장음표시 사용
81쪽
gare ipsum esse dea hoe enim intelligimus nos mine Dei. Intellectu scilicet separatum.Oportet ergo hie per viam mediam ambulare, ut noteneamus alterum extremorum eum Cicero
ne excipiente a deo futurorum intelligentiam:
nee alterum extremorum teneamus cum Stoiacis, a rebus contingenuam auferentibus i sed dicemus P deus omnia praescit, be P in sua praeoseientia minime fallit. ropter quod ste sutura cognoscit, sicut sunt δε etiam contingentia: sal Ieteriir .n deus .st aliter futura prescire t essent: re quia non fallitur,qus sunt ventura contingeter, scit contingeliter euenire, de quae necessastio, necessario. Simul ergo stant diuina praescietia , de futura contingentia, nee unum alterum
cap. lII. QQ.lsi diuina pristentia aliquam necessitatem imponeret rebus, illa necesssi
tas confingentiae non repugnat. Uia nescit stellectus hominis quiescere in masteria hae. oportet de ipsa multas distinctiosnes adhibere. Namq3 quicquid deus praescit,
necelsario est euenire, oportet aliqua necessistem esse in omnibus a
deo praescitis r quod st ipsa eontingentia sunt
ipsi deo nota. antequa fiant, etiam quod est decinotum, necessatio est euenire. Consequens rasgo est. 2, ipsa contingentiaret sunt deo notat quodam do necessario eueniant. Propter qd oportet de ipso necessario distinctiones facere. Faciemus ergo de ipso necessario, quantum ad
psis spectat, octo distinctiones.vt fim quamlibet illarum possit ad qonem propositam responderii quod videlicet necessitas imposta rebus prς ascitis, rerum cotingentiam minime destruit. Est
autem prima distinctio de ipso necessario, qa
est quaedam necessitas quae contingentiam tota iit, quaedam quae roborat,ti: cofirmat: ne ut est immobilitaς aliqua, quae mobilitatem tollit. scilitet posse moueri; quaedam quae roborat, Ne mafirmat, Ne quae mobilitatem arguit ut immobilia ter se habeat ad mobilitatem seis no possit vis rare ut non sit mobile. Talis autem immobilitaς motum non tollit, sed potius arguit, εe confiramat. Sic quia deus quae praescit necessario eues
nient, quaecunm deus scit eo ingenter euenire, illa necessario eueniunt contingenter. Praesciestia itam dei non tollit eotingentiam, sed potius
confirmat. Sie nee necessitas aliqua fimmobilitatis tollit motum sed roborat. Unde August. F. de Ciuitate Dei. e. ro . hane materia pertracta , ostendit, qudasse ut dei potentiam non minuimus,cum dicimus eum no pota mori, quia mo
attribuimus deo impotentiam,vt si hoc posset, impotens esset illud ergo non polis, notollit
polle . sed magis arguit. Sie Λc quae deus prς scit
necessatio eueniunt ergo que cum Deus scit cotingenter euenire, illa necessario contingenter
euenient. NO ergo pscientia dei tollit eotingentia. sed magis arguit . e cofirmat. Sic ergo per prima distinaratri possumus ad qone riadere, leu
luere uno modo Est aut tala distilictio. est quaedam necessitas rei δε quaedam dicti: vel, Pidem est, necessitas in sensu diuiso δε iii sensu eo posito. vi Sortes sedens potest ambesare, duplicem sensum habet, vel f res ipsa, quae est Sortes. 6: est subiecta sessioni, potest esse subiecta B ambulationi A tune est verus sensis. vel P totuillud dictum Sortes sedes posset esse sub ambus latione Δ tune est sensus falsii si quia se simul sederet Λ ambularet di per cosequens simul soderet,de no cederet. In sensu ergo diuiso, quod
Sortes secundit se consideratus, posset esse sub ambulatione si locutio vera; sed in sensu eomposito'Sor. cum sessione posset esse sub ambulatione est loratio falsa.Sic in propostor cudicimus. Hae e res contingens a deo praescita, neeessatio eueniet in si Gnderet ipsa res, quς est edundens, pGt euenire et no euenire, sed si eosidetat hoc totu in sensu eompostos res smul cupraescientia dei. necessario euenietὶ se est a deo praestita .vt s est praescita contingenter, continC genter eueniet. st autem necessario necessario.
Et quia necessitas in sensu eomposito potest sis
mul stare eum contingentia, ut currens in serra composto, necesse est currere. dum. n. alia deurrit, necesse est φ eurrat,quia no potest simul currere, Ic non currerer praescientia iram dei.qain sensu eoposto imponit necessitatem rebus, ab eis minime contingentiam tollit. lino test auteeoglutinari illa seeunda distinctio eum prima, ut dieatur. φ in sensu composito praescietia dei
contingentiam a rebus no remouet sed magis
arguit Λ confirmat sim P dicebat prima distinctio. Tertia autem distinctio est, quoddam neseessarium est st mpliciter, quoddam ex conditionein scam hoc solvemus qonem tertio modo. o Dieemus. n.Pex necessitate simpliciter,sunt resneeessariae simpliciter, sed necessitate eon diuos nata, possum ella necessariae quaecunm res contingentes scam quem modum distinguit philosophus in i 'erihermenias, volens P necessitate conditio nata, omne quod est, dum est, trecesse est esse. Pr stita sunt ergo a deo necessaria, neseessitate coditionata. Nam quod praescit, oportet ' illud sit futurum, ut vult Anselmus inde Concordia praescientiaeΔ prsdestinationis. Dieemus ergo, si hoe est praestitum a deo, est neseessario futurum Λ ut diximus, hoe esse praesciatum esse futurum . nihil erit aliud dicere, a st est
futurum. neeessario erit futurum i secundit quiemodum omnia sum necessa ria , ut dicamus, n
82쪽
aliquit eu resti neeesse est quod eurrat'. quia non Apotest eurrere, on carrere. Ne Iitas ergaeon ditionatasmaul stat eum contingentia reru.
Posset etiam,st Mieul OKert, addi isti distinactiorii vi habiliv. liabetet intentum. Rit autem quatia distinctio. 3, aliqua sani necessirianeees state pretiae ri, aliqua sequenti. Hine distin monem facit An Ielmus dirent via lustra. est
necessias antecedatis 5c eonsequent Necessitas consequeris,ut si dicatur, H neeessario eurret: haee est necessitat eonsequens tantum . quia arguitur necessitas cutias tantum, ex consequenti eonditione apposta. vides ieetis eurret. Sel si dieatur sol orietur .s orietur: hoe est dupleae necessitas antecedens di eonsequens: antecedens
quidem quia in ipso oriri solem . ut eum dicit. Bsol oriet, ante v addatur eonditi intella git nescessitas. quam n et inarem vorat Anselmus necessitatem antecedentem a sed cum pol ea addicis orietur est ne eessitas non solum antecedes, sed consequens, ut ex conditione eonsequente appostia. In hac itam locuti ne sol orietur. per orietur) .est duplex neeessitas.s antecedens Aeconsequens: antecedensi quae cogit rem et eo sequensique non cogit rem este. Sed s dieitur, Ho currit ncurreto nulla necessitas est in ano recedente. eum dieitur. homo eurriti sed solum in consequente eum dieit,st eurret. Cum igitur dicitur. A. eeessario eritis est a Deo praescitd,
potest esse ibi duplo neeessitas.& vna lola Duplex, quia s. A, quod ponitur futurunt esse. est cde se necessa ruam .est ibi necessitas anteeedentis,
cum, A.erit: c necessitas eonsequentis ex naditione apposta, siue addita .ssest ideo praesscitum. Sed n. Ai futurum esse, in se non si ne aeessarium vi s dieatur. A, erit .st a deo eli praescitum: solum erit ibi Deeessitat eonsequens, stiliaeet s est a deo prς eitum Et quia necessitas contiens nihil de eae rerum variat. talis necessitatas permittit res esse . quales sunt Deundum se. Necessitas ergo diuinae praescientiae est ne eelsatas consequentis, quia nihil variat rem esse, sed
necessaria . necessario eueniunt. 3e contingetia,
contingenter Sie ergo possumus per distinctionem quarta ad qOnem soluere quarto modo.
