장음표시 사용
3쪽
qua pr0pter deliro et cupidi 0fficium fungor ruberum. Quae uiri docti adhuc ad uersus exitum qui aperte corruptus est protulerunt emendandum, nihil habent quo nobis commendentur males probare ita emendatum quapropter deliro et cupidi officium fungor liberum. Lisserum genetivus pluralis numeri eodem uersus loco eademque forma usurpatus quinquies in Scaenicorum reliquiis exstat, in
Ennii tragic0rum v. 362 in Adeli 79. 376 in Τurpilii 54 in Afranii 361: 'Maiores uestri ineupidioris liberum Fuere'. Quod h00 Afranii loco legitur, J0cuti0ni sollemni cupidi liberum quae
apud Lucilium restituenda est aperte contrarium est: etenim cupidus liberum non liberorum R0manos dicere esse solitos Cicero in oratore 155 d0cet his uerbis: 'Itaque idem poeta . . . non dicit liberum ut plerique loquimur, cum cupidos liberum aut in liberum loco dicimus, sed' e. q. s. Cum tota Lucilii poesis odi0 uxorum et matrimonii flagrat, tum liber XXVI cuius est uersus quem tractamus. Qui coniungatur oportet cum uersibus illis maritorum stultitiam deridentibus: 'Homines ipsi hane sibi mole-
Stam ultro atque aerumnam offerunt Ducunt uxoreS, producunt, quibus haec fadiant, liberos' videtur denique esse dictus ab a luersuri 0 quem p0eta fingit cum ipso colloquentem sesequeeXUu8antem, quod commodorum nonnullorum quae modo enumerauit gratia matrimonii molestias subierit. Lucilii in o. 1181 f. L 126 M. edit0res secundum codices pler0Sque et suffocare lacunas
impreSSO tanquam strangulare dicatur conari: artificiosius quidem quam rectius, cum et codicum scriptura ad lacuna u0uabulum
4쪽
propius accedat quam ad laysena neque c0nandi uerbum apte in re tam expedita, modo ne cortex iusto amplior intrudatur, uideatur positum esse. Emendes oportet codicis Parisini alterius lecti0netvuna adhibita
et suffocare lacuna conatur hoc est conatur nescio quis quem in lacunam deiectum et ui sub aqua
apud Vergil. georg. III 365, et ablativus locum in omissa indicans recte se habet: denique de Sustfocare uocabulo cons. Luer. III 889 aut in melle situm suffocari'. Cererum Si quis scripserit lacuna Se conatur equidem non repugnauerim: coni. Plauti fragm. apud
Prisc. I p. 280, 15 u. 45 Winter. De 110minibus propriis dies diem docet; tamen quin recte uiri d0cti censuerint Lucilii libro XXX 871 L 44 M ubi codices illo quid fiat Lamia et Pitto ixi0dontes
quod ueniunt gumiae, illae uetulae improbae ineptae 3 istud Pitto corruptum esse, non dubitarim: at istud quod substituerunt Pytho ineptissimum est neque Lamia hoc loco proterriculamento positum, sed de duobus s00rtis Graecis et decrepitis et voracibus aperte agitur, quarum alteri nomen Lamiae et uulgare et usitatissimum, alteri nullum facilius restitueris quam Bitio, quod nonnunquam. et in inscriptionibus inueniatur et in anthol0gia
Graeca mulieribus id genus inditum, uelut V 207 At Tolbucii BiTIM Rui Nauuiou εic: 'A ppodiam molTau KTλ. append. epigr. 137BiTTὶ καὶ mutuis ... cii συυε pi0oi Ai Πεvixpui 3paicii KTλ. Sunt quidem et alia quae apte substituantur, uelut Pitho meretricis nomen apud Ovid. am. III T, 23, sed illud pr0pius a traditis abest. Pro imio lontes recte Scaliger o dontes, n0n quin illud
quod traditum est, possit explicari - possunt enim commode dicianus edaces ieiOb OVTες quae sunt uidelicet uiscatis dentibus, a quibus aegre quod semel ceperint reglutin68 - tamen praestato odonteS, quarum 'dentes uel silissem c0 messe possunt' Catuli. 23, 4). Porro uersu altero Lachmannus recte me iudice uerba transposuit, cum illae uocabulum tantum non flagitetur, hiatus uero Muellero auctore in caesura legitimus facilius hoc modo tollatur quam ordine uerborum seruato feratur. Scribendum igit'r:
λ Lacunae: fossao ad siccandos agros paratae Serv. ad Verg. l. s.). Neptuniae lacunae Cornis. ad Horonn. IV 15 salsae lacunae Lucr. II 1031 de mari.
