Tobiae leucomata

11쪽

9. 7.

uiae genus avicularum fuerit, neque hebraeuim, neque graecum vocabulum determinati FaGrees, passerculos denotat quidem, sed & in genere minores, libere ac familiariter in aedibus nidificantes, aviculas. Unde Hierosmus, & maXima commentatorum parS vertunt per hirundines. Harum stercus, ut omnium avium , particulis abundare salinis ammoniacalibus, acriusculis, rosivis, hirundinum vero, insectis vesci ac victitare suetarum, aliquanto esse acrius, operosa non indiget demonstratione. In graeco quidem textu

deest per ellipsin substantivum, suo adjectivo, τω respondens. Facile vero liquet, subaudiendum esΚαφοδιον, eXcrementum, idque alvinum. m Neque heic occultas comministi qualitates, oculis sing iariter infestas, oportet, quin immo ipsum hoc stercus hirundinis non minus ac alia, turturiS C. g. columbarum, la

certarum ab antiquissimis Medicis, ad extergendas oculorum maculas, in collyriis adhibita , pro remedio potuisset inservire, debite praeparatum, tritum, dilutum, Ut recte

jam olim annotavit Vaste s. n) Accedit, quod calidum incidisse hunc finium & textus asserat, & ipsa rei ac historiae necessitas atque nexus confirment. ΤΟ Θ calidum, in Positivo, non praecise notabilem magnumque involvit calo

rem, sed & teporem innuit. Et gratis profecto, ac falsissimε haec avicularum excrementa statuerentur, vel fervida, vel eminenter calida. Sed & ipse modicus calor, non quidem qua talis, sed quatenus particulas excrementi ad majorem activi- Pythagorae symbolum in sensu politico semptum: Hirum

dines sub eodem tecto ne habeas i i. e. cave a garrulis susurronibus t heic etiam valet in sensu medico. Francisc. Vallesius de sacra philosophia. 8vo. Francos. I 667..

12쪽

activitatem, corneam vero oculi tunicam ad faciliorem disposuit receptivitatem, intensive cum causa morbifica conspiravit. ' g. 8.EMEm jam examinandus est, quem ista a haec oculis

ex ementa, producere Potuerunt, actuque Produxerunt. Albugines, seu λευκωματα, hinc nataS grae S refert textuS:

hebraeus atque vulgata vel maculas albas, vel simpliciter ex ecationem subsecutas, sine effectus determinatione, statuunt. Mentum nobis sic ima namur non e foecundophantasiae lusu, sed justis e rationibus physico - medicis: Fimus in oculos Tobiae illapsus, acris, calidus, heterogeneus, e particulis inaequalibus , solidis, angulosis, asperulis constans, irritatione facta, stimulo, spinaque quasi infixis in delicatas , sensilesque oculi tunicas e somno expergefecit Tobiam, palpebras confestim ad se invicem adducere, Oc losque operire non modo, sed &, quod tantum non semper fieri solet, post illapsa quaecunque in oculos heterogenea irritantia, manibus confricare palpebraS, bulb0Sque oc lorum coegit, unde gravius ac altius magis magisque ste cora fuerunt corneae impressa atque affricta, & probabiliter non statim ipsa macula albida, sed ophthalmia i. e. inflammatio tunicae conjunctivae,s albi oculorum, & corneae tuniacae, pellucidae illius, quae centrum hemisphaerii anterioris in oculo exornat, erosio, & exulceratio, ninc maculae albae, harumque species, λευκωματα , s albugines successive oriaginem Guxere suam. o) Visum tamen hinc e vestigio notabiliter turbari, indistinctum, dol0rificum fieri, & , quo labes medium corneae, oppositum pupillae, vel totam cor

o Manum hic contrahimus in pugnum. Haud enim diu est, quod in disipp. de corneae ulceribus & maculis prolixionem hane fetiologiam tradidimus, ipsius etiam maxime