Est autem quinta distinctio, quod quaeda sunt Dnecessaria .relata ad mensurani propriam .quaesdam vero prout ad mensuram aliam refertitur.
Die emus ergo quod illud quod hie fit suecessit,ue, secundum cursum temporis, totum in aeternitate praesentialiter demonstraturi quia Nune fluens facit tempus. de Nune stans facit sternita Lib. s. u. c. tem ut ait Boethius Ola ergo su non sternitate' prς sentia quia omnia sunt ibi stantia eum nihil ibi depereat nec a terescat. Illa ergo eadem, quq raparata ad sternitate sunt presentia. 8c stantia
coparata ad mensuram propriam, eui sibus temporis peraguntur.Quare s se in seipssi res prς sentes sunt, eu fiunt: ne antequa fiant, deo ςteronaliter praesentia sunt, Ae ab ipso psitta eo gnos seu tur. ut dieit B Iethi ut in Itb de Conso Cum vicer o res praeseiuialiter fianti no pollunt ames
fieri.& non fieri sed Fra alteram partem tantur nee tame propter huiusmodi determinatione. quod fit. neeeisitio fit. Res ergo, antea fiant. possunt fieri. & no fietivi non oporteat eas esse eeelTirias smpliciter, nee ex eoditione Sed eucausae sunt piates .lie et non oporteat eas esse nee hilarias smplieiter quia postunt eontingenter fieri .la me necesse est eas esse necessirias ex conditione quia eum fiunt. necessario est eas fieri. vi
non possunt simul fieri Λ no fieri. 5e actu simul
else, de noe licitantes fiant. proportionalistet utrunm pronuntiati possit. es itam eOtins gentes relatae ad propriam mensuram, Fm qua sunt suturae δε tempori subditae, non sunt dei terminals ad alteram partem. Relatae vero ad
aeternitatem, ubi praesentialiter relucent, oportet eas esse determinatas ad alteram parte, neuteum praesentialiter fiunt i quia nist praesentialistet se habeant fieri non piat. P. toptet illa tamentalem determinatione, nulla necessitas imponit rebus. Et quia necessitas ex prs sentia rei. st mulstat eum contingentia rei, quia possu ni prcsens tia esse quae cotingenter fiunt, necessitas ex prs
sentia dei, rerum eontingentiam non evacuat.
Praestita iram a deo sunt ecttingentia , relata ad mensuram propriam ut ad tepusi sed relata ad sternitatem, de ad dei praescientiam . que smplici intuitu omnia cognoscit. nee state illam eo trahunt, qus competit rebus ex praesentia restum tu fiunt,qua necessitate, rerum non tollere eontingentiam . pol esse manifestum ex dictu.
Est 5e sexta d,stinctio, q, qu*dam res est necessa dria in se eonsderata: quedam vero solum ut est ad aliud relata O imia n. quantacunq: contingentia ,& particularia. relata ad intellectumae, euiitur esse necessariat quia pjn Comen. primo C . . de Anima, intellectus facit viri uersalitate in reabus. Res ergo relatae ad intellectum consideratur sub esse uniuersalii uniuersale autem diciture e semper cla ubim quia est abstra tum a tepore, Ac loco unde non confideratur sub este hie, de nunc. Eadem ergo res secundu se erit contingens δε particulati relata tame ad intellectum, di eosderata sub esse uniuersali quadam necessitatem eotrahit se e5siderata no est corruptioni subiecta. Ideo dicit philosopliuι in lib. prio, r.eap. 33rum, Qugd Mie ea lut semper est intelligibile
quantucunm Mietatus fit eorruptioni subie eius fle contingentie subditus. Relatus tame ad intellectum, prout reseruat in eo ratio uniuersalis,diciis p esse . talis enim sempiternitas quae est pes relationem ad aliud, eontingentiam noremouet. Sie in pro post orcotingetia in seipss, piat quadam necessitatem habete is referuntur ad intellectum diuinum. Illa tamen neces stas, nullam ecttingentiam remouet: immo magis ea roborati quia de s talia se eoiisderata necelsas
rio euenirent, patet necessario euenirem contingenter.
83쪽
rDE PRAED. Er I R AEs C I ENTI A. tingenter. quia se sunt a deo praestita,' eontin Agenter eueniant. Sie ergo potest solui quςlio per miluinionem sexta n ut questio sexto in do soluitur. E h nihilominus se sepimii distin, ctio: quedain habent necessitatem omnimoda, quaedam vero solum necessitatem qua dum vise loquamur de neeessitate, 6: e5tingentia quq videntur sbi multa obviare,sse ut loquimur de aecella, Ne rece su, qui stat inuicem obuiant.
Quod enim aliquid respectu unius 'eiusdem
haneat omnimoda aecelsa m. c recessuini est ira
possibile. Sed quod aliquid respe tu unius heataeee sum, respectu alterius recessumi vel γ ali, quid respectu unius 6e eiusdem, uno modo habeat accessum alio modo recelsam, non est inseouenienta videmus enim iidem lapis a laede sdo sursum recedit deorsum: de quda habet aestrium . de recessa sed hoe non est respectu eiusdem Sie ein proposito: nam ste ut accessus. 5e
recessus, sunt respectu terminora. ste necessitas, Aeeontingentia, sunt in rebus creatis respectu causaru ni propter quod strui respectu diuerosorum termino tu eadem res potest habere aeacessum A: recessum ste respectu diuersarum ea usarum, eadem res poterit necessitatem. 5: edtina gentiam habere in .n res habeat omnimosdam necessitatem, Λ: omnimodam eotingentia respectu omniu terminorum. esse nJ pot: sed habere necessitate ex parte diuinae praescietuic, contingentiam respectu cauta proximae no est Cineonueniens. Si e ream n 6 solum respectu diauersorum terminora sed etiam respectu unius
de eiusde . alio & alio modo. potest aliquid aeseedere, Ne recedere: ut orbiculariter mota, readeundo ab oriente accedunt ad oriens: qui tedunt ab oriente ad ories. Attamen esse n5 p5t,
in simul. de respectu unius. 5c eiusde si inpliciter aliquid accedat .'c recedat : tamen quid stmplicitet sit huiusmodi, Ac secudum quid, nullum est inconueniens. Sie in pro postio diuinam praea scientiam dupliciter eon aderamus, uno modo vi solum speculariue intuetur res, setu da quemodum in fallibiliter eernit: 5e suum infallibilis
ter cernere, nee necessitatem, nee eontingentia,
imponit rebus. Alio modo conssueratur, non Dialam ut speculative cireuncernit res, sed ut est eausa rerum,' ut mediatibus secudis eausis reς producit secudum que modum est eausa entis. Ee differentiara entis, Ac pereosequens contina gentium. 5c necessariora: ut quae exequitur mediantibus seeundi; causis eontingentibus, constingenter eueniuntis: quae mediantibus necessariis. necessario eueniunt. Respectu ergo unius fle eiusdem, ut respectu diuinae praescietitiae eisdem res poterit esse contingenς, Ac necessaria. Contingens quidem prout huiusmodi res ea a satura diuina praescientia Ic voluntate medianatibus ea usis mi ingentibus: necessaria vero pro aut infallibiliter eognoscuntur per diuinam scietiam 2 ex talibus causis sat facta. Erit ergo easdem res neeessaria, Ne eontingens, modis praedictiς: sed contingens erit stinpliciter quia ex pximis ea usis contingentibus procedit: neeessaria erit sed ra quid . prout diuina scientia in eius adauentu non fallitur. quod no filli, no eo git rem esse, nili steat est. O laus 5c vltima pote it distin s. gui ut dicebaturina, in aliquibuς ea neeessitas eStia gentis, vel antecedetis. in aliquibus vero nec hi c. nec illa. sed consequentiae tantumi sicut ponit Exeplum Boethius. s. de eonsolatione philosophiea, ubi dieit quod nulla necessitas coetit
incedere volantate eradientem . qa auis necesς arium sit, qualo graditur eum incedere. Necesi sarium enim est qu5d n Sortes eurrit, qusi moueatur:&st graditur. qaos ine edat sed talis nescessitaς. non est antecedentis, nec conse quentis, sed eonsequentiae tantum In hae enim necessaria conditionali, Si sortes currit, sortes moues: non est necessarium antecedens. scilicet Sortem currere: nee eo seques scilicet Sortem moueri r
sed solum e5sequentia, ut si currit. quod moueatur. Sie 5: in pro possio, si hoe est prς scitum a Deo,ergo veniet. In hoe quod dr, ergo veniet, non est necessitas quia ectsequens illud p5t euenire eontingenter: sed est necessitas eonsequentic tantu . quia ex diuina prς scientiare seii hoecoseques.s rem euenire. Restia ipsa potest eues nire, cte no euenire: 5: Deus est liberi arbitrii. ila posset ordinare, Ic no ordinare: Ac sicut ordinasuit cotingeter, vel necessario, ne edtingcter uel neeeisatio eueniet tui solum necessitas eosequestiae sit in ipsi; rebas ex diuina prς scientia: quda in ipst; eontingentibus fieri potest, nee edtingetiam ab ipst; rebus aufert. CJesuditur ergo in qne huius eap.quod diffuse sumas Pseeuti, neuteo ludit Baethius s deeJsolationei vin visus
noster videat hominem eurrere. Ie sole ra oriri, aeque vere pronuntiabit cursu ri hominis,ste ut otium solis, licet homo eontingenter currat, re i necessatio oriatur tame propter illid ii illibilitet iudieare, nJ imponit necessitate ri rebus ecit ingentilaus Sie 5 in propost a. deus p rq sei tialiter, tam pUterita. a futura cernit, nee in eis fallitur: Ne tam e propter hor n5 imponit necessitatem rebus. sed cotingentia cotingentere uesniunt e necessaria neces, alio, la eo gnoscit ea me ut sui:& i5 nd tollit c6sulere,de negotiari. uslibet ergo creatura faciat predestinatione sua. Λ: quilibet bene agat ut salvetur. scies qu6d nullus danabitur nisi per eulpam nam. Videt. n te
saluandum.': d. inandum, steat videt te come st irum. Sicut ergo derideretur ille qui diceret, deus praevidit me eomesturum. ideo de neces a ate comedam propter quod i 5 oportet me laborare, nee t mire manu ς. nee ire ad mPsim sed veniet bolus.& etiam me inuito introibit in os meum, quia praevidit deus me eomesturum; bene fiet. Sie deridendus est ille qui diceret deus praevidit me saluadum, aut danandum, ideo n5 oportet eum curare qualiter agat,quia sic eues
84쪽
TRACTAT V sntet,seut deu praevidit. Nam praevidit te deus Aeomesturum. hoc modo φ debea, tibi proii idere, bc procurare cibiam, Λ cetera talia: quae se, ciens comedes 1 s non non. Sic deus videt te
esse danandum, quia debebas dei prate epta seruare. vel no ideo saluaberis vel dunaberi . Hae autem octo dillinctiones lieci in v iam via tenadant. sentimus tame eas, hoe modo intelligedodieta sanctorii de hae materia loquetiu. Et hae ede diuina prςdestinatione sufficiant. DE PARADlso.
cap.ilii Ma raraaifus poten fumi corporaliter, spiritualiter . , quod paradisus ad Iterum est quidam
lores corporalis. Ost executionem de diuina prς scietia, de praedestinatione, restat exequedum de Paradiso. 5: Inferno ἰ 5: primo
ergo', ut August. ait. 8 .super Gene ad iram, de Paradiso ee tres opiniones. arum una tantu corporaliter paras
di sum ponit. Alia solum spiritualiter. Alia viro, cque modo intelligi voluit. Et ut Aunibidem dicit tertiam sbi placere postionem, P paradisus
vltoo modo intelligatur. Et Dam. a. lib. c. s.dicit, quod se ut homo sens bilis, At intelligibili
positus est,sse 5: paradisus sumitur .Qd autem paradisus viro o modo dicatur, scriptura ostendit. Nam de paradiso sens bili 5: terrestri, dicit Gene. a. Plantaverat deus paradisum a princi, pio in quo posuit hominem, que sermauerat.
Quod Magister. a . d. ι . exponens ait. His verbis aperte insinuat Moyses,st homo extra paradisum formatus fuerit, postmodii in paradisum positus, sm que modu oportet i paradisus corporaliter.&sensibiliter sumatur quia cum lio, mo si caput mulieris de mulier fuit formata in tiparadiso,quia Adam existente in paradiso misit deus soporem in Adam. de tulit unam de eo sti: eius,5: formauit inde Euam sui dicitur Ges. a.
non potest intelligi de paradiso spirituali, quiatile aliqua dignitas in Eua specialiter suillet quunon suisset in ada , qd non est to ueniens. Oportet ergo paradisus sumatur eorporaliter pro
quodam loco anagno, fluctuoso, ae nemorosso extra quem creatus homo. postea fuit ibidepostus diuina virtute. Vnde August. loquens de hoc paradiso dicit. . super Genesmad litestam .' paradisus in quo eollocauit deus hominem nihil aliud est u quidam locus amqnus in terra ubi habitauit homo terrenus. Et idem in
loco eo de dieit, Paradisuiu inrelligi debere lieum amenissim v, seu tuosum nemoribus occupatum . magnum de spatiosum,magn6m fonte vallatum. Sie ergo in Genes accipitur paradisus scorporaliter. Spiritualiter sumitur paradisus, cu dominus dixit latroni, Hodie mecueti in paradiso quod de anima latronis verifieatum
est 5: quia anima est res spiritualis, oportet ibi spiritualiter intelligere paradisum. Quia ergo
utrol modo sumitur paradisus, oportet devito a exequi Et primo de corporali de quo. multa dicuntur: dieitur enim primo de tali paradiso φ homo no suit ibi creatus , sed postus: cuius ratio potest esse, qa non debebat ibi persssiere, si ideo non fuit ibi creatus, sed postus. Vel ut dicit Magister Semen. quia esse in paradiso attribuitur gratiar, non naturae. Lignum aute vitae in paradiso erat Fin Bedam: quod lignum eius virtutis erat ut qui ex eius fructu co, mederet, eius corpus stabili sanitate, fit perpetua soliditate permaneret: nec aetatis imbecillitate. vel ulla infirmitate in deterius laberetur. Aug.
