De curandis hominum morbis, epitome praelectionibus academicis dicata

261쪽

se debilitas, quam ex seri excreti portione aequali , vel et longe superiori , major insequitur . Praeterea, quas partes hoc a blando liquore obduci, lubricari, laxari , et a mutua

concretione praeservari, - quarumque nervo&a nimia nuditate , siccitate, asperitate defendi oportuisset : hae mucosa hac veste spoliatae in contrarios affectus labuntur . Huc celerior Fini ex ventriculo, et coli per intestina ejectio, aut lymphae ex laeso hujus laticis nutrientis canaliculo diuturna profusio , imprimi spectant: quae si multum protrahantur , eventum corpori funestum, tabemque aut hydropem praedicunt. A lactis uberiori, aut longiori , quam par est, ex mammis profusione, mulieris sanitati non parum detrimenti infertur ac proprii non modo corporis praescinditur nutritio, sed et pectori, apud matres graciliores , insidiae struuntur, fertilitas naturalis ad pauciores modo partus limitatur, vel utero susce- pta noya proles necessario in quibusdam dein fraudatur alimento . Sed potissimum a semionis aut praematura , aut senili aetate , aut quovis demum vitae stadio, frequentius quam Par est, aut alio, quam natura jubeat, modo Qxcreti iactura labefactantur et contabeScunt

Inimalia . Vix interim tam ipsum , qui hi ς Lib. V. B

262쪽

18 GENERALIA

dissipatur , mucosum olidumque liquorem , quam conUulsiυam , quae hoc opuS comitatur, totius systematis assectionem, debilitatis majoris in se rationem continere vel ex eo com

paret, quod et semina, c. sed semeu negatur , licet minus ac viri , a Veneris ab usu aut masturbationis a vitio plectatur. A notiae per vulnera, vel abscessus ligamenta capsularia penetrantes effluvio, articulorum rigiditas , an-kilosis, immobilitas perfecta descendunt . Puriformis liquoris, vel et puris, diuturna et copiosa secretio , praeter partis sic affectae laesionem , aegrotantes , ob nutrientis principii cum pure secedentis dispendium continuum , exhaurit: et hac ex ratione frequentius, quam puris resorpti effectu, febrem lentam , ac hydropem inducit . Quid a sanguine sincero , aliorum humorum penu dispersis malorum nascatur, nemo est, qui ignoret. Prae aliis ,

infantes , minus seminae , quam viri , ab illius iactura offenduntur; ac in genere hydro pes, et tabes, lipothymiae, et convulsio, mors ipsa, nunc citius, nunc tardius, haemorrhagias

insequuntur.

Haec ex profluviis oriunda, et quae alia insequentibus dicemus, incommoda , vel ex eo frequenter augentur: quod natura iisdem, cum

263쪽

DE PROFLUVIIS. IV,

ὰiutius persistant, aut saepius revertantur , facillime assuescat, et malorum sic induat , in Luziam suo tempore, habitudinem. Haec est, quae chronicis periodicisque profluviis tam despotice tunc imperet , ut restituto vix corpori nutriente, quem amiserat . succo , mox novae dira necessitas incumbat iacturae, quae vel ipsis roborantibus reluctatur , et a b. illis , quae falsam plenitudinem imminuant, exasperatur remediis. I ec interim bonis ubique profluvia tum serosa, tum muco Sa, et Sanguinea , privantur essectibus: sed , ut in febribus inflammatoriis saepe cruor ex naribus, Vel ano, vel utero prorumpens , tum principio saepe illas mox iugulat, tum earundem sub iudicio saepe crisin salutarem constituit ; sic et fluxus naturales forte alibi suppressos, ad partem licet ab illa distantem , profluvia nunc Supplent, nunc sub locali visceris plenitudine aut sangui S , aut serum , aut humor puriformis ex viciniis distillans , vel arte naturam imitante eX tractus, Saepe turbas , quod alia vix possent , egregie moderatur . f. 468. Ex his apparet, non quodvis profluvium , sine causae latentis, sine morbi praegressi, habitudinis, ac symptomatum praesen-

B et

Μethod. general

264쪽

Sub impulsu aucto ;

tium perspecta ratione , m OK esse supprimendum . In genere , vel ex intensiori solidorum in fluida actione, vel ex vitio contrario , vel liquidorum ex culpa, nascuntur profluvia r istorum, si pareant, si praestare id liceat, remo

veantur mox causae.

