장음표시 사용
21쪽
stionum cognoscendi se dι-Dnguendi.
C APuT III. 'OVia combustiones in tres divisimus .
species vel gradus, ac deinceps ad uniuscujusq; speciem propria praescripturi simus remedia, necesse est, ut quomodo eae signis & notis distinguendae sint, de- η S gna primσ esaremus. Signa itaque primae speciei, sive le- combustionis haec sunt : cutis rubi-dunda, dolor acerbissimus&pungitivus, non aliter, ac si cutis semine urticae fricata esset. Mox, nisi citissimὸ occurratur aegro reme- dijs aptis) inflatur locus,&elevantur pus uis, in quibus aqua clara &alba continetur, tandem quoq; Epidermis separatur. EX circumstantijs quoque cognoscitur combustio levis, nimirum rem ignitam levem fuisse, quemadmodum stramen, linum, stupae,&s milia: aut statim defluxiste, ut aqua feri da, vel corpus
Signa secun eXigUO momento attigisse. Contra vero in al- decisi.
tera specie, res ignita aliquandiu corpus atti- igit, vel vehementiorem in se habuit calorem, quemadmodum ferrum ignitum, a Ut metallum aliquod liquefactum, lignia durissimum, piX, Oleum , cera, vel simile quid. Hinc fit, ut lpars illico infletur, rubescat, doleat, Urat, &ipse momento pustulae eleventur, in quibus
22쪽
DE COMBVsTIONI B. LIBEL. Ieontinetur aqua subtilis, & flavescens, 'gerq;
detensione cutis conqueritur : est enim vitagnis contracta atque tensa. In ultima vero
Lecie, ipso quoque momento,dum res ignlia adhaeret corpori, elevantur pustulae, sed illico SNna re denuὀ concidunt, eo praecipue loco, in quo combustio insignis & vehemens est: subjecta Vero cutis nigra, vel saltem livida conspicitur,& obtuse sentit, si scalpello pungaturi est elatindura,& eXiccata crusta, ea cum deciderit, remanet ulcus profundum, & putridum. Ex natura rei i gnitae, &spacio, quo corpori adhaesit, combustio insignis cognosci licet. Porro quamprimum Chirurgo occurrit combustio, inquirat ad quam nam speciem sit referenda, hoc est, an levis, mediocris, Vel insignis fuerit; si levis, impediat remedijs, sequenti e . cap. declarandis, ne pustulae eleventur: si . Vero mediocris, ac septimum caput cofugiat: Si enormis & magna, procedat, quemadmodum capite octavo declarabimuS.
Combustio levis, ubi cutis tantummo
do laesa est, quantumvis dolorifica, facile tamen & brevi curatur, 3c vix apparebit cicatrix, si modo recta & methodica instituta fuerit curatio. Contra vero difficile sanatur combustio insignis & magna, quae
23쪽
8 Gur L. PAηRICII HILD turpem & rugos in post se relinquit cicatriacem, propter curis deperditionem c contrλ. ctionem. si pustulae tu principio non aperiantur, tunc multi humores concurrunt ad paratem laesain, qui putrescunti & acrimoniam acquirunt, ita ut cutem & carnem profundius erod nil ulcus putridum, & tandem cicatricem turpissimam efficiant. Sunt itaque pustulae statim ab initio incidendae, ut aqv acris& fervida effluere q0ςat Facit E & parvo negotio sanescit combustio in corporibus sanis,&benὸ temperatis Contra difficillim in corporibus c cochymicis&plethoricisi facileq; dςgqner i in ulcus putridum; dolor enim continuo ad se attrahit excorpore humo S Sc sanguinem , hinc pars affecta incalqsciti& inflatur, variaq; &pessiim symptomata iequuntur Combustiones capitis & faciei, si magnae8c profundae fuerint, glabras post se relinquut cicatrices, quandoquidem cutis adeo arefacta & contracta est ab igne, porique clausi, ut pili postea erumpere neqUeant. Combustio ad oculos praecipue cilioru&membranam Adnatae & Corneaei quantumvis levissima sit, periculosa est,&facilina δ visui depravatio, aut ad minimum imbecillitas se quitur, & palpebrae invertuntur Periculosae item sunt combustion s Inguinum,& difficili me curan turi sunt enini huiuLmodi membra per se humida, imbecilla & ac si ui humorum obnoXia. Cumbuo
24쪽
PE COMBUSTIONIB. LIBEL. 9 Combustio Ventris semper periculosa est, oviustio
difficili ineque curatur: sunt enim musculiab. Onσω.
