Duo Gallicarum rerum scriptores nobilissimi, Frossardus In breuem historiarum memorabilium epitomen contractus Philippus Cominaeus De reb. gestis a Ludouico 11., & Carolo 8., Francorum regibus. Ambo à Ioan. Sleidano è Gallico in Latinum sermonem conu

361쪽

nati s oneraria portabant mille milit , fis alia uinora nam

uigia magno numero, ut tribrum admini culo tormenta eo senius prout ter in igitur exercitu deliguntur, subsenseant: iis praeficitur Sapctop uti comes, es Haubordinus. P6st mediam noctem

ytis arm is, antequam illucesceret, gnstruct erant omnes. Eram ea nocte in eae tar bitoria. humero, nam immuni a te nemo quisquam.

habebat. Hic subito exaudimus cl*ro ore' sublatum ab lionibus. quum enim castris. incensis &. bduistis tormentis 4birent io, clamatione ficta, nobis illud signi abaEt Nostri ad eam rem delecti, iam cRpexant tradsite fulmen: animaduerse aute illorq ae discessu aeti ad nos redeunt. Fuerant auter, illi a rege in hoc solum emissi, ut nos ex on

certarent. sti hoc enim tρ tu cincum bebat, ut q*ocunq; in odo pacis tetur,&nos dis siparet, ideoq; subinde fiebant an duciae, pex. quas alii ad alios o mea baot dixenipti fos-ia quam transire vetitum erat, interea proponebantur aliquae ratione* pacis, & virin que multi adde mone sollicitabantur. Ab . illis mittebatux internuncius Cenomaous, iuubi , Sancto tauticom et x quanquan

362쪽

nihil magnopere perliceret, in tegrae tamen terant induciae, nec ullus intercedebat dies, . quo non e plis aliqui ad uos, e .ex nostiis in illorum castra perfugerent. Eiusmodi Δ-nc colloquutiones non vacant periculo, M. ci praesertim, cuius infirmior s vrdemur eL. sic parte in agnum saepe detrimentum adfe-' . Tynx. Sic enim inter homines con paratu iii Φ, ut&augestere cupiant, &sua tueri, eoque facile sit ut sese pote uti orib. adiungant,.

quum in Principem liber lana lucidunt

idontumq; comparandi lio ininum gratita, leui monNat' traducuntur alio. Pacis litus I ctatio prudentibus arq, fidis homini bu est mittenda, os a lςgatione assueri sus separatim audi t Princeps, ac solus, ne, si i' nunus iucunda renuncient, pauore λrς . atque metum inferat multitudini. βunt enim omnes cupidi rerum nouarum: &none,

M uot, qui quum familiariter norint lega

tm audent sibis olliceri . fore, ut omnia re sei tanti veru M si iudicio Iint praediti illi, cadiuebunt modis omni b. ne quid efferat, quo I alienationem animis, velarepidationem ita rei possis ideo annat dicendam. . 1 t riuod Principes a si is non raro circum ueniri sciam in eius m di a bonibus, illos.

363쪽

aliorum sententia, non auscultant. nam qua se demittunt, ac libeter aliorum iudicia eo-gnoscunt, si minus filiuntur. omnium a tem Principum, quos ego quidem noui,Ladonicus rex optime tenebat ratione ex rebus aduersis eluctandi: cultu corporis erat

admodu simplici.& sermone demissor quos vel metueret, vel a quibus aliquid sperare eos omni ratione studebat ad se traducere. forte repulsam ferret, nihilominus de donis & magnis pollicitationibus instabat.

Qisos rebus secundis eiecerat, eos in necessitate positos, magno sibi reconciliabat, e rum que utebatur opera , neque propter ve teres inimicitias oderat. Homin a medio- ictis coditionis: naturaliter amabat: potentioribus aute, de iis qui sacile ipsius ope - rerent, minime fauebat : diligerer de singulis rebus percontabatur, dc cupide audiebat omnes, eaque ratione hoc est si ut qui per Europam essent in authoritate & aliquo numero viri, omnes cognosceret. Hac industria & virtute, se statque facultates omnes seruauit, cua sane in dubium Sc praesens P riculum deuoratae fuerant, voc Principum exorto bello, di plurimis in eu excitatis affuersariis: largitionibus autem & liberalitatu admodum proficiebat.&u rebus aduer sis mul-