5쪽
critica et hermeneutica.551 Illo quid fiat, Lamia et Bitto Oxyodontes Quo ueniunt, illae gumiae uetulae improbae ineptae pill0 - quo', id est 'illo h0mine quid fiat, cuius domum' eqs., ubi adverbium pro relativo pronomine positum eSt. Lachmannus quot. Non recte edit0res Lucilii mutauerunt libri VII u. 240 L1 M ita traditum in codicibus manu prima hic est Macedo, si Agrion longius flaccet. Poeta nimirum indignatus scribit: praesto hie est Macedo, si alius quidam meus catamitus fallere pergit amantem languere aegritu-Vine sese simulans, sicut meretrices adsolent Tibull. II 6, 49). Recte, opinor, 'AT9i V puer appellatur, qui saeuum animum in amatorem prae Se ferat: quod voeabulum legitime ab adiecti uouΥ9log 80llemni in re amatoria cf. Valehenaer ad Theocr. II 54 deductum - sicuti recte dicitur Σοφι0v Δουλ v KapbOm V alia - etiamsi in nostris lexicis non inuenitur, tamen exstat in Cra- meri anecdotis Oxon. II p. 182, 6 ubi 'Aipi V ' TO Kυpiou OVOμα diu T00 i Υpti pεTui legitur. Denique Agrion iste quem uocat Lucilius utrum idem sit atque Gentius ille an alius id genus pusio,
Libro XXX u. 948 L 121 M codices
publica lege ut mereas, praesto est tibi quaeStor. Scite quidem Mueller publicitus: tamen istud uerbum si ad priorem partem uerSUS adhibeas, abundat, si ad posteriorem ob uocem ttibi paullulum offendit. Itaque haud scio an ad tradita propius accedant haec: publicu', lege ut fluJ mereas, praesto est tibi quaestor. Tu iam Lachmanuus inseruit. Cf. Apulei. de magia cap. 101 p. 599ed. Oud. 'Praesens est quaestor publicus, cui depenSum est, Cor Uinus Celer, uir ornatus'. Verba uidentur esse hominis dona priuatim oblata recusantis et offerentem ad publicum quae8torem delegantis: uelut Scipio Aemilianus Liuio speri ocha 57) auctore Antiochi regis munera sibi missa quaest0rem in tabulas publicas referre iussit. Apud Varronem de lingua Lat. VII 66 M. exstat uersuSPlauti ita fere traditus
mulieres uxorculauit, ego noui, scio axitio Sam. Quae quidem corrupta esse patet: uirorum tamen doctorum coniecturae quas enumerat F. Winter Plauti fragmentis p. 47 parum felices fuerunt. Axitiosa uocabulum, qu0d Varrone teste Claudius ab una agendo deduxit demonstrauitque azitioSas esse quaSi con-8upplicatrices, nos quidem quid significet melius intellegimus ex
6쪽
Astrabae Plautinae uersu apud eundem Varronem l . l. seruato
axitiosae annonam carum e uili concinnant uiris. Quibus uerbis essicitur isto uocabulo significari eiusmodi uxores quae uel fraude uel luxuria uictum maritis supra modum carum reddant: ergo axitiosa dicitur quae sumptuosa aut prodiga est. Solent autem uersus Plauti unam sententiam exhibere eamque perfectam atque illius de quo quaerere instituimus uersus pOSteri0r pars perspicua et iuSta, at prior parS, qua cur aetiti Sa mulier uocetur, explicari debebat, aperte mendosa est: etenim de muliere, non de mulieribus agitur. Itaque uerbum transitiuum ad uerba mulier es - sic enim mulieres quod traditur interpretor
cum quaeram istud qu0d traditum est uaeorculauit potest quidem recte traditum esse, si quidem Ρlautus simillime finxit fru-terculabant in Friuolariae v. 71 Winter: tamen Maeorculauit intransitivam potius quam transitivam uim haberet et pro uerbis uinorcularum more profusilit positum nonnihil certe langueret. Αdhibita codicis G scriptura emoreulauit pro illud umoreulauit aliud uΠαξ εi9ημευον supposuerim, sed et sententiae aptum nec Plauti stilo indignum una littera mutata:
mulier aes eXareulauit, ego noui, Scio nXitiosam. Murculare, hoc est ex arcula desumptum profundere recte formatum eSt, cum dicatur eae pectorare eae lorSuare eliminare emterminare evaginare alia, atque id genus uerborum compositiones cum alii - uelut Varro in satiris eaeeuriare dixit pro Senatum0uere 221 B.) - tum Plautus in deliciis habuit, apud quem
talia legantur Apud nos e eetiliatos seruos fieri suis heris' Ρ0en. IV 2, 21. 'Αrgenti exterebronides . . . Nummorum e ui ponides' Pers. IV 6, 21. 'Atque argentum esturgitem Epid. IV 2, 12. 'Nam emaedificauisset me ex his aedibus' Trin. V 2, 3 alia in Arcula, siue arca, in qua nummi adseruantur: Varro Satir. 492 B 800 ut uiati dum ex arcula adderem in bulgam'. Summi profecto momenti sunt uersus illi quos incertus quidam auctor saturae X libri pri0ris Q. H0ratii praeposuit cum ad historiam grammatices apud Romanos tum ad Lucilii librorum fata cognoscenda: quos quidem Horatianos non eSSe omne8, 09iΠ0r, sani iudicii h0mines h0d tempore iudicabunt. Corruptissimi autem sunt quales in codicibus leguntur, utp0te qui margini qu0Πd mlibri cuiusdam H0ratiani parum diligenter et manu pr0perunte illiti propter scripturae obscuritatem quae esse solet in eiuSm0diadnotationibus aegre a librariis, qui eos deseripserunt, intellecti
7쪽
sint. Atque e codicibus, qui ist0s uersus exhibent, digni tantummodo sunt quorum rationem habeamus gemelli Parisini φ et ψ, porro λ Lei densis et i Ρarisinus item gemelli, postremo Bernensis p et Franeheranus: qui tamen omnes eadem fere praebent. Quae reliqui codices habent singularia, ea mera S coniecturaS esse in propatulo est, nihilo eis quas uiri d0cti protulere praestantes. Tradita igitur sunt in illis codicibus fere haec: Lucili, quam sis mend08us, teste Catone, defensore tuo pervincam, qui male factos emendare parat uersus. Hoc lenius ille quo melior uir est, longe subtilior illo, 5 qui multum puer et loris et funibus udis eXOratu8, ut e88 et opem qui ferre poetis antiquis posset contra fastidia n0stra grammaticorum equitum doctissimus. Ut redeam illuc.
V. 4 corruptus est: etenim uir U0cabulum et propter metrum uiolatum miramur et propter enuntiati ipsius naturam, cum de moribus Cat0nis uix est quod agatur, at de eius ingenio auribusque subtilibus et fastidiosis in numeris uersibusque emendandis. Multo
uero graui HS DOS offendunt ea quae secuntur a multis multifariam tractata, sed nullo SucceSSU. Est tamen unum uerbum quo nitamur quasi fundamento emendationis codicum auctoritate munitum,
quod fac ne subtraxeris admissis ineptis coniecturis, qualis esteaehortatuS. Etenim eaeoratus quid sit, Iuvenalis uersibus VI 415ss. c0llatis perspissuum est: 'Neu tamen id uitium magis intolerabile, quam quae Vicin08 humiles rapere et concidere loris Emoratu solet oratus igitur ille dicitur caedere, cuius humanitas inter caedendum multa prece ad ueniam impetrandam nequiquam imploratur. Ergo Cato ille uapulauit et utique . necesse est scribatur puerum i spuerum est iam Reifigius), quaeratur uerbum finitum feriendi uel caedendi. Quod latere corruptum in adiectivo udis equidem arbitror, cum illud mirum quantum langueat neque ulla ratione apte explicari possit. Interpretes ae lexica aut tacent aut ea quae exhibent ad istam uocem interpretandam non digna sunt quae memorentur. An credat qui Spiam dominos aqua prius aspergere solitos esse flagella funesue, quam Seruis plagas inurerent, aut madentibus funibus qui uapulet eum acrius dolere quam qui siccis 3 Immo sequacius molliusque fit florum in aquai Id est puer, qualis scriptura forsitan obuersata sit librario cod. q Parisini cum scriberet pcier.
