Historia regni Henrici Septimi, Angliae regis Franc. Baco de Verulamo

121쪽

Regis Himina et Sept. IST uram , ita ad vosmetipsos tam prope ertinet, quamque Temporis Ratio sum topere Deitat, Celsitudo sua Prudentiis

iesris commendat .

quoniam vero egi Cordi , Curast, ut Pax haec, in qua regnare, et Sublitos suos tueri cupit , non tantum vobis Ulia producat, sub quarum umbra secu- e recumbere possitis, verum et Am Fruius obis dat Ditiitiarum, Heu vae, Rogat vos Celsitudo sua, ut Cogita-ionem suscipiatis, de Mercatura de Com-nercio regulando nec minus de Manu

acturis Regia promo euilis, unaque urium illum sterilem Pecuniarum sum, in oenus, illicita Excambiaam erogari solitarum, coerceatis; unde ad naturalem suum usum, Mercaturae, SCommercii Legitimi, i Nobilis applicentur. Similiter, ut opia nostro copia fiat, se in Artibus Mechanicis exercendi, quomodo Regnum ex se, o Nativis suis Mercibus subsistere possit, ut in otio non de-ant,atque Thesaurus noser,propter Ma- nufac ut et forinsecas , non exhaliriatur. in , ulterius prodidere debetis, ut quacunque Merce a Partibis3 exteris, in Regnum introductae fuerint, prorsus ad Merces Nativasta ras coemendas con

122쪽

vertantum unde Sors Regia non minuatur,eta raper- portatione Mercium 2Ex

terarum.

I Ubemo, quoniam Regi certo persuasum ent, vos eum Pauperem nolle, qui vos Divites esse cupit, minime dubitat , rarit' cura obet futurum si, ut editi sui tam ex Vectigalebus, quam alias, conserventur, es augeantura Atque insuper, ut Subsidia Pecuniaria, si postulet occasio i a lacriter conferatis. Eo magis, quod satia

no iis Regena fugi esse,atqueprosi 'eu

satore tantis egerere in Commodum Remi mutoque ea Pecuniae , quae a vob conferuntur ram tantum instar aporum, qui Terra in si me attrahuntur, in Nubes coeunt, quae rursus in Terram imbres refundunt. Quin probia

scitis, icina volas Regna magis magiFque amplificata, atque Tempora is variis

Motibus obnoxia Itaque minime convenire, ut Regem a pecuniis imparatum offendant. Plura non habeo qua dicam: Optarem autem, ut quae dicta sunt, melim fuissent declarata Illud vero Prudentia,

s Benedolentia vestra supplebit Deus Ccns is vestris agyire . Hanc orationem Cancellarius h buit,

123쪽

Regum E Sept. IDO Uit, non comptam certe, sed solidam perspicitam. Res disti cilis non erat, Partamentum id istud Eritannia Negotium dispone- e, afficere tam propter mulatio iem inter Nationes Anglia ex Galta atque Invidiam recentem quod Regnum Galta nuper Incrementa accepe- atri quam propter periculii in , quod Anglia imminere poterat, simili tam amplam Provinciam maritimam acqui-

rerent, ut supra diaeimus Commovebatur etiam Partamentum oppressionis Intuit, Etsi enim, quae asterebat Rex Gathu, essent satis probabilia , tamen apud Multitudinem impares semper iij sunt Congressius Argumentorum LSu-

inicionum rataque Consilium Regi de-

derunt, ut Caussam Britannia strenue ample fieretur, iuxilia celeriter mitteretri Magnaque Alacritate Regi amplum Pecuniae Subsidiario Modum cscesserunt, horum Auxiliorum contemplatione Verum Rex, tum ut decorum

servare erga Regemmasium, cui se de vinctum profitebatur; tum quod revera Belli potius ostentandi quam gerendi erat cupidus iterum solennes Legatos ad Regem Gallam misit, qui ei intimarent

124쪽

Iio HisTORIA REGNI relu Decretum ordinum, de verbis ut cissimis Intercessionem suam, prius factam, renovarent; I scilicet Rex Gai

tu a Bello ruannico desistere tu aut si necessario Bellum habendum ess t in bonam partem acciperet, si Populi sui precibus motus qui Caussae Britannorum , tanquam veterum Amicorum