dominis propter inspirationem, &expirationem,extensionem, quae fit mediante cibo M potu, excrementorum excretionem,risum M clamores, in perpetuo motu, quemadmoduHildenae in patria in quodam puero trium
annorum aetatis, observavi : is enim combustione periculosa ventris affectus, ultra menses octo nobis multum negotii facessit. Si vero Intestina aliqua in parte simul com. - 1
busta fuerint, lethale est. Est & Combustio
Fulminis mortalis, uti suo loco dicetur. Combustio ad magna v sse Arteriarum & Ombμ φVenarum periculosa est, praecipuὸ si profunda fuerit: calor enim contrahit, 3c Vasa claudit, hinc spiritus 3c sanguis ad vivificandum 1iar.&nutriendum, non satis perfluere possiant:& tandem sequitur Atrophi , nonnunquam& Gangraena , quemadmodum in Tractatu nostro de Gangraena & Sphacelo ostedimus. Combustiones item ad nervos & Articulos facilim contrahut Juncturas, ideoq; ut Chirurgus in hujusmodi combustionibus sumiamam diligentiam adhibeat, & statim ab initio medicamentis aptis duritiem & rugositatem cutis emollire, & calorem ab igne impressum, extrahere & dissipare studeat,necesse est
25쪽
De duphci methodo combustionum
OV mvis passim infinita ad Combitistiones apud Practicos & plebejos in
usu sint remedia, sive ea Emplastra, Unguenta, Succi aut Aquae distillatae fuerint. nihilominus tamen omnia ad hunc finem tenrini, adniιε'dunt, nimirum Empyreuma sive calorem ab mbos o igne in parte assecta relictum, aut sussecent num reme- aut resolvant,&dissipent. Suffocatio autem H ieV Enapyreumatis, fit aut frigidis&h umidis med icam entis, veluti succis& aquis sempervivi Lactucae, Hyoscyami, Solatri,&similibus: aut frigidis Sc siccis, quemadmodum sunt bolus armenus, terra sigi Il ata, cerusa, argilla forna- cum, & hujusmodi Emplastica, quae poros occludunt. Ita ut calor e traneUS ab igne reli eius . non aliter ac ignis in loco occluso, intus suffocetur & extinguatur. Altera Via extinguendi empyreuma in hoc consitit, ut calor eYtraneus,&s umores acres resolvantur, & dissipentur, quemadmodum vidimus prunas extingui, si huc illucq: dissipentur. Id vero fit calidis medicamentis, ut sequenti capite declarabimus. Nunc operae pretium est, inquirere,quaenam methodus sit eligenda. Qui primam methodum sequuntur, hoc
26쪽
DA COMBUSTIONIB. LIBEL. Iraxiomate Hippocratis, Contraria contrarior Lib.de flais. rum sunt remedia ; se fulciri putant. Cum buc GH. enim combustio si accidens calidum , suo
tu Verissimum quidem esse recitatum Axio- situtione. ma Medicorum, fateor, sed refrigerationem in combustionibus per Accides fieri debere,
sentio. EX prima enim curandi methodo,cum varia ut plurimu oriatur symptomata, quemadmodum postea declarabimUS, merito rejicienda est. Non enim soluin Empyreumati occurrere sufficit, sed praecipuὰ alijs quamplurimis accidentibus, ut sunt dolor, retractio &rugossitas cuti S, stipati OporOrUm,&c. prospiciendum est, quae Omnia calida requitarunt medicamenta. Haec autem, ut penitus intelligantur, videamuS primo proprietates
frigoris. Eas autem Hippocrates describit his verbis. Vlceribus frigidum mordax, cutem obdurat, dolorem intolerabilem facit, deni grat, rigores febriles, convulsiones&disten- h,ἡ ,6 riones creat. Et GalenuS : Subjectam materia De pila contrahere condensareque, frigidi semper est ' ic. f proprium. Id quoque perspicuum fit in oleo, pinguedine alijsq; rebus, quae frigore densan tur & indurescunt.EX quibus perspicuum fit, frigida combustionibus pland adversari,& va ria pessimaque accidentia procreare : Cutis enim ab igni indurata 3c contracta, magis ab usu frigidorum medicamentorum indurestit,& dolor augetur, hinc concurrunt humoreS,
27쪽
ir G v I L. FABRICII HILD. qui sub cute indurata non solum retinentur. imo ab usu frigidorum Medicamentorum in profundum repelluntur, ibiq; magis magis liincalescunt, Sc summam acrimoniam & malignitatem acquirunt. Hinc tandem fit Inflam, matio, Abscessus,& nonnunquam Gangrena. Inclusus enim humor, quia perspiratione ca-Dι.ει -- ret, illico putrescit, ut Galenus testatur: vel ' quia calor adventilius, dum in parte laesa in-- clusus est, exiccavit humidum radicate, in quo consistit calor nativus, quemadmodum in Tractatu de Gangraena ostendimus. Hanc quoque ob causam monuit Hippocrates Erysipelas ab exterioribus ad interiora Verti, non esse bonum. Sequitur 3c nonnunquam si combustiones magnae frigidis Medicamentis tractentur, Herpes e Xedens; humores enim sub cute inclusi acrimoniam & malignitatem acquirunt. Anno IS9q. venit ad me Coloniam iuvenis, cui ex simplici Combustione Herpes totam tibiam a pede usque ad coxam invaserat, ita ut nonnulli tibiam abscidissent, si malum tantummodo sub genu fuisset. Hunc qua methodo, & quibus medicamentis cura, e-OUehuaii. rim lectoreX mei S observationibus Chirurgi nasu. ci S intelligere poterit. Quum igitur animadverterem, quemadmodum prunas, si cineribus diligenter cooperiantur, calorem suum diu conservare, sic etiam Empyreuma, & humores, qui incombustionibus ad locum affectum confluunt,
ab usu frigidorum medicamentorum intus
28쪽
DE COMBUSTIONI B. LIBEI. II retineri, alteram potius methodum mihi se legi , quam hactenus etiam maXimo cum fractu aegrotantium eXercui. Memadmodum enim pruna cito refrigescit, u dispersa dissipataq; fuerit: Sic cito refrigescunt, per accidens tamen, ut Galenus teitatur calida medicamenta discutiendo & eYtrahendo Empyreuma: Quandoquidem calor, ut Hippoc.
