장음표시 사용
41쪽
hodie cestant aut temperant sibi ab hujLis-naodi speculationibus, adeo; ut plurimi difficilitate rei perterriti, tit difficilem, Omnino deserant rem, Vel ut inutilet Laabjiciant . Sed si aquam Flementalem
' cunctorum mi X torum primam materi
a messe quis dixerit; eum quidem a scopo
non omnino aberra ste censerena b. in Aquam enim clementalem Omnia Cor
pora reduci po clunt ultimato, Ut nempta Aqua elementalis in nullam substantiam aliam priorem ac simpliciorem resolvi possit, quod de sua materia Prima a jactant Peripatetici. Deinde, C naatCria is prima dicuntur cuncta corpora proiit i eta primo es le ; quod etiam Aquae elementali re Vera competi . Haec Cia in indifferens est , ad innumeras formas succestive recipiendas. Ita pro seminis fermenti coagulantis diversitate specifi- ea , in di Versas species coagulatur. Asemine vegetabili coagulatur in Vegetabile; Ρlantam A mmerari semine, in metallum, saxum &c. In Animalibus pro seminalis fermenti in ventriculo non tantum proprie sic dicto, verum eti-
42쪽
Expertinentacia caam omnium musculorum ventriculis lia.
bitantis diversitate, diversimode pro se minis natura & directione coagulatur. Diversa semina Terrae liniecta,eXUninica nutriuntur Aqua ,uti pluvia cunctorum vegetabilium sitim explet. Tandem pisces sola aqua enutriti docent quomodo Aqua virtute seminum fermentorum coagulabitis sita .
Quid enim sunt aliud quam aqua Uasiegoagulata ξQuae cum ita sint, quid impediet ,
quo minus aqua elementaω, pro materia
prima compositorum haberi delieat Z Verum mittamus haec & properemus ad alia & quidem ad Peripateticorm Elementa quatuor eXaminanda, cum locum hunc-ee iis tractandis comodissimum esse viru
Postquam enim in praecedentibus mquam Sc Terram Peripateticorum demon stravimus, ostendendo paucis. Aquam pro unico rerum naturalium materiali Principio hinendam esse Terram Uero ultimato in Aquam reduci posse; non in congrue nos facturos arbitramur si
quaedam de Igne cujus natura hactenus
43쪽
l obscurissima est:) dc Aere hic dixerimus,&ostenderimus quo Iure hactenus ac Aer pro primis mistorum Principiis habita sint. Novi jam dc praevideo, quam quantamque gratiam inituris sim apud Peripateticos,quod cum aliis de quatuor Flcmentorum veritate dubitare coeperim. QUOSVero obnixe rogatos volo, Velint
Ρraeceptoris sui Aristotelis nomen acacitoritatem quibus nihil esse potest veritati inimicum magis) aliquantum sepone-ι re& veris ad veritatem ducentibus viis Rationi atq ue Experientiae con junctis in sis ere, sic non dubito,quinde Quadriga illa Flementorum paulo aliter Philosophaturi sint. Ignem Peripatetici opinantur habi ta re sub concavo Luim Ouem locutalo ut ipsi tribuerent, inducti sunt corporum levitate& gravitate. Cum enim corpora quaedam a peripheria ad centrum pelli ; quaedam a centro ad peripheriam ele- Vari conspicerent. Haec ignem & Aerem; illa Aquam & Terram appellarunt. Ita nempe arbitrabantur; Terram corpus gravissimum esse, adeoque infi-
44쪽
24. Experimenta circamum locum, primique elementi titulum obtiner . Hac leviorem est eadeoque secundum a Terra locum ipsi Concesseruia . Aqua leviorem dicebant Cue, is , adeoque tertium locum ipsi largiebantur. Ignem denique omniuri corporum levissimum esse , & reliqua
corpora transcendere docebant, adeoq;
huic supremum locum sub regiones concavo Lunae jure comperer . Quod ipsum quandoque experimentisitabilire satagunt . Cum enim Terreis, Aquosis,Spirituosis, Oleosisqiparticulis misi is,diversae naturae parteS diversa & propria loca occupent,quatuor Elementorum existentiam se demonstrasi Opinantur. Et cum particulae oleo sae supremum lociam occupent, easdem Vero flammam concipere notum sit, pari ratione & ignem suum elementalem coe C-ra elementa transcendere, & supra Aerem sub Lunae concavo, naturalem se dem creationis tempore nactum est e fan-giant. Unde interrogati quare Ignis sursum tendat 3 rationem hanc afferunt: quod quaelibet res mali teste in loco pro-Prio, quam alieno, adeoque Ignis tendat
45쪽
' Uaturalium Rerum Principia. as
t ad Lunae concavum, tanquam sedem propria lT . Haec ut& alia figmenta orbi ha ctenus
coeteroquin summos ac doctissimos Vi ros, in his credendis adeo faciles fuisse, Scadhuc esse. ut iniquuna fere ducant de iis dubitare, nefas negar ,. Sed missis his, naturam qnis patalo intimius percontabis
ne corporis naturalis Principium dici possitas. Ignis ergo Naturam explicaturi sequentibus Verbis nos expedire poteri- IDUS. ignis est moti velocu imm Sulphuro acId, olatins. Quod ut demonstremus duo nobis agenda sint: Primo enim ostendendum xjt ipsum formule Ignis esse motum . DC- inde Vero, materiam moVendam f. motam, e ste 'a ticulas acidas volatiles. Prius itaque quod attinet, notiam est, materiam Ignis, in quoVis corpore inflammabili esse Sulphur quoddam, de quo singulariter notandum est, quod quamdiu particulae hae sulphureae quiescunt, nullum calorem nec flammam
46쪽
26 Eve'nmenta circa de se sparganr,miitae vero illico & calorena S flammam impertiant , adeoque igneri formaliter sic dictum constituane. Omnium conflagrabilium rerum indue
ctione stabiliri possent, sed potiora fal
Lignis ineste sulphur quodam cuivisi
equidem constare arbitror ; qUOIDO-do enim alias flammam concipere po 'set. Nunquam tamen observatum est ligna perse citra particularum sulphurea Ttam motum, flammam aut calorem prodidisse. Hoc vero non semel inno-wit: ligna ex mutua attritione ex calefacta, tandem in manifestam flammam erupisse. Testantur hoc molendinarum accurru Um axes, longiori si diuturniori motu non raro an censi. Sed cui alii Ι-gnis hic productus tribui poterit, qua iam
particulis ligni sulphureis & quidem
Sulphuris hujus manifestissima in
carbonibus cernuntur vestigia; ex his si quidem sulphur separari potest: aurei coloris & usus non spurnendi, quod ipsum materia est ignis igniti carbonis; kilphure enim hoc a carbone separato nou
47쪽
non igniri amplius carbo poterit. sed ini cinerem conVertetur , qui nunqUami 'asinimam concipiet. Sulphur itaque i qemadmodum Ignis materia erat in car- bonibus, ita etiam in lignis erit. . Hoc Vero lignorum sulphur , quamdiu quieverit per se nunqua accCndC Ur, quod si vero ex alterius ligni celeriori attritione flammam conceperit, soli Iulphurearum conflagrabilitam particularum. per ligni substantia sparsiarum ipsum tribuendum erit, cum praeter ait i-isonem nihil aliud hic intercedat a quo I- gnis productio emanare posset. nu adeoque ranio hi malis, qua a Sulphuris substantia differt, est fallem
Idem observatur in collisione silicis cum ferro, quorum Sulphura per se scintillulas nunquam ederent, nisi mutuo corporum attritu, admottam excitarentur.
Spiritus s. oleum Vitrioli plurimas
continet particulas Sulphureas acidas t/m ex acido embryonato in terra' Visce-icetabus mineram N artis vel Veneris rodente inque iis coagulato Ortas, qua
48쪽
28 . Experimeηta cisca ex ipsa Venere vel Μ arte prosectas. Hae particulae sulphureae quiescentes, omnis caloris expertes sunt, quam primum autem affuderis oleum Tartari p. d. Vel aliud Alcati fixum, motus & efferVescentia insignis excitabuntur, tanto cum calore, Ut Vitrtim Vix manibus teneri queat. Idem
contingit inmistione Spiritus Tartari, non phlegmatici illius acidiusculi Om-cinarum, sed genuini Alcalici amaricantis, cum spiritu vitri olla utrobique autem
Sulphur calcis Vivae quod an uia1 eum sit,ez insitis calcarii lapidis principiis, an ad Uentitium CX Igne, non multum disputabo, cum caloris causam hic saltem investigem) quamdiu est tra motum est constitutum nullum emittit fumum, nec calorem; statim Vero ac aqua superfusa fuerit, ut Alcalicae lixiviales calcis vivae particulae liberatae, acidum illud Sulphur , ad motum prOVOCare possint,motUS CXcitatuet' tantuS cum calore insigni, ut manibus tangi non possit., Similis quoque strepitas caloreX motu particularum ortu S, ObserVatur in praeparatione Pulveris beZOartici
49쪽
l Naturasium Rerum Primi ra. . χ'
s mineralis dicti. Dum enim Spiritus
Nitri butyro Antimonii affunditur,effer, vescentia & calor maximus oriuntur, nulla ratione alia, quam quod motus excitetur particularum Sulphurearum Antimonii. In butyro enim Antimonii duo potissimum observanda sunt. Particulae nempe balino Acidae ex Mercurio sublimato ortae, & sulphureae Antimonia laS, quae conjuncta constituunt butyrum Antim
nil, cujus proinde a Salibus Μercurii sublimati acidis tam insignis adurendi vis est quando corrosilva ista Salia Aqua aliquoties eluuntur, Sulphura Antimonii manifestiora fiunt, adeoque citra ullum
corrosionis internorum periculum, V mitu, excitant, & Μercti rius Vitae, quanquam immerito appellantur. Bucyro Vero Antimonii quando affunditur Nitri Spiritus, hic more acidorum omnium rodendo agit, tam in Salia Acisio- Salina , Μercurii sublimati, quam sulphura Antimonii,& motus particularum excitatur maximus quem insignis comitaturcalor, certissimus Ignis producti vel producendi index. Hic v*ro calor actu neq; in bu xyro
50쪽
tyro Antimonii neque spiritu Nitri, paratis, deprehendebatur, conjunctis Vero demum innotescebat, Adeoq; hoc experimento manifeste patet solum motum calorusensium produxisse , Foenum & linum madide reposita interdum flammam concepisse, experientia constat. Hujus vero ratio e solo particularum motu petenda est; quod enim dicta, non tam sicca quam madida incalescant, ex eo est,quod mediante humido particulae, alinae &Sulphureae solvantur ut libere moveri queant , quae liberatae sensim subiectis suis exhalare conantur, haec vero cum derisiori mole in tumulum CX creverint, si, lutae sulphureae particulae ex inferioribus praecipue partibus libere
e saporare nequeunt,quare conglomerarae celerrime moUentur, motuq; suo reliquas sibi similes in foeno vel lino particu las a compedibus suis liberant i quem
rem comItatur caur ac tandem Ignis formali-tςr sic dictu S. Haec Vero ut tanto evadant eVidenti
Ta', videamu, alii id, ex hordeo pro gere Visitae coctione parato , petitum experiis