Ars medicinalis / Nicolao Leoniceno interprete

91쪽

Medicinalis. 42l, Xa: non praeseruantes a futuro ira I sed prauentis status conservatrices meo dici appellat. Alteratur Iliu corpus a nonnullis quidem necessario, quibussdam uiro non necessario in ico autern necessario, qua nulla est euitandi ratior non necessario autem reliqua nam aerem quidem nos ambientem semper attingere, comedere ac bibere. uigilare,di dormire est necessariu Ensbus autem c exitialibus feras obviare,non necessarium Q uare circa primum causas rum genus uersatur ars corporis Oseruastri κ.circa secundum autem minime. uot igitur numero sint ea qua exires cestitate corpus a ternat distinguenstes propriuria in singuli eorum cara sarum salubrium genus inueniemus. Inest igitur unum quidem ex ambien, tisaeris adhaesuri tarum uer OeXmo, tu, 3 quiete ac totius corporis 3 parstium singularum; tertium e somno, Scuigiliam quartum eκ his quae assus munium quintum ex his quae eXcernuntur,& retinentur; sextum ex animae actfectibus echia enim necesse est aliquo

92쪽

Galens ars. maeo assici corpus. Ab aere quidἔ a b electa aut cadefit, ut trigesit,aut exiecatur, aut humectatur, uel secundu hos rum patitur coniugationem,aut in tota alteratur substantia . Ex motu uero quiete, cum utral modum egcesserint aut calefactum, ut refrigeratum.aut mectatum aut Xiccatum, uel aliquid fecundum horum patiens coniugatio snem. Sic R ex sommo: S igilia ipsum pati est necessarium secundum eandem rationem 3 ex animae effectibus . Et ex his quae assumus, tu aut excernuntura

aut retinent maeciade ola partim quirdem euidenter partim uero Pallas caussas medias a terant corpus es sanitatem Corrumpunt 3 de horum singulis seorsum scripssimus in tractatu qui de saliubribus inscribitur. Omnia igitur nila dicta genera materiae quedam sunt salus brium causarum. At usu opportuno adhibito causae fiunt coservatrices: atlla

Iubres: sed ubi a modo deliquerint insalubres redduntur Inde etiam liquet ex his nullam harum rerum exterioru aut

Olubrem aut insalubrem a nobis existi

93쪽

Medecinalis mari oportere, at easdem potius quans doci quidem salubres,quando mero insalubres,in eo quod ad aliquid esse. Nam ubi motum corpus desiderat,eXercitatio quidem salubris,ocium autem insalubrat quum uero eget quiete, oci siquidem salubre,exercitatio autem insalubris. Eode modi de cibis,3c potibus 3 de aliis omnibus statuendum Horsi enim singula quando, ut necessitas cor poris exigit, cum mensura ac qualitate opportuna adhibentur salubria fiunt.

at cum citra omnem necessitate, ac praester modum afferunt Via salubria At phae duae sunt circa salubres insalubremtentiones, rei scilicet quae adhibetur qualitas ac quantitas Nem enim est ras ani consentaneum etiam temporis occasionem,quae in his quae dicta sunt cotinetor, ueluti tertium aliquod ab Idgdiuersum,introducere. Mi enim a Stata re a lata egeat corpus, nemini dubi si quinetiam in tempore opportuno Fesratur occaso. Siquidem temporis inde

ortum habet, quoniam fuκibile,ac fastila mutabile est mortale corpus,ac pro

94쪽

re eget auxiliis . Luare si est tertium aliquod preter ea que dreta sunt tempus . Sepius autem eo tanquam tertio quodam ob eam qui diximus causam ad docendum uti consuevimus aoniam uero in his psis intentionibus Ralle cause salubres, id quod propositum est genus continetur et rursus: easdem repetam . Optjme igitur corroris constitutioni arm ircufusus aeruerit intemper re positus earum rerum de quibus nuper diximus quietis scilicet ac motus omni uigilie 3ceor que assumuntur atque incernuntur quantitas moderata conu et . Cum uero aera temperie recesserit tantum a medio cratate e variare o parte quantus fuerit ab optimates erania recessus. Hi uero scemediocritatis termini in aere quide ambiente ut ne ph xreat propter frigus: nem sudet propter est . In exercitiis autem cum primum lassari imperit corpus confestim quiescere an cibis autem coctionis perfectio & excrementorum

modus in quali quantoq3 conueniens

95쪽

ualis uero in his quodamodo es csctioni appetitusci quare neque prauida egent qui singulorum quae astu muntur quantitate metiatur. Optima siquidem natura quatum appetit tantu etiam coeoquit Sica somno modii ipsa natura prasinit,his qui optima corporis constitutione sunt sortiti ' tunc a somno ea citantur cu corpus amplHra quiete non

eget Cuq tale uictus ratione adhibuerinlinulla est in eorum excrementis delictum queuel per uetrem uel per urine meatus: l per totum corpus eger stur Napriora quide ex modo eorum que assumuntur teperantur totum uero corpus salubriter fiam facit exerciti usus moderatus Liqi aut ab ipsis caueri oportere: oesai modicos affectus: ucue: ire: uistitiae: furoris: timoriS: ius di Ha c. n. Aterat: atm a naturali statu corp' auertiat EDe uenereis. Cap. 8 V Enereo uero: iuxta'Epicuri siniam nullus e usus salubris. Revera aut cofert sitim interualli in eoru usu ad tabeatur: ut neci resolutio aliqua sentiat a

