Stobaei eclogarum loci nonnulli ad Stoicam philosophiam pertinentes emendantur

3쪽

Stobaei eclogarum loci nonnulli ad Stoicam philosophiam

pertinentes emonduntur.

Meine e quam bene de emendandis Stobae eelogis meritus sit, nemo sane dubitabit, qui eius editionem eum e erevi et Gaissordi in contentionem Oeaverit. nam ut ingenio illo et sagacitate eximia, quam omnes in Sene veneiabili admiramur, multi Ioel Salutem restituit, ita iure ac merito effecisse se praedicat, ut in plurimis locis oratio a foedissimi vitii purgata, in aliis certe Via ad veritatem reperiendam aperta sit. Sed in Summa librorum Scriptorum pravitate eum vel maxime opus sit respicere ea, quae ab aliis Seriptoribus de iisdem philosophorum praecepti tradita sunt, hanc curam Metue eetsi non plane omisit, etiam aliis relinquere maluit itaque ollatis, quae apud Graecos atque Romanos seriptores de Stoicorum praeceptis invenire potui, eum haec Scribendi facultas oblata sit, ex iis, quae de ethie Stoicorum philosophia in Stobae eclogi Iegimus, nonnullo locos emendandi periculum Dei. quae opera Spero iure ut viri rerum peritis non prorSus inutili videatur. Atque nonnulla, quae ad Stobaeum emendandum pertinent, desumi possunt ex libello, qui inseribitur Andronici Rhodii peripatetici philosophi περὶ παθιῶν, atque Subnexus est paraphrasi ethicorum Aristotelis, quae eiusdem peripatetici nomine sertur quamquam Vix dubium est, dii qui paraphrasim illam admodum doctam Scripsit, Sive isteliodorus Prusensis fuit, quod Corae in ethicae Aristoteliae prolegomenis Suspleatus est, sive alius neSeio quis, non idem hunc de asseclibu tractatum composuerit neglegentissime enim ex tribus divei Sis libris conglutinatus est, ipsumque auctorem adeo operae taeduiSSe videtur, ut in extrema parte desinitiones corruptiores nec tam plenas quam initio dederit; quare haud scio an potius auctori ipSlus quam eorum, qui postea libellum descripserunt, culpa in sine abruptus sit. Scatet autem totus libellus vitiis plurimis atque ineptissimis, quae eum partim ali ingeniose emendaSSet Nic. eiustus, Gais sordus in editione Oxoniensi librum non emendatiorem Sed foediorem imprimendum curavit, quamvis facile eSSet pleraque Stobaeo et Aristotele ducibus corrigere praecedit enim tractatus de assectibus, quo eaedem sere Stoicorum desinitiones continentur, qua apud Stobaeum legimus, ita tamen ut Andronicus copiosior sit in dividerulis asseetuum generibus et, quamquam vitiis abundat, nonnulla habeat emendatiora quam Stobaeus ad ipsum autem ChrySippum has desinitiones esse reserendas ex Plutarcho Videmus, qui de lolc. rep. c. 2 ex altero Chrysippi περ αγαθου , easdem φθονου

4쪽

et Ar/χmρεκακια deScriptione exhibet altera pars, in qua desinitiones virtutum sunt, ex eodem fonte manavit quo tractatu nιερ αρεῖψ ν καὶ κακια ν, qui nescio quo eas Aristotelis libris insertus est; nam etsi omittit Andronicus vitiorum do uitiones et, cum offenderet in plurali deorum numero, pro plurali θ εο ubique posuit 'εο aliaque et maxime rerum tractandarum ordinem immutavit, tamen cetera ad verbum inter Se consentiunt auctor autem ex eorum numero suit, qui Antiochi Ascalonitae exemplum secuti consuSis et conexis inter se Platonicis ac Stoicis praeceptis imperatorum Romanorum aetate novam sibi ac suam philosophia snxerunt cum enim pleraque Stoicam doctrinam prae se erant, etiam Platonis illam triplicem animae humanae divisionem auctor respicit, et tardρειαν ρει esse vult op θυμοειdουσ, συμφροσυνην του πιθυ/ιχ ιικον τῆ ψυχὴ σ)ιερουσ. quamquam non mihi proposui hoc loco Andronici libellum emendare, sacere non poSSum quin uno exemplo ostendam qualia sint ea, quae in publicum edere aissordus non erubuit legitur in eius editione: ελευθερία ε στεναρετὴ ψυχ/j ευδ α , ιον εἰ τα καλα εργα δε αυῖg το - αρακι ικον ε γα χρ sto Tosν προσθα παινετα, ο δαψιλευεσθαι ' Ttu δεοντα ναυo 'γῆναι, καὶ το θικὰν χναι ἐν τῶ διαφορυ καὶ φιλανθ ρconrον, καὶ το th λαβεὶν θεν ου δεi ut scribatur Ddα τα νοσεδ τα καλα - το προ ετ ι ον εIναι - καὶ το fricti iτακον εIνα et sensus ipse verborum agitat et Aristotele l. l. e. 6 docet. καὶ φιλανθ ρcoreor, quod ad sententiam accomodatum est, apud Aristotelem non legitur, ut dubites, an casu aliquo ibi exciderit, quod aliis quoque locis quaedam verba exciderunt, quae ex Andronico addenda Sunt velut e a quo loco eae virtutes enumerantur, quae a prudentia Vel prostelSeuntur vel eius comite Sunt, tr ilux , εμπειρια, ἀγχίνοια, ex Andronico addatur oportet 6βουλία, δεξιοτησ, quod deinceps, cum has ipsas virtutes in duo

genera dividit, βουλία mentionem saei etiam Aristoteles item brevi post ἀνδρεία δ' στὶ τοdυσε καὶ κιον ' φοβco et si περὶ θάνατον καὶ τ ευθαρσῆ ἐν τοι δεινοi post ευθαρσ/J ex

Andronico adiciatur necesse est lναι. At gravissima menda videntur iam in eo libro suisse, unde

vertuntur in editione PariSina ac etiam licitis utendi rebus securitatem suspectam habere, et non magis, cum ampliter quam cum mediocriter suppetit, animum vitamque laxare, tamen vix quisquam quin corriapta Sint dubitaverit. nam cum per αδειαν eius aspectionem animi indicent, qui timore aeat, ineptum S praescribere, ut quis metuat vacuitatem simoris, ineptius etiam, ut inSiam metus vacuitatem metuat a τετάσθαιΠτερι τον βίονbet quamvis veri possit animum per totam vitam intentum habere, tamen hoc nec iis virtutibus adnumeratur, quae Subiunctae Sunt temperantiae, nec omnino praescribitur a Stoicis itaque haud miror, quod is, qui Andronte tractatum descripSit,

cornipta verba miliere maluit; namquam, quod ille Scripsit, καὶ το φοβείσθαι περι τον βίονόμοί o εν τε μικροi καὶ μεγάλοι etiam magis a vi a natura moderationi abhorrere apparet. Sed quae quaque virtute e eiantur, ita constituunt Stoici, ut rationem habeant partium illi virtuti subiunctarum; velut moderationi praeter alias subiciuntur idqμοσυνγ sive ci des et i ταξία. quam ob causam Scribendum iudico καὶ το γο εi,θαι κατα την δικαίαν αldc καὶ τ ευ τετύχ γα ι περὶ τον βίον. nam eum tisφροσυνη versari velint Stoici in rebus expetendis et fugiendis Plut de Stoic rep.ra eamque desinierint επιστή/χην ιρετ υν καὶ ου α ρε των καὶ Πυδετερρ)ν Stob. p. do, si vel, ut alii dixerunt, uισι isti: co α ρε τεον κα ευλαβητεον, elus

5쪽

autem partem pudorem deseripserint mσΓx HV ευuβVTικriν ορθου ψόγου, temperantiae sive

G σφροσυνη est cavere ea, nae e praecepti iuSti verique pudori metuenda unt. Esse autem alium pudorem improbum ac perverSum, Si quem eorum pudet, quae turpia et inhonesta non sunt, explicare non opus est. ευταξία vero, qua in virtute explicanda multi fuisse videntur Stoici, desinierunt εμεσTris N ν του ποτε πρακτεον καὶ τί /ιετα τε καὶ καθ Oλco et ij Tolbis T υν πραγ/lcaei cor haeo igitur signissentur verbis καὶ το ευ τεταχθαι τεο τον βίον. Nam etiam verbo ταττεσθαι illos eadem ratione esse usos ostendit idem Aristoteli attributu libellus e. 6. αθολου δε τῆσὴ ιεν ρετησ

κινη σεσι χρOssιεν ir, unde qui SuSpleetur Sati esse illo, de quo agimus, o eo seribere et D τεταχθαι περὶ τον βίον pro et D ED TETαχθ'tal.Denique terita pars libelli, qui Andronici nomine sertur, eaque brevissima, quae inseribitur κατα υσι τ τον , easdem 3 rtutes Sapientiae et sortitudini SubneXa enumerat, eisdemque des nitionibus explieat, quas apud Stobaeum legimus, unde apparet ane quoque partem commentationis Stobaei ad Chrysippum eSSe reserendam. Sed ad ipsum Stobaeum nos convertamus, cuius verba ex editione eine ii exhibeo. Duae p. 28, 2 de triplici bonorum divisione Stobaeus dieit, prorSuheonSentiunt cum iis, quae apud Diog. VII. sa leguntur de quibus su Sius dis pntabo propediem in annalibus philologicis sic autem Stobaeus:

ε ναι όιάθεσιν. si . ibid. p. T6, a, is Diog. VII. lol. sed quamquam virtutes Solas esse dιαθε σεισ

6쪽

millearunt Stoici, neque in artes, quarum alter altero magis partieep esse potest, id nomen transtulerunt, tamen hanc diStinctionem non ita Servarunt, ut non Virtute quoque saepe Eet dicerent, velut apud Diogenem VII. 3 pleraeque virtutes 'ε γῆμαι γ εξεt Vocantur esr. Stob. p. 3T, i s. , atque in ipsa de causa, ut videtur, Stobaeus alterum genus ita deseripsit, ut diceret eει σφι ἐν δεα- θεσει δ' ου. licuit virtute voeare iει καὶ διαθέσεισ, sed suffecit etiam solum diαθέσεισ. velut Schol. Luciani p. lo dieit: καὶ ἐτι των γαθ to Tot v ἐν ιναί φασι διαθέσεισ, o Tα αρετασ, τα δἐ εξεισ, o τα ἐπιτ δευ/χατα . . . cli Diog. VII. OS. - Non rectius igitur l. 8 in divisione vitiorum Meine e adiecit εξεισ. - Tertio generi adseribuntur actiones a Virtute prosectae, quarum exempla proponit Stobaeu φρονησιν καὶ γην τῆ σωφροσυνη κτ/jσιν. at noniam Porxis cipSa Sapientiae Virtus nominatur, scribendum est ex Schol. Luciani l. l. φρονίstευσισ. nam hac Voce etiam iobaeum usum SSe cum inde Vert Simile est, quod inter actione inhoneSta commemorat αφρονευσιν, tum non minus inuSitato nonaine recte acta, quae ex prudentia et temperantia oriuntur, p. 53, 2 dieit V Porsi Et stαῖα σωφρονιl ευ3 αῖα. Sed etiam et ij συσφροσυνη. κιχ σιγ non recte se habere videtur; nam quatenus possidetur temperantia, quia magis minusve haberi non poteSi, εαθεσισ SL Seribendum est igitur, Si quid video, σωφροσυνη. χρὶ σιν , i. e. cito temperantiae convenienS.

3 ι ἐν υν φρονεstο ανθρωπο καὶ ο φίλο ποιητικα χονον εστιν αγαθα, χαρα δἐ καὶευφροσυνη καὶ θαρρο . . . κῶ φρονί/εχ αερι ιατη σι τελικα μονον ἐστιν ἀγαθα, αι αρεταὶ πασαι καὶ τοιγ τικι ἐστιν ἀγανα καὶ τελικά καὶ γαρ ἀπογεννιυσι τη γ ευδαι/ιονίαν κῶσυlι 'λη ρουσι ιερη αητε γινό/ιενα. ad ultimum pertinentia sive τελικὰ bona Stoici cum eas animi assectione dixerunt, quae Sequuntur virtutem ab eaque necessario emetiantur, quamquam Sapiens ii non Semper tenetur, velit aspectus rationi obtemperantes, quas Hπαθεία illi, Cicero Tusc. disp. IV. 6, 2 constantia dieit, Πυλ, σιν χαρὰν ευλάi8ειαν, aliosque animi habitus, qui velut ἐλευθερία In Sapientem Solum eadunt, iam vero actiones e virtute aptas huc pertinere statuerunt; Otriτικὰ autem ea dicunt, quae quod virtutem angent, ad efficiendam beatitudinem valent, quo in genere nihil habuerunt nisi virum Sapientem et aulicum. Virilites autem et es eientia et ad ultimum pertirientia bona Sunt nam quatenuSpersiciunt beatitudinem, ossicientia sunt, quatenus paries sunt principalis virtutis, quae ipsa est ita absoluta et beatitudo, τελικά sunt. Iam in exemplis perlinentium bonorum lacunam esSe Statuit Meine e nec minu in Serie pertinentium viliorum, quam sic exhibet p. o G λυπ= δἐ καὶ φοβο καὶ κλογη καὶ φρων ἐρωτη σι καὶ α φιοι τελικά. desiderat enim priore loco notionem, quaereSpondent voci κλοux , altero loco notionem, quae opponatur ευ φροσυνη . t ευπάθεια illa, quae contraria est perturbationi aegritudinis sive, sive ευφ συγ i vocatur, qua de cauS etiam p. 2T, IS et 8 hi duabus ustionibus una in rc respondet etiam inter bona pertinentia non qui deScripsit libellum, Sed is Se auctor exemplum omisisse videtur, quia sermo notionem κλοπὴ contrariam onSuppeii dabat, nam ευεργεσία, quod Metue e propter p. 2, 32 coniecit, illi non Satis reSpondere videtur quo ipSo loco cuna ei ne e male saetorum enumerationem sic exhibeat: καὶ το ἀδικειν καὶ ιο λυπεἷσθαι καὶ ο γοβεὶσ- ι καὶ το κλέπτειν καὶ καθολου σα Παρα τον Προον Or ιρύττεται , nescio an omnia sana sint et ipse eripior hanc Seriem non tam plenam quam

7쪽

ἀνακεφαλαι τικriae, quod etS non improbat Meineke Suracere opinatur αναιρετικγ ν καὶ δη καὶ κεφαλαreor tκ ν, ilia i λογιστία turbet et tollat ratione ductas, sed eadem etiam colligat summam rationem. Sed ex Andronico Rhodio apparet seribendum eSS ανταναιρεῖ κγην καὶ συγκεφα- α ιωτακην, i. e eam cientiam, quae comparat data et aecepta et ulcissim tollit ela. ανταναιρεσισAristot top. 8, 2.), et colligendis Singuli rebus quae reliqui Summa at constituit hanc virtutem accuratius deScripsit Cicero de oss. I. i8, s. aec igitur et talia circumspicienda sunt in omni officio ut boni ratiocinatores officiorum ess possimus et addendo deducendoque videre, quae reliqui summa fiat ex quo quantum cuique debeatur intellegas nam Stoici ut singula, quae ad ossieta pertinebant, diligentiSSime perscrutabantur, ita nae cuique o ei deberemus, sustus explicabant, eum et hanc rationem proponebant, ut e plurima deberemus, a quo ipsi plurima accepissemus, et varioS

necessitudinum ac temporum gradu observari lubebant. 3I, 6 νουνεχεια δἐ ε ιστiis tr ν επιτευκτικγην του ψεκαστεν σκοπου. luter eas Andronici desinitiones, quas eum Stobaeo prorsus consentire dixi, praeter νουνεχειαν commemoratu ευσῖοχία, eaeque Sic destniuntur: νουνεχεια φῖ στήμη, σν χειρον υ καὶ βελτ/ονων, ευστοχία πιστritari ἐπιτευκτικri Oυ εν καστω σκοπου. iam qui reputaverit, quantopere Stoici etymologiam, quam saepe perversissima ratione sibi uxerunt, in desiliendis notionibus secuti sint, quin veram obrySippi desinitionem nobis servaverit Androniens non dubitabit. Apparet igitur Stobaeum omisisse Dστοχίαν eiusque essuitionem transtulisse in νουνεχεία notionem. 3l, T. μεγαλοψυχίαν δε εα σχημην υπερανo 'οιουσαν τευν πεφυκοτων ε σπουδαίοιστε γίγνεσθαι καὶ φαυλο ισ. haec verba propter Diogenem Laertium assero, apud quem VII s 3 legitur: την δε /ιεγαλορωχίαν πιστ(μ ν γ εξιν 'εραγω ποιουσαν των συΠβαινοντων κοινὴ φαυλων τε καὶ σπουδαίcoν. Sed quoniam cpαυλα et riουδαὶα, turpia et inhonesta ea sola Stoici dixerunt,

quae Virtuti aut contraria sunt aut eum ea consentiunt, his rebus animum humanum non potest excelsiorem reddere Hεγαλοψυχμα, quae quidem in eo cernitur, eum persuasum est nihil hominem, nisi quod honestum deeorumque Sit, ut admirari aut optare aut expetere oportere Cie de oss. I. 2o, I. contra quae non minus improbi quam sapientibus viris contingere possunt, διαφορα sunt Sive re externae, quarum in despicientia ponitur animi magnitudo Seribendum igitur est apud Diogenem P αυλοι τε καὶ σπουδαί ισ, quamquam eandem quam nos Scripturam iam Suidas s. v. μεγαλοψυχία apud Diogenem inVenit.

8쪽

καλειται καὶ κρατοσ. iure igitur Meine e offendit in verbis καὶ χή; nam in non iudicando et non agendo robur animi cerni non potest. Sed ne Meureri quidem coniectura 'ραττειν υ δει καὶ ri, quam probare videtur Meinet e satis apta Videtur; nam Virtus Sive 'IU non versatur in agendo ut non decet equidem quod nec quid exciderit, nec unde corruptae Sint oee prorsu Supervacuae καὶ teri videam, temere eas illatas esse credo ab ipS Stobaeo, qui quin Stoicorum praecepta non Sali intellexerit, nemo dubitare poteSt. 32, 25. Osσπερ τε τὰ καλλο του σost tαιό εστι συμ μετρία Tos lιελcυν καθεστ υτευν αυτ σ

Sati apium esse nec DTO, quod deerentia coniecit, serri poSS Videtur. Si respexeris contrariam Sententiam, opineris Scribendum eSSericae, stελ υν αυτου καθεσῖcυτ υν. Sed quia desideratur adverbium aliqlaod neScio an sistes scribendum Sit pro αυτ s. h. Cic. Tusc. IV. 3, 3 et ut corporis est

quaedam apta figura membrorum cum coloris quadam suavitato eaque dicitur pulchritudo, sic in animo opinionum iudiciorumque aequabilitas et constantia cum firmitate quadam et stabilitato virtutem subsequens aut virtutis vim ipsam continens pulchritudo vocatur. 23, 26 τὰν αυτόν τροπον καὶ τα αρεῖα πασα ποιεiσθαι χεν τελο ιδ ευδαι/ιονεὶν, οεσῖ κει τι ενον εν si erit Os/ολογουμεν υ τῆ φυσει, τουτου αλλον και αλλην τυγχανειν. in contentionem vocat Panaetius virtutes Singulas eum SagittariiS, qui eum eundem omnes scopum propoSilum habeant, tamen alius in alium colorum, quibus ille distinetia est, sagittam dirigit sievirtute quamquam omneS, ut beatitudinem emeiant, propositum habent, iamen alia alia ratione eam emeere Studet apparet igitur, quoniam de virtutibus agitur Scribendum esse &λλην κατ' αλλ, P. nam non homines alios per aliam virtutem parare Sibi beatitudinem dicitur, quod quidem prorsu pugnaret eum Stoicorum doctrina.du, d. τὴν ερ υτικὴν καὶ διχῆ λεγεσθcα, τὴν εν καὶ ρεTrii' 'οιον σπουδαιον οντα, τὴν δε κατα κακία εν obo αν ρώστο/tανχ τινα ει ι ερ υτ ιδ γ αξιεραστονομοί ω λεγεσθαι β ξιοφιλ=ητιν καὶ ουτέω αξιαπολαυστιο τον γαρ βιον σπουδαίου ρωτοώτουτον εlναι ξιεραστον. hoc loco quis non miretur amorem ipsum dici dignum, qui ametur, αξιεραστον, eundemque βιοφίλγ τον , quamquam haec adiectiva nisi ad homines referri non videntur ei in proxima nuntiatione, quae huius ipsius sententiae causam asser eamque explicat, homo dignus amore Vocatur tiερασῖOσ. h. p. 6T 2. Diog. VI, 2 αξιεραστο cto dic, ο σπουδαιοι φίλοι. eliam ecoτα τόν γ ξιεραστον ab reliqua dicendi ratione, qua hic Scriptor utitur, abhorrere videtur. Si vero quis verba te interpretari vellet: qui, quod ad amorem pertinet, dignus est amore, non Solum accusativus sitarci prorsus redundaret, Sed non minus illud γε i Stoici eum ne a sapiente

9쪽

quidem amorem esse alienum dicerent , dissentiente ab Epicuro, ni amorem συντονον ρεξιν αεγροδισίων esse statuit Suida s. v. ερ υσ), amorem iudicabant non Stupri, Sed amicitiae SSe, nec quemquam amore dignum esse, nisi qui amicitia esset dignus, nec alium quam amicitiae liuesum ex amato esse percipiendum Athen XIII. 12 IIοντιανδ δε η νων ε(yx τον Κιτιεα βολαμβανειν τον ' Eρωτα θ εο ε να φ ία κα ελευθερια ετ δε καὶ ιιονοια παρασκευασῖικον, αλλου Πυδενοσ.

10쪽

quod eum ex grammatica ratione vix seri potest, tum ad Sententiam aptum non esse videtur addendum potius ante cor 'ρωτων. nam Stoici eum eonstituerunt, quae rebus indisserentibus essent adnumeranda, quaeque producta, προηγμενα, quae reiecta, circo 'ρOL in x I, SSeut, prosciseebantur a primis naturae, quae leuntur, SiVe principalibu naturae quo nomine omnia ea complectebantur, quae prima homini natura ipsa commendat et quas eos elliat, priusquam ille rerum ordinem et constantiam videt et voluntate eum natura eonSentiendi, haec St enim Virtu impletur ela cie de sit. IlI.ώ, 6 Madwig ad te de sit p. 28. quo cire omnis de productis et reiciendis disputatio ad haec prima Secundum naturam referri debet.

sane movent offensionem, nam illa animi producia quamquam Valent ad vitans Suaviorem reddendam, tamen ipsa per Se non habent Salutem. Sed si ori lusi a Diogene VII soli des niuntur εχηντααξίαν, ποπροri s ἐν δε α αναξίαν εχοντα. h. Sext adV. Maili XI. 62. καὶ προγ stlict

turbata, maximam partem iobaeo pSi Vel potis et, euin ille librum descripsit, erimini danda sunt ille enim eum non intellegeret, qua in re Antipater et Diogenes inter Se consentirent, stolide eorum praecepta condidit multo luculentius eandem quaeStionem tractavit Diogenes VII. los: ἀξίαν δε την

Extrema verba nitror quod ne obelius quidem pro corruptis habuit nitrum enim, ne dieam ridiculum commutationis exemplum proposuiSSet Diogenes, Si triticum dixisset eum horde commutari adiecto, udo maxime arridet, quod Euhne ad Suidam s. v. διαφορα ροniecit reὰφ τα συν φολίω κριθασ, hane enim annonam iuisgeeongiat, ut tritici modius tantidem fere valeret, quanti sesquimodius hordei.