De nominum quantitate ..

21쪽

schr. f. Alter th. 1852.2. p. 126. Sed in utraque voce vocalis est correpta, cf. Non. 62,l0. Prop. 4 5, 37. Tamen Plautus Pseud. 3, 2, 31. eam in stri X produxit.

I. Prima suffixorum compositorum series. l) ges in uno strages radice producta invenitur, quod a sternendo venire nemo negabit. Simili ratione Ortum videtur conflages, cf. Fest. 40 l0. Isid. s4 8, 27. vocem confrages scribit et a frangendo derivat. - 2) ga producta antecedente vocali in tribus tantum vocabulis inveni: nugae, ruga, striga. Si spia eras, unde veniant, dicenti mihi primum e X radice verbi nuendi, alterum a ruendo, tertium ex stridendo esse fuctum non adversaberis. - Ampliatum sit gia, cf. arrugia, quod a ruendo venit. - 3) gus sive gum quod quum radici in vocalem exeunti apponitur, eam produci necesse est. Nam pagus mulli sunt qui a pascendo derivent. Qui autem vocem a pangendo ortam esse malit, is radicem eius productam esse statuat, quod rei perfectae insit notio. idem sussi Xum in sit gus conspici mihi persuasum est. Nam si verbum sapiendi cum eo contuleris, id eandem habere radicem invenies quamvis in eo brevis sit vocalis. Ne tibi mira videatur illa quantitatis diversitas, advertas, quaeso, animum ad sagax, quod ad eandem radicem revocandum est, cf. Cic. de div. 1, 3 l. Fest. 32l, l. Frugum nomen ab odore accepit. Nam fragrare odorem exhalare significat; in quo verbo radicem in vocalem desinere intelliges, ubi flagrare ei contuleris. Nam non solum simili ratione factum esse, Sed etiam ex radice profectum videtur, quae illi cognata est. Flagrare ex flando ortum esse persuasum habeo. Νeque facere possum, quin fagus aeque ac Graecum φηγος a verbis fariet φάναι derivem et utramque vocem significare urborem Pulem, quam Veteres oracula voce quadam edere Opinabantur. Sunt alii, qui vocem a Graeco φαγεῖν derivent quod arbor illa fructus fert, quihus vescuntur homines. Sed eos si sequamur, non possumus intelligere, unde longa vocalis sit Oria. Quam Poti I, ll2. proposuit sententiam, ea non plus ad longam vocalem eXplicandam Videtur conferre. Corrugus haud dubie a corruendo venit. Unde vero tragum originem tra Xerit, equi

ΙΙ. Secunda sum Xorum compositorum series unum tantum cal 1ga complectitur. III. Tertia suffixorum compositorum series ea complectitur vocabula, quae in igium exeunt: sunt fastigium et vestigium. Quum fastigium recte ad Graecum φαίνειν reducat Ir, necesse est, ut ipsum exitum sussi Xo si adauctum esse statuamus. Quam rationem si in explicanda voce vestigium sequamur, nihil obstat, quominus ah eundo factam esse arbitremur. Nam id litora Dpraefixa augeri iam supra exposui. Ex eadem radice factum est vestibulum, cuius significatio

derivationem, quam proposui, videtur probare, cf. Gell. noci. Att. 16, 5. Poti I, 198. aliter iudicat.12. Suffixum d non nisi in praes invenitur, quod multi sunt qui a praepositione Prae factum esse opinentur.

I. Prima suffixorum compositorum series. l) des, cf. aedes, quod Fest. 13 3. ab aevum factum esse putat; quam derivationem si approbemus, vox domicilium signis ut, in quo homines aetatem degunt. Nec dubito quin clades a Graeco κλαειν veniat, quod in clava quoque conspicitur. At in fides radix correpta est; id enim ex radice vocabulorum fibra et filum enatum esse contenderim. - 2) da, cf. praeda, quod, quum significet quod milites prae se agunt et ferunt, a praepositione prae venire mihi persuasi, forda, quod Varr. l. l. 6, 3, i 5. a ferendo derivat, cauda, quod equidem ex radice, quae in caulis inest, factum esse putaverim. Itaque si quis suada

ex radice, quae est in suavis, ortum esse eXistimet, non est causa, cur reprehendamus. Νeque iis adverser, qui a pluda a verbo pluendi cum praepositione a coniuncto derivandum esse putent.

3) dus, cf. fordus u ferendo ductum cf. Varr. l. l. 6, 3, 15.). Absurdus Curtius in Zeitschristfur vergi. Spraelisor sch. 3 H. p 267. ad radicem vocis susurrus revocat. Aliter iudicat Doederi eiu

22쪽

in Et latiterung. g. Vocabular. p. 23.) , qui vocem eX sardare ses. Fest. 323, 6.) ortam esse censet. Sunt complura adiectiva, quibus antecedente vocali producta eXitus appositus est, quippe quod radix in vocalem exeat. Nam crudus quin eX radice substantivi cruor veniat non est dubium. Neque suadus cum suavis communem habere Originem negari potest. Qui udus ex radice, quae inu Vens, uva, uvidus, umor, aliis invenitur, derivat. is recte videtur iudicare. Nec a vero aberrare me puto, si nudus ex prae verbio ne et radice, quae est in induendo et e Xuendo, enatum esse existimem. Quam quidem sententiam iam Vos s protulit; nec Poti I, 235. eam reiicit. Simili ratione sudus ex prae verbio s e et radice vocis udus ortum esse assirmat Fest. 294, 24. Qui fidus communem quodammodo habere cum pius radicem contenderit, eum non dignum esse reprehensione supra dixi, cf. Dietrich. p. 27. Sunt et substantiva in exitum diis desinentia, quae antecedentem vocalem producunt; quae quidem productio inde explicatur, quod exitus radici in vocalem exeunti appositus est. Ludus enim equidem non dubito quin ex radice vocabuli lustrum veniat et appara-lum splendidum significet. Nidus et nodus unde originem tra Xerint, incertum est: alta meti interea et verbum nendi cognationem quandam intercedere putaverim. Vadum quamvis ex Graecos Eoo ortum videatur, tamen brevem recepit Vocalem.

H. Secunda suffixorum compositorum series. 1) ed facit l) e d a, cf. esseda. - 2) e d ii m cf. esses dum, exedum. - 2) id facit l) 1s, cf. capis. Ampliatum fit pis. quod in cuspis

et lapis invenitur. Nam cuspis a quatiendo derivaverim, lapis Vero ex Graeco De ortum est; sed quod in eo radix correpta sit, dignum videtur quod memoretur. Poli I. 231. cuspis a cu-dondo factum esse putat. - 2) i da, cf. cassida, crepida. - 3) idus , cf. avidus, cupidus pavidus, umidus, albidus. Litera r auctus videtur exitus in luridus et laridum. Llari diis eadem ac luror factum est ratione, de cuius derivatione iam supra exposui. Laridum vero cum Graeco λαμινος communem habet originem; quae autem sit radix, ignoratur. III. Tertia sum Xorum compositorum series. l) ad facit ada in uno cicada. - 2) e d facit l) Us, cf. heres, de cuius etymo diversae inter se proferuntur sententiae. Alii enim vocem ex Graeco χχ700ς factam esse putant; Isid. b, 2b, 1. 9, 5. l. ab aes derivat. Sunt alii qui ex herus ortam esse arbitrentur; qui ita statuit, vocalis productionem explicare non pol est, nisi ob eam rem factam esse sibi persuadeat, quod heres significat non eum, qui herus fit sed qui factus est. Quid vero Z si herus et heres ex eadem quidem radice orta esse, sed in illo suffixum r vocali correpta, in hoc voculi producta ei adiunctum arbitremur Z Quae quidem sententia ei non displicebit, qui ut vocabula illa communem cum hem O habere originem sibi persuadeat impetrare a se poterit. In merces sum Xum litera o praefiXa auctum est: nam a merendo venit, cf. Varr. l. l. 5, 7, 44. 5, 36, l77. - 2) edus, cf. veredus. - 3) od facit os, quod in uno custos invenitur. Exitum ii tera i adauctum esse inde apparet, quod a curando derivatum est. - 4) ud facit l) iis . cf. palus. - 2) uda, cst corruda, paluda. IV. Quarta suffixorum compositorum series. 1) nil facit 1) ns cf. frons sive fruns. quod aeque ac frux, fructus, frumentum. frute X, alia a fruendo derivandum est. -- 2) Ddu cf. unda, quod haud dubie ex radice ortum est, quae in UVens, Udu S, uvidus, Urina, Umor aliis invenitur. - 3) ndus, of mundus, quod Varr. l. l. 6, 2, 3. Fest. 143, 1. Isid. 13 1, 1. a m O-

vendo factum esse assirmant. Unde vero veniat mundus ornamenta muliebria significans, nescio, nisi a μυσσειν sive a mungendo factum esse statuam. Polt Ι, 240. vocem ad radicem Sanscrit., cuius notio est ornare, reducit. Multi sunt, qui Graecum κόσμος per mundum esse translatum censent, ob eamque causam quam Varro, Festus, Isidorus Proposuerunt derivationem plane re ciunt.

23쪽

dus, crepundus, labundus, oriundus. Ampliatum fit s1) bundus, quo apposito vocales aet l, quibus verborum stirpes terminantur. produci necesse est, cf. errabundus, iactabundus, indignabundus, lascivjbundus. Plerumque vero vocalis copulativa interlicitur, cf. furibundus, nitibundus, gaudibundus, pudibundus. - 2) cundus, quod ita radici coniungi solet. ut vocalis, in quam illa eXit, producatur, cf. facundus, quod a fando derivatur, cf. Varr. l. l.

6 7, 52. Fecundus ab inusitato verbo feo factum est. Si quae radix in consonantem v eXit, ea extrita, antecedens Vocalis producitur, cf. id cundus, cui cum iuvando communis est radi X. Attamen interdum Vocalis copulativa interlicitur, cf. rubicundus Multa eius generis vocabula exstirpibus verborum sunt, quibus e Xitu apposito vocalis, qua terminantur, Producatur neceSse est, cf. verecundus, iracundus. 33. Literam i suffixam esse multis vocabulis luculentissime demonstrari potest. Nemo enim dubitabit, quin fors, gens, mors' ), sors a verbis ferendi, gignendi, moriendi, serendi Veniunt. Neque causa est, qua mens ad verbum meminisse, cuius radix in reminiscendo quoque et comminis condo et monendo cernitur, neque a Graeco μένος plane aliena est, non reVO-cemus, cf. Varr. l. l. 6, 6, 43. Fec dubito quin mons recte ad radicem reducatur, quae in verbo eminendi conspicitur. Pars Graeco πομειν cognatum Videtur. Ars quoque recte a Graeco αρειν derivatur, a quo et armus et armentum facta sunt. Cohors eX radice, quae in Graeco ερκος

conspicitur, originem traxit. Suffixum quum radici apponitur, quae vocali terminatur, ea produci solet. De eiusmodi vocabulis iam in priore huius libelli parte p. 6.) disserui. I. Prima suffixorum compositorum series. 1) t 18, cf. Vectis, qUOd a Veliendo venit, pestis, cuius radix in pessum conspicitur, fortis, quod a ferendo derivatur, antis, quod exambe, pro quo am sive an invenitur, factum esse dixerim, lactes, cuius Originem in laciendo inveniri puto cf. Plin. n. h. ll, 37, 79.). Postis haud dubie a ponendo Venit. cuius radix est pos. Qui exilus quum vocali, in quam exit radix, apponitur, eam produci indicio est vitis, quod eandem ac vinum habet originem, cf. Varr. l. l. 5, 6, 37. 5, 21, 102. Simili ratione factum esse mitis mihi

Persuasum est, quamvis eius radicem investigare non potuerim. Sed in cutis, ratis, sitis brevis est vocalis. Ampliatus fit exitus stis, cf. vestis, quod cum Vesper cognationem habere constat; utriusque Vero vocis, ni fallor, in Graeco εννυμι invenitur radix recteque videtur iudicare Varr. l. l. b, 29, l03., qui vestis et velum eadem radice nata esse contendit. Num hostis, cui cum hospes communis est origo, huc possit reserri, incertum est; sed si reputaveris nihil obstare, quominus in ter utramque vocem et homo intercedat cognatio, non reprehendes qui litera s eXitum tis auctum putet. Ρari modo litera s interiecta tristis ex terendo Ortum esse puto. - 2 tes, quod suffi-XUm esse cautes sive cotes Optime ostendit: nam quin a cavus veniat, vix ulla potest esse dubi tatio. Sunt et crates et vates, quae quod radicem produxerint, non absurdum est statuere sus fi Xum tes recepisse. Unde crates Ortum sit, invenire non potui: nam id a Graeco κεραννυνω derivare equidem non audeo. De vates vero optime exposuit Dii niger p. 65. Is enim Caprum, qui p. 2250. dicit vates olim vacios appellatos esse, secutus eius radicem in Graeco βάζειν se invenisse putat. Qua sententia approbata facile vocalis productio explicatur: facta est enim litera o extrita. - 3 te in uno rete radice producta invenitur. Id fortasse a praepositione re factum est. - 4)ta, quo apposito antecedens vocalis Producatur necesse est. Nam Sela equidem a serendo deriva-Verim, recteque cum crinis, quod ex crescendo Ortum est, conferri puto. Qui dubitat, quin seri crescendi notionem habere possit, is . quaeso, in mentem revocet seges, quod significat non

Dietricta p. 7. mors Graeco βροτος Consert et ex eo derivat.

24쪽

quod satum est, sed quod in agris crevit. Νeque facere possum, quin heta eX eadem radice ac belua et bestia enalum esse putem; eam vero ex mea quidem sententia cum feo cognatam esse iam supra dixi. Qui meta a meando derivet is non vereor ne tu reprehensionem incurra l. Fluta haud dubie a fluendo venit. In creta et ruta quae sint radices, ignoramus: sed in his quoquela eXitum esse nobis coniicere licet. In voluta, quod a volvendo venit, consonans v in productam vocalem transiit. At in rota, quod Isid. 20. l2, 1. 20, l5, 1. a ruendo derivat, radix correpta est. Idem factum est in nota, quamvis sine ulla dubilatione a noscendo Veniat. - Ampliatus eXitus sit a) sta, cf. crista, quod ex crescendo factum videtur, unde et crinis venit. Cista Una cum Graeco κίστη, nisi fallor a κεῖσθαι Ortum est. Crusta Lob. Path. 94. not. 26. a cruor derivat. - b) tia, quo apposito radix in vocalem e Xiens producitur, cf. argutiae, indutiae. minutiae, quae ab arguendo, ita luendo minuendo facta esse quisque videbit. Simili ratione ortum est astutia. Plerumque vero stirps et exitus vocali copulativa interiecta inter se coniunguntur, cf. amicitia, avaritia pigritia. Hic exilus adauctus fit si ia, cf. bestia, de cuius origine iam dixi. - c) tua, quod in statua cum radice correpta coaluit. - θ) tus sive tum, cLhortus, quod communem cum Graeco εὐκος habet radicem. Exitu apposito vocalis, in quam radix desinit, producitur. Num fatum a fando venire certissimum est, cL Varr. 6, 7, 52. Simili ratione facta sunt letum, sputum, stratum, quorum primum a radice, quae est in delendo scLPrisc. 665. 898. et Fest. Itb 9. , alterum a spuendo, tertium a sternendo Originem traxit. Scu

tum cum Graeco σκοτος communem habere videtur radicem. Lutum . herbam, qua tingitur, aut colorem ex illa pressum signifieans, a radice vocabulorum luror et luriduS profectum esse nescio an pro certo affirmare liceat. At votum a vovendo ortum est; in eo D con Sonantem extritam antecedentemque vocalem productam esse intelligitur. Quae vero sint radices in pratum, scrotum et scruta compertum non habeo. Sunt autem duo substantiva illo exitu instructa, quorum radix corripitur, fretum, quod Varr. l. l. 7, 2, 22. a fervendo factum esse affirmat ), et lutum quippe quod c oenum significet: id a luendo derivare non est absurdum. Flis accenseri potest defrutum, quum a defer Vendo derivetur. Magnus est numerus adiectivorum, quae exitum tus rece Perunt, cf. altus, artus, cautus, certus, i ustus, stultus of stolidus), alia. Quum radix vocali terminatur, eam produci necesse est; cuius quidem rei exempla sunt glutus et fetus, quae a gluo et feo veniunt. Mutus eX μυ, quod homines linguae Usu privali proferre soleant, factum esse affirmat arp. l. l. 7, 5, 10 l. Fretus equidem liferis verbi ferendi transpositis ortum esse contenderem, si eiusdem transpositionis eXemplum aliud invenissem. Graeco Sermone ex φερω factum esse φρεω satis constat. Simili ratione Dietricli p. 7. gratus explicat: nam literis transpositis eX Graeco χαρτος ortum putat. Sed quae sint radices vocabulorum brutus, latus, totus equidem ignoro. Singulari modo formatum est invitus, quod a velle originem traxit: in eo similiter atque in vis radix mutata est. At in catus, inclutus, putus, quamvis deriventur eX radicibus quae in vocalem desinunt, brevis est vocalis. Catus enim haud dubie ad radicem revocandum est quae in cavendo conspicitur, inclutus a verbo cluendi originem traXit, pulus vero pariter ac putare ex radice enatum est, quae in Purus invenitur. cf. Varr. l. l. 6, 7, 63. Gell. Doct. Alt. 6 5 In citus quoque radi X breviatur, quamvis a ciendo veniat. - Ampliatum fit a) tius sive tium, cf. ostium ex Ore factum. Hic eXitus vocali productae appositus est in otium et lotium, quo rum illud quam habeat radicem ignotum est, hoc vero a lavando venit. Sed in Vocabulis, quae

) Die tricli p. 6. dubitat, num fretum a servendo venerit. CPedibile est vocem a ρδειν venire, si digamma Prae-Positum eSs C statuamus, ut recte cum ρδεθρον Sive ρεῖθρον possit conserri.

25쪽

ab eundo ducia sunt, brevis vocalis invenitur, cf. exitium initium, comitium. Sed multa sunt eXempla, quibus vocalem copulativam interiectam esse possit demonstrari, cf. caesitius, propitius, capitium, calvitium, servitium. In flagitium, quod a flando venire veri simile est, suffixum litera g auctum putandum est: unde radix producitur. - b) tuus, quod in fatuus longae radici coniungitur, quum de vaticinando dicitur; si vero inest notio stulti, radix corri pitur. - Aliud ampliationis genus invenitur in eXitu Stus, cf. fastus, i a Ustus, castus, Va Stus, sublestus. Frustum a fruendo venit. - 6) tus quarta declinatione, cf. artus, quod ex Graeco αρειν enatum est. Qui exitus efficit, ut vocalis, qua terminatur radiX, longa fiat, cf. flatus fletus, tritus, nutus, quae a flando, flendo, terendo, nuendo facta sunt. FUtus ab inusitato verbo feo venit; potus ex eadem radice ac potus participium ortum est. Ritus haud dubie simili ratione natum est; sed quae sit radix, nescimus. Neque tamen improbanda est sententia, quam Poti I, 218. proposuit. Is enim Vocem eX radice repetit, quae in Graeco ρεειν cernitur. Hunc qui sequitur, facile inveniet, in voce illa eandem, quam mos et modus habent, inesse notionem. Aliter statuunt Aufrecht et Κirchi, of I, 33. In motus consonans v eX trita est: quo facto radicis vocalis legitime producta est. Sunt vero vocabula, in quibus radix corripitur: datus, satus, flatus et quae ab eundo veniunt aditus ambitus, coitus. Quae tus in sus mutant vocabula, ea eXitu apposito brevem radicis vocalem Producunt, cf. casus, quod a cadendo venit. Si quae vocabula ex verborum stirpibus derivantur, in iis quoque vocalis, qua terminantur, semper producitur, cf. venatus, auditus. Neque tamen deest vocalis copulativa, cf. habitus, halitus,

Il. Secunda suffiXorum compositorum series. 4) at facit casu nominativo st) as , cf. anas. - 2ὶ ata cf. gabata. - 2) e t facit st) es, cf. circes, teges, teres. Quamvis tu seges suffixum g litera auctum sit, quippe quod a serendo veniat, tamen radix brevem recepit vocalem. - 2) es, cf. abi Us, aries, paries, in quibus suffixum vocali i praeposita adauctum est. - 3) et v, cf. nepeta. - ) e t u S, cf. V eg e t tis et v en et u s. - 3) it facit l) e S, cf. e lues, pedes. Ampliatum si a) les, cf. Veles, quod aeque ac velox a vehendo ductum est: unde intelligitur, ex qua causa radi X producatur. Miles num a mile veniat, dubitari potest, quamquam Varr. l. l. 5, 16, 89. affirmat et denominationis causam docte exposuit. Nihil enim obstat, quominus id una cum mile ex eadem radice, quam in Graeco μυρίοι inveniri supra diXi 'Ortum esse et unum ex multis significasse statuamus. Qui ales ab ala derivat, in reprehensionem noli incurret; neque tamen quidquam impedit, quominus id ab ipso avis factum esse censeamus. Quo comprobato non minia Seius mensura eXPlicatur, cluam si ab ala derivemus. Praeterea exitus les in duobus ullis vocabulis conspicitur: cocles et poples. Varr. l. l. 7, 3 7 l. ait: ab oculo cocles ut octes dictus, qui unum haberet Oculum. Si quis quaerat, unde literv c praes Xa sit, equidem eam eX Praepositione coortam esse putaVerim. Sunt duo alia Vocabula, cacumen et carcer, quae, quum CX acuendo et arcendo facta videantur . eXplicari non possunt, nisi illam prae Positionem Praepositam esse statuamus. Quod in cacumen brevis est vocalis, non est in causa, cur ab illa sententia recedamus: nam VOX non contractione, sed elisione facta est; neque accentus obstat, quominus vocalis corripiatur. Aliter iudicat Poli I, 86. De poples vero nihil comportum habeo. - b) mes, cf. ter me Ssive tarmes, quod Isid. 12, 5, 10. a terendo derivat. Qui exitus quum apponitur, vocalis, inquam exit radix, produci solet, cf. limes, quod cum liquis et limus eandem habere originem iam vidit Isid. ib. l4, 2 , cs. Fest. 116, 2. Eadem vocalis producti O invenitur in vocabulis, in quibus

exitu apposito consonans in fine radicis posita extrita est. Num non est dubium, quin fomes a fovendo factum sit. Trames quoque recte ad praepositionem trans revocatur; neque dissentire

26쪽

videtur Varr. l. l. 7, 3, 62. qui trames a transversus dictum amrmat ). Nec dignus est reprehensione qui ames Hor. Epod. 2, 23.) eX praepositione a ortum esse contenderit. Sed quum amites, ut Fest. 2l b. interpretatur, Perticae sint aucupales, facile me eo adduci patiar, ut vocem ab ipsa

ave faciam esse arbitrer. - c) Pes , cf. cae Spes, bo Spe S, SOSPe S, quorum Primum a Caedendo derivatur, alterum ex radice vocis hostis factum est, in quo literam s ad exitum pertinere equidem iam supra Suspicatus sum, tertium vero bene cum Graeco σωζειν confertur. Quum exitus ille radici apponitur, in cuius sine posita est 3 calis, eam Produci necesse est, cf. stipe S. quod astando venire supra di X i. - d) ves, cf. dives, quod una cum d i s ex eadem radice ortum est; eam in dando inveniri equidem suspicor. - 2) ita, cf. orbita, culcita scf. Varr. l. l. 5, 3b, 367. Fest. 50 9.). Cucurbita reduplicata radice ex curvus ortum esse multi sunt qui sibi persuaserint. Semita Varr. l. l. b, 4, 3b. eX se mi et eundo compositum esse contendit. Am 1 tu. cuius radix brevis est cf. Pers. 6,b2.), unde originem tra Xerit, indagare non potui; iis, quae Fest. 14, 4. dixit, ponderatis et perpensis ei cum avus cognatio quae dum intercedere videtur; sed hanc derivationem si veram esSe Statuamus, non Possumus perspicere, cur radicis vocalis non sit producta. Quid de alia cita statuendum sit, nescio. - 3) 1 tus si Ve 1 tum, cf. digitus, penitus, cubitum. 4) ut facit 1) ut, cf. caput. - 2) ut iis sive u i ta ira of arbutus sive arbutum. III. Tertia suffixorum compositorum series. 1) as, qui quidem exitus non nisi i ampliatus invenitur, unde ortum est ta S, cf. aetas, Voluptas, Voluntas. Plerumque vocalis copulativa interlicitur. cf civitas, severitas, pietas. Simili ratione a calamus, quod ex radice, quae est in calix, calvus, aliis cavumque sive inane quoddam significat, originem traxit. factum est calamitas. Quae quidem voX proprie significat robiginem quae calamos et fruges urit. Inde intelligi tuo eam fuisse rusticanis usitatam; ab iis ad quamque aliam perniciem significandam videtur esse translata. Quod quidem eo facilius fieri potuit, quod in ipsa radice vilii cuiusdam inest nolio. - 2) atis, qui eXitus plerumque in as mutatur, cf. nostras, primas, Arpinas. - 3) ata. cf.

tum, palati m. - b) atus quarta declinatione, cf. magistratus, tribunatus. - 2) et facit 1) es, cf. quies. - 2) d l a , cf. c O d e t a , m O n et a , rubeta. - 3) et his sive e t u m, cf. f a ce

tus - acetum, dumetum, moretum, candetum, tapetum, frutetum, aesculetum, arboretum. Temetum cur radicem produXerit, equidem nescio. Credibile est fuisse substantivum lemum, unde et temulentus et abstemius orta putanda sunt. - Εxitus ampliatus st: a) cetum, quod in bucetum productae radici coniunctum est: nam eXli ita est consonans v. Simili ratione factum est tu cetum, quod Poti II. 547. a tundendo derivat, ego a tumendo ortum esse putaverim, Ut cum tuber Possit conferri. In olenticetum busti celum sentice

tum vocalis copulativa conspicitur. - h) u letum, cf. amuletum. - 3) it facit si) is, cf. Samnis, Quiris. - 2) ita, quod in his vocabulis invenitur: cassita, cancellita, corbita genita, marita. Ampliatum sit uita, cf. pituita. - 3) itus sive itum, cf. a Vitus, auri tus, maritus, mellitus, Pellitus, capitum. Ampliatus fit exitus uitus, qui in fortuitus et gratuitus invenitur. - 4) O t facit st) Os cf. nepos. Hic exitus tu sacerdos aliis suffixis adauctus conspicitur. - 2) Ota, cs carota scL Lob. Path. 391.). - 3 otus sive otum, cf. aegrotus - cerotum. - θ) ut facit l) iis, cf. salus. Ampliatum fit tus, cf. virtus, iuventus. Senectu S. Neque deest vocalis copulati Va, cf. ser Vitu S. - 2) ut a. cf. aluta, cicuta,

) Sutit qui trames a trame arido derivpnt. Αusrectit et Kirchi, of I, l57. vocem ex accusativo radicis Umbricae et verbo eundi factam esse putunt.

27쪽

crocuta. Hic exitus ampliatus invenitur in Matuta, quod e X eadem radice ac mater, maturus, mane descendit: unde radi X producitur, cf. Fest. l60, 8. 12b, 14. 122, 3. Aliter iudicat Momm seu unt. Diat. 275. . qui literam t radici adhaerere putat. Polt II, 246. in dubio versatur, utrum t ad

radicem an ad eXitum pertinere censeat. - 3) utus. Cf. acutus. astutus, cornutus. Eiusdem generis vocabula interdum a participiis fiunt, cf. Cinctutus, vers litus. IV. Quarta suffiXorum compositorum series. l) ans, cf. elegans. - 2) ent facit casu nOminativo si) en S, cf. cliens, recens. Hic exitus ampliatus si a) lens, quod vocali copulativa

interiecta cum stirpe coniungitur cf. pestilens, violens. - b) metis, quod in clemens et vehemens invenitur: alterum eorum, quum a clinando videatur venire, exitu apposito radiceml, roduxit, alterum Vero, quod a vehendo factum est, brevem recepit vocalem copulativam. - 2)entis, quod non nisi in sementis invenitur. Quod quum a serendo ortum sit, intelligitur eXitum suffixo m esse adauctum: radix lege producitur. - 3) en tus sive en tum, cf. Cruentus urgentum ab arguendo), unguentum. - Εxitus auctus fit u) lentus sive lentum, quod quum nulla interiecta vocali copulativa apponitur, antecedentem vocalem produci necesse est, cf. 91 lentum, quod, nisi fallor, eX pangendo originem traXil. Plerumque vero vocalis copulativa sive 1 sive o sive u interponitur, cf. pest 1 lentus - Vinolentus, Violentus, somnolentus huculeratus, Carnulentus. corpulentus, pulverulentus. Ampliatum fit cule it tus, cf.

esculentus, quod ab edendo venit. In poculentus, pro quo apud Gell. 4, 3, 37. ex certa aliorum coniectura potulentus legitur, radix producitur, quod in vocalem eXit: nam eadem in potus conspicitur. - b) mentum, cf. augmentum, fragmentum, segmentum. Qui quidem eXitus quum radici nulla interposita copula adiungitur, saepe et ficit, ut consonans, in quam illa exit, exleratur, c L tormentum, quod a torquendo venit. Quo facto antecedens vocalis producitur. Id haud dubie factum est in iumentum, quod a iungendo derivare ne trio dubitabit. Ramentum non erit quin a radendo ortum intelligat. Quaerenti quae sit radix vocat nili amentum ultro se offeret verbum apiendi, quod cum Graeco απτειν cognationem habet, o L Fost. 42, 4. Isid. 38, 7, 6. Neque quisquam negabit Omentum eX radice, quae in Op-eriendo conspicitur, esse factum. Ne quis putet id a pariendo venire, consideret, quaeso, opacus, quod non solum significatione, Sed etiam origine illi cognatum est. Simili ratione impo mentum eXplicatur, cf. Fest. 308, 18. Saepissime vero Consonans O eXleritur, cf. fomentum, lomentum, momentum, adiumentum quae ex verbis fovendi, lavandi. movendi, adiuvandi originem traxerunt. Quum radix Vocali terminatur, ea quoque exitu apposito producitur, cf. frumentum, rument Um, Stramentum, excrementum, explementum, detrimentum, quae a fruendo, ruendo, Sternendo, excrescendo, explendo, deterendo venire nemo negabit. Idem seri solet, quum exitus ille verbi radici voculi adauctae adiungitur, cf. a d i ii t a m e n t u m , experime utram, molli mentum, blandimentum, argumentum, quae eX adiutando, experiendo, molliendo, blandiendo, arguendo originem habent. Sunt eius generis vocabula, quorum radices in nullo verbo inveniuntur, cf. lamentum et tomentum. Horum alterum ex radice Videtur enatum, quae Voces complorantium imitatur, nisi a Graeco verbo λακειν sive λασκειν Ortum esse malimus. Alii vero vocem cohaerere pulunt cum κλαίειν Poli I, 2l3. Il, 200. 594.), alii cum clamando

Morum sen urit. Diat. 272.). Tomentum vero cum tomi X radicem habet communem. Eam in Obturando inveniri equidem suspicor. Sunt et vocabula, quae a nominibus Veniunt, cf. Pulmentum, quod a Puls ducitur. Saepe vero inter verborum radices et exitum ipsum vocalis copulativus ive 1 sive u interlicitur, c L alimentum, documentum, monumentum, tegumentum. In emolumentum radicis vocalis, quae in moliendo longa est, corripitur. De elementum nihil

28쪽

compertum habeo. Nam quae Poli 1, 208. II, 369. et Hein dors ad Horat. Sat. l, 1, 26. exposuerunt, equidem non approbo. Neque tamen displicet quod Hesster Gesch. d. lat. Spr. 34. ad vocem illam

explicandam assert. Is enim eam ex radice, quae in Graeco υλη conspicua est, originem suam habere putat et υλγημα confert. - Inde facti sunt eXitus: sa) umentum, cf. atramentum, ferramentum, salsamentum. - b, i m e n t u m, cf. rudimentum. - c) V m e n t u in , cs. a l b d m e n tum. - c)Pentum, quod in Uno carpentum inveni. Id enim a Carrus venire persuasum habeo. - 3) est facit st) estis, cf. agrestis, coelestis. - 2) estus, cf. honestu S, Scelestus. Ju molestus radicis vocalis corripitur, quamvis in moles sit longa; quod quidem accentu mutato factum putandum est. - 4) i si facit is ta , cf. l a n is ta. Arista ex eadem ortum est radice, qua arundo. - b) ust facit st) usta, quod non invenitur nisi in locusta. Quo in vocabuloquum radix sit longa, quam unus Iuvenc. in Math. 3, 1, 339. corripuit, Don adverser iis, qui suffixum litera o auctum esse putent. - 2) ust US, cf. angustus, a UgUstus, Onu Stus, Venu Stu S. V. Quinta suffixorum compositorum series. l) alium, cf. palatium. - 2) filium, quod non nisi aliis suffixis auctum invenitur: unde factum est: l) putium, cf. praeputium. - 2 a P si i i u m, cf. s u l a p u t i u m. - 3j a o u t i u m, cf. carra cutium.

29쪽

S diuina in viri ten

maren : I. De legibus a Charonda conditis, inprimis de honore ab eo literis habito. - 2. M. Attil. Regulus oratione in senatu habita pacem cum Carthaginiensibus componendam dissuadet. - 3. Tiberius imperator refert ad senatum de seditione militum a Germanico oppressa. - 4. Mores Gallorum cum Germanis comparati. - 5. Quum vim cantus habeat in animos hominum. Uberius exponantur et exemplis illustrentur quae de ea re habet Macrob. somn. Scip. 2, 3. - 6. De rebus adversis, quibuscum Augusto conflictandum iuit, coli. Plin. nai. hist. III, 45, 46, 147. Suet. Oetav. 65. - 7. Iccius ab avaritiae opprobrio defendatur, quod ei ab Horatii interpretibus obiectum est. - 8. Germanicus Romanorum ab Arminio occisorum reliquias conditurus mi

litum animos ad ignominiam ulciscendam excitat. - bb) 3 St. muribsideὁ uebersthen auὁ dein Deutflen

30쪽

ndet. 6. Appian. de rebus Syriae. 40. 4 I. Plutarch. Philopoem. 18 21. Corn. Nep. Hannib. 8-13.). - 3. Der

30. Primus in orbe timor feeit deos. - 31. Oυ γ 981σσόν ποτε των νύμων γιγνωσκειν καὶ μελεταν