et super Genes. 8. ad literam , de hoe ligno discit quod scut panis ille quem comedebat Elia , cam. habuit amplius si usitatus panis, quia ab indigetia famis o. dierum spatio vendicauit Eliam tutdicit. 3 . me. is.) quia ut dieitur ambulauit in sortitudine cibi illius. o. diebus,et clo. noctibus: se lignum vitae sue fiuctus eius, vim sustentandi 5e restaurandi ultra alia ligna habuit. Dei. n. perfecta sunt o parvoluit enim deus formalia ter 5: materialiter, posset Adam de Elia .s non peccassent incorruptibiles permanere.& se prqseruare. Formaliter quidem ex Originali ius stitia, quae pprie erat forma animς , eui corpus totaliter subiiciebatur. Materialiter vero .ppter lignum vitς.Nam ' non perpetuetur homo, contingit ex hoc, quia tio ita pura est restaurastio alimenti, scut est deperditi deperditio: habebat. n. hoc lignil prae aliis, ut putius saceret nutrimentum, ex quo tale lignum materialiter faeiebat ad perpetuitatem fidae. Secudo in para Aug. δε ostdiso erat lignum scientiae boni de mali. non q, ait t. lιM. vlat illius arboris, sue arbor illa esset mala , sed Cap. is. ut homo cognosceret se tenere ad obedietiam erratoris suit sabi datum praeceptum ne ederet de seu tu illi ut lieni r 5: ex hoe disti eli arbor boni de mali, quia in illa erat praecepti sutura tranqgres sto, in qua per experimentum didicit, quid interesset inier obedientiam boni re mali. Erat tertio in paradiso corpalis fons magnus. diuisus in quatuor sumina vi magna anagnuas
ibi es et. Vnde Dam. lib. a.eap. t. de menitate
huius paradis loquens dicit, Quod deus hominem stam propria imaginem condidit de pii
litudinem, seut quedam regem . 5: principe omnis terrς Ac eoru que sunt in ipsa. Constituit autem eum velut in quadam regiam mansionem. in qua beatam vitam duceret: de Iixe fuit paradisus. manibus dei plantata, promptitarium omnis exultationis, Ic gaudiit quod sine a me nitate
85쪽
DE PARADISO. qua si tune esse non poterat. Ide et Damast. A tellemii primo sine repugna alia. Dicimus. n. 4----nne repug nua.quia eum dicitur in lib. Iudi eum p ligna voluerunt eostituere Regem, noest sensus literatis , s ligna hoe facerent:sia ibietat repugnatula,cum ligna ratione careant.
Quado ergo est repugnantia, poterit esse alius sensus: sed illud quod voees stgnifieant,quod se offert primo intellinui sine repugnatia est sensus liter alis. Sensus autem spiritualis est, quod significant res: quae res tripliciter sumi possunt ad signifieadiun quia vel sumi posssunt ad signifieandum quid agendum.& tune est sensus moralisi vel quid credendum AE tune est sensus allegoricus: vel quid sperandum. tune est sensus anagogieus Ut dieatur sensus moralis a moriabus,qui ex actibus nostris dependent. Dicit senssus allegoricus,ab alio, quod est aliud,&goge, quod est ductio,in unum significae, & ad aliud ducitur, ut quia ducitur ad aliqua credenda. Dicitur autem anagogicus, ab ana, quod est sura
sum δε mge, quod est ductis,quas ad eamae sursum sunt quae speranda sunt, ductio. Iesrusalem ita secundu literalem sensum signira
eat illum eorporalem loeu,semdu sensum moralem,sgruficat animam sancta seecdum allegoricumoclestam:- anagogicum eqleste patriam. Ne paradisus omnes quatuor sensus hasbet, ut secudum lueram fgnificet quῆdam loe
corporalem. Scom vero mores, animam sanseram.Sedm allegoricum,ecelestam. Et seeunda
anagogicum, cflestem patriam. De sensu auteliteratio paradiso torporali dictum est. Restat aute de tribus sensibus exequi Δ primo de priamo. Dicamus ergo Panima sancta, secundum moralem sensum, dicitur paradisus.Illa .n. quatuor, quae reperiuntur in paradiso eorporali. possumus ad anima sanet a adaptare. Na se ut
in paradiso fuit ipse Adam positus dei gratiar
dieit quod hie loeus in oriente positus erat,omni terra excellentior, tenuissimo ac teperatissismo aere cirrefulgens, plantis semper ae florisbus comatus, no odore plenus, di lumine repletus.Quarto,in hoc paradiso homo fuit posmus,ut operaretur δε custodiret illum.Nam se eundum August .super Gen.ad lueram, A te pectatum suis homo ameola sine labore,solum ad delectationem i qui fuit post puratum ad laborem, no bene custodiens gratiam sbi datam δε ideo inde fuit abiectus. Haec autem quq de paradiso dicta sunt, ostedunt illum esse coroporalem in sensibilem:tum quia nullum spiria tualem bonum habuit Eua, quod non haberet Adam,tum etiam quia ibi erat lignum vitae, mi
ad esum eorporalem erat: tum etiam quia es arboris boni di mali indieat eorporalem actio nem:tum etiam quia ibi erat fons eum fluminisbus,quq flumina Fm August.Gyon, Phylan. Tygris, de Euphrates sunt nominatai tum etiaquia Adam in paradiso positus suis ut agricola, quod solum in loeci corporali fieri habet δε
Adam etiam inde fuit abiectus. Quare pater,
quid si de hoc paradiso dioendum.
V. Quod paradisus secuniam moralem sen
Eclarato quomodo ae cipitur paradisus corporalr, restat videre quostmodo sumatur spiritualiter.Sciendum ergo mAugust. super Gen. ad Meram ε .dicit, Lignum vitae sumi eorporaliter,
de spiritualiter Mut Hiese ua in iniuratibus Geepti sumus. Fm PDimu . quod anima sit saneta bona, est diuinae grastix. Immta magis est gratiae in anima, quam luit
in Adam: quia in Adam fuit bonum gratis gratis datae , in anima nostra,est bonum gratiς gratum facientis. Seeundo, quia sicut in paradiis rusalem terna est in estisi de etiam in terra est
civitas, qua illa figuratur.Et neut Sara δε Agar,
Dis duo testamenta significarint, in erant duae mulieresiste lignum vitae, quavis signifieri Chri P erat lignu vitaeisla in anima cincta est eharitas,stum, me est quaedam arbor in paradissi, selli -
eet terrestri in paradisus licet innificet e testem patriam ,est tame quidam locus eorporalis. Vt igitur prosequamuri similitudinem de Ierusas Iemo Paradiso diremus quod si eut Iemlalem interpretatur visio pacis, ita Λ: paradisus est Ioacusam nus. qui quidem in vistone etiam pascis in tranquillitate consistitan quibus possissim amnitas, di delectatio, habet esse. Dices mus ergo φ paradisus quatuor significat, iuxta quatuor sensus lacrae scripturae. In sacra enim seriptura significantur mere δε res: secundum significationem vociamstgnificatur sensus lites
ratis. Nam ille est sensus literatis, qui stam lignificationem voeu, stilicet literarum, occurrit inaquae habet omnia Beere uiuaalue lianum vit quod eorpora referebat ad vitam. Tertio, quia
sevi in paradiso erat arbor scientis boni. de mali, ne in anima sancta est liberum arbitrium, Pquod possumus bene di male agere. licet enim
virtutibus non contingat male uti, sui vult Ausgu.in lib. a.delib arbi &Philosophus in Rhetoricis Uss tame potentiis, possumus bene de
male uti ppter quod anima potest diei, arbor stientiae boni & mali. uarto sanctitas vitae stane alio, potest diei paradis iam sevi homo fuit in paradiso postus a deo, ut operaretur de eustodiret illum ιsse est pontus iustus homo in
bonitate di sanetitate a deo , ut operaretur fleeustodiret illam. Animaduertedum tame,quod
86쪽
TRACTAT vs eum dicitur, deus posuit hominem in paradi, A ligno loquens ait. Caetera ligna erant in para se, ut operaretur 5e eustodiret illum. duplieiter potest intelligi Primo modo, ut homo positus si in paradiso ut eustodiret eum sibi ipst, ne per peccatum amitteret illum: sse homo est post in paradiso bonae eonscientiae, ut operandosbiipsi eustodiret sanctitatem , id est. paradisum suum. Secundo modo potest exponi quod disctum est quod deus posuit hominem in paradiso ut eustodiret ipsum hominem, ut Augustianus exponit Posuit deus hominem in paradisso in custodiret hominem idest seipsum i quia homo videns se in tantis delitiis , in quantis sdeo postus erat,debebat seipsum eustodire: qas non fecit, ostendit se ingratum esse ioc quod
dici in alimen tot illud autem s lienum vitae, in sacramento erat. Et subdit, qucd se ut suit lienuvitae in paradiso eorporali se in paradiso noe intelligibili Ne spirituali, scilicet in eccles a. est sapientia dei, de qua seriptum est . quod est lignavitat . mplectentibus ea Pollii mus aute dicere.
93 liqnum arbor vite liber vitae. sapientia dei, Ne virtus, de extera talia appropriste pol Tunt dici de filio dei. Nam filius pro redit per modum instellectus iideo dicitur verbum Ne sapientia pris. Et quia actio intellectus. dieitur vita. inde est . ipsa vita,' ea quae pertinent ad vitam, ut lignύvitae, te liber viis, filio appropriantur. Ideo Ioanes volens nobis aliqua enarrate de filio dei di non dei culpa fuit sed hominis ingrati. Sie etia a citu, erat in principio apud deum patrem. disin proponto, a deo est quod homo si bonae vitae 5c lanctitatis,quae potest diei paradisus. Deus enim posuit hominem in hoe paradiso, ut operaretur. de eustodiret ipsum, per bona operat quod si non fecit non est eulpa dei, sed homisatis ingrati. Patet ergo quod per ista quatuor, moraliter intelligi possunt de anima sancta, vel de homine sancto. qus de paradiso corporali
ad litetam intelliguntur. Aduertendum tamen quod grammatici dicunt paradisum, 'minini generis: saera aut scriptura, qu non es subiecta regulis grammaticorum . sumit eum in mastulino genere, cum dicit. Posuit deus homine in paradiso, ut eustodiret illum.
cap . vi. Quod paruasus secunilum allegorue sensum signifieat ecclesiam mili
Stendendum est in boeeap.quo paradisus, smsensum allegorieum, stiqnificet eeelectam .Praessens ergo ecclessa, quae dieitur militans, merito
dicitur paradisus M illa, quae diximus esse in paradiso eorporali, possuceii, Quod factum est in ipso erat vita innuens s omnia quae facta sunt. antequa facta eliant, erant in verbo vita, At modo intelligibilii Ae qaactus intellectus dicitur vita sim Comentatorer a. metaphy. 39.ideo talia, quae vitam diat, posssunt appropriari filio istius ergo qui proeedit
per modum intellectus, per appropriationem, dicetur sapientia vita, oc omnia quae deseribunatur per modum vitae. Et ideo merito appropriatur,a, si lignum vitae. Ex hoe etiam dictuc est non solum sapientia patris, sed etiam 5e vitiust quia eum patet si intellectualis naturs. Λ: agat
per suam sapientiam, At per suum filium, omnia dieitur agere Ac per verbum suum: N: ideo die cc virtus patris ipse filius. Potest ergo ipse Chrisstu, fle ipse filius dei, diei lignum vite Cctera. n.
quae erant in paradiso eorporali. erant in alimeto, lignum autem viis qd figurabat Christum, erat in sacramento solum. Arbor autem seiens iis boni di mali. in ecclessa est transgresso mandati per experimentum ut ait Aug. ι de Civitate dei .cap. a i . Nam,ut dicit idem. 8. super Cones m ad literam, Lignum scientis boni re mali, arbor quaedam suit corporalis, cuius estis non per se malus. sed ratione transgressionis mandati. Sicut ergo illa arbor corporalis, in paradiso
corporali dicitur arbor scientiae boni de mali, se in ecclesia ipsa transgressio ma dati per u exsperimur quid interest inter obedienti im bona,
mus ad pntem eeesessam adaptare Nam seut D Ae malam, Arbor scientis boni se mali diei po, homo prius non fuit in paradiso postus. sed
edditus: se nos ex primordiali generatione nostra eorporali. eum in precato nascimur,no habemus qu6d sumus filii Mesessae, sed ex regenes ratione spiritim alii fim qua ab hoe meeato abs soluimur. Sicut igitur Ada erit a paradisum formatus fuit. de per deum in paradiso postus: stenos natamur extra ecelestam, sed per diuinam gratiam, fit regenerationem in baptismoan ees sessam eolloeamur. Rursus in ecelesta est lis gnum vite stilicet christut qui est dei virtus, de . dei sapientia. Nam de hae eces essa seriptum est, quod est lignum vitae iis qui apprehendunt ea. Vnde Aug. t 1. de Ciuitate dei, cap. ao. de hoe est Vel dicere possumus.' ipsum mandatum, est huiusmodi arbor ira ressio vero eius .esus. Font qui diuidebatur in quatuor capita. fgnifieat in eeesectae doctrinam evan gelieam: quae diuiditur in quatuor Euangelia: per quam doctrinam irrigatur tota ecclesia.se ut per sontena illuit rigatur totus paradisus. Deus etiam posuit hominem in hoe paradiso. qui est ecelecta. ut opes raretur. e custodiret illum. Quod dupliciter potest intelligi Primo .ut homo resertur ad hue paradisum. quae est ec lesia potest esse sensus. φdeus posuit hominem in paradisum. quae este eesessa , ut operaretur. 5: custodiat huiusmodi paradisum. Nam ficut ecclesia dicta est paradisus dei
87쪽
DE PARADISO.39ari,ira potest dici vinra dei ad quam eontinue A te. beati magis in se bonum videbunt, ubi nulli QPerarios mittit, ut reddat singulis suos denas superiori nullus inferior inuidebit Unde Aug. mos. Folitus est ergo homo inee testa, quae di illam senistam ciuitatem.paradisum appellat p2citur paraditus meustodiat lute paradisum, ne radisorum. t a. super Gene. Et ut disturramus Per peccatum perdat illumi statim enim op quis per singula, que dicimus esse in paradiso corp Peccat mortaliter,quatum ad den, separatus est rati. dicere possumus omnia illa peramplius, aea costumione ecclesiae. Secundo modo pol era persectius esse in paradiis spirituali. Urimo hoPoni hoc operari Δc eustodire non ut reseratur mo in paradiso eorporali no fuit conditus, sed in nomine prout comparatur ad paradisum g postus: ut daretur intelligi. Fm Magistrum seri est ecclesta, sed prout resertur ad deum. Nam tentiar si ς, non erat naturae, sed gratiς Quod Mut homo operat terram, multo magis deus multo magis vetitatem habet in paradi spiria
hominem: nam homo operatur terram, no v tuali. s. e plesti patria, ubi erit beatitudo nostra: fit terra, sed ut fructificet deus autem Operatur nam nullus homo purus a sui natiuitate, est ita
holam ut sit homo divi fit vastusi sine enim deo hoc paradita eonditus, sed soluin per gratiam non possumus esse . ne piusti, nem opera iustis pontus. Maritudo enim nostra supernaturalistiae iacite. No igitur positus fuit in ecclesia, ut B est. Nam videre deum per essentiam naturaliter custodiret illam. 6c ut deus custodiret hunc ho alleui creaturae competere no potest: quia essea minem ,faciendo eu operari opera iustitiae, sine tum suam appellat deus, lucem inaccessibilem, qua nihil possumus facere. qua unqua nemo hominu vidit, nec auris audis
cap. v II. Quod parati us secimium magogi; cum sensum ,significiu ecclesiam
triumphanumuit die. Non ergo potest homo, nisi per fratia,
paradisum ascendere i ne ut nec primus homo fuit in paradiso postus, nisi per gratiam. Possus mus etiam dicere . in hoc paradito spirituali itagnum vitae esse. Nam ipsa sapientia diuina, postest diei lignum vitaemec est in conueniens ν di Stendemus in hoc cas camus diuinam sapientiam tam in paradita eorpitulo quomodo anaa porali. il spirituali esse lignit vitae, cum sit caput 'ogice per paradisum nostrum. A: beatorum. ipse Christuς dei filius. sienificatur ecclesia tria Vnde Auguit. ε 3 . de Guita det e. ai . loquens
phans vi sit sensus ana de paradiso prout dicit vitam beatam, ipsam lagogicus. qira, do ad su c pientiam diuinam in hoe paradita dicit esse lisperna manudicimur, gnum vitae, dicens. Nemo prohibet intelligi pailii epotissime sunt te; radisum , vitam beata in , dc lignum Hic , ipsam sperandae, di illa caelo bonorum omnium matrem.& lapientiam, siuestiςpatria siue illa quae sursum est.quae est libo ipsum Christum. Lignum aute ieientiae bonita, quae est mater nostra , ut dicitur ad Gal. 5: mali.el in paradiso cognitio speculativa. qua Possumus alitem dicere. st nomine paradis sta habent sancti de bonis smalis obliuiscent n. gnifieatur illa testis patria. 6e illa quae sursum sancti suorum, Ne malorum pς nam, quantu ad Cv. 3ε. est Hierusalem. Nam Augu. t a. super Gen. experimentum, sed quantu ad cognitione intelcitra finem,omnis etiam spiritualis quasi regio, ligibilem,nequaqua: sicut homo per grani peein qua bene est animq. paradisus dici potest i sis ea tum dieit gustasse de albore boni I mali qaeut dicebatur corporalis paradisus, in quo be/ gustando bonum, cognouit quid intererat perne erat eorpori Unde idem Augia ibidem ubi experientiam inter bonum,' malum i ste boni supra. dicit. diei improprie paradisus est nes e eontradi tur gustare de arbore boni N: mamorosus loeust transtato autem verbo , omnis li. quia gustando tantum bonum. videbui quae etia spiritualis quasi regio, ubi animae bene est, D differentia sit inter bona ip rum, di malum mi merito Paradisus dicit pol. Territi ergo ritum, serorum ut viro 3 modo insurgant in dei Iaa, se ut tertia genus victonis ubi erit beatitudo nos dem. Unde Auguli. a.de Cluto. dei. et vltimostra , ad quam raptus est Paulus, paradisus dici loquens de ciuitate beatorii dicit φ Liberata esta .ear. . potest Unde ad Corinthios, eum prius dixiss ab omni malo, Ac repleta est omni bono. fluens set se raptum esse vis ad tertiaeqlam,dicit pos indeficienter iucunditatem pernorum gaudiostea se raptum in paradisum ridem intelligens st rum oblita penarum ,& culpirum et nec tamen paradisum,& per tertium celam, quod est victo Q at liberationis est oblita. ut suς libertati sti insdiuinae essentiae ubi est beatitudo nostra. Praes grata. Et fu Ddit, quantu attinet ad scientia rassens ergo eeelesa dicitur paradisus, quia bene tionalem, memor est etiam priorum ii alorum est animae,st bene vivit in ee lesta militante. Pas suorum sed quantu ad sensum, omnino est imaradisus autem Alestis dicie 5e paradisus paradis memor. Fons etia diuisus in quatuor flumina. rum . quia bene est omnibus ibi existentibus, est abddamia beatitudinis,&refectioniς animo via nullat alteri inuidet iuxta illud Augus . H. Beatitudo autem nostra dupliciter potest capi. de Civitate G.αvltimo,In illa supertra ciuitas uno modo nomine extense, pro in extendit te
88쪽
ad omnes potentias, tam senstituas, a intellectis uas,tam organicas, q no organicas: Fm quem modum, fluuius paradis diuisus in quatuor ea opita . est refectio animae,5e abundantia beatitus dinis, fini quatuor potentias animae,in quibus habent esse quatuor virtutes eardinales, & etiavirtutes aliae annexς icaute est intellectus in quo habet esse prudentia Affectus, siue voluntas, in qua habet esse mitia. Ita scibilis, in qua habet esse fortitudo. Cocupiscibilis, in qua hasbet esse teperantia. Hae aut virtutes Cardinales, in praefatis quatuor potentiis animi . habet esse. Et scut he quatuor virtutes habent esse in illis quatuor animς pote iis .ita etiam 5: annexu virtutes, in eis habent esse. Et quia beatitudo eli primuna quod reddetur nobis per opera virtuosa facta in charitate quantu ad adultos. vel in grastia quarum ad paruulos dicituri nomine exstento beatitudo accepta .ad omnes has quatuor potentias se extendit, in quibus virtutes habent esse. Alio modo accepta beatitudo ut propriet, non potest esse nisi de deo, qui est in eomutabile bonum: Ac ne sumpta beatitudo, non potest esse nisi in illis potentiis, quae immediate ferrit, ossint in deum , cuiusmodi est intellectu si di vountasiquia potentiae sensitiuae,5 organicae, cuiusmodi sunt irascibilis A concupiscibilis, no reseruntur. nin ad hoc perticulare bonum. Hoc autem secundu dupliciter possumus dicere. Primo videlicet φ fluuius diuisus in quatuor capista .fit abundantia beatitudinis, quae diuiditur incognitionem veri, quq pertinet ad intellectum r& in adeptionem boni, qus pertinet ad emetu: Ae in securitatem Ic pace,quq ptinent ad virum. Haec autem sm Augustinum faciunt ad beatis tudinem unde de his omnibus ait August. y.de Ciuitate dei cap. t a. Qudd utroq; modo emei beatitudinem dicimus, quam recto proponto natura intellectualis defluerat ,hoe et .vi homo ineommutabili bono, quod deus est, fine ulla molestia perfiuatur: de in eo se in aeternum masurum . nulla dubitatione trahatur, nee ullo erarore tillatur, ut secundum hoe dicamus anima
beatam , esse sponsam dei: propter quod dicere potest de deo, quod dicit sponsus in Cantior
Dilectus meus mihi, inter ubera mea commorabnur idest inter intellectum,& voluntatem. Et
secundo dicere possumus, quod proprie loque do, fluuius ipse est deus, in quo beatitudo nos stra proprie . oe principaliter est i qui diuidi
tur in cognitionem veri. 5e adeptionem bonitin pacem,& securitatem quae omnia ad intelleoctum , Ac voluntatem pertinent. Aduertendum tamen. licet in iis duabus, tanqua excellentioribui habeat esse principalei ab illis tamen potetiis redundabit beatitudo in totam animam.& a tota anima in totum corpus. Erit autem hie ordo: quia ab ipso deo, ubi principaliter Ne finali, ter est beatitudo, redundabit ipla beatitudo in ipsis potentias ncipales, scilicet,liuellectum, A se voluntatem i 6: ab his potentiis erit redundatia in totam ipsem animam: N: ab ipse anima fiet
in totum corpus. ut totus homo fim omnia sua,
dicatur esse beatus .ut de eo vetificetur quod dictum est. 63 ingredies. Ne egredietur , 5 passeua inueniet. Vt ingredietur, quatum ad hominem interiorem, sue quantu ad potentias non organicas: Ac egredietur, quantum ad potenas organicas.siue quantum ad homine exterioret
5c pascua inueniet, quia fim utra si potetias, esit relictus Λ: delectatus et plenus gaudio delectabie. Vel ingredietur, quantum ad beatitudine animq;5c egredietur prout illa beatitudo redus dabit in corpus Λ: pascua inueniet, quia utroq; delectabitur. Vel ingrediet Christi eognoscen' do diuinitate, quae eoiς,6cvna, Ac eade est tu patre. 5e sp u sancto. 6c egrediet videdo eius humanitatem i& pascua inueniet, quia viro modo delectabitur. Qtiimd postus est homo in paradiso vi eustodiret. 5: laboraret illum: dicetur. n. homo tunc operati circa hunc paradisum, flegaudium sempiternum quia omnes suos actus,
omnia sua habebit in hoc paradiso, 6: gaudior
sciat angeli laneti . licet operentur circa illa ad quae per deum mittuntur. semper tamen videt laciem eius.qui in eclis est. Positi ergo erunt homines in paradiso,ut custodiant illum,& operetur illum . quia nunti poterunt ipsum perdere.
Vel possumus dicere Fin alium exponendi mota dum . t deus ponet hominem in hoe paradiso. ut eustodiat illii i ut deus custodiat, di laborat
sunt homine: qa st in praesenti, si filii dei sunt,
qui spiritu dei aguntur, multo magis qui in este Rom. 8.sti patria filii dei sunt, spiritu dei aguntur. Patet ergo quomodo potest sumi paradisus. seelindum sensum literate morat P. allegorieum, N: anagogicum. Et hF de paradiso tussiciant.
Cap. V m. .sul uidetur Augustat seruentia, cliad inferni nomine, corpus sed
destinatione, di prae stlitia, dignum est, ut in eb, de pastadiso.& inferno, aliqua rideantiad quae vadunt praestiti, Δ: praedestinatiun fine. Polt tractatu de paradiso,n uolumus bene dissitare de para 3iso . de inserano, qui sunt contrarii. necesse est tractatum de ipso Inserno componere. Sciendum e goi 23 Aug. 8.super Gen. ad literam, videtur ad hane cap. s. partem tenderem Infernus si locus imaginatorius siue spiritualis, sicut est anima, quae in tali
89쪽
pus, sed possit habere apud se fimilitudines eorporum, ut dicit idem August.)infernus in quo
patitur anima separata, non est corpus, sed fimi, litudo eorporis Unde Augus .in. t a. videt hoc asserere dicens, Iam virum habeat aliquod eorspus anima, eum de hoc corpore exierit, ostens dat qui potest ego autem non puto i spiritalem enim arbitror eila. non corporalem. Et subdit, Ad spiritalia aute fertur anima pro meritis, aut
ad loea pςnalia similia eorporibus Videt ergornno .s talis locus non est eo us, sed simili tu, do eorporis. Via Aug in eode libro, adducit tale ex eptu dicens. Qualia sepe demostrata sut iis qui rapti sunt a corporis sensibus, di laeti erunts miles mortuis sides . ac st essent mortui & insfernales psnas viderunt, cum & ipsi in seipsis gererent quanda smilitudinem corporis sui, per quam pol sent ad illa serti, di talia similitudinis bus sensuum experiri. Et idem in eodem dicit,
Animam vero no esse eorpoream non me pustare, sed plane scire audeo psilerii here in posse
smilitudine corporis.& corporalium omnium membrorum quisquis negat, potest negare animam quae in somnis videt, vel se ambulare vel
sedere, vel hae alm illae gressu, vel & volatu, ferri ae referri: quod sile quadam similitudine corporis non fit. Ex proportione ita 3 locati ad locum ostendit Augustinus animam ferri ad
loeum,non corporalem, sed similitudine eor, ris habent cilicet hoe non dicat asserendo , sed hominem exercitando. Si aute quaerae quomodo anima exuta a corpore posset apud se fors
mare similitudines eorporis Dicendum P hoe potest dupliciter fieri. sper eognitionem, di per affectionem. I er cognitionem primo et quia laspis non est in anima, sed stmilitudo lapidis: erago per cognitionem, & intellectum, potest anima habere apud se s militudines corporum. Sic di multo magis potest homo per affectionem, di potissime: anima peccatrix quae se est a fractaeorpori. et quast eorporale cognoscati ut de ii, lo diuite patet. qui portatus in in sernu, dicebat,s pater Abraham sineret Lazarum intingere extremum digiti sui in aqua, ut restigeraret lin,
guam eius. quae cruciebatur in flamma. Costat
autem diuitem illum no esse in inferno, nisi fimanimam & ita loquebatur, ae si haberet digitii, & linguami quod ideo poterat cotingere, quia anima diuitis, ita erat alligata. &affecta eor posralibus rebus in quibus in hoc mundo delectata fuerat, ut videretur fibi quast digitum.& lin suam habere. Si ergo anima diuitis habebat linguam,hoe erat solum,quia erat fi militudo eo raporis. Sic etiam si flamma illa cruciabat animam illam, non erat eorpus sed similitudo eorporis:
sed flamma illa erat ignis inferni, vel loeus insernalis iergo videt i locus in serni, no sit eorpus, sed similitudo eorporis. Sed diceret, q uomodo possunt pati animae, in inferno rndet Aug. P
A qua uis nosnt eorporalia, sed similia eorpora/libus, quibus animae corporibus exutae afficiuntur seu bene seu male, eum ipse eorporibus suis smiles.sbimet appareant sunt tamen & vera laetitia & vera molellia facta de substantia spirituati: nam re in somnis magni interest utrum in laetis an tristibus simus. Et subdit, Unde quida in
rebus quas concupiuerant constituti, se euigia lasse doluerunti: et rursus sin somniis grauibus terroribus atm cruciatibus exagitati atcp vexati,
cum expergefacti essent, dormire timuerunt, ne in eadem mala reuocarentur. Sicut ergo in somniis vere quis tristatur, neut dicit August. ita in inferno quis tristabitur, licet ille locus solum samilitudinem eorporis dieati di adhue amplius, B quato ille similitudines exprestiores sunt in insisno, F m s dicit Augustinus. cap. I x: Quod infernus dicit uere corporalem bcum. Et dictum Augustini quod ut iratur 4se contrarium, non es
stra ingenia exercitando dictum.