364쪽

es multum erat prouidus, ita quoq; secundis. & in otio raptabat offensiones,ac simul,l rates , neque diuturnam vitain pacem serre poterat, d leuiter de hominibus iudicabat aliquando, etiamsi coram adessent. Verun- tamen quia timidior erat a natura . ne quid de iis,q uos metue bat, diceret, diligenter cauebat, cumq; per intemperantiam linguata detrimentum aliquod accepisset, agnoui eulpam, A conuersus ad eum quem ossenderat , non me latet, inquit, obfuisse mihi linguam, sed & profuit aliquando: nan. autem, ut, quod illa peccauit,emende, aequum est: ac simul, quum ad eum modum familiarii r ageret, donum aliquod dabat non eontemnendum. Est prosecto magnum Dei beneficium, agnoscere quod vitiosum est,

ac mentem ad meliora couertere. Mea qui dem haec est sentetia, ut arbitrer, eam solici tudinem atque molestiam , in qua iuuenilibus annis fuit, quo tempore, deserto patre.

ixit apud Philippum Burgundiae Duceni, per annos sex, plurimum ei profuisse. Nam

in eo rerum statu cogebatur accommodare se, M seruire plurimorum assectibus.& prouidere, ne, quorum opera carere non pote

rat , eos ostenderet. & hoc quidem boni a tulit ei seminae iaci eatia. Post morte

365쪽

8at is, delato ad ipsum principatu, studebat ulcisci, quas putabat sibi factas esse iii iurias: verum poenituit . eum accepto detrimento, M quos prius a se aliena uerat, cum iis ipsis ingratiam deinde rediit. Quod si fuisset ducatus, ita ut hodie plerique nobiles pest Galliam,arbitror eum, xx illis tempenatiuAsuctibus non fuisse emersirum sic emisi hodie complures instituuntur, quasi ad Iu- um essent facti &iocu in vestitu & omni sermone nihil moderate faciut,aut prudenter: si Wr rum 'ullam cognitionem habent: viris bonis atquq peritis non patet ullus ad cos aditus: de negotiis aut suis, aut populi MOR cognoscunt ipsi : verum id familiates omnia reiiciunt, qui per hanc illorum ignauiam atque socordiam, suas facultates infi- gniter amplificant,& hoc sere solum agunt. Si quis est aliqualido, qui fori tanquavi ex

veterno expergefactus, animum rebus gerendis adiiciat hoc sero admodum fit, amisi .sis propemoda occasionibus. Indubitatum enim est, eos, qui in ulla re unqua excelluerunt, mature puerilibu sannis ad eam rem, accessisse. Totum hoc consistit, primum iri beneficio Dei. proxime, in educatione. Su- tra diximus de discessit linstium, qui E re- gione nostrarum munitatinum ad Eequa

366쪽

m oti derant. Idduciae sere fiebant in v - num diemin alterum risi si litis, res ageba-

Vniscoboctibus, nisi qui, i siectilarores la stros e iii ies subinde reiiciebant ' suspicio--nem hab ebat, et 'ti Hesi so: nulla in agri . pete de ea us a. nolititis urEἡn hi: co iis pugnari, & sios a plaesio concinuit. Retulit aliquando mihi' sebo 'et quadam rep riisse arcem, quae est ad portam Antonii, pates inam, ea parte qua arcampum pertinet. tales suspiei orien augebat . erit et utetiti belli duces. costituerant n*s iniit tripa*

rebus sauebant, equibus etiam nonnullos, . fidei sectendas cadita,nominabar. Prima luce veniunt duae hostium cohortes diu et mitineribus ad pontem Carentonii, quo loco tormenta nostr etent disposita. Fictu re .itu totis castiis, dum creditur hoc illud esse. quod antea signiscatum fuerat. 'consessi arma capiunt Carolus de calabriae Dux . M temporis sere momento instructus erat iamnis exercitus. peditis eramus Omnes, ac

duce id ae limes obequitabat, ut quod ii

367쪽

stis moliretur, obseruarent. Eo primum reres videbatur ad praelium spectare. Biturix

