Commentarius in quatuor libros Hippocratis de victu in morbis acutis / Paulo Juliario ... interprete

151쪽

Non enim prorsus ueritatem obtinet eos ob mussam moram obire. qui mem admodum toleram, perierunt nasquami olam aquam potauerim ierum quia exiguum edi ori alimentAm exhibe proinde quum ficta est, uitam seruartane suit,quemadmodum etiam si quissiam semis dispiam sanae cremore ederetio mit.

Sola uero epota,longe ualidior est, v aqua, nisi

uentrem perturbet. Hac uoce Maledior aquam etia i quippiam ad nutriedum obtinere posse,indiore uidetura aeterum quia cerporis etentriculis recitatem humectat aquam propiniantes amplius iussi iam his quibus nihil ossertumuerum de mules sermonem habere, nisi uentrem perturbet,addidit, ut

torsermo oret,eos enim ob euacuation , cdnuemenister se ipsis prauiores uit, quibus uentrem perturbat, a quoq; perturbandi uerbo, declarante immoderatam subductionem,non moderatam, ns 'inem tamen latere

debet, ulsam crudam magis uentrem subducere, re ite Mero coctam magis enutrire sed hoc extra propositum sibi declaraui, uideamus autem rasus deinceps Arabit suum mulsam cum uino confert. Io

iauinetia uino albo de tenui de imbecillo nec. no abscue odore:uel ualidior uel ibecillior est.

Nonnulli absq; est, contextum ad hunc modum scriblit,ut ne asto, Hiemi imberi Gnecno abs s odore,uessi

152쪽

ri Aior,uel imbecillior, aliqui uero pro uel interdum cri, bunt hoc pacto, quinetiam uino albo, et tenui, imbe citro nec non ady odore,interdum ualidior,interdu in hec tior, ex uniuersu tamen eaZem vis E sententia declaratur, quae aliqua ex parte mulsam huiusmodi uino ualidiorem esse,dicat, ex aliqua autem imi eciaiorem, ego quidem in de uinis sermone huiusmodi uinum remem raui: M Hippocratis ueluti no nouisset, id sublicuit,sed hoc in loco tum eius consistentiam tenui dicendo,tum se: cultatis, imbecillitatem,imbecillo a cribendo edocuit:adhuc enim modum id appellatur quod ut propinetur ex oua quae mixtione indiget, nam opposta ratione uali, dum dicitur quod ad temperiem plurima aqua eget hac si diceremus ad teperatam mixtione muliam ferre aqua in dioptrat uinum imbecilledrastum, ebili potu j inutile euadit, ' cum ampliori aqua temperabis, quinetiam eiu odoris desistam imbecillitatis,frigiditatisq; maxtimum indutum est etiam in hoc quae haud absimile, que, admodum etiam ualidum edorem obtinentium ualidita tis maximum inditium hoc est, nam aquosum uinum pauram in uitis ligno mirationem consequutum es , quinetia exim terrestri elementi mixtionem,et dum aqua essset raucum terresiris,calide s subitantipe illum it ad eorum I unionem parua operatione indigui oppos uautem di uinosum eget ualidum,ne ab exigua operatione huiusmodist, utpote quod plurimum ab aqua semotust, ac proinde effatu dignam tum tali ditatem tum odo. rem consequutum est. I

Uini tame millis; puritas ad amborum uim ualde

153쪽

mensuram quispiam biberet,' mel elingeret, longe magis ualidior a melle solo redderetur nisi uentrem perturbet,etenim longe plus stercoris ab eo dicitur. Si mulsam non me dixisset,lem dilucidior fuisset, nam

usque ad hanc parrem de mulse firmorem habuerat, eam si uino agus permixto contulerat,nes ipsum persie, sed ut comparatio recta bret,ob id tum ad ipfium ui intum ad mel Sermonem adduxit: Uerum in huiusmodi coeparationibus non a decipiunt,non caeteros modo somte,uerumenam Fipse inuitos aliqui uero qusdam pura experti non puri modo ueri metiam quomodo inna teis peratis eorum cultatem daptent,perinde ac rursus a gogussiora expertia iris de uniuersis qui quomodolibet temperat sunt,pronuntiant,non tamen rerum iudicia ad hunc modum 'cere oportebat: ed in aquae mixtione mulsum propinaui uinis temperamento proportione resondentem confiderandum erat,ne uinum purius fit, mulsi aquosor deorum comparabo iusta ieri debebat,quoma autem immixtione proportionem exquisitae seruare dissicile est,proinde ad ea quae uere immixta,propries pura appellantur Flippocratissermonem permutauit, uino haud quaquam temperato mel comparando,oity dupli ratum uinum epotum minus enutrire quam fmplex mellis quantita caeterum quia uinorum plura genera sunt, non ualida,et quae caput pertingere possunt,necne deliri parere snsiermone, cum fi sic imbecille aquosum, atque huic me meerendo magis enutrire demonstrauit;83βη o utem duplici vini quanlitati me is dimidium

154쪽

timi mensurastonem utriusq; quantum uore Cerret,ni, hi minus dissert,pore rem Clatum unu eris aut per

se e mere aut pro arbitrio aqua miscedo, terre, hoc fetulo die propior uel rurpus uim C atos duos singulis diebus ut ipse uult, aqua remperando Serre:ex huiusmodiaenim experientia in pluribus homimbus nusteris eodem pastose habennbus,magis tamen muno, perrJem re ori Davum exquisita utrius , cultus dignoscetur,ns enim me quadam natur proprietate uentreperturbet qui melle utuntur pluribus diebus si iciunis ergo hoc ad hunc modum se habet, cur in contextus iniet dixit,sed di uino albo, tenui, et imbecillo necnon ad odore intredum ualidiorem iisnrdum imbecillio, rem essem sum, non enim interdum ualidi, inrer uim et Pecilliorde ma ualidior digita nuper ratione apparet: quoniam antequam ipse iustam omparationem determinos Fre,docuissus, quum indeterminate sermonem renclusi sti, perpuliresecti pