De nominum quantitate ..

11쪽

quae Poti I, l23. 200. II, 493. ex vir orta esse putat. Id vero certum est luxuria non eadem ratione posse explicari. - θ urius sive urium, cf. Mercurius, longurium, tugurium.

B) suffixa longa voculi instructa: a) aria, cf. calvaria, nitraria, picaria, quasillaria, ulcera ria. - 2) ariu S sive arium, cf. Primarius, adversarius, armentarius, SagittariuS,

aerarium diarium. Quo exitu ampliato fit a) tarius, quod in datarius brevi radici appositum est. Solitarius brevem recepit vocalem copulativam. At in proletarius vocalis, in quam stirps exit, producta est. - b) utarius, cf. tolutarius. - c) enarius, cf. mercenarius. - 3)e r i u s sive e r i u m, cf. c a D t e r i u s, d i c t e r i ii m. - 4) 1 r i u m, cf. e q v I r i a. - b) o r i u m, cf. ci hortum, consistorium. Ampliatum fit 1 torium, cf. terr 1 torium. - 6) uria, cf. Penuria, quod haud dubie Graeco πεῖνα cognatum est. Unde utriusque vocabuli productio explicari possit, nescimus, quippe quae sit radix ignoramus. - 7 urium, cf. Lemuria, Remuria. V. Quinta suffiXOrum compositorum series. l) tr facit casu nominativo ter. Hic exitus invenitur radice producta in frater, mater, uter, quorum primum cum φρατηρ eX eadem radice enatum est, alterum, quod cognatum est Graeco eandem habet ac matuta et maturus originem, tertium vero Ortum est, unde et udus, umor, alia veniunt. Ρater vero, qUamVlS eX P a scendo factum videatur cf. Poti I, 193) tamen brevem recepit vocalem. In accip1 ter brevis Vocalis copulativa interposita est. - 2) trus sive tria, quod in ton 1 trus sive ton 1 tria vocali copulativa i stirpi coniunctum est. Ampliatum fit atrias, cf. quinquatrus. b. Literam s suffixam esse testari videtur vocabulum vas, quod recte ad radicem, quae est in vanu S et vastus, revocari puto. I. Ρrima suffixorum compositorum series. 1) Si S, cf. axis, men Sis, mes Si S, Γ a Si S, quae ab agendo, metiendo, metendo, radendo venire certissimum est. Aliud Vero axis, quod tabulam significat, ex radice vocis ascia videtur factum. Cassis ex radice, quae in catena eSt,

ortum esse puto. At in classis, quod ex calando transpositis literis factum est, litera s duplicatur: in CoL Rostr. vero clusis scribitur. - Ampliatus fit exitus si) ensis, cL forensis, lutensis. - 2) iens is, cf. Atheniensis, Hispaniensis. - 2) sa, cs capsa, fossa, no Xu, quae a capiendo, fodiendo, nocendo facta sunt. Mensa ortum est ex radice, quae in eminendo conspicitur. Producitur radix in brisa; sed vocis origo Obscura est. - Ampliatum fit s ea, Cf. nausea, quod a navis ductum est. - 3) s us, cf. o u p sus, cuius radix in capiendo est. In cassus litera s duplicata est; nam ei cum cavus intercedit quaedam cognatio. Exitu apposito Vocalis, inquam eXit radix, producitur, cf. pusus, quod cum puero communem habet radicem. Quod inde derivatur pusillus radicem corripit, quod ob accentum mutatum factum est. Ν usus eX eadem ac naris Ortum est radice. Sed in fusus, si a fundendo venire verum est scL Isid. 19, 29, 2.), vocalis ob eam causam facta est longa, quod consonans in fine verbi posita elisa est. Quae sit radix in Pisum, quod Graeco πίσον cognatum esse constat, indagare non potui. - Ampliatus exitus fit

l) seus, quod in uno caseus radice producta invenitur. Id Varr. l. l. 5, 22, 108. 6, 6, 43. a lacte coacto dictum esse putat; Fest. vero 48 2. dicit a coeundo esse factum. Εquidem mihi persuasi

Vocem repetendam esse a qualus, quod Graecis est κάλαθος. Νam Colum . de re rust. 7, 8. lac in VaSis. quae κάλαθοι vocabantur, coagulatum in iisque caseos pressos esse reseri, cf. Serv. ad Virg. Georg. 3, 402. Pallad. Mai. 9. - 2) sius sive sium, cf. anxius, uoxius, quae ab angendo et nocendo facta sunt. Quum radix sive stirps vocali terminatur, ea eXitu apposito producatur necesse est, cf. indusium et amasius, quorum alterum ab induendo, alterum ab amando ortum est. Basium vocem esse sonum imitantem mihi persuasi. II. Secunda suffixorum compositorum series. T) a sus in uno carbasus invenitur. - 2) issa,

12쪽

cf. mantissa, favi S sa, Vibri Ssa. - 3) iussa, cf. cerussa, cuius radi X cur longa sit explicare non possum. Fortas Se eX ce Tu DSt ortum. - 4) osus, cf. annosus, damno Sus, dolosus,

periculosus. Ampliatum fit l) 1 cosus, cf. bellicosus, pedicosus, petricosus, senticosus, tenebricosus. - 2) u l O S u S, cf. fraudulosus. - 3) 1 c u l o s u s, cf. meticulosus, ridiculosus. - 4ὶ j cul osus in solis febriculosus et siticulosus invenitur. 6. Consonans v in fine monosyllabae vocis posita non nisi in hos et nix invenitur. Quae quidem vocabula quam Vis brevem receperint vocalem, tamen in iis D suffixum putandum est, quippe quod l) o s unum idemque sit ac βους, ni X vero cum ninguis cognationem habeat. De bove me recte iudicare, etiam ex tabulis Iguvinis pol est intelligi, in quibus vox illa consonante ae destillata invenitur, cf. Aus rectit et Kirch hos Ind. s. v. dieque desunt in ipsa lingua latina formae, in quibus litera D abest. Nam equidem non dubito, quin a boando veniat; boa ut boarius ah ipso bove

videntur esse facta.

I. Prima suffixorum compositorum series. 1 vis, quo apposito radicis vocalis producitur. Νam civis, quod Rams horn a verbo ciendi derivat, quippe quum civis in concionem citetur, equidem a pronomine indesinito quis factum esse puto. Quam derivationem si approbes, Vocem non solum hominem urbem incolentem sed etiam iuribus quibusdam fruentem significare tibi persuadeas.

Neque tamen adverser, si quis eam eX quiris ortam esse contenderit. Nam quamvis quiris radicem correptam habeat, tamen ris videtur esse suffixum, ut nihil obstet, quominus civi s ex ea natum arbitremur. Clavis non dubium est quin cum Graeco κλαις communem habeat radicem. Neque quisquam erit qui navis ex nando ortum esse neget. Ra Vis Vero eadem ratione ac ravus et raucus factum est. Id sonum significare, quem edere solet cuius VOX obtusa est, pro certo affirmaverim, cf. POlt Ι,213. Iuvat animum advertere ad adiectiva: in iis eandem legem observatam esse invenies. Num suavis ex eadem radice ac suadus ortum nemo negabit. Qui acclivis et proclivis consideraverit, facile intelliget ea ex radice, quae in clinando cernitur. esse enata. Levis a Graeco λειος non diversum esse quisque videbit; neque vero deest radix Latino sermoni: nam originem dedit verbis delendi et linendi. Sunt tamen nonnulla vocabula, quae brevem receperunt Vocalem: a Vis, ovis, - brevis,

g ra vi s l e v is. - 2) ve antecedente vocali producta invenitur in conclave quod eandem atque clavis habere originem nemo ignorat. - 3) va, cf. silva, quod haud dubie Graeco υλο cognatum est. Si qua radi X Vocali terminatur ea ipsa producitur, cf. Pava, de quo supra dixi. Neque est dubium ' quin clava eadem atque clades enatum sit radice; quam quidem in Graeco κλαειν conspici pro certo affirmaverim. St,va, nisi fallor, cum stipes habet cognationem: Varro ipse l. l. b, 31 a 35. vocem v stando derivat. Uvam Isid. l2. 7, 80. ait ab eo dictam, quod intrinsecus umore sit plena. Inde perspicitur eum vocem ex radice derivare, quae tu uven S, udus, aliis exstat. Varr. l. l. b, 21, 104. dicit uva ab uvore esse ductum. - ΕXilus ampliatus fit via, quod producta antecedente vocali apyonitur, cf. navia, quod aeque ac na Vis a nando factum est. Quam gavia habeat mensulam, incertum est, quum poetarum loci desint, eX quibus ea definiri possit. - 4) vus sive viam, cf. alvus, quod ab alendo dicitur Fest. 8, 2.), arvus, cuius radi X in arando conspicitur Varr. l. l. 5, 4, 39.), corvus, quod bene cum Graeco κόραξ consertur; nomen ab avis voce ductum esse affirmat Varr. l. l. 5 ll, 75. Cervus eX radice Graeci κερας enatum est. Radicem vocis servus in Graeco ερυειν conspici putant. Vocalis, qua radi X terminatur, exitu apposito producitur. Nam clavus cum clavis cognatum mihi videtur. Clivus ex radice verbi clinandi ortum esse res est notissima. Pavus eandem ac Pava et pavo habet originem. Affirmanti rivus eadem radice ac ripa enatum esse equidem non adversabor, quippe quae in ρεειν quoque inveniatur. Vocem ovum ex Graeco ούν factum esse Omnes consentiunt. Relinquitur, ut de sevit m disseram. Id eX

