장음표시 사용
31쪽
6. XXI. Legalis compossessis competit heredibus suis et extraneis Eur. παδε composse sisne interdicto quorum bonorum quaerenda. f. XX XI De legali compossessione uxoris in bonis dotalibus, nec non intereoniuges iis in locis, ubi communio bonorum viget, obtinente. s. XXXII De compossessione viduae post mortem mariti in asiodis. s. XXXIII Esseudo ob retentionem competente. Enr. XVIII. XIX. Xx docent, quomodo vidua eam acquirat et conferuet. S. XXXIV. Gr. XX Vidua agnatos regulariter a comossessione arcere nompotest. S. XXXV. Gr. XXII. De heredum adorialium rempossessione ob melioram ne in fetidum factas. S. XXXVI. De compossessione iudiciali in ea tauris aequalis et non satis liquid , ubi tamen neuter adsue possidet. S. XXXVII. De compossessione .s alter iam possidet, propria auctorit- non apprehendenda. b. XXXm De eo ossessione initia in societate uniuersali iure pare natus, tam sui et convenationis, competente. S. XXXIX. De compossessione maris.
Hactenus istis diu versiati sumus circa materiam possessionis:
iam suadet rerum ordo, ut de compossessione, per quam intelligimus, si duo pluresue rem certam o pro diutis, vel pro indiui . Vt v INT, NUCIVS et OΜ-ro Nivs Lib. XXVI. ad Quintum Mucium c uiantur, 'L. eia partis incertae in re certa L. K. f. r. D. de Re M id possident,
et donec unus alterum in petitorio vicerit , possessionis iuribus ruuntur, simus selliciti et quidem primum discutiamus,
a Rei enim incertae non datur compossessis, inlati siquis pusidere velit, quicquid Titius possideat L . . a. .aε Π,de a v. a. Pso a II fit. D. qui alita cog U. . r. D. de . S. Lasi. D. de a. v. s. P.
32쪽
IN MATERIA COMPossΕSSI NI S. XXXIII
a usitata Romanis fuerit talis compoGssio , qualem effiniauimus. Lege Quiritum eam ignorare, statuunt BERGE Rus, a STRYRI Us . WERN HERus, is quam plures alii. Sed aientem sententiam defendunt x REss Ivs AE ENCKE OLDENDOR PIust atque ORNIvs. g Nec iam loquimur de missione
in possessionem rei seruandae caussa, nam si plures, ut iis caue tur, postulant, omnes mitti in possessionem, in aprico est Ita enim L FIANus in I. r. I. a. D. de damn i . Cum plures mittantur in possessionem, aequaliter mittuntur, non pro rata damni, quod numquemque contingeret, et meritor nam et cum Vnus mittitur, non pro portione damni mittitur, sed in totum cum igitur plures mittuntur, aequaliter omnes quasi in totum misi concursu partes habebunt. Sed nos de compossinsione ciuili loquimur. Aliud enim est possidere, aliud inio fessione esse. De compossessione naturali, seu corporali ΑvLus 23 3 3. D. de A. v. A. P. ait, plures eandem rem in solidum possidere non possunt contra naturam quippe est, ut cum ego aliquid teneam, tu quoque id tenere videaris Sabinus tamen
scribit, eum, qui precario dederit, et ipsium possidere, et eum, mi precario acceperit Idem Trebatius probabat, existimans posse alium iniuste possidere, duos iuste vel iniuste non posse: quem Labeo reprehendit, quoniam in summa possessionis nihil interest, iuste quis an iniuste possideat quod est verius, non magis enim eadem possessio apud duos inepotest, quam ut tu stare videaris in eo loco, in duo ego sto soles in quo ego sedeo, tu sedere videaris. Sed de hac lege, quae subtilem, et plus quam metaphysicam controuersiam continet postea videamus: prius
33쪽