13쪽

neae substantiam magis penetraVit, atque Per menseS annOS-que inveteravit, eo magis imminui & tandem aboleri visum Oportuit, non absoluta quidem & immedicabili caecitate, sed tali, quae restituto in naturatam statum organo externo, restituendi quoque visus reliquerat spem ζ p) licet ita coecus fuerit Tobias, ut oculum in manu gerere & hodego uti, debuerit, &, cum redeunti ex itinere filio obviam iturus properaret, ad circumposita impingeret impedimenta, filiumque jam praesentem videre non posset, ante curationem, per fel piscis dehinc instillatum, susceptam.

Morbus ergo Irobiae ocularius OeI in genere per maculam albam definitur, set in specie per leucoma, L. albuginem. Per maculas in oculis natas, albas, intelligitur, Utriusque oculi corneae tunicae naturaliter pellucidae, alme cornu, Vel corneam tenuem lamellam pelluciditate referentis inductus color albus, non diaphanus, plus minus diffusus, alia quam plus minus supersiciei corneae regionem obfuscans, sic maculam effciens, per quam radii visorii plane nequeunt trajicere, vel certe non sine impedimento visus. Leuc ma vero C albuginem nuper sq) definivimus, quod sit m cula corneae alba, laevis, spissior densiorve, vel in ejus medio, vel tota superficie convexa, utplurimum cum aliqua eminentia, aliquando sine hac, coloris albo - cretacet, alia quando cum levi quadam inflammatione, saepius sine hac, radios luminis intercipiens, ut nullus, vel exiguus saltem luminis sensus supersit. LDamvis autem dolendae autho-Tum confusioni x aequivocationi uti circa affectus ocul rios in genere, sic circa denominationes atque species macularum sp) Sic vulgo pueri dicuntur coeci, quibus a Variolis conglutinatae sunt palpebrae aliquandita. ρ Praesidis disp. de maculis corneae I. 8. p. II.

14쪽

cularum corneae, nuper jam publice cum aliis ingemuerimus cordatis medicis 3 Speramus tamen nostris lucubrationibus hasce nebulas aliquantum discussas esse, atque disti Sionem non moso argematis sp) ab albugine, quos disse rentes asseetias pessime confundunt alliqui, sed & dicti ei lias macularum corneae inter se adduxisse sedulo. Patet hinc, ab Omnibus commentatoribus haec velle

comata, vel maculas in genere, ab alterutro textu Tobiano memorataS, non recte verra nec per pesticulas, Zelle,

letit, nec per cataractas, Staurin, 1icet δί ipse heic hallucinatus sit ophthalmiater ille n Germania olim haud incelebris, s) morbum Tobiae Ocularium, ad c tara, classem referens. Vulgo, aliisque, qui medici non

sunt, ignoscendum est, quod abusive varia oculorum vitia, catara arum, respectu albediniS, aliquatenus aemula vocutent cataractas, uti plebs Gallica, tecte V orauso, catarati mappellat certam macularum corneae speciem , quam aegidem, vocant. Nimirum Pelliculae, ster' gia, sunt membranae p. n. les extus adnatae & c eae adli rescentes, eminentes, mobileSque : Cataracta Vero morbus

profundius in oculo, post pupillam in camera oculi secui da obvius,sedemque figens, & Per corneam, naturalissime se habentem, inspicienti tranSparenS.

Pactue, quod textum spectat, morbuscipecificus rotae

ocularius in propatulo est : Mamia alba, vel Leucoma Neque tamen adhuc res es in salvo. Non levem, non super ficiariam, non exilem atque partialem quandam fuisse m culam, vel solum amissi visus, icoecitatis, Phaenomenon

testa cr) eadem : ita de corneae ulceribus. di de unguo oculi.

15쪽

testatur: Medici etiam, quos consuluisse praetendit Tobias, hunc juvare non potuerunt. uomodo igitur tantam atque in maneam opem tulit fel piscis abs filio inunctum ἶ Quid sibi vult illa leucomatum desquamatio f. decorticatio ἶC. XI. V. I a. 'L comatum certe curatio nec tam subito dc si ut vulpes pyrum comest, procedere, nec per modum desquamationis fieri solet ordinario, sed successive per insensilem dissipationem, resolutionem humoris intra PorOScorneae stagnantis, vel per attritionem lamellarum, attenuationem, lentissimamque tunc ac insensibilem quasi exfoliationem. Immo si vel non adeo profundam, uti leucoma est, maculam supponamus, neque illa tam subito & plene potest abstergi atque tolli, multo minus decorticari.

Quam ob rem Tobiae haec putatitia timcomata ad illam Potius macularum corneae speciem, referenda videri pos sent, quae graeciS audit macula, cicatrix resplendens, nonnulliS margarita oculi, ob relucentem quasi unionis album colorem, Gallis te grand nuage, quaeque floccum nivis aliquando aemulatur: Cum nempe e crasta ac viscoso humore indurato, in superficie ac poris corneae magis magisque congesto pellicula concrescit, cui induratae aliae ex aliis supercrescunt lamellae, instar stratorum super stratis, quae a motu palpebrarum, superioris maxime,naevigantur, magisque constringuntur : Tales igitur pelliculae p. n. les ab acri felle inuncto, motuque friaionis, Omnino potuerunt instar squamarum decorticari. Ad paratam es itaque potius, quam ad te comata hae maculae Tobiae refringi possent, nisi nova & huic suspicioni se opponeret,

ex ipso fellis appliciti ac curationis eventu promananS. Tob. namque C. XI. V. 1 a. dicitur quod leucomata haec ab angulis oculoxum, qui Graecis Latinis hirqui vocantur, fuerint

16쪽

fuerint desquamata. Atque sic morbus hic non selam obsedisse corneam, ut leucomata selent, sed angulis etiam oculorum inhaesisse videtur, morbusque a leucomate diversus, vel saltem cum hoc complicatus fuisse arguitur. Sed nihil nos moratur haec dissicultas. Ordinarius enim iste in angulis patentior atque declivis est exitus impuritatum omnium, quae inter palpebras ac oculi bulbum agitantur. Necdequitur, si leucomata ultimato de angulis secesserunt desquamata, postquam scit. oculos, ab inunctione fellis aliquandiu clausos, iterum aperuit coecUS TobiaS, ergo assivi fuerunt antea & adhaeserunt ipsis oculorum angulis.

g. I a.

In hoc caecitatis flatu caligavit bonus Tobias, juxta vulgatam, C. I . V. 3. quatuor annis , juxta graecum teXtum integriS octo annis, periodo utrinque satis molesta & momentosa, respectu miserandae coecitatis de ingravescentis morbi. Leucomata enim, aliaeque cicatrices & macula com

neae, quo diutius persistunt, quo in aetatem cadunt adultiOrem, ipsumque senium, eo majorem important curationis vel difficultatem, vel impossibilitatem. Trustra, sine sic cessu intento, adhibiti sunt Medici. Sit ita. Nihil opus est, hic fictitiam redarguere historiam, non possiimus hoc OI

probrium, si quod est, semper declinare. Lapis almonis subinde est in ipso gravi morbo insuperabili: alias in aegro negligente, refractario, licentioso, aut adstantibus, amidis, famulantibus, intempestive sedulis, moleste & periculose ossiciosis, nasutulis: sed & aliquando in ipso ignorante, to

Dido, imprudente, temerario, nimis timido, ebrio Melico. Profecto nostra aetate optandum est, ut singulare ac dis.

sicillimum ophthalmi tri ae studium plurimi melius excolant Medicit Turpe Medico quis duxerit, a Raphaese angelo superari s licet hic ipse non adhibuerit nisi naturale reme

17쪽

dium, fel piscis. Consentiunt enim plerique authores, t)ipsi etiam romano -- catholici, remedium quidem naturale, sed curationem tamen vel inde miraculosam fuisse, quod medicamentum hoc ophthalmicum ab angelo primum sit

revelatum de quo jam non disputabimus) & energiam

suam intra tam breve tempus, unius dimidiae horae, tam plene de feliciter demonstraverit. Sub incudem ergo vocabimus hoc, modum &evemum curationis. Fel fuit piscis e rapido & ingenti flumine Tigri. An ostion mi, Siluri u) Hippopotami, Quem su1picatur Gratis an Vituli marini juxta Bas dum dAn Lamiae, piscis,quem ob amplum rictum, majorem Tobiae filio metum incutientem huc quadrare putat Th. Barthotinus Z An alius majoris cujusdam rapacis fuerit psu, parum interesse censemus ἶ Neque tamen ideo necesse videtur, tam immanem grandemque fingere piscem, cui apprehendendo & in terram extrahendo vegetus, Angelique hortatu obfirmatus non suffecerit adolescens, graecuS totus simpliciter habet: , piscis. In magna illa, miraculosa idem, piscium captura Petri, ) mentio fit ἰχθυωνλων, ΠUmero centum quinquaginta trium, Uno rete contentorum, & in terram a Sancto Petro protractorum, citraretis lacerationem. Fundulum profecto, aut carpionem, similemque exiguum non fuisse piscem, totus edocet historiae contextus. Abundet ergo per nos praedicatum magni, quod vulgata, Hebraea, Italica &c. servant editiones. Nodi

strum non est litem dirimere illam: An angelus atque Tobias

tib Lyranus, Dion Serar. Sancheg Vallesius. Cornel. h Lapide,

Drusus, Calmet. Placet nobis Calmeti judicium: P0sse Elibet huic suo abundare senstr.

plerique statuunt. vid. modo recensitos autores.. XXI. II.

18쪽

bi s piscem hunc affatum comederint totum, an Vero in tam ex illo saltem portionem, quae uni suffecerit coenae, reliquum vel abjicientes, vel pro ulteriori servantes viatico. Cum Milone Crotoniens voracitate certaturos fuisse non somniabimus. δFel duplex est: Hepatis , quod ex hepate per poros biliarios in ductum hepaticum, & in aliquibus animalibus recta, ' uno simplici ductu, intestino infunditur duodeno, citra bilis e fellea vesicula, qua scit. carent, admiXtio nem ; in aliis vero plerisque media via recipit adfluentem e cystide fellea per peculiarem ejus ductum, cysticum dictum, aliam adhuc bilem: Casicum, quod peculiari asse

vatur vesicula, hepati annexa. Ut colore θ confisentiadi eri duplex haec bilis, ita etiam acrimonia & amariti quales fel cysticum multo habet extantiores. Facile potuit junior Tobias fel integrum reponere, quod jusserat Angelus c. VI. 4. nimirum exempto toto hepate, dc postquam hepar in alios usus converterat C. VIII a. bilem nihilominus, vescula sua naturali conclusam, ligato ductu cystico, integram servare ac secum sine incommodo portare, immo &Citra metum corruptionis in climate licet & tempestate calidis, tantum abest, ut, facta omnino nonnullarum tenuiOrum, actuearum tranSpirantium particularum jactura, reliquum fellis tanto sit factum acrius, & ad praefixum scopum aptius. g. I . Festis in genere virtutem medicam operose nolumus hic adstruere. Labore hoc levarunt nos antiquissimi pariter ac recentiores physiologi ac medici. Castica vero maxime Iilis C a aluo

I) e. g. in cervo. Unde Venatores lapidem jurant Jovem, cervum felle destitutum esse, quoniam vesicula fellea caret;

Sed tamen non destituitur felle hepatico, quod per ductum hepaticum & choledochum instillatur duodeno.

