장음표시 사용
261쪽
quod ex Italia subministrari ad bellu Turcicum consueuerat Matthia fuit denegatu ne Ungaris belli neruus cotra Austriacos suppeditaretur: vn gari irritati praesidia qua Dalniatia limites defendebant euocar ut, unde Turci liberta aditu nacti in forum Iulii praedabundi excurrerunt, 'pius iteratis impressionibus, praedas fecerunt am plissimas Veneti bellis Italicis pressi, nulla ratio- ne cum Ungaris rum conlponere voluerunt, sed ι iri p/ςς incum Turca, qua in toties ante respuerant, ita 'equisti,tunc vltro maximo suo incommodo dc si dispendio inierunt. Mahometes interim nonne gligebat occalion cistam exoptatas, cum videret Ungaros, tot cladibus Turcis terra mariquii Europa atque Asta oppressis' terminos imperiis ot Oi studuisseprolatare sed alibi tempus triuisse, coclusit, in ipsam Vngariam prorumpere,in aditum sibi in eam parare maxima celeritate pro pugnaculum Saba ad Satium fluuium aedilicauit. Hoc quanto cum detrimento praeiudicio Hungariae fiat, ubi Mattias cognouit, si nemor cum Bohemis atque Polonis pacem sanxit,colle
chisque copiis non modo Saba expugnauit, sed totam Bulgariam domuit, unica Sindero uia ex cepta, quam arctissima obsidione cinctam dereliquit, maiori cum exercitu reuerti. Si glaciei admininiculo eam superare cogitans. Sed fama de pulchritudine ac praestanti forma sponse Beatricis, - - quae ex Italia ei adducebatues sparsa , adeo eum
Perculsit,eiusque animum, inui stum alias, emol
liuit, ut bellicis apparatibus sepositis. ad nuptiales
pompas omnes tuas cogitationes 3 curas applicarit, ad quas omnes Regni Proceres atque nobiles
262쪽
TvRCA , IN CIBILIS. IIbiles conuocarat,sed nihilo segniti . res suas curabat Turca,nec frustra elabi tempus pallias est, in Dalmatiam primum irrupit, eamque Vacuam nobilitate deuastauit , inde subito conuerso cuisse. Sinderauiam petiit,&glacie ope propugnacul quibus illa vallata undique pretii ebantur, destru- it,urbem graui obsidione liberauit inde in Trasylvaniam atque malachiam delatus, rro flammaque omnia populatus , maxima collecta prae da ad OOoo animarum abduxit, quod grauissime Via garos amixit, qui non amplius ostendendo bellum gerere deliberabant. Interim dum
Mattias Rex in pacis tractatione cum Ohe
mis ineunda , magnificis conuiuiis , .ludis campestribus in sponsi deductione habitis
tempus frustra tereret, Turca motus siccitate atque ariditate temporis, auum atque Drauum
superat,4 in Styriam usque crudelissimas incursiones tentat, sed tem critatis tant. haud indignas ab H ungaris luit poenas : uniuersia quoque Dalmatia recuperari potuisse , si codem studio atque diligentia in Turci cum, ut in Austriacum bellum incubuissent. In Tran- sylvaniam cum o ooo militum Turciae des enderunt, quorum pars maior industria atqtie forta ρεφtitudine Stephani Battorii maimoda pestit Mahomete extincto, omnes Ungarici regni prouincias Mattias recuperare potu iiset iplo Baiaeterhe teste quod fratrcs Turca de imperii successione inter se litigarent, S praecinui Maccdoniae Nobiles abiis secessionem fecit lent, sed ad alia coitationesvi consilia sua ille direxit, rebusque aliis intentus Malachia Baiaet ethi in pra
263쪽
r sis defensione huius Prouinciae conscriptus fuerat: δερ- saepius de pace ipsum Mahometes requisiuit, quacum minus securam, tutam fore iudicabat, veritus ne sub pacis tractatione maiores insidiae struerentur,ac bellum acrius conflaretur, eam inire recusauit, resp5dens Ungari Regi non esse
licitum, vel pace,velinducias cum Turcis acuti, se rebus suis ad limites regni prospecturum, prΟ-
ut eos animatos vellii structos nouerit.
Neque in posterum Legatos in suum conspectum venire passus est Mattia vita functo, modus procedendi contra Turcas totus fuit immutatus, pax precibus fuit exorata, quam toties ille respuerat, tantum efficere queunt discordiae atque dissidia. Namque Vladisia Cposthabitisses competitoribus Maximiliano Austriaco, Alberita μι, fratre ladistat,& Coruino nauirali Mattiae filio. quorum quilibet plurimos integno habebat asia secta, in regem electo , miserae illae prouincia grauissime fucrunt afflicta , Turca eas biennio integro impune deuastauit , nec Croatiae pepercit, Ladinaus pacem a BaiaZethe petiit, μaliquandiu eiu egati sine responso retenti fuerunt, tandem pacem sese initurum negauit, ni si liberet in Croatiam, Malachiam transiit . concedatur quo intellecto pacem cum vicinis Ladisialis stabili uitin conscripto GO OOO. --wi litum exercitu in Bulgariam hosti obviam profectus,qui ad obsidendam Albam Graecam tendebat, sed de regis aduentu certior factus, mugato consilio Constantinopolim repetiit, relictis 3 oo oo equitiim ad limites regionis,&missisl g tis.
264쪽
Tu nec VINO IBI LI s. 1 sgatis,qui cum rege de induciis agerent,quovi tepore,& occasionibus rei gerendς eum frustraret, ea tractatione durantemalachiam& Albaniam, tum etiam Transylvaniam de uastando, maximis tamen damnis a Siculis acceptis, percurrit, postea euocatus acroatis quibusda proceribus, Carnia atque Carinthiam inuasit, passim tanta crudelitate in incolas saeuiit,ut relictis patriis sedibus in
regiones quae ad Sauum,&Drauum sitae sunt. ha
bitatu migrare deliberarint inde Savo superato Petro uiam usque progresti sunt Tairca adiciti,ut credebatur, ab Ungaris quibusdam proceribus, quibus cum rege non adeo recte conueniebat, verum via disiaus anno sequente par pari retulit. Namque Bulgariam ad Loo fere milliaria deuastauit, praedamque tulit opimam, qua cum exercitus onustus esset ulterius progredi periculosum βρη Iatus,pedem retulit, cum Conitantiaopolim L. que facili me penetrare quiuisset, ubi iam tumultus atque seditiones gliscebant, propter impervioris absentiam, qui in Asia maximas aliquot clades a Persis acceperat, reetius igitur ut rebus suis . contuleret pacem ab Vladislao petiit,& tandem ea . obtinuit, ortis seditionibus nonnullis in Vnga 119.riam quae regem aliquandiu occupatum tenuerunt. Vbi Selimus regnum auspicatus est , Vn- garorum vires , inertia discordiis attenuatas , nec tanta successuum prosperitate eos inbelles, ut quondam procedere comperit. nitio regni Sabaeti Tonninum aggrcssus est, totam Croatiam sibi subiicere parans , cum vero ladissau maximos belli apparatus instrueret pacem Selimus propter clados
265쪽
11 Ac Mi LLI TARDUCCII Turcis in Asia illatas,petiit, eaque obtinuit, quod plebs Ungarica diuturna pace corrupta, contra nobiles arma corripuisset,vitio illis vertens, quod posthabito bono publico uniuersorum stii commodi caussa bella fouerent quod manifestum erat indicium proxima ruinar, quod hosti quasi liberum relinqueret,pacem petere, 'uoties vellet obtinere. Post ladis letum regno potitus est
3s1C. Ludovicus decem annorum puer,cuitis tutela,®ni gubernatio partim fideliter a tutoribus administrata fuit,unde rex negligenter educatus,&intestinis dissidiis regnum laborauit, secutus est: Maiestatis regiae contemptus,nonnulli de corona occupanda clandestina inire consilia ausi erui, & militiae studium protinus fuit neglectiim, pace iis regionibus a Selimo concessa, siquide in Asia, quod ageret, abunde haberet. Sed ad regnum ubi peruenit Soli maniatis, qui gloriae rerium, a patre in Asia gestaru , inuidebat, haud minus Italos belli Gai successus inEuropa sibi pollicitus, Belgradum initio occupare Ungarosque otio sopitos expergefac cIe, atque excitate constituit. Dum illi atque alii Principes Christiani consiliis habendis, celebrandis comitiis atque dietis operam dant, Soli mannus cum 2 OOOcio. hominum in Croatiam aIque Transylvaniam irrumpit Malteris totidem propugnaculum totius Ungariae expugnat. Inde ruitiam tanti regni praemeditans,& necessarios ad bellum adparatus faciens,Vngarica nobilitate discordiis atque rebellionibus attrita, tandem Versus Albam Graecam,cum Loo millibus militum mouit,eamque 3 OO. machinis oppugnauit. Lu- s s do uicus etsi exigua apud suos authoritate valeret
266쪽
ΤvRoc , IN CIBILIS. 221 ad consueta tamen remedia tantorum malorum, ad externavi peregrina auxilia recurrit. In codimitiis regni suis proceribus4 militibus locum
assignauit, quo conuenire deberent ad resistendum hostibus, ne Satium trans rent, donec reliqua auxilia aduentarent. Ipse ut teinpore constituto Toluam attigit neque Transylvaniae, neque Croatiae,neque Bohemi e cppias auxiliarias reperit. Et qui comparuerant Nobiles vlterius pro gredi contra hostem recusant,rege reliquos operiunte sua adducentes, allegantes priuilegia, quod non nisi regem comitandi caussa in bellum proficisci tenerentur. Interim certo affirmatur Sauum Solim annum superasse , quo intellecto Ludovicus hosti ad Drauum cum soOO militum, quos secum habebat, occurrere statuit ubi ad oppidum Mohaz peruenit, nuntiatur ei Soli- mannum Drauum quoque superasse, duobus tantum milliaribus ipsius castra inde distare. Rex
attonitus nec retrocedere sine manifesto periculo,neque ad manus venire sine graui temeritatis
nota sibi licere videns Tandem nescio quo suo facto eorum assensit sententiae qui prς lium coinmittendum suaserunt, quod totum XCrcitu in
promptissimum Malacrem ad rqlium cerneret, Gn hostium exercitu ultra Oocio. militum non reperiri compertum haberet: Reliqua vero multitudo ad certamen inutilis esset.Vngari primum in aciem progressi sunt, sed timeante tertiam horam pomeridianam castris non sunt egressi, qua mora Ungari pertaesi,vi impatientes redditi. primam hostium turmam, qua comparuit citra necessitatem adorti sunt , eaque subito in
267쪽
fugam coniecta.&victoriam triumphum ci marunt,igientes diutissime insequendo: ad prismum huius pugnae successum Rex quoque cum suo comitatu in hostem mouit, ad angustu quendam vallis aditum undiquaque paludibus tinctu pertraci us,maxima tempestate machinarum bellicarum, recentibus hostium copiis fuit exce- tus,metum atque pavorem auxere strepitus b5ardarum& fumus crebris machinarum ictibus excitatus, unde Ungatis pilas damni, quam a globulis ignitis fuit illatum, eorum acies confusa, &ad fugam inclinas retrocedere nequibat propter sociorum qui sequebantur, hi titudinem Coacti igitur ad latus se conuertere,& in paludes pro ximas se praecipitare, ubi misere perierunt, vel ab hoste interempti fuerui, Rege ipso in fuga extincto, nec ultra horaminam: mediam clades illa durauit Solim annus longius hostem insequi noluit veritus ne in insidias incideret, unde nonnulli noctis bene iacio periculum euaserunt. Hostis tam insigni victolia potitus, hinc inde citra ullum impedimentum excurrendi iraedandi liberam commoditatem nactus ad utramque Danubii ripam, regione contiguam saeuiit ut OOO OO hominum in Ungaria ea vice desiderata fuisse nonnulli affirment. Nec curae ipsi fuit propugnacula,& loca munita in suam potesta rem redigere: Sed reuocatus in Asia, propter tumultus quosdam recens ibi natos Ungariam pessime constitutam dereliquit Ioannes apolita
Transylvaniae maimoda apud plerosque suspicionem incurrit studio ipsius copias ante prς lium domi retentas fuisse. Nam subito ubi regis morte
268쪽
Υv cc INCIRILI s. 123 inaudiuit,cum exercitu comparuit,ac in regem a
quibusdam fui electus Eum tamen Ferdinadus Austriacus, qui a potiori parci Nobilitatis, de ob
grauiores rationes Rex fuerat creatus, vi cedere Tarcoegit,unde Ioannes implorato Turcarum auxilio patriam Soli manno nefarie prodidit. Vbi lacerum ac pene conuullum Vngaria regnum Fordinandus adeptus est, etsi a libi satis haberet, quod ageret,Obmotas in Bohemia&Germania religionis caussa discordias,Carolo V aliis bellis impedito, non destitit tamen omnibus suis viribus cotratam potentem hostem illud defendere. Bellum Vngaricum olim annus diligentius fouebat, quod Iohannes, si regno Vngarico poti retur, tributum illi soluere annuum pollicitus es.set,qui nec propriis viribus& copiis ad expugnationes locorum , reliqua belli munia iuuanda praesto osse detrectabat. Hurimi prae timore ultro deditionem fecerunt, alii comissa sibi propugnacula vacua defensoribus deseruerunt: subito Soli mannus nemine id verente Viennam usque cuxo C millibus militum excurrit an qua tamen expeditione florem militiae suae praecipuam amisit, elapsis viginti duobus diebus iterum fugientis instar disce illi,cum praesidium Germanorum adu rare intellexisset. Nec minus turpiter anno sequenti cx Ungaria cuius limites cum FOCOOO. hominum insederat,auffiigit, ubi primum Caroli V.Imperatoris discessum Augusta intellexit, de tantum maturauit abitum, ut ne aduentum quidem Is COCO. militum, quos versus Aurelio numscii Lingium depraedatum emiserat, expectarit, maiora quoque damna eius exercitui illata
269쪽
fuissent, nisi expresso mandato copiis iis Christianorum, quae circa Vianam inexcubiis erant, iniunctum fuisset, ne ante Imperatoris aduetum quicquata, tentarent. Ioannes Rex hora agio adstridhus domui Otto mannicae Budam defendendam a Solim anno acceperat, additis tamen custodibus, sine quorucontentu nihil quicquam tentare audebat , inde senti ias Taudem, qua Turca citra litorum periculum Vngariam acquirere machinabatur, cum Ferdinando pacem iniit,ea coditione, ut Regno quam diu viuerct fi ueretur, post cius obitu Fordinando illud cederet coces a tum filio, si quem superstitem melichii rus esset,Transylvania,&4em - gione ultra Tibiscum sita. Moriens Ioannes filio ἔρρ' recens nato, cui Ioannis quoq; nomen inditum erat,tutores reliquit matrem liabellam ac fratro
Georgium, qui moti singulari quadam ambiti
ne ne administratione tanti regni priuarentur, pactis conuentis latisfacere recusarunt, quo commodius Ferdinando resisterent, Turcarum
implorariit auxilium,ii primo statim impetu Insulam prope Budam ceperunt, haud sincere nostro exercitu eam defendente, qui paulo post a Solim anno qui maximas adduxerat copias stragem atque cladem imme iam accepit, amissis impedimentis omitibus , Pesto oppido hosti in prςdam derelicto Solimanus puerum illum Io- annem ad seduci, eiusque matrem in destinatam
Ηορ ens Transylvania dc Regionis ultra Teillam, seu Ti- ου be bit cum sita administrationem proficisci iussit: Tr se Budat vero Turcicum Praesidium imposuit. FCrdinadus per legatos de pace cum ipso agere nitebatia T
270쪽
Tu Rc VINCI B IS. sbatur, sed ille successu tam prospero clarus conditiones hasce proposuit, ut Ungaria excediat vi
Austriae nomine tributum soluat, sua minus pacem se nunquam inituru Nec multum post cum alibi Ferdinandu occupatu sciret Um 22O OOO.
militum reuersus Sitigonium obsedit, post
multas oppugnationes deditione, non citra proditionis sulpicionem, eam cepit, inde versus Albam regalem conuersus non tam vi, quam opedens nebulae eam adeptus est ubi tandem Fcrdinandum cum OOCO. Possoniam venisse,&re- et contra illum tendere intellexu, cuius aduentum cum expectare nollet, dimissis copiis Constantinopolim repetiit, Ferdinadus ulterius cum exercitu profeciturus a Bohemis fuit impeditus,
qui transirc Danubium negabant, inclementem coeli temperiem causantes, orior tamen caussa fuit, quod voti compotes facti fuissent, hoste impedito, ne ultra Danubiu exercit Una promoueret. Pax tandem inter Fordinandum & Solim an
num conclusa, a Georgio Ioannis Regis fratre, homine inquieto, turbata fuit.Ille enim absolutum Transylvaniae dominium sibi poscens, I abellam indigne tractabat, quae cum Turcarum auxilium implorasset, ille ad Ferdinadum recumrit qui ooo. militima,duce Castaldo,inpraesidiu ne misit sed vidua artibus potius quam vi placata, regionis istius dominium retinuit, ad quam recuperandam Turca exercitu misit copiosissimu Cippam atq; Temesuariam occupauit, utraq- tamen paulo post a Cooo Transylvanis ei fuit
erepta.Moti fruerunt anno sequentinoui in Ger 'mania tumultus, ob quos perexigua in Hungaria i