Si diligenter aduertendunt, ' licet August. .ae Genest ad literam videatur ci . hane sententiam te 'nere, i in serna , ad quae vadum corpo
sat eorpora, sed stumilitudines corpos rumipse tamen in hae materia, non loquit asserendo sed magis nostra ingenia exercitando. Unde. 8. de Genes ad literam, ponens in qone.
virum animae a corporibus exutae vadant adeo oralia loca, ain P de tam magnis quaestios nibus nulla temeritate vult aliquid asserere , M in diciti melius est dubitare de occultis, illitia pare de incertis Certum est autes ut ait)diuitem
illum fuisse in ardore pς narum. & illum pauperem in relii gerio gaudiorum: sed quomodo fit intelligenda illa flamma in serni, ille filius Abrahae, illa lingua diuitis, ille digitus pauperis,'illastis tormenti, illa i illa restigeriti vix fortat se amansuetὰ querentibus .a contentiose autem cerrantibus nunil inuenitur Quia ergo.non asses tendo loquitur hie Augustinus, qualiacum ponit partem dubitando non eontradicimus eis contrarium aiseramus Volumus ergo ostenderet ' infernus ni eorporalis locus, di φ fit infestior locus Dicemus n g, terra fit sex elementos rum omnium .ut visi sunt sapientes omnes asses rere . sicut in dolio vini. sex vadit ad inferiorem
locum, ita st e lum sti scut doliu, & terra quas
90쪽
TRACT ATUS in infimo loco ut in medio sit sex omnium eles Amentorum, Ac eorum quae continemur sub eqlo, Dignum est aut e st in seceΔ in vilissimo lo,
eo sit earcer ille, ad quem vadum animae da manatorum: ut sicut animae illae in rebus turpissis ni is delectabatur, si in turpibus submer8atur. Possumus autem tὰplici via venari , φ in sernus Prima via. sit loeus corporalis. Prima via sumitur per ea, quae videmus in corporibus glorificatis: na sim tenet fides eatholica δε veritas ne se liabet,hristi eorpus glorificatu est super Omnes c a
Ios, iuxta illud apostoli ad Eph. . Qui descens dit. ipse est qui ascendit super omnes cglos. Siscui. n.corpus, quod ist graue,m suae naturς dea relictum , est in loco inferiori, ut in terra, sed virtute diuina potest elli in excellentissimo lo, eo: ne animae a torporibus exutae, quibus non debetur aliquis locus corporalis sim suam naturam, per diuinam iustitiam poterut et se in inferono, bc in eorporali loco δε inseriori . Nam non
magis possibile est φ illud quod suς naturq drarelictum est, debet ei se in determinato Ioeo, stein loco sibi opposito si quod indifferenter sim suam naturam, se habet ad locum, st possit esse
in tali loco determinato. Probat autem Augu. a a. de civitate des c. t t. per. . exempla P CODpus terrestre possiesse in caelo. Primum exemplum. Nam corpora quς terrestria sunt, eleuantur in aere: ut primci quod est corpus terrestrest terra , scdo aqua, tertio aer. Si ergo, ut ait,pplumas δε pennas , donatur leuitas terrenis eorporibus auium ut portetur in aere: corporibus
hominum immortalibus factis poterit dari etiavirtus il possint habitare in esto. quod est eorporalis locus. Secuta est tale. Nam si homines
adhuc mortales, & terrestres, non vivunt subterra, immo si sub terra ponerentur statim mos rerentur , sed vivunt in aere, quod est tertium
corpus: no debet esse incredibile quod tale corpus glorificatum, de immortale tactu . possit et se in esto Tertium exemptu est tale. Nam n ipsplumbo poterit dari talis sorma quod natabit
in aqua. ut si fiat concauu amplectens multitus nem aeris natabit super aqua, si uis suae naturae derelictum, ni graue , dc graue semper appetat
terram: sed st pnt fieri forma Δ fgna, data eorspori graui, quod natet super aquam, poterit lacere clos agilitatis , P corpus glorifieatum, sit in
eqlo.Quartum exemplum est . St. n. corpus terrestre,cui eoniuncta est anima per essentiam se potest deprimere animam, ut habitet in terrae
anima ergo glorificata adhaerens deo sic potes rit eleuare eorpus suu , ut habitet in eςlo. Quintum exemptu est de quodam miraculo. Nam cum quida incusaretur de adulterio, volens se
exculare, ut narrat Varro , accepto cribro inis
pleuit eu aqua Tyberis,quod licet tale vas persforatum esset ut recitat August. narrare Vara Tonem tenuit tame aquas. Si ergo Cribrum plaratum continere potuit aquas. licet diuino miraculo,uel opere Daemonis, quantucsi in illis foraminibus esset aer.edsequens erat P aer corapus subtile sustineret aqua auae est corpus grossu N: in sermus.Si ergo hoe potuit,vel virtute dei, vel tigmonis. nulli dubium esse debet,l corpus
terrestre, virtute diuina poterit ee in cUlo. Sexatum exemplum est . quia cum aquae pluuiales
possint subtiliari δε eleuari in aere,poterut coropora glorificata per dotem subtilitatis, cie agilistatis eleuari ad egium. Adducitur autem septismum exemplum. Nam ignis lux est in eon ouo lunς, licet de sui natura sit, esse super aerem; propter tamen grossitatem eius terrestrem, potest esse in terra, sicut patet de eorpore ignit super carbones δε flamma: ne eorpus glorificatum, quod de sui natura est terrestre .ppter dostem subtilitatis Ac agilitatis, poterit collocari iarito. Ex omnibus autem his similitudinibus , 5e excplis, arguamus quod si corporis terreni potest esse locus eςlum eo quod hoc corpus secutum est spirituales Ac celethes impetus, non est in conueniens ' ipsoru spirituum malorum, beipsarum malarum animarum locus, si corpus infimum δε terrestre,cuiusmodi est Fernus, qui est Iocus inserior . ut terra quae est sex fecis Secu a.da via ad hoc idem sumitur ex connexitate unis verss. oesudit enim philosophus . t a. metaph. Atex. si est unus principatus δε unus princeps. Sicut vis adsint ergo unus est princeps.lta unus principatus, de uniuersum debet esse unu . u igitur eorpus, desa, sint principales partes uniuersi, oportet Panima habeat sema rnione ad corpus. Nulla. a. est substanua spiritualis quq alicui corpori non sit aliquo modo unitat qa s secus esset, illa crea/tura spiritualis non haberet conexione ad unis
uersui . Animae ergo, quant lacu. exutae a corporibus .ppter conexionem uniuersi , debet esse
in aliquo eorporali loco: vi s sunt bonς , sursa in Alois: si male an inserno subtus terra: qa iliq
tia via sumit ex merito animani, qd patere potex dictis. Na si animabus beatis pst meritum dabimus locum superiore re eglestem, animabus . vero danatis,pst demeritum, locum inseriore, di terrestrem, eosequens est quod si ectu est Ioseus eorporeus,s ct infernus si loeuscor palis.
Cap. X. discientia dei si extendit ad damnastos, ut illi aliquanda salui sunt scin
dum errores, et opiniones is Antentias i versas. t
Arrat August. lib. ar .de Civit.
septena positiones falsa eraroneas, quarum prima est PIas t.
tonicorum Origenis : qui dixerui quod nulla psna si ςterana, sed omnis pqna purgatoria est.Nam ut dicitidem