19쪽

abstersivis, mundificativis, ad abstergendas corneae mac Ias apprime facientibus. In specie vero animalium calidorum, rapacium, carniVOrorum sella majorem obtinere acrimoniam, haud negamus. Ad varios oculorum affectus e ternos rectius, quam ad internos, specialissime certorum

animalium fella commendarunt jam olim Medici: de piscis Cassion mi s. Uranoscopi, fel, Plinius, Galenus , P. AEgineta, Rhases, Σ) Te dinis marinae aes humorum suffusiones Galentis. aQ Idem multuris cum marrubii succo& melle attico ad visus obscuritatem. H Idem porro

Hirci Canis marini Galli, Leonis, contra albugines. cc)Plura cumulare nolumus exempla. Quemadmodum ergo bilis cystica in aliis vehementer, in aliis mediocriter amara& mordax ad ima etiam varia corporis Ulcera detergenda, imo, in usu oeconomico, emaculandi de abstergendi scopo

let adhiberi ; sic & in illis oculorum affectibus, qui simiulem sibi vindicant indicationem. Aliquando fel dilutum

aliquo succo, aqua, ut acrimonia temperaretur, adhibu

runt : heic merum, sibi relictum, applicist Tobias. g. I s. Liquidorum ejusmodi coibriorum applicario varia est, per instiliationem, a sonem, balneationem, istinitionem, i tincto digito, satius autem penicillo, impositionem collyrio impraegnati linteoli, vel imbutae tenuissimae bracteatorum

αὶ Plinius secundus, Hist. munit. L. XXXII. C. 7. Galenus de simpl. Med. facult. L. X. ubi multorum animalium fella recenset, & viribus distinguit. Paulus AEgineta Encheirid. L. VII. p. m. 63 7. titi chole c sel. Rhasis L. IX. C. 27. aQ Galen. de simpl. med. sac. L. X. ti . chole s. sel. imb) - - id. de remed. paratu facit. p. m. I ff. b.

20쪽

auri vescae, S c. N aegris quidem iacentibuS supinis, Palpebris statim abhinc clausis, ut ne medicamentum iusto citius oculis iterum essiuat. In historia curationis, Tobiae, cari VΙ v. 8. C. XL V. T. occurrit Verbum inungo, illino; ast C. XL v. o. προσέπασε, adspersit, bilem filius in oculos patris. Latina Hieron mi Verssio pomi '. Lemmi ocu los Patris sui. reddit hoc: sporta lasso de sonsere fruuit. Dubium itaque manet, an Tobias Dus um-pliciter in staverit, OA ad per eris, via af uerite piscis an oculos patris φ Vulgata praemittit hanc circurentiarn, Quod, postquam adorassent Deum, & gra S egissent, consederintl probabile scit. omnino est, sedenta potiuSParenti, quam stanti, fel applicuisse filium, tum, ut copiosus, recti US atque commodius adhiberi, tum tineri posset. Paucissimi sunt C. Marii, qui sibi stantes Datiantur extrahi varices t Patientiam atques em et pira et itophthalmiaterilius -3 inqLait ῶ πατερ , bono animo esto' Graecus noster textus non addit, quam to avmi festis ficaciam & mordacitatem: Vulgata per fere sustinuisse refert. Certe longum fuisse intervallum arguunt verba sequentis versiculi duodecimi, ubi clicitur: tum vero oculi a felle c0mptingerentur, morsicarentur, id quod statim, vel breVi post applicationem evenit procul dubio, si non in ipsa spissiore ac insensiliore macula, tamen in tunica conjunctina oculi & palpebrarum. Tobitus su cuit oculos suos dc desquamatae sunt albu-

hic fuit Octus at compunxerit oculos, Tobitus sumticuerit eos & de hirquis is V deSquamatae sint albugines Vueta sic

album ex oculi S eius, quasi membrana ovi egredi. Quamare Rudens Tobias traxit ab oculis eius, statimqu visum