Nova medicinae tum practicae, tum speculativae clavis

31쪽

Notva Medicinae Clavis. a Iculas adhuc retinent, sc concocta humida caloris, absoluta concoctione nonnihil sibi reservant: huc accedit quod reliquis innatet humoribus pingue, acquisita, scilicet a residuo illo calore, levitate: at inquies qui fieri potest, ut pingue non frigidum sit, sed calidum, ct leve, cum, ut patet, carni

ipsi nihil densitate cedat: jam densitas frigiditatis notum, certumque indicium semper fuit: frigus enim coim trahit, constipat, substantiamque sta gre mobilem reddit: ut calor contra liquefacit, diffundit, coquit, rarefacit: hanc quivis objectionem facile diluerit, qui voluerit animadvertere, coctione omnia cogi, condensarique : pingue itaque si densum sit, hanc non eX natura sua densitatem, sed ex concocti ne acquisivit; unde aerei, & terrestris quidpiam in se continere, &:leVe,& densum esse poterit: quanquam pinguium quoque quaedam, tenuia maxime sint; ut oleum,quod lucidum

32쪽

ρα Noma Medisinae Clamis.

minue in corpus nostrum insinuat. An autem pingue dulci calidius sit, necne, dubitari merito potest, ac inquiri : cui quaestioni, ut paucis faciam satis, annotanda est duplex pin- 'guedinis causia, altera, aqueum quoddam a nativo calore elaboratum, ab

tera est dulce ipsum a quo, uIteriore concoctione essicitur: pingue itaque a posteriore caussa natum haud dubie dulci calidius est, sirigidius vero eadem erit, quoties a priore generabitur i l

sa tepida, pinguium corporum, caluditas est, ut, quae vix primum ultra

calefactionis, gradum assurgat: quod tamen de mero tantum, θnce puepingui intelligendum videtur: quoddam enim, ut hircinum & Taurinum ignea vi, ab acrimonia abundat: quod propterea suppurationi inidoneum est: poros siquidem ad praecludendum halitibus emigium non obstruit: a nimium enim detergentibus,aut cala- facientibus exsiccatio quidem, at nul-

33쪽

Moa Medicinae clavis. 23

la puris, commotio oritur : haec enim quoniam obstructiones tollunt, calori aditum aperiunt. Quae autem pinguedo, omni caret acrimonia, em Pitrica vi pollet: ut adeps suillus 'r cens : Vetustus enim calidior est, digeritque : quod de adipe suillo, de cera quoque elota dictum puta : ex quihus omnibus colligere licet pinguia humefacere, emollire, laXare, obstruere : imbecilliter tamen haec omnia praestant, ob tenuem scilicet caliditatem : idcirrco autem quod ventris suorem procurent, Ventriculo nQXia esse liquet: sola enim astringentia

eum dAendunt, ac roborant: quae aUtem eundem extendunt, laxant, emolliunt, eadem quoquς debiliorem reddunt, quibus igitur, astrictior alvus est, his pinguia proderunt, lientericis vero, aut cyphalicis non levi inco

modo erum

34쪽

PROR X.

Pinguia juaevis gustu explorare.

EAdem sere ratione Pinguia explorabis, qua dulcia prius explorata didicisti quae enim linsuam veluti inungunt, limplentque, gi ab Mς in aifestb volupi tib sensu, haec omni', quaecumque dwmum fuerint, pinguia i

esse certo noveris i Pinguis autem ex .

cadum, ut ili omnia, ex quibus o- lleum conficitur, qualia sunt sesama,

PROR

35쪽

Noaia Medicinae clavis. a 3

PROP. XL

Medicam , Corporum Salsorum,

natu am ea ponere.

DEPhilosophica, Salsorum Corporum, natura hic agere non st

tui: sive enim salsedo ex partibus aquα, quas sol adurit, & tenuioribus admuxtis, sive ex resolutione amari, ut vult Avisenna in insipido aqueo, sive ex alii quacumque demum caussa oriatur, ad propositum mihi scopum parum rehri: nos enim bie non tam quid sit corpus, qua salsum, quam quid possit, inqLirimus i ut tamen hoc ipsum ii, tellisamus, ipsius etiam naturam obbter inaueri oportebit: silium igitur hterres aqueique, Unjugio nascitu quod ex eo, quo generatur, modo γpera demonstratur : quoties enim MMeun humorem terrenis, permi tum particulis, ignis, calor ve, extem

36쪽

α6 Nova Medicinae clamis.

nus concoxerit, toties sapor salsus enistit, unde duplex salsorum virtus, quarum altera lavant, detergunt, albtera roborant, astringunt: ab aqueaenim parte prius habent, posterius a terrestri: praevalet tamen astringens salsorum vis, qua, ab omni corruptim ne, corpora tuentur, omni stilicet humido absumpto, residuoque, substam tiae solidioris astrictione, contradio: putrescit enim id omne, & sesum, cujus substantia excrementitio quodam humore dissoluta dilabitur.

Salsa quae vis empora Gusis explorare.

nem, nec constipationem pat, tur, sed potius quasi detergitar, a, luiturque, haec omnia sunt salsa: quae

facile ex sile ipse explorabis. PROP.

37쪽

Noma Medicine Clusis. II

PROP. XII l.

Medicam, Amarorum Corporum,

naturam exponere.

A rum inter, salsumque, quam

vis assinitas non exigua sit, cum ambo terrestria sint, & calida ; comspicuum tamen discrimen intercedit: qum scilicet validiore longe calore γmarum elaboratum sit unde multo subtilius salso evadit: quo autem in gradu, Amari caliditas consistat, adhuc sub judice lis est i alii in tertio, alii in secundo locant: Quod-igitumcumque Amarum est, hoc calidum quoque erit: id tamen quispiam a Veritate alienum existimarit, quod Cichoreum sit Amarum simul, & frigidum, simi liter, & Rosa, aliaque item non pauca : quae tamen objectio facile dilui . tur, si dixerimus amara quidem Omnia, non minus quam dulcia, & acria,

38쪽

α 8 MOa Medicinae Clavis.

calidioris esse naturae, fieri tamen posse linterdum, ut alterius qualitatis, puta

frigiditatis praedominio in proprium

calefacientium actum erumpere nequeant: hinc . mxime omnium vermibus amara

resistunt, ut experientia pene quot diana docet, & ratione manifesta constat di vermes enim in humidis praec pue corporibus nasci solent ἰε igneae autem est, siccaeque substantiae Ammtum d unde si θncerum fuerit, tam .linidoneum, cuicumque animali, ali mentum futurum est, quam cinis, pulvis, favilla, aut calar Uermium proinde, quorumcumque, ex humido, natorum certissimum excidium est Medicamentum itaque tantum repuratur, non alimentum; quod merum siccum absque humido non alat, quale amarum omne est,sive oriatur ex dulci excalefacto,ut contingit aliquando,sive ex salso, humiditate, ulteriore elabor tione, absumpta: Amarum itaq; te

restre subtile, non inepte cum Galeno dixeris,

39쪽

Noma Medicinae Clavis. dixeris, si praesertim scerbis, aut Amseris collatum fuerit, at Crassum ter restre,si comparetur acribus: amarum siquidem extimam tantum limae partem rodit, acre Vero utpote subiblius, profundius abstergit: expurgant tamen amara, sive exterius adhibita, sive interius assumpta, obviamque, iuvenis crassitiem incidunt: peculiari, pariter mensium movendorum, Virtute donata sunt: pituitam ex pectore , pulmoneque potenter educunt: languinem tamen spuentibus, quod incidant, dividantque plurimum Πωcent : ejusmodi enim, astringentibus, tenacibusque plurimum egent: ut in intimas corporis partes distribuantur; tenuiorum pariter, calidorumque comsortium exposcunt: ut igitur e eri adhibita, ulcera mundant impetigi nes, lentigineS, caeterasque cutis m,culas stripitus delent, ita interius as sumpta quae , crassiora, lentioraque, seu viscosa, incidunt, atque attenuante quia autem dulcedini putredinis matri

omnino

40쪽

go Nova Medicio Clavis.

Omnino contraria sunt, idcirrco putre- dini adversantur, corporaque diu a corruptione prohibent: noveris tamen Amra quaevis ventriculo esse noxia,& si absynthium vulgo eidem creda- Itur, M sit amicum, hoc non ab amaritudine, sed ab astringendi qua pollet

virtute, trahit.

PROP. XIV.

Amarum Gustu explorare. I

O VM qmquo maxime linguam

detergunt, exasperantque, ac quasi corrodunt, haec sive plantas,si corpora quaevis alia amarorum familiae aseribito: qualem fere linguae assectimclem reperies in cucumere amiso, se teque. ΔPROP.