Foederatorum suorum , impens ei vebant Suppetias eis mitteret protestando nihilominus, se quo Leges Amicitiae, Foederum cum atria religiose

servaret, Copiis suis imperare in animo shabere, ut Britannis quidem succurre- rent, ad Gallos autem Bellum minime extenderent, nisi quatenus ad Posses et sionem Eritannia tuendam Verum antequam ista specios Legatio advenisset, Ducis Britannia Res haud leviter per alculsae sunt, manifesto declinare Ee Iperunt. Nam prope oppidum Sancti Albannin Britannia, Praetrum commis a sum fuerat, in quo Eritanni profligati sunt, Duxque Aurelianensis de Princeps Aurasionens capti, caesis ex Copiis Aria tannorum ex Millibus, atque inter eos, Domino de V odsilla, Cohorte ejus prope universa, dum fortissime di micarent. Ex parte autem Regis alii,

Mille

125쪽

Reth Hrim Rama Sept. rit lille lucenti ceciderunt, cum Duceuo Iacobo G leotio, viro in rebus Bel icis spectat O. Postiluam Nova de hoc Praelio iii

Anglia audita essent, expergefactus est

Rex , qui nullum jam Subterfugium habebat, sub quo Tractatum Pacis honeste continuare posset Jam enim pla- ne tanquam oculis cernebat, Eritannis

rapide perditam iri, prorsus contra spes

suas. Cum autem conscius sibi esset, se tam apud Populum suum, quam apud Exteros magnam sustinere Invidiam imo anfamiam, propter priores moras statim Auxilia, quanta potuit cum celeritate, in ritanniam misit. Quod secit sub Ductu oberti Domini Eroohi, ad numerum octo illium , Virorum

lectorum, bene armatorum; qui propitio usi vento, intra paucas hora S, D, tanniam tenuerunt, .se Copiarum Ducis D. eliquiis adjunxerunt; statimque perrexerunt ad Hostes , atque prope eos castrametati sunt. Galli possessione Victoriae sobrie utentes, atque Animos WAlacritatem Anglorum probe cognoscentes, praesertim sub Initiis militandi, se intra vallum continuerunt, Castris optime munitis , certi manum

126쪽

non coiiserere Sed lirierim, ut Copias M a surium deorsumjactarent, defatigarent, eas levis Armaturae Equitibus, adoriebant i vexabant In quibus Certana inibus tamen , plerunque detrimenta acceperunt,potissimum per Sagittarios Anglorum. Verum, hoc rerum ita tu, Franciscus dux Britamiae obnta. Quod quidem A cidens Rex facile praevidere potuerat,&debuerat certe hoc ipsum supponere &huic Eventu Consilia sua aptarea nisi quod Honoris Contemplatio, propter Nova de proelio facto allata, quae Regem ad aliquid propere exequendum extimulavit, Belli Rationes pervertisset. Pos Ducis obitum, primari Bruan-nia Viri, partim empti, partim factionibus imbuti, omnia permiscuerunt: Adeo ut Angli, nec Caput nec Corpus reperientes, quibus se adjungerent; Atque non minus a Socias quam ab Hostibus sibi metuentes Hyeme jam in ruente domum, post quinque Mense ab

eorum Trajectu redierint. Atque hoc Imodo, Praelium Sancti Aglam , Mors Ducis rauci si Auxiliorum Anglorum Recessus Britanniam tandem p erdiderunt. Quam rem, alii ut udicii Re-

127쪽

Reth H E N MI CI Sept. Irs i maculam , alii ut Temporum Uus infortunium, acceperunt. Sed utcunque Fructus Partamenti horarii circa re saritannicas, male celserant, nihilominus Fructus illi durabiles, variamentorum proprii, nonae scilicet de salubres Leges prospere se habuerunt, atque in hunc diem perma- nent. Nam ex A Ion iis Cancellarii, eo Partamento, Leges nonnulliae egregiae circa ea Quae Rex proposuerat , latae

fuerunt.

Priamo, Auctoritas Camera Stellatae, quae ante Legi Regni communi tantum nitebatur , in aliquibus Casibus robore Statuti suffulta est Curia autem ista, ex maxime prudentibus, genero, hujus Regni Institutis, censeri possiit j jam in Distributione Tribunalium B egni, excepta Curia suprema Partamentiis in qua Curia Lanc Regis, Criminibus quae contra Coronam committuntur Curia Lanci Communis Litibus

civilibus Curia Scaccarii, Caussis quae ad Reditus, Proventus Regu spectant;& Curiae Cancellariae, Causiis, quae Mi- igationem Rigorisduris , ex Arbitrio boni Viri, ad Exemplum Juris Praetorii, uer entur, politice admodum assignatae sunt,

128쪽

ii HISTORIA REGNI sunt; semper tamen reservata est, magiri s

prae eminens Jurisdictio, Con ilica

sanctiori Regis, in Caussis, quae vel E lxemplo, vel Consequentia, Regni sta lium publicum oppugnares convellere possent Quae si Criminales fuerint, consueverunt Consiliati in Camen quae vocatur Stasiata; in Civiles, i Camera vel Aulis quam vocant Alba,

convenire. At quemadmodum CanceratariaJus Praetorium, ita Camera Stesia-ta Jus Censorium, demptis tamen Rebus Capitalibus ramitatur. Ista autem Curia Camera Stellatae ex bonis composita est Elementis. Ex quatuor enim Generibus Personarum commista est Constitiariis Regu, Proceribin, Presatis,&Iudicibulis aliarum Curiarum principalibus. Etiam quatuor Caussarum Generara praecipue tractat Vimiliatam Fraudes; Crimina varia tectionathsum Inchoamenta sive Acim medios qui vergunt ad Crimina Capitalia, aut alias Atrocia, licet nunquam actualiter commissa perpetrata fuerint. Sed quod praecipue in hoc statuto Rex volebat, erat Suppressio Turbarum illicitarum, una cum caussis earum praecipuis, hoc est, Muiatitudinis Combinationibus , Iolentium Patrociniis Ab

129쪽

Ab universali Regni Pace , descendit Regis Cura ad Pacem Aulae Iamuli lii ipsius Regis, decuritatem Consiliariorum suorum ac Magistratuum e minentium. Verum hoc Statutum miri cujusdam erat temperamenti. Nam in

hanc sententiam perscriptum est Ut si quis ex Regio ramulitiori qui tamen infra gradum Laronis sit in vitam ali cujus Consiliarii Regis, aut Laron: Regni conjurasset, factum est Crimen, licet res peracta no fuerit, Capitale. Ista Lex a Cance arii suspicionibus fluxisse existimata est Qui cum Vir austerus imperiosus effet, atque in Aula Regia Inimicos nonnullos sibi infensisti mos degere cognosceret, sutSecuritati prospexit Invidiam suam generali Legis

Ordinatione obruens, praesidium nempe hoc cum omnibus Consiliariis c Nobilibus communicando Neque tamen ausus est , Legem ulterius extendere, quam ad Famulitium conscriptui psuis Regis, ne minori Nobilitati de

Plebi Regna, nimis dura res videretur Quae merito credere possent, libertatem suam antiquam Clementiam

Legum Anglicarum, sensim invadita Si

Voluntas mera, ali is quam in Criminibus

130쪽

HisTORIA REGNIbus Laesae Majestatis, pro Facio reputa retur. Attamen Caussa, quae in Stati, to ipso inserta est nimirum quod, tain vitam Consiliari ortina constrat, me rit censeri pessit, oblique Stanediate, Uiu Regis mortem moliri ae clue omni bus Subditis ac Aulicis communis est Verum haec Legis Angustia , ad id quc Canceletarius tenderat satis crat: Sed tamen vitam eo usque produxit, ut ita. tiam Lege generali opus fuisset, cum non minus Populo, quam Aula Regia, postea odio fuerit. Pace Aulae, Jamiliae Regiae, rure sus Cura Regia descendit, ad Pacem a miliarum privatarum. Lata est enim, Lex justa horalis , per quam spor tatio ceminarum per vim , contra voluntatem suam, exceptis Pupillis Fe-: mellis, Ancillis, Capitalis aesta est Partamento prudenter, merito censente, Crimen abripiendi Foeminas per vim in possessionem Excraneorum, licet postea per Illccebras aut Astutias concilietur earum Assensus nillil aliud esse, quam Raptum in longum produci um , quia prima Vis resi qua traxisse praesumitur. Sancita est alia quoque Lex ad Pa-