ipse sejpla horno quodamodo leuiua

96쪽

Galeni ars factus, ac melius spirare uideatur. Tempus uero ad utendum opportunum si omnium in rerum circus antium exquisita mediocrjtate corpus fuerit constitu eum: cum scilicet nem supra modulisnum,ne macuum extiterit, aut in calore,aut frigore aut siccitate,aut humidistate excesserit corpus. φ si aberrare constigerit: paruus sit error. Velius autem illi calefacto magis,qua frigidam: 3 pleno, uacuoidi humecto potius corpo re. t exiccato uti ueneres S. Horum autesngulorum quae dicta sunt,qualitas in optima corporis constu tutione est eligeria. exerciti, quidem in quo totius corporis partes aqua proportione mouentur ita ut non aliae quidem ultra modum fatigentur alia uero citra cibi autem di potus optimam habeant temperiem. Sunt enim naturat conuenietatiores quae optima fuerint praedia temperatura. Fadem in reliquis etiam est ratio adhibeda. At si quod ab optima constitutione defecerit corpus non autem ueheme terra haequatapsus sanitatem causae conseruant, a proportio Mutabuntur. Jed cum

97쪽

Medicinalis. multa sint huiuscemodi corpora,P sin gula genera seorsum dicendum. Quod

igitur in temperatura uaria instrumetariarum aute pallium seruat commesurationem,duplicem habet salubrium causarum formam: alteram quidem eaorum quae ipsius conseruant temperatus ram, alteram uero eam, quae ad optimi transferunt. Q uae tam ipsius temperasturam conseruant,tantum a causis optima temperata naturae distabunt quantumac totius corporis temperatur ab

illaeuariabit Calidiora siquidem cor

pora calidioris uictus rationem XI os Icsit. Frigidiora autem frigidioras,8 sicciora siccioris, humidiora humidioris ac secundum coniugationem calidiora. ac sicciora calidioris, ac siccioris,eadem in reliquis etiam coniugationibus prosportione seruata. Recte siquidem cati: sarum utetur materia,qui naturales eas rum potentias agnouerit, ueluti l notus , defectus alimenti migdiet , excretio rac omnes animi affectus cor pus exiccant, at quae his contraria existunt, humectantata uero.& crisacicn;

98쪽

Caleni arseia,& refrigeratia uita instituta. cibarum, ac potuu atq; ut simpliciter dica,

Omnium. quae corpori afferuntur materias quis noscens: at violentias salubribus utetur causis: si nilia simi ibus affer edo: si quidem eius propositum fuerit

in eande in qua acceperit corporis seruare temperaturam, solii permutamati ad melius traducere statuerit alterum ei hic salubritim causarum genus his quidem quas nuper diximus couarium: aequaliter uero declinans ad altera Partem a bene temperatis 3 medi stquae optimis conuenire naturistarcebamus. Calidior squidem ac siccior temperatura: a calidioris ac siccioris uictiis alione ad ex actu Tamir bonae Lemperaturae habita minime trans sertur At tali dierit usus necessarius: quae tantu eis quathene temperata existunt frigiliora sint. atm humid ora: quatu natura naturae

caliditate: 3 siccitate superabat, a tal

causiarum genus naturales corrigit inta PIrantias. alterum uero de quo supra diximus temperaturam coseruat. Est auteutriusq; uiuissim apud Medicos usus ne

99쪽

Medicinalis. 4s'eesarius raucum plurimi suppetit ocii

corrigere oportet ac sensim ad meliora tral ferre. Nec enim natura patitur eas qua subito fiunt ali erationes: homine

autem necessari s occupationibus districtum in eodem prestat habitu conser rare. a pacto igitur di hoc ipsuit imum causarum genus conseruatiuum appellamus ita forte magis alterat juvia curatiuum di naturali defectuu correctiuum uocare conueniat inuoniam ad uniuersum sanitatis genus referetes non adeas ua secundum speciem diseferentias quaecun sanos conseruanta conseruantia omnia vocamus: siue praeter ida, sanitatem conseruat ad melius totam traducant temperatura siue pristinum tant simodo habitum tueanturrat quae detericrem statum esticiunt in salubria. aecunque igetur similem nabent in omnibus corporis partibus intemperiem eadem egent procurationerque uero dissimilem dissimili Nam fieri potest ut uetriculus frigidior sit quam oporteat caput uero calidius atque uti uaca' propriis egeat auxiliissc ratio

100쪽

Galeni ars ne eadem singula alia partes cum sue rint aut prater modum humidiores,aut sicciores,aut ca idiores,aut frigidiores.sua intemperiei uictum exigunt accommodatum. Neq; igitur modo eode nunes tales corporis partes exercebimus. neq; aequaliter humectabimus,aut extocabimus aut tale aliud quippiam ages mus. plenius uero de his diximus vo lumine illo,quod de salu bribus inscribie GDe causis salubribus partia stru

ΙNstrumentariarum autem partium cause salubrex,que admodum cate ab optima constitutione delinquitur. ita inuicem distabunt. Alii enim sunt salubres erroribus qui in formatione consistunt,alia his qui in magnitudine, uel numero, uel positu In formatione iris tu plures contingunt errores mam di inura partis,3 si qua in ea cauitas est sescundum naturam, uel meatus,vel orisseium,uel asperitas,uel lenitas,quando an turali mediocritate recesserit . Si qui de parum hoc patiantur: salubrium cor

porum retjnent appellationeati si uero