prius compossessionem Romanis legibus non incognitam fuisse, probare allaborabimus. Audiamus L pr AN v in L. . . tip id. Si duo possideant in lidum videamus, quid sit dicem dum , quod qualiter procedat tractemusci si quis proponeret possessionem iustam et iniustam, ego possideo ex iusta caussa, tu vi aut clam si a me possides, stuperior stim Interdicto: si vero
non a me, neuter nostrum vincetur, nam et tu possides et ego. Patet hoc quoque ex L. T. g. . D. de Precor ubi poMPONIVS ait:
Eum qui precario rogauerit, ut sibi possidere liceat, nancisci ρος sessionem non est dubium. An is quoque possideat, qui rogatus sit, dubitatum est. Placet autem, penes utrumque esse eum hominem, qui precario datus csset, penes cum qui rogasset, quia possederat corpore, penes dominum, quia non decesserit animo possessiones nec non ex L. δ. . D. de A. v. A. P. Ita si dum in alia parte landi sum, cum magna vi ingressus cst e ercitus, eam tantummodo partem, quam intrauit, obtineti Satis declarant priores leges, duos possidere rem pro indiviso, i. e. in solidum, si unus iuste, alter iniuste ergo diuersis potadendi modo possident, et ex ultima apparet compossessionem pro diuis dari. Et luculenter po M povius idem statuit in L. M. D. de A. v. . . verbis: Locus certus ex undo et D sideri, et per longam possessionem capi potest et certa pars pro indiuiis, quae introducitur, vel ex emto, vel ex donatione, uel ex qualibet alia caussa possideri potest cui iungamus L a C. pro scio ubi Dioc LETIANus et MAXIMINI AN v rescriptarunt Cum proponas, te praedium coniuncto dominio cum Patrono tuo comparasse, in possessionemque tam te, quana ipsium inductum, ratio iuris efficit, ut dominium senes ad utrumque pertineat.
34쪽
IN MATER ID COMPOSSESSIONIS. XXXV
Ducam praeterea argumentum ex Interdicto, uti possidetis, duos uno eodemque modo etiam Iure Romano possidere posse. Praetor enim in hoc interdicto duos alloquitur, quare illustr. BoΗMEllvs Praetorem in plurali verba concepisse animaduertit, unde et duplex vocatur Interdictum, quia par utriusque litigantis in his conditio est, nec quilquam praecipue reus, vel actor intelligitur, sed unus quisque, tam rei, quam acto ris partes sustinet. Vnde ingeniola magis, quam Vera est, emendatio rubri tituli Pandectarunt L. 3. . r. v diuisis vocibus, uti possidet is, legamus Pergit enim Praetor in Edicto quominus ita possideatis et in s. r. f. 3. D. Otipossae, LPIANus statuit: Si inter ipsos contendatur, ter possideat, quia alteruter magis se possidere stirmat, tunc ad hoc Interdictum remittentur: si scilicet, Vt L DENDOR p Ius si sentit, uterque se posses rem probauerit, et uterque vincat, et uti possideat quilque ita possudere debeat hoc est simul possideant, ac neuter alterum turbet. Et denique ARTO Lus hoc interdictum interpretatur dei stro casi , ubi paria sunt omnia ; nec disterni potest , utrius possessio melior est ac iustior hinc merito LPIANUS in L. I. f. a. . de Interdis ait, inter interdicta, quae in praesiensis geruntur, vel, ut habet vulgata lectio, teste CHARONDAreseruntur, esse uti possidetis. Porro AsIN vi et TREBATIV idem latuunt, qui compossessionem, ubi duo in solidum rem eandem animo possident, dari manifeste concedunt. Sed idem hi ducti, alter a Pauli contradictione, alter a Lavinis reprehensione vindicandi sunt Paulus durus ille et obicurus Paulus, a verboruma s. 7. Ide Interae i. EsTu Μ in voce Possessio. 'u nasin.
35쪽
XXXVI CAP. II. DE EUREMATICI s
verborum studiosissimus . ait, initidum duos possidere non
posse. Etsi vero de acceptione vocis in Elidum, non ut Α- PHAEL FvLGosus ad L. I de ins . test cum, si haberem innaanibus, per capillos interrogarem, . fateor tamen obscure ni- mis dixisse. Locutio enim in solidum in plures trahi potest significatus, quod iam sv NDLINGius animaduerti Si enim ratione fructuum negat compossessionem in lidum, quia unius eiusdemque undi fructuum perceptio ita a pluribus in lidum seri non potest, ut omnes blidum accipiant, concedo sed manebit compossessio ratione iuris, si duo, vel plures decreto iudicis ob iurium demonstratorum aequalitatem in lidum in possessione defenduntur et tunc commodis possessionis iunctim fruuntur et si de codem compossessionis genere resipectu iust tiae et iniustitiae solidum intelligit, manebit compossessio diuem si gener c modo possidendi, et tunc nescio cur Trebatium et Sabinum deserat, et transiliat in Labeonis partes. Si vero blidum intellegit de glebis, tunc iterum remanet vera regula I asD. de δυ. A. P. et L, . . D. eod. plures eandem rem pro parte possidere in illidum posse Labeo autem allusione delectatur, verba captat, et more Stoicorum 4 etymologicis argumentis pugnat, dum in . . . . ., A. P. a sedibus possessionem
quasi positionem , quia tenet, qui insistit, derivat qui enim possidet, potest edere, in eo, quod possidet, stare autem et
sedere in eodem loco, duo non possunt.
Quum vero historia sit testis temporum, et lux veritatis,
ut TvLLI v loquitur, videamus an conciliationem ex historia
a vi patet ex eis lectionibus variis in Irδ. D. de Iustit aeg. I ae de cepi. vid. BRVN QVEL L his tur p.ra7. e in Pandect tit. de Procurar. p. 3r . n. 26. ERILL L. Libs. X. DLib. II. de Oratore cap. .
36쪽
IN MATERIA COMPOSSESsIONIS. XXXuII
storia Iuris Romani Hanc nescit qui nescit, lites, iurgia, animaduersiones, reprehensionesque inter Sabinianos et Proculianos Sabinus fessae Capitonis assecla, mox caput, et Trebatius a quo Labeo institutus est, . possessionem duorum amramant Labeo Sabini aduersarius, Capitonis inimicus, et ob ingenii qualitatem et fiduciam ostrinae nouarum rerun cupidus, . compossessionem negat. Advenit Paulus, ct accedit Labeoni. Quod dissiclium accurate refert Cel GODO FREDUS MAsco vivs in Diareo de sectis Miniamrum et Proci fianο-vvm:' Trebatius et Sabinus, ait, existimant, possessionem esse posse penes duos, Labeo contra. Reprehendit enim magistri sententiam et censet, eum blum possidere, qui rei corpore incumbat ideoque utitur argumento, hic ut in re facti parum intersit, iuste quis an iniuste possideat. Quod Labeoni videtur, etiam aulo placet, et addit rationem, quae contrarium manifeste absurdi arguit, duos eandem rem eo ore simul premere non posse. Sic in speciem possessionem duorum admittit Sabbnus, non admittit Labeo, videamus tamen, ne dissentire Ldeantur, dum res quidem varias iisdem nominibus efferunti Primum igitur omnium illud constat, si solam vim vocis p samus, eum possidere dici qui sedem posuit, qui rem tenet; qui rei corpore insistit. Sed haec vocis potestas angustior visa est, tuam quae sufficeret disputationi Iuris Ciuilis, postquam quaeri intersuit, an iure quis possideret, eum eueniret crebro, ut, qui iure possideret, detentione rei decederet lubens, ius suum sibi seruans illibatum, aut ut ea te depelleretur, etiam inuitus, non minus, quod corpore non posset, animo seruans ius possessionis. Ideo opponi coepit possessio, quae cors re fit, possessioni, quae animo retinetur, 3 et
37쪽
et quanquam quis animo it possideat, licet alius in undo sit, adhuc tamen possidere visius est. Iam cum Trebatius et Sabinus rem a duobus simul possideri posse aiunt, utrumque possessionis genus Voce complectuntur, ut liquidum ex eorum dedi ctione Sabinus scribit, eum, qui precario dederit, et ipsum possidere, et eum , qui precario acceperit. Vcrum sic temque de diuers genere possessionis quaestionem assirmant, non, de eodem Agnoscit enim Trebatius duos iuste, veluti ex emto non magis in Blidum possidere posse, quam duos iniuste v luti vi aut clam Sed si ita est, quare Trebatium reprehendit Labeo. Solent reprehendere, etiam falsas dicere veteres aliorum sententias, cum ampliant. Igitur illud tantum volunt Labeo et Sabinus, quae de possessione diuersi generis vera sunt, ut possessio penes duos esse possit, illa non procedere in possessione generis eiusdem, neque eam proinde penes duos esse posse. rem illustrantes exemplo possemionis acti, quam ne penes duos esse posse aiamus, senis communis prohibet.
Ex quibus satis, opinor, intelligitur, naturaliter quidem duos corpore rem in ilidum possidere non posse, de quo
g. g. . commodati loquuntur, quemadmodum nec dominium apud uos hoc sensu in blidum esse potest, alterius enim donlinatio, dominationem alterius in eadem re excluderet. Sed datur utique compossessio in solidum iuris intellectu , pro indiuilb, ita ut partes quisque mentales possideat, uti condominus partem mentalem dominii, non vero physicas, quae possessio duorum, quoniam nemo partem physicam indicare potest pro sua, dicitur coimpossi sit in lidum. Datur porro compossessio in solidum diueri possidendi modo, si unus ceu
38쪽
IN MATER ID COMPOSSESSIONIS. XXXIX
dominus alter praecari possidet, teste Oxipo NI LIs. g. s. D. de precar nec non qua unus iuste, alter iniuste possidet, de qua L pra Nus in L. 3. D. uti possidet. TREBAT Ius et SABINVS in L. 3. 3.1. . acquir. vel m. Us. matur denique etiam compossessio eodem possidendi genere, de qua POMPONIus in L. 21. D. de A. D. A. Poss. et DIOCLETIANUS de ΜΑ-XIMIANus in L. a. C. pro socio. Datur vltimo etiam compo sessio pro diuisb. si duo vel plures eandem rem ex parte ρος sdent, de quo calu CEL sv l. I. . I. D. commod et L. II. . . D.
de acquir. . m. Iris accipiendus. Quis igitur est, qui dubitet compossessionem iure Romano cognitam, non disputatam 2-lum, sed et quatuor in casibus pro indiuit in selidum, pro diuers animi et corporis possidendi modo , et diuersis iuste aut iniuste possidendi genere, et denique pro diuis receptam suisse. at inde quoque liquet verus sensus L. I. g. 3. et F. D. de iistis arm ubi deiectima possidere dicitur, cum tamen hoc interdictum sit, recuperandae possessionis . . . . et L . D. eod. L. a14 3. D. eod. Deiectus recuperat possessionem, quam deiiciens habet, et tamen possidere etiam dicitur.
Hunc nodum secare putarunt AVDIVS, ROTIUS, UT GER'sius ' et is, qui remedio secandi alias haut fauet, LR. HusERus h et in hac lege pro possidet, legunt possedit. Sed lex non eget emendatione, cum iniuste deiectus adhuc animo possidet fundum, deiiciens vere corpore. Maut immerito igitur deiectus recuperat a deiiciente corporalem possessionem. Vides eiicientem, et deiectum in quadam compossessionis specie fuisse constitutos. r. L. 3. 4. δ. . eod. tit.