8쪽
Petron. 134 B). Nimirum scribendum est ussit animaduertendumque in codice Bernensi β illud udis eraso alio uerbo exaratum esse et terminationem it saepenumero in codicibus mediam ii exhibere. Vox ipsa urendi ad rem peridonea: quandoquidem Horatius dixit epist. I 16, 47 loris non ureris epod. IV 3 Hsbericis peruste funtibus latus sal. II T, 58 uimi8 uri. Versu quarto qu0-
modo uerba quo melior uir est quibus sane significatum erat cor
illud Zeno d0ti iecur Cratetis, emendem nescio λ. Quod scripsi saltem t0lerari p0test: hoc lenius ille, quo melior uersu est, longe subtilior illoqui multum puerum et loris et funibus ussit
Reliquum est ut de charaetere et interpretatione horum uersuum agatur. Sermoni uidelicet propiores sunt atque ex tempore facti,
quales fere Plinius minor ep. VII 4, 6 de Asinii Galli libris properanter compOSuit, neque miraberis uerba grammaticorum equitum doctissimus pertinere ad illud eaeoratus, scilicet ad magistrum Catonis, quoniam ad ipsum, quem et pauperem fuisse accipimus et famam fuisse seruum esse natum, pertinere nullo p0SSunt pacto. Totus uero sermo redolet grammaticum et philol0gum - huius saecli philologum audire declamantem credideris qui duas Lucilii editiones nas0 critico inter se comparatas recenseat, Catonis recensionem lenius subtiliusque emendatam pri0ri quam Catonis magister confecerat praeponat. Verum enimuero multi cum censeant hos uersus Horatii aetate esse composit0S, longe SecuS resse habet me iudice. Etenim illud emendare parat non aliter intellegendum esse arbitror atque si Scriptum sit emendare Studet, emendationi operam dat, emendaturuS 6St', neque uerbum praesenti tempore positum ad tempuS uersuum eruendum maioriS mO- menti esse uidetur quam si in commentariis Homericis legimuso Zquod OTOς Υpu pεi. Nimirum auctor uersuum de tota Catonis recensione iudicium fert: quod non potuit nisi illa iam perfecta.
Ρeruetustum denique istud saturae prooemium esse ideo non crediderim, quod neque in omnibus codicibus traditum est et commentatoreS, quorum recentior quisque aetate Superiorem compilaret 'Quo molior uir et est longo subtilior illo' codicus nonnulli otuiri docti: male cum propter alia, tum propter istud longe, quod cum ablativo quo coniungi nequit. a Iuu. VIII 130.
9쪽
solebant, nil istos uersus curant: at in Vergilii commentariis actum copi0se fuisse videmus de falso ill0 pr00emio Aeneidis, quod tantummodo Arma uocis interpretamentum poeticum eSSepatet, sed peruetustum. Postremo illi de quibus agimus uersus potius aliunde ad hanc saturam translati esse uidentur, quam ab auctore ad hanc ipsam Horatii saturam amplificandam et adulterandam compositi: quid enim ad Horatium Cat0nis Catonisque magistri studia Luciliana aut equitis illius saeuitia in pueros γAtque poterant quidem apte p0siti esse quasi prooemium recensionis a grammatico factae Lucilianorum librorum aut in poemate
quodam de p0etis comp0sito, quale est illud fragmentum C. Iulii Caesaris in Suetonii uita Terentii. Iam quaeritur, quisnam fuerit ille magister Cat0nis, item Lucilii editor et eques R. Sicut Horatius puerum se apud plagosum Orbilium Livii carmina legisse narrat, ita Valerius Cato Suet0ni 0 teste de gramm. 23 apud Vettium Philocomum se Lucilii saturas legisse praedicauit: qu0dscriptum a Catone fuisse ueri simile est in libello, cui titulus fuit Indignati0, ubi de pueritia sua egerat Sueton. l. l. 11). Vnde
et auctorem illorum octo uersuum ea, quae de Vettio Cat0nis magi Stro narrat, sumpsisse crediderim. Vettius igitur Ρhilocomus,