ti Britannus, ouos antea no videram arma

tem propius accederet hostis, quam plurima in eos emisimus tormenta. Parisienses autem ex moenibus ad nostras usque munitio- mes sitis machinis penetrabant.Coelum erat obscurius, & nostri equites, qui propius ad Trbem accesserant, credebant se videre ingentem numerum hastarum, arbitrati regem ibi copias omasis atque vires habere coacta s. reue si igitur, celeriter hoc perserunt ad principes, & eonfirmantsrielio de- lcertan du esse. Ex hostibus autem, qui prae- missi fuerant equites, speculanili caussa, quia νviderent nostros retrocedere , cosectati eos, augebant nobis illam, de qua diximus, opinionem. In eo rerum statu, Calabriae Dux, consectatis armis militem ad virtvxςm ho ratuGoblatam esse dicens illam toties optatam dimicandi occasionem. Nostri equites, quod viderent hostem, qui prius insequς-hatur, Lutetiam reuerti, & simul illu, quem I putabant esse consertum exercitum,conspicerent non moueri loco:dubitare secum in

368쪽

bant hostem consistere, consitum esse praealtis carduis, qui ex longinquo praebebant hastatu speciem. Proue i igitur ad obemusque, principes de eo certiores faciunt, ex labat autem eos & ccesi obscuritas, & ablatus nocte superiori nuncius. conciliandae rationes, inter regem praecipue & Ca-

, qui duo longe primi

erat, minime intermittebantur. Habebant autem post lata Principiana magnam dissicultatem. Biaturix enim Normanniam a rege Batre pe-

rebat, vir portionem i ure haereditario sibi debitam: Carolus autem Ambianum, Ab- beuillam, Sanctoquintinum , Peronam, Malia quae sint ad Somiam oppida, quae rex; ante menses quatuor a Philippo Principe .recuperauerat 'uadringentis aureorsi mrulibus volebat sibi resti tui. at mans, quamdiu ipse sapereget, cua esse regi licitum illa

369쪽

sibi adimere. limul commemorat, quanturii Burgudicae familiae rex debeat, in qua multis annis, quum a patre secessionem secisset, liberalites& honorifice tractatus, ac deit ge mortuo patre, Rhemos& Lutetiam esset ipsorum sumptu deductiis, &'regno ina. guratus. Post crebras utrinque missiones, rex adire so flumine, nauigio subuecti , nit ad eam partem , quae ad nos pertinebat. ad oram fiuminis comitabatur eu magnus equitatus et in naue pauci admod- erant. Prius quam ςΣpone tu , conuersius ad G srolum, qui ad ripam expectabat: An fidem . mihi das,inquit, sorori eZ namia matri tu nio ab qufido Carolus habuit eius serme'

illo affirmate, egressus, ubi salutasset ama, --ter: Agnosco ait, te vere nobilem,& eciae regum stirpe procreatum esse : rogatus a Carolo, quid ita ' Nuper ait,quo tempore legationem misi ad paretem tuum, eogna etiam meum atq; te, quum ineptus ille Mo uillerius tam illiberaliter te tractareti, donunciabas mihi per Archiepiscopum Nas

bone sem futurunt, ut intra annummae pomni teret ei us facti: secitasti nimiru promissa. dicitius quidem opinione. Ridens & hil -riter ista loquebatur, quod illum eiusmodi armone sciret oblectata. Pergens deinde:

370쪽

Cum id genus hominibus, ait, qui no di e duota proin tuis, volo mihi c5mercium in

tercedete. Post haec , sui purgandi caussa n gabat se Cancellario quicquam eonirn,qii e liberiusti inepte dixerat,maod sta.Messius obambulabat inter C rolutar&Sanctopa I Comitem,est propinquoHiligenter obseruabant a Carolo disponti equites. Postulata erant eius genetis, ut paulo supra demon-srauimus , & quum antea praetexerent belao commodum Rei p. de priuatis rationibus iam singuli cogitabant. Vt fratri Normauniam daret, non potuit omnino rex adduci. reliqua facile permisit,& ut Carolo gratifi- . caretur deserebat Comiti Sanctopauli Connestabitatum, quod est totius Galliae maximum munus, & honor amplissimus: atqi ita quide tunc nulla te alia persecta discedietui. Consim petis ad hunc modu aliquot disbus , etsi no tam crebro cometabant utrinq;. pacis coficiendae caussa, ut prius, rex tamenti Caroliis, etiam ardente bello per inter nuncios,homines obscuros. de pace agebat.

Id reliqui Principes aegre tulerunt, dc coli suspicione, taedebat eos belli. M longio- is morae, dc ni si magno casu quiddam his teruenisse de quo postea sum dicturiis. nota absque ludibrio domum reuertasseat. Vivi