Compossessio autem, quae apud nos in foro obtinet,
a Lib. I. variar. - e. It in Dialog de ut doeendi et discendi iuris digress annis p. 6 a. Corale
39쪽
alia est decretalis, alia iudicialis, alia legalis, alia denique pa- cstitia. Oritur enim vel ex Principis decreto, vel ex ipsi lege, vel ex sententia iudicis. Decretalis inmisessionis speciem merito vocas, si Princeps seudum duobus pro indivisio, et incommunione Concedit, terque eorum enim non de hac vel illa parte, sed de integro seudo inuestitur, et rei pectu uniuersi seudi fit vas allus, unde concludunt, uno mortuo, alterum secundum iuris seudalis principia inuestiturum renouare non teneri, nautari enim saltem qualitatem possessionis. Quum vero Princeps ius quaesitum nemini auserat, inde patet, eum, qui litteris supplicibus sub et obreptitie a Principe composset ionem fetidi, in cuius possessione blitaria, alius Valallus iam per alia quot annos suit, impetrare cupit, merito pro turbatore haberi. Hinc Illustr. EN cxlli sententiam a Fae. Ium. Li . in ea a C. F. on Trebra und Cons. contra IV. Cison Trebra dictam, asidie Mage angebaebre massen, in Frugum, dissi die onine Iapten nach erbalienen Dadisten Rescript suebi Posse und Compossisi nichi pro facto turbatiu et achren, nichi sat habe r sormatam fuisse a me Iur. Vitemb. Mess. Oct. 7υ resert Dieis, mei Muger sic in de Possesi des libellisten miter uthes fvobi, dissi e letter um die inseteum in dis Compo se bo urermebfusi. Durebi anges obt, dae ein gradistes Reseripi errabiret untdasi fleberietur Expedition ebrachi merden bo, avgesucbet, fundiret, leteteres ober asterring avf eine turbationem post fionis inaus latis tam en e annter Reebre nael, nichi blbae factis, fondren auch verbis, turbatio possismnis Urbe-ben et und Mager, bis Be lagur mur iis in die οὐ i seleel
b Dus de Turbatione possess. verbis e scriptis facta. S. X et XU.
40쪽
IN MATERIA COMPO SSESSIO NI S. XLI
Primum legalis compossessionis genus habes in coheredibus, qui delatam hereditatem pro indiuiis possident. Quamuis enim peraditionem hereditatis, quae etiam nudis verbis fieri potest, omnia iura ad eos transeant, possessio tamen, nisi naturaliter comprehensa, ad illos non pertinet a Deprehendes hancce praetcrtim in liberis, qui etiam vivo patre, quodammodo domini existimantur, et post mortem patris non hereditatem perciperea sed magis liberam bonorum administrationem consequi videntur . Aster hic KRESs Ius ς casum notabilem. Mortuus est Antonius relictis heredibus legitimis, Tullio et Sempronio Tullius fortuna iii cidit in hereditatis possessionem. Oritur simul contradictor fiscus, qui bona defuncti vindicare cupit lis extenditur per nauit lustr Rogat Sempronius interim iudicem, ut dum Tullius nonnisi ex semisse hereditatem sibi asserere posset, simul ad possessionem hereditatis admittatur. Verum enim Vero, quum hic coheres ante litem cum fisico finitam familiae erciscundae iudicio agere non posset, consilium erat, quorum bonorum intemdicto experiri. Oritur inde Eurem. XVI oberedes quaerant composses sonem interdicto quorum ovorum, priusquam familiae emescundae iudicium instituant. Remedium hoc est contra rapaces heredes, quo GAIL Ius vehementer inculpat, qui nimirurusibi opinione praeuentae possessionis blandiuntur, dum callideri occulte coheredes, quos ordo successionis ex aequo contigit, absentes vel ignorantes praeuentione quadam excludere cupiunt.