In primo quidem casu , in ipso iam stimuli exsuperantis effectu latet morbi , quem induxit, remedium : et expulso , quod virium intemperantiam suffulserat, liquido, hae ipsae praescriptos sanitatis ad limites redire, ac profluvium suspendi, haud raro observantur. Ars ipsa ad nimios solidorum impulsus coercendos, ut in libris inflammatoriae f. 12 o. et . in ipsius inflammationis *. 133. curatione docuimus , tum victu renuiori , atmOsphaerae ambientis refrigeratione , corporis animique necessaria quiete , ac illius positione opportuna, tum blandis, ac nimiam irritabilitatem corrigentibus, antiphlogisticis, ut Vocant, I mediis , et humoris systemati vel integro, vel speciali, molesti, vel generali , vel locali evacuatione, utatur oportet . Hinc a praepostero profluvia , hbc sub casu , sistendi conamine , ipsius sanationis non raro praescinditur subsidium , et morbi vel causa ,

vel, quae istius effectus multiplicat , nimia ,

265쪽

ng PROFLUVIIS. II

pro hoe statu irritationis , liquidorum abundantia , in corpore includitur : unde viscerum infarctus, inflammatio, suppuratio, ac tabes , saepe primam sibi promunt originem .

Sed quod natura hic adhibet profluvii in pro fluvio subsidium , hoc ipsum discrimine non

vacat ac malo saepe pejus est , et lethales

non raro exitus agnoscit , . remedium . Hinc

per indicatas, et quae moderamen admittant , opportunis in locis depletiones , non providam ubique , ars suppleat naturam, et easdem sic dirigat necesse est : ne sibi , artificialicum profluvio , tam facile morbi causas , quam sectus , a solidis auferri posse , videatur. Saepe stimulus, a vera plenitudine quamplurimum diversus, hominum robustorum insolidis tumultus insignes , et plethorae Π0n modo signa, sed profluvia excitare observatur: quae vasorum quidem depletionem , ut maiori jacturae occurramus , sibi exigunt ;sed certe non illam, quam natura , vel ars ipsa, sine habito ad causae stimulantis , nec

per solam humorum evacuationem eliminandae, naturam respectu , uberiorem instituit , exspectant. Non rarum est , ab acri rheum ti eo, vel alio, vasorum systema nUnc Omne, nunc certis in partibus , violentos. ad motus

266쪽

Sub tenore imminuto ς

excitari: qui profluvia, ut vocant, acti et a inducant, ven adsectionibus , ac eorum quae aestus infringant , usu per utiliter moderanda ;sed donec adhaerens , quae stimulat , materia has partes dimittat, profluvia continuant , nec in solis antiphlogisticis est positum huius mali remedium ; nec robusti, ac ad morbos a solidorum vi nimia promptioris sub corporis habitu , nervosum systema principalem saepe scenam non ludit : et sub tali rerum apparatu tum febris , tum fluxus ipse , post primas modo turbas a venae sectione, vel ab ipso profluvio sedatas , magis o pio , quam sic dictis antiphlogisticis, obediunt. Si profluvia ex potentiae vitalis aut in toto , aut in partibus imminuto tenore , aut laesione continui oriantur: tunc, deposita antiphlogisticae methodi idea, praemisso ubique causarum f. 65. ) scrutinio, ad illa , quae vasorum laesioni , inertiae , aut nervosae aufectioni, hanc ipsam mentienti, generali , locali , opitulentur , solicite recurrendum est . Ad ymptomaticas, vel ex consensu pendentes, plerumque haec profluvia reducenda sunt aegritudines: atque hinc vel morbo primario,

vel causae alibi locorum degenti , adhibeatur medicina . Sic in profluviis ex se orbulo

267쪽

DA PROFLUVIIS. 23

inductis, licet debilitas subesse videatur , non tam felix eorum , quae maxime vel totum , vel partem corroborent, quam Succorum Uegetabilium , acidorum , est virtus. Sic ex se-bris intermittentis forte causis pendenti perio)ico profluvio Peruvianum mox corticem ex nervosis affectibus orienti narcotica , nervina medicamenta opponimus ; nascentem ex causa biliosa , suburrali haemorrhagiam , methodo f. io9. ) indicata , seu emetico , purgantibus , non alio , vel Iocali subsidio compescimus. Si febris nervosae , contagiosae asymptomata profluVium comitentur , ad ea , quae f. 9 diximus , auxilia descendimus ; qui debilitatem solidorum universalem, specialem, pro causa, fluxus agnoscunt: hos, illic victus uberior, vinum generosum , aromatica, cortex, martialia, exercitium mo- deratum, aer rusticanus, hic vero frigida, adstringentia imposita , injecta , et fasciae componunt , profluvio ex acri , ab exteruis ad viscera repulso venienti, non alia , quam quae ad pellem hoc reducant, aut corrigant ,

conducunt.' etc.

Haec ipsa, ex parte, iam illa, quae hu-Sub vitio

moribus tribuuntur, vitia comprehendunt : u quae , si interdum profluviis subesse videan-

268쪽

14 GENERALIA DE PROFLUV

tur, remedia tum causis f. q66. opposita, tum alia, quae symptomata compescant , requirunt .

269쪽

PROFLUUIA SEROS A.

EPHIDROSIS .

tura.

3. Quem per amplissimam cutis su- Sudoris na- perficiem continuo exspiramus , Vapor , animalis sub specie distillationis . ab atmosphaerae , se ipso frigidioris contactu in guttulas condensus, sudorem constituit. Hic liquor, insanis caeterum hominibus , transpirationis amateria vix aliter, quam pinguedinosi principii , vel ex adipis subcutanei, vel ex sebi folliculosi connubio oriundi, distinguitur ; sed aquosum , viscidulum , subsalsum , ac urinae renuiori vix non aequalem humorem nobis OD

270쪽

Definitio. Diversitas .

15 EPHI DROSIS .

fert. Interim, quae praeter aquam et vola. tilem materiam, qua canis jam deleta heri absentis vestigia insequitur et ab aliis distinguit, vel quae partim ex alimentis olentibus adpellem, vix integre subacta , pertingit, partim distinctis ex glandulis ad genitalia, pedum inter digitos, ad axillas secernitur ) principia , humana ex cute atmosphaerae reddantur: haec ab illis, quae , pulmones mephitica exha ant . diversa, liceta ex retro pressi sudoris effectibus, perniciosi quid habere suspicemur, cum sileant perimenta, hucusque ignoramuS. . f. 47o. Sudor ipse in sano homine ubique violentus; et hinc mitis quidem, sed in ea ,

quae sudat, parte morbus est. Haec vero Secretio culanea vel naturalis , vel ab ista di- . versa, cum virium jactura nunc , ut sub cri- si , imminuta, nune adaucta , Ephidrosis Vel

sudiatio morbosa Vocatur .

f . 7 I. Hoc autem sub statu f. ro. ) , sudoris plerumque non modo copia , sed et ip principia, quod in urinis morbosis con tingit i mutari, atque aliis, aliisque misceri videntur . Nunc tenuis certe et purus Sudor , sub calore non magno , . mox a cute in auras