13쪽

se praeverbio enatum putaverim. Nam quam Isid. 20, 2, 25. Proposuit derivationem probare non possum, quippe qui a sus factum et pro Suebum dictum putet. Sed duo sunt vocabula, quae

brevem recipiunt vocalem, avus et favus. ΕXitus vlis in adiectivis quoque invenitur, quorum exempla asserre iuvat. Parvus et protervus ex radicibus, quae in adverbio parum et verbo terendi conspiciuntur, venire satis constat. Torvus Poti I, 229. recte a terendo derivat. Sed quum radiX vocali terminatur, eam eXitu apposito necesse est produci. Nam divus eandem habere radicem ac dius sive deus non erit qui neget. Neque dubito, quin g navus Sive navus eX ua scendo sit Ortum. Privus vero ex radice factum est, quae in prior conspicitur: id ab inusitato pris Venire constat. Nec aliam ravus habet originem ac ravis, de quo supra dixi. Si quis flavus cum verbo flagrandi cohaerere contenderit, me non habebit adversantem. Dietricli p. 14. vocem literis transpositis ex fulvus ortam arbitratur. Vivus facile explica hitur, si cum vivendo et vita contulerimus. Sed quae sit radix vocis pravus, ignoramus. Unum est adiectiVum novus cuius radix corripitur. - Ampliatus fit exitus uius sive vium, cf. Oblivius et OblIvium, quae pariter atque oblivisci ex radice, quae est in linendo et delendo, venire certum est. Sua Vitim vocabulo suavis cognatum videtur, nisi id aeque ac basium sonum in osculis ferendis editum exprimere tibi persuaseris cf. Dietrich. p. 2 l.). II. Secunda suffixorum compositorum series. l) avus, cf. Octavus. - 2) Ιva, cf. Oliva. gingiva, Saliva. - 3) ivus sive Ivum, cf. cadivus, nocivus, olivum. - Ampliatum siti IVUS, cf. aesti Vus, capti Vus, festivus, furtivus. Qui exitus quum Vocali, qua radix exit coniungitur, ea ipsa necesse est producatur, cf. nativus. In dativus Vero et sativus et stativus radicis vocalis brevis est. Eiusdem generis adiectiva saepe a verbis sunt in vocalem a exeuntibus, cf. abdicativus, negativus, do nativus. Νeque desunt exempla, quibus ad eXitum cum radice coniungendum vocalem copulativam interpositam esse demonstratur, cf. fugitivus, genititivus, prim 1 ti US. III. Tertia suffixorum compositorum series. l) erva, cf. caterva, quod cum Cntena Communem habet originem, et Minerva, cuius radix in mens, memini, reminisci, aliis conspicitur. - 2) erVu S, cf. acer Vias, quod ex eadem atque acus ductum est radice.

7. Suffixum y non nisi in his terminationibus invenitur: l) 1a, quod in offa et scrofa conspicitur; alterum vix est dubium quin ab ore veniat, alterum autem nescio an cum Scrotum Conferam. Dietricli p. 22. vocem ad scrobs pertinere dicit. In tiis a idem suffixum esse videtur. FortaSse VOX a tumendo venit. - 2) fus, quod radice producta in rhi fus invenitur: id ex radice, quae est in ruber et rutilus, enatum esse ostendit rubigo, cf. Geli. noci. Att. 2,26. Nec dubitem, quin in tofus idem exitus conspiciatur. f. Literam b suffigi perspiciemus, si vocem urbs cum orbis et urvus contulerimus, cf. Varr. l. l. b. 32, 143. Fest. 375, 29. Sed in uno tantum vocabulo eam radici in vocalem exeunti appositam esse me invenisse memini. Plebs enim, cuius radix longa est, quin a verbo pleo veniat, non est dubium. Nec Graecum πλῆθος plane diversum est, cf. Hesster Gesch. d. lat. Sprache P. 19. I. Prior suffixorum compositorum series. 1) bis, cf. c Orbis, quod Isid. 20, 9, 10. a curvus deriVat, et orbis, de quo supra dixi. In uno pubis radicis vocalis producta invenitur: id eandem ac Puer habere originem satis constat. - 2 bes, cf. plebes, pubes. Labes et tabes utrum ex verbis Iahendi et tabendi an ex eorum radicibus facta sint, decernere non ausim. Νam i libi, quod ferri significat, ex radice qua latus ortum esse persuasum habeo, nec dubito, quin taberea tabum veniat, cuius radix in Graeco τηκειν conspicitur. - 3) b a, cf. t u r b a, quod cognatum est Voci turma. Barba Germanico bari conferri potest. In gleba radici productae adiunctus est

14쪽

exitus: id cum vocibus globus et glomus quodammodo cohaerere non est caUSa, CuΓ negemus, cf. Isid. 36, 3, 3. Tuba vocalem corripuit, quamvis eius radi X in Vocalem exire Videatur quum eam a sono, qui instrumento illo editur, appellatam esse facile concedas. - Auctus eXitus sit hia. qui in tibi a radici productae appositus est: eam sonum exprimere, qui illo instrumento editur, persuasum habeo, cf. lsid. 11, 1, 110. De manubiae, in quo exitus cum stirpe vocali correpta coiit, iam supra dixi. - Aliud exitus aucti genus est v m h a , cf. columba, palumba. - 4) bus cf. balbus, quod a balando venit, morbus, cuius radix in moriendo conspicitur, orbus, quod haud male cum Graeco εὐημος confertur. Sunt vocabula, in quibus vocalis, qua radix terminatur, exitu apposito producta est: libum, sebum, ilibum. Unde libum Venerit, non compertum habeo. Se bum vero eX Praeverbio se factum esse iam supra dixi. Radix denique vocis tabum in Graeco τήκειν conspicitur. Alia vocabula exitu apposito brevem recipiunt Vocalem, cf. glo bus. - Auctus fit exitus umbus, cf. columbus, palumbus. Aliud ad aucti suffixi genus est or bus, quod in acerbus et superbus invenitur. Nam acerbus equidem ex radice acuendi venire putaverim; cum acer ipso nihil habere videtur commune. II. Allera suffiXorum compositorum series complectitur caelebs, in quo suffixi vocalis est brevis. Sed unde veniat vocabulum, equidem nescio, nisi ex caecus factum esse Statuam: quo probato eum significabit, qui solus vitam degit, uxore caret. Sed quam Fest. s. v. et C. Gavius

apud Quintil. 3, 6, 36. dederunt explicationem, eam nullo modo POSSUmus probare. 9. Suffixum p radice producta in uno seps sive se pes invenitur, de quo Isid. 15, 9, 6. dicit:

se pes munimenta satorum sunt, unde et appellatae. Sed si quis vocem ad praeverbium se revocaverit, me non habebit adversantem. Rectius vero ex radice derivari videtur, quae in Giηκος conspicitur. Utcunque res se habet, id certum esse puto, vocis radicem in vocalem exire. I. Prima suffixorum compositorum series. 1) pis, cf. turpis, quod aeque ac tristis, quO- cum significatione sua cognatum est, a terendo derivem. - 2) pes, cf. Vulpes, quod nemo nonu vellendo derivabit, quamquam Poti Ι, 149. aliter explicavit. Exitu apposito radix in vocalem

desinens producitur, cf. se Pes. Eadem ratione qua se pes factum est Praesepes, cuius aliae sunt formae Praesepis, praesepe, Praesepia. Rupes quoque equidem puto a ruendo derivandum esse, unde et rumpere Videtur venire. Qui vocem a rumpendo factam esse mavult, is radicem ob eam causam productam esse dicat, quod significat quod rumpendo disiunctum est. - 3)Pa, cf. culpa, quod Doederie in ΙΙ, ibi. ex cellendo ortum esse putat; cui non facile quisquam adversabitur, si vocem cum offensa contulerit: id enim eandem habet significationem. Caepaequidem a caecus derivaverim; id enim significare puto, quod tu terra absconditum crescit. Ver passertasse aliquam habet cognationem cum verna; ni fallor, utriusque vocabuli radix in virendo quaerenda est. Aliter iudicat Lob. path. 70. n. 27. Si Monamsen unt. Diui. 256. sequamur, tym p h a quoque huc referendum est, quippe quod a luendo derivetur. EXitus quum vocali apponitur . ea producatur necesse est. Nam pupa haud dubie ex eadem radice ac puer factum est. In ripa literam se ad exitum pertinere satis demonstrat rivus, quod cum illo communem habere radicem nemo negabit. Cupa equidem non dubito quin ex radice, qua factum est culeus, originem traxerit. Huic cogDatum esse copa cauponam significans dicit Isid. 20 6, 7. Rapa vero cum radix et ramus eandem habere originem mihi persuasum est. In papa quoque radix in Vocalem eXit, sive Vocem esse infantium putas sive a pascendo derivas, cf. Poti I, 193. Unde scopa et stupa facta sint, nescio. VOX lupa brevem recipit vocalem, quamvis ortum sit ex radice in Vocalem eXeunte, quae clamorem a bestia editum imitari videtur. Ad quam sententiam confirmandam Graecum λύκος

conferri potest. - Ampliatus eXitus sit pia, quod in prosapia radice producta invenitur. Nam id

15쪽

a serendo venire pro certo affirmaverim. De praesepia supra diXi. - δ) pus, cf. lippus, quod equidem a liquendo derivaverim. Exitu illo apposito vocalis, qua exit radix, producitur. Nam

non dubium est, quin capus ex radice verbi castrandi veniat. Pii pus eandem ac puer habet originem. Si quaeras, unde rapus et rapiam veniant, ea Vocabulis radi κ et ramus cognata esse invenies. Neque Obstipus a stando venire quisquam negabit, cf. Ρolt I, 198. Reliqua sunt tali ΡUS, Scul IIS, SCVMPUS , quae unde orta sint non potui investigare. Sed lupus recepit brevem

vocalem.

II. Altera suffixorum compositorum series. 1) a P a in uno alapa inVenitur. - 2) 1Pu, cf. can1pa scf. carm. frat. arv. apud Marin. 3.), quod ex canna ortum communem cum canistrum et κανεον habet originem, cf. Lob. path. 151. - 3 upis in volup is a verbo velle ducto conspicitur. - Adeps ex radice Verbi apiendi videtur esse factum. III. Tertia suffixorum compositorum series vocabula exitu plus sive plum instructa complectitur, cf. amplus, quod ego ex praepositione a m sive ambe deriVaverim. Quae a numeralibus veniunt adiectiva eXitum aut brevi vocali, in quam radix exit, adiungunt aut ad illum cum stirpe connectendum vocalem copulativam interliciunt, cf. duplus, triplus, quadruplus, quin tu plus. Qua ratione substantiva in plum desinentia facta sint, demonstrant templum et exemplum, quorum ulterum a Graeco τε κνειν, alterum ab eximendo venit. Uterque exitus diverso modo videtur ortus: nam plus cum pleo cognationem habere crediderim, plum vero ex simplicitum ortum puto, cui p praefixum est propter literam m praecedentem. 10. Pauca sunt Vocabula, quae suffixum c recepisse pro corto affirmari potest. Calx literamo affixisse satis demonstrat quod inde derivatur caliga. Vocabulum lux originem traxit ex radice, qua non solum luna et lumen, sed etiam lustrum et illustris enata sunt. Varronis l. l. 6, 8, 79. haec sunt verba: dicitur lucere ab luere; ab luce dissolvuntur tenebrae. Equidem vero radicem, qua VOX orta est, Splendorem Profundere significare crediderim, cf. Ranis horti Syn. 849. Quum igitur radix in vocalem exeat, non est mirum, quod producatur. Huc sine ulla dubitatione referendum est inusitatum lix, quod in bilix et trilix invenitur. Id ex radice factum esse, qua linum, licium, alia orta Sunt, certum videtur. Sed alia est causa, qua Pa X et VOX longam receperint vocalem: eam eX ipsa vocabulorum significatione esse repetendam supra memoravi. dioli Vero mirari, quod duX correptum sit, quamvis a ducendo radice producta veniat: nimirum in hoc lege

quadam mutata eSt mensura.

I. Prima suffixorum compositorum series. l) cis exitum esse non negabit qui dulcis, quod una cum indulgendo factum videtur, ex eadem radice ac dolus, cuius simplicissima forma in Graeco δελεαμ reliqua est, enatum esse sibi persuaserit. Eiusdem generis vocabula sunt fascis, quod simul cum fascia Germanico faden potest conferri, et piscis, in quo eandem atque in Pinna sive penna conspici radicem equidem putaverim: eam in petendo, impetus, praepes et in Graecis et πίπτειν inveniri supra commemoravi. Fluc retulerim etiam eXitum quis, qui in liqui s radice producta cernitur. - 2) cu, cf. es c a, quod haud dubie ab edendo venit. Hic eXitus Vocali producta invenitur tu baca, braca, mica, pica, rica, sica, SPicu, tricae. De baca cf. Ramshoria Syn. 105 l. et Duniger Worib. 34. De braca et mica nihil compertum habeo. Pica a VOCe nomen videtur accepisse. Neque vero contradixerim, si quis vocem ex radice vocis Pi X quam a Prima origine in vocalem exiisse credibile est, ortam esse contenderit. Rica dicit Varr. l. l. 5, 29, 130. ab ritu ductum, quod Romano ritu sacrificium feminae quum facerent, capite Velarent. Equidem Vero vocem a Graeco ρεειν derivaverim, quod vestimentum tenue a capite demissum Videtur significasse, cf. Fest. 289, 19. 277, 5. Spica vero ex radice, quae est in spina, factum Videtur.

16쪽

Tricae Dii niger 39. a terendo Ortum esse affirmat, neque quidquam potest afferri, quod eius sententiae repugnet. Num s Ioa reducendum sit ad secandum dubitari potest. Sed vocalis productio non in causa est, cur illam derivationem reiiciamus. Nam quum rem significet copia et facultate secandi instructam, productio facile explicatur. - Ampliatum fit sca, cf. musca, quod Graeco μυῖα conferas. - 3) c u s exitum esse multis exemplis probatur. Nam Parcus Gell. noci. Att. 3, 19. recte ab eo, quod est parum et parvum, denominatum esse dicit. Vocabuli paucus radix in pauper quoque conspicitur cf. Dietrich. p. ll. , neque raucus a ravus diversum est. Exitus quum vocali, qua terminatur radi X, adiungitur, eam Produci necesse est. Ficus enim Isid. 17 7, 17. Latine a fecunditate vocari ait: unde eum vocem a verbo fio derivare tutelligitur. Fucus duplicem habet significatiotiem: aut enim est gramen in mari nascens aut apis ParienS: Utrumque Vero vocabulum quis negabit ortum esse ex verbo suo J Graecum quoque φυκος eandem habet radicem et originem. Vocabulum lucus haud dubie ex radice factum est, quae in iuri, lumen, luna, lustrum, aliis conspicitur et silvam significat deorum sacram, in qua Virgulta et dumeta succisa sunt. Germanice dixeris Lichtuu g. Neque vero reprehenderim eum, qui a luendo Ortum censeat et silvam interpretetur, in qua lustra sive piamina fiunt. Utrum sucus eX radice sugendi deriva tum sit, an pariter ac suculae ex Graeco υειν, quae radi X Latino sermone s in principio non posito in udus, livor, umor, aliis invenitur, factum esse Putem, in ambiguo versor. Sunt multi qui vicus ex οἶκος ortum esse censent: sed Varr. l. l. b, 32, 14b., qui dicit: in oppido vici a via, quod ex utraque parte viae sunt aedificia, rectissime Videtur iudicasse. Ad quam derivationem optime convenit definitio, quam Fest. 32l, 26. proponit cf. Isid. ib, 2, 12. 22. . De picus et spjcus idem dicen

dum est, quod supra de pica et spica eX posui. Unde mucus veniat, nescimus, nisi a mungendo derivare Velimus. Huc referendum esse censeo obliquus, quod una cum liquis ex radice factum est, quae etiam in limus, limes, limen, aliis conspicitur. Idem suffixum cernitur in aequus, ex cuius radice ortum est aemulus. At in iocus, locus, focus radi X correpta est, quamvis videantur esse derivata. Nam Varro apud Isid. 20, 10, 1. focos ait dictos, quod foveant ignes: nam ignis ipsa flamma est: quidquid autem ignem fovet, focus vocatur, seu ara sit seu quid aliud.

in quo ignis fovetur. Iocus vero communem cum iuvando habet radicem. Locus unde veniat, non inveni. - Ampliatum fit scus, cf. priscus, fuscus, luscus. - 4ὶ cus quarta declinatione conspicitur in secus correpta radicis vocali; id quin a serendo factum sit, non dubito. II. Secunda suffixorum compositorum series. l) ac facit casu nominativo acum, quod in a mn B cum, Cama Cum, ga una cum invenitur. Nam abacus ex tribus literis, a quibus literarum series incipit, originem videtur traxisse et significare tabulam abe cedariam. Similem iam Dilthoyin etym. Parallel V. p. b. proposuit derivationem. Alii vocem a Graeco factam esse censent. Sed ni fallor ὰβαξ eadem ratione qua Latinum abacus ortum est. - 2) ic facit l) ex , cf. a Pe X. Ampliatum sit a) de X, quod in codex et podex invenitur. Horum alterum quandam cum Colis SiVe caulis habere cognationem iam supra commemoravi, alterum vero a Verbo pedendi, in quod videtur suffixum, venire recte contenditur. - h) lex, quod in i lex et pulex inveniri puto. Deile X quidem nihil habeo compertum; sed pulex ex pungendo litera g eXtrita factum esse mihi

persuasi. In cute X et faelex radi X bre is est. - c) me X, cf. Pume X, rameta, tome X, qt Orum primum Dii niger 38. eX radice, quae est in purus, recte derivat, alterum Vero aeque ac ramus eX radice Videtur venire, quae in radi X, rapa, aliis conspicitur, tertium denique a Graeco non alienum est et communem cum tomentum habet originem: fortasse eadem radix in verbo obturandi invenitur. Unde veniat cime X, nescio, nisi ex ciendo ortum esse statuam; quam quidem derivationem non pi Orsus reiiciendam esse ostendit vermis, quod a vertendo derivatur. Isid.

19쪽

12, 5 17. dicit: cimex de similitudine cuiusdam herbae vocatur, cuius foetorem habet. Sed quam

herbam intellexerit, equidem nescio. In rum ex radix corripitur: unde colligi potest literam madhaerere radici. - d) rex, quod in care X, mure X, Sore X invenitur. Quae vocabula quam habuerint originem incertum est. Isid. 32 3, 2. dicit: antiqui soricem sauricem dicebant. Inde fortasse concludi potest Vocem non alienam esse ab adiectivo saucius et verbo sauciandi. Νeque tamen tu fore X radix semper producitur. Longa quidem est apud Seren . Sammon. 4, 57. et poet. in Anth. Burna. 2, 4b2.; sed corripitur ab auci. carm. Phil. 62. et poet. in Anth. Burna. 2, 253. Si quis vocem Graeco et μαξ conferat, nihil proficere videtur. Qui murex eX eadem radice ac murus et moenia dei vet, eum ego non reprehenderim. Sunt qui ab ipso mus ortum putent: ad quam sententiam confirmandam musculus conferri iubent, quod genus quoddam muricum significet.

e) tex, quod in uno frutex correpta radice invenitur. - 2) iX, cf. calix, fili X, lari X, salix varix. - Ampliatum sit a) nix in fornix eX radice, quae est in forum, ducto. - b) endix cf. coxendix, ct a Xenili X, cf. Schneider Forment. II, 187. - 3) 1ca, cf. alica, fabrica, bras

sica, manica, Vomica. Huc etiam sit 1 qua retulerim. Ampliatum fit a) 11 ca, cf. mantica pertica. - b) ar1ca, cf. falar 1oa. - ) 1cus sive 1 cum secunda declinatione, cf. vitricus, panicum, ut picum. Frequentissimus est exitus in adiectivis, cf. bellicus, civicus, orbicus, urbicus. Aliis suffiXis accedentibus fit a) ticus sive t 1 cum, cf. rusticus, canticum. Quum radix in vocalem eXeat, eam produci testimonio est triticum, quod a terendo venire Varr. l. l. 5, 22, 106. et Isid. 37, 3, 4. viderunt. - b) bricus, cf. lubricus, quod EX radice vocum lutum, illuvies derivatur. Itaque ad tuendum revocandum est. - c) a t1cus sive ut 1 cum, cf. aquaticu S, fluviaticus, silvaticus, erraticus - viaticum, balneaticum. - d) El1cus, cf. fame licus. - e) es licus cf. domesticus. - 5) icus, quarta declinatione, cf. porticus.

III. Tertia suffixorum compositorum series: 1) uc facit casu nominativo l) ax, cf. falla X minax, rapa X, tena X. Verax venit a Verus, limax a limus, cf. Varr. l. l. 7, 3, 64. - 2)ac a, cf. cloaca sive cluaca, quod a cluo derivatum est cf. Plin. n. h. 15, 29, 36. Serv. Virg. Aen. 1, 720. Qui quidem exitus maxime in nominibus herbas significantibus invenitur, quae in 1laca,

ulaca, 1 Daca desinunt: plurima eorum derivata sunt a substantivis in 1la, ut a, Ina eXeuntibus, cf. porci laca, lingulaca, Postulaca, pastinaca, proserpinaca. - 3) acu S, cf. me Tacu S opacus. Ampliatum fit en acus in helvenacus. ,- 2)ec facit casu nominativo ex in alex et

vervex. Cur in alex radix producatur, equidem nescio. Mihi in mentem veniebat ale X, pro quo codices habent hale X, EX verbo halandi esse factum, nisi ex eius radice suffixo i litera adaucto Ortum esse statuendum est. - 3) 1c facit 1) ix, quod non nisi aliis suffixis auctum inveni: a) bi X cf. vibi X, quod Fest. 369, 21. a vi dictum esse affirmat. Aliter videtur iudicare Varr. l. l. 7, 3, 63.. qui dicit: vibices excitatum verberibus corpus. Si quis vocem a vi en d O derivaverit, ego eum non reprehenderim. - b) dix, quod in lodi X, radix, spadix conspicitur. Horum primum radicem

cum lorum habere videtur communem, alterum ex radice enatum est, qua ramus et Papa, tertium Vero Graecum esse et a verbo σπαίo venire affirmant Gell. noct. Ait 2, 26. 3, 9. Isid. 12, 1, 49. - c) lix, quod in uno felix producta radice invenitur: id a feo venire certissimum est, cf. Fest. 92 l0. - d) ni X, cf. cornix, quod cum corvus et Graeco κορωνη communem habet originem. Exitu apposito vocalem, qua radix terminatur, produci indicio est iuni X, quod quin ex eadem radice qua iuvenis enatum sit, non est dubium. e) trix, quod vocali productae apponi solet, cf. nutri X, accusatrix, a matri X, deletrix. Consonans D eXteritur: quo facto antecedens Vocalis producitur, cf. adiutrix. Saepissime vocalis copulativa interseritur, quae positionis vi rarissime producitur, cf. genitri X, monitri X, meretri X. Memoratu dignum est cicli tri X, quod eius

20쪽

radi X igno iratur. - 2) ica, cf. rubrica, Postica. Lorica a lorum, nasica a nasus facta sunt. Formica, quod haud dubie a fortis Venit, exitum litera m adauxit. Quae sit radix in vesica difficile est dictu. Isid. ll, 1, 137. vocem a vas derivat. Equidem vero eam ex radice, quae iuvestis et Vesper conspicitur, factam esse putaverim, ita ut velaminis quoddam genus significet.

Qua sententia approbata literam s interpositam esse statuamus necesse est, cf. resina. Aliam Viam

explicandi ingressus est Lob. path. 340., qui dicit: de Latino vesica vix diiudicari potest utrum a

φυσκη ortum sit an a φυσιγξ. Lachmann Lucr. 6, 330. scribit V en sic a et in commentario de voce disserens p. 357.) Capr. 2246, 32. dicentem: Veusica n habeat, quoniam non est sine vento, auctorem appellat. Sunt et vocabula, quae exitum litera i praefiXa auXerunt, cf. lectica, urtica. - 3)icus, quod in his vocabulis invenitur: amicus, anticus sive antiquus, apricus, lumbricus, mendicus, pudicus, Posticus. Ampliatum sit 1 licus, cs. umbilicus. - 4) oc facit casu nominativo o X, cf. atro X, fero X. Deri Vatio Vocis vel OX doctos homines multum vexavit. Prisc. 638. eam a velum venire dicit. Alium explicandi viam ingressi sunt Rams horn 26 l. et Duntger 41: uterque inter se dissentiunt. Equidem puto a vehendo esse derivandam aeque ac volum: exitum auctum esse litera i praeposita non est causa cur offendamur, quippe in aliis quoque Vocabulis eadem litera inveniatur, cf. feliX. - b) uc facit casu nominativo si) uca, cf. aeruca, bal inca, corruca, lactuca, Verruca. Si quis quaerat, cur in eruca radix sit longa, ad vocem er, unde illud venire puto, animum revocet. Incertae sunt originis festuca et fistuca, in quibus eXitus suffixo t auctus videtur. - 2) lacus, cf. albucus, caducuS, manducus, Sambu CUS. IV. Quarta suffixorum compositorum series. l) e rea, cf. noverca. - 2) ercus, cf. lupe rcus. Sed Sunt qui ercus ex arcendo Ortum esse censeant. - 3) ulcus, quod non nisi bpraeposito iuvenitur, cf. bubulcus, subulcus, in quibus quod radi X correpta sit, in causa est accentus. - Φ) unca, quod in uno spelunca cernitur. In hoc literam l ad exitum pertinere facile intelliges, si specus et Graecum G πεος et σπηλαιον contuleris cf. Dietricli p. 21.): unde non mirum est, quod radi X Producatur. - b) uncus, cf. a Verr uncus. - 63 usca Sive uscum, quod inllibrusca sive labruscum invenitur. Vocem Isid. 17, 5, 3. a labrum derivat, quod in terrae marginibus nascatur. Equidem vero putaverim eam a latus venire et denominari, quod late crescat: si quis meam sententiam approbet, ei exitum illum literis br adauctum esse statuendum est: quo facto radicis productio facillime explicatur. V. Quinta suffiXorum compositorum series. 1) 1 ceus, cf. paniceus. - 2) 1 ci a , cf. lanicia. - 3) 1 cius sive icium, cf. gentilicius, patricius, tribunicius, lanicium. Vox ericius ab er ducta est. - 4) aceus , cf. herbaceus, ferra ceus, heiaceus, Creta Cetts arenace Us. - θ) acta, f. rapacia. - 6) a c i u m, cf. l) i r a c i ii m. pistacium. - 7) i c i u s, quod in novicius et multicius invenitur. His accenseri potest Plautinum titi villicium, cf. Fest. 366, 13. Suffixo t praeposito fit licius, cf. adventicius, advecticius, empticius. Vocalis, qua radix desinit, producitur, cf. commendaticius. Neque deest vocalis copulativa, cf. suppositicius. - 8) ucetis, cf. P an n u ce u S. Caduceus haud dubie eX eadem radice atque κλγρυκειον venit: quo ponderato exitum d litera auctum esse intelligitur. RadiX vero legitime producitur.

11. Literam g esse suffiXam, id testatur fruX, quod a fruendo venit: quam ob rem longam habet vocalem, cf. Varr. l. l. 5, 6, 37. 5, 21 l04. Idem suffiXum receperunt confluX et strix, quorum alterum a fluendo, alterum ex radice stridendi originem duxit, cf. Isid. 12, 7, 42. Alii velostri X a stringendo derivant, quod avis illa infantium sanguinem elicere putatur, cf. Κndiel Zeit -