Lucilii familiaris, qui potuit quidem idem esse, quem poeta Quintilian0 teste I 5, 56 propter sermonem parum urbanum Uituperarat, item eques R. sicut Aelius Stilo Seruiusque Clodius, amici defuncti poemata a se collecta primus legit et emendauit. Idem fecit et Laelius Arehelaus, qui Lucilii familiaris sui saturas publice legebat: qui nesci0 num idem fuerit ac D. Laelius cui sua
Lucilius quondam commiserat senex fortasse adulescenti, quales
libro XXVI d0mpellat his uerbis
Persium non curo legere, Laelium Decumum uolo. Ipsius enim aetas Catonis admodum incerta: quem quidem ScimuS
licentia Sullani temporis patrimonio exutum esse, sed ambiguum certe est, quibus ex initiis Sullanum tempus pateat, cum Furius Bibaculus auctore Hieronymo anno 651 103 natus de Catone ut de maiore natu in poematis suis loquatur et Catullus 56) qui Catonem ut aequalem compellat' O rem ridiculam Cato et iocosam Dignamque auribus et tuo cachinno' fortasse nil nisi Archilochum
'E9ε , Πολυ φiλTa0' εTaipu V, Tεpψεui b' ακου V. Postremo caue credideris ex illorum uersuum paenultimo effici aut Catonem aut Catonis magistrum poesin Lucilianam defendisse simul et corrigendo ad rationes cantorum Euphorionis adaptasse. Qui nil
10쪽
profecto fecerunt nisi ut uersus Lucilii si qui erant aut propter metrum aut propter Sententium claudicantem aperte mendo Si, corrigerent et emendarent, sed ita ut Cato e0 lenius i molliusque eunteS uerSUS restitueret, quo erat magistro illo superior et auris
subtilitate sGeli. XIII 213 et numer0rum scientia. Scilicet uersus Lucilii si qui male faeti ferebantur, sine dubio iam Catonis aetate perdissicile diiudicatu erat culpane auctoris an librariorum quorum segnitatem et Cicero queritur, ita mend0si euasissent, ueluti licet Priscianus I p. 30 Κ expressis uerbis doceat Ennium in uersu insignita sere tum milia militum 0eto hiatum f0edissimum admisisse, n0s quidem nostro iure dubitamus an ad η alioue monosyllabo uocabulo, quod librariorum culpa interierit inserto hiatus tollendus sit. I 0nge igitur diuersum Horatii et interp0latoris iudidium de Lucilii p0esi esse videmus: hic enim de Lucilii editionibus 0t exemplaribus, ille de poeta ipso loquitur. Quisnam uero ill0s uersus composuerit, hoc nulli adhuc demonstrare feliciter contigit eorum qui de his uersibus scripsere: Κelleri et deind0rfit editiones consulat, si quem qui Sque erui8Se sibi uisus sit auctorem, scire cupiuerit qui Spium. Liberi patris ad aram prouolutus Ρr0pertius deum precibus fatigat ut somnum sibi concedat amoris lenimen haec pollicitus
uu0d si Bacelie tuis per feruida temp0ra donis
Accersitus erit somnus in OSSn meis, Is Se Seram uites pangamque ex ordine colles Quos carpant nullae me uigilante ferae. Cum multa tum id p0tissimum in his uersibus miramur, quod parum eleganter capellae dicantur cliu0s adrodere: quanto rectius Ouidius fast. I 354 palmite debueras abstinuisse caper'. Porro
licet Columella XI 2, 18 dixerit 'Quin etiam uitiaria diligenter
facienda malleolisque quam recentissimis curiosissime pangenda', tamen h00 Singulare est, at contra uulgare usuque triti8Simum
illud qu0d dicitur: pango semina, pango ad plantam propugandami Ita senim uerba hoc lenius ille interpretanda sunt. Quo enim pacto Catonis temperantia in emundando Lucilio laudari potuerit, si Lucilii carmina ad regulas TQv vε τεpinv mutare conatuS esset, non capio. Quod si facere re uera in animo habuisset utique uiolenter in tradita consulere dubuit. Apud Suetonium do gramm. 2 me lectionem traditam 'Philocomus Lucilii satiras familiaris sui' probare tacite significaui.' Curi. V 5, 5 Captiui orant Graeci ad quattuor milia fere e. q. S.