementer deprecantibus amicis) obtineri. non potuito itaque discesi v

Philippus Gandauum reuersiis, postridie ad populum retulit omnia. Vidisses miseradam tunc ciuitatis faciem, in extremam desperationem adductis omnibus. In hoc publico luctu& moerore omnium, Philippus in deliberationem tria attulit,ut aut templis inclusi, delictorumque veniam a Deo pr eati, vitae i bi exi tum in an eren t,aut ut condi tionem ab hoste propositam acceptarent raui ut ad quinque circitetmillia prodeute in illum pugnarent. Obtinuit postremum hoc facta deliberatione. Nam aut illico decertandu erat armis aut inedia misere pu- . eundum. Militem suum Rahder iam habebat Brugis collectum ad quadraginta millia.. Nam quod sciret hostem in magnis positum angustiis, volebat omnino bellu mustion ortae & utiliter finire: &, de aduentantibus G andauis ut intelIexit, copias instruxit.Caeterum illi,tametsi pei pauci, & cocionibus sacerdotum, &sui ducis Philippi ora rionibus incitati: deinde, quod inopem, exhaustam,

160쪽

haustam, assii tam de miserrimam itergo ciuitatem relinquerent, in qua coniuges αliberi,dc quicquid omnino carum esse poterat, quorum omnium vel salus vel interitus in eius fortuna diei tu erat: magnos ad praelium animos adserobant: Brugenses, qui mi ro prius ardore pugnam optarant , adeo

quidem ut Flander improbix ipsorum insti gationibus velut adactus, eo die,quod minime statutu habui praelium fecerit, postquam collata signa, quo nesciosubito metu

perculsi & habebant solem aduersum in

fugam p cipites abierunt. dccum nulla ratione possent retineri , coactus est etia princeps fugere, & cum eo copiae equestres. Voluit quidem Flander,quisugietes equo praeverterat. ne hostis irruperet, occIulisse Brugarum portas: verum id frustra fuit, fugietem enim acriter insecuti, urbem occuparue sub noctem. Et ne tunc quidem omnino desperans Flander, eollectis ciuibus conari hostem repellere. Sed eo loci redact us est, ut

sub nobem intempestam , discurrentibus per omnem urbem Gandauis, ille,a suis plane destitutus.nunc in hoc, nsie in illud an portum sese furtim subducens, dc tandem in rculae cuiusdam taminae easulam inis. 3, syn yixerat dami quo miseriun th