scriptum reliquit, cutem emollit, eXtenuat, dolorem sedat, rigores, convulsioneS mitigat,
& ulcera ad suppurationem praeparat, ideoq; etiam ijs partibus, quae phlegmone infestantur, ejusmodi applicantur medicamenta, amoὰerato calore tamen, humores liquefieri, vias ac poros dilatari, idem Galenus testatur. Frigida item turpem, rugosam 3c lividam post se relinquunt cicatricem, ut ex Hippocrate ostendimus: calida vero non item. Ut autem recta 3e methodica instituatur euratio combustionum, dil gen ter exa minandi&inspiciendi sunt omnes effectus Sc accidentia combustionum, ut secundum earum naturam remedia mutentur Sc applicentur, imprimis autem, quia propter solutionem continui, & subitam mutationem dolor sub sequitur, qui violenter ad se attrahit ex corpore humores & sanguinem, necesse est re pellentibus medicamentis, defensii vis nimi rum,& fascijs,in oxycrato, intinctis impedire, ne hujusmodi humores Sc sanguis in partem laesam confluant. Mox victus ratione, purgationibus,venae sectione, cucurbitulis, alijsque
29쪽
r4 GVI L. FABRICII HILD. revulsionibus imminuantur,& ad alias partes trahantur & evacuentur humores Sc sanguis. Quantum ad topica attinet, in prima seecie combustionum, si nondum elevatae fuerint pustulae,evocetur empyreuma, Schumores Cres, Un guen to eX caepis & hujusmodi: si vero curis combusta, contracta & indurata fuerit, diligentia adhibenda est, ut ea emolliatur, Sc lubrica essiciatur. Id autem fit medicamentis calidis Se humidis, ut sequentibus capitubus fusius declarabimus.
VRimum & praecipuum negotium quod
in combustionib' est, ut Chirurgus impediat, ne pustulae oriantur, si enim id fieri possit, non est quod aeger postea ullam
molestiam vereatur. itaq; quam primum quiligne, aqua, aut oleo fervido, aut simili quapiam re combustus, ac combustio levis fuerit, illico locus ambustus aqua, aut proprio sputo madefiat, & ad ignem admoveatur, ut incalescat, quantum ferre poterit, vel in aquam calidam immergat locum ambustum : aut si id fieri nequit, intingatur spongia aut linteum reduplicatum in aqua calida & applicetur loco ambusto: calor enim ille externus Empy- reuma,hoc est, calorem ab igne in parte combusta
30쪽
DA COMBUSTIONI B. LIRE L. Isi busta relictam, ad se attrahit, ut Aristoteles reexperientia testantur. Quein admoduin enim contusus scorpio ictui suo impositus, venenum propriu ad se attrahit, sic calor calorem. Hinc caepae in mortario cum sale contusae,&illicd loco combusto applicatae, empyreumata eXtrahunt, nec sinunt ut pustulae eleventur. Possunt x in talleolas scindi, Sc loco ambusto imponi, unus ad alterum, donec tota pars collibusta sit cooperta. SequenS quoque unguentum ein pyreuma potenter eXtrahit, nec sinit pustulas elevari. N. Caepae crudae 5j. β.
Salis Saponis albi veneti ana 3 ss.
Misceantur in mortario, fiatque unguentum cum ol. rosac. Mamygdalar. dulc. Anno I 6o . cum dulcissima mea coniunx sapam in magno alieno coqueret ac ipsam spatula agitare vellet, ex improviso dextra ad carpum usque in sapam ebullientem immittit, ea aute manui tanto tenacius adhaerebat, quanto ad consistentiam ac spissitudinem coista erat. Ideoq; illico exortus Ost dolor vehemetis. i simus, non solum in ipsa manu, Verum etiam.
toto brachio. Sapa abloia calida aqua, unguentum iamiam pr scriptum quod oppo tunὸ tum temporis in promptu mihi erat. applicui, totum brachium oleo rosaceo inai unxi,&fascia posca intincta, in ivi, saepiusq; omnia illa rei teravi. Hinc divino favore, ex tanta combustione nulla sequuta est cutis ex ulceratio , praeter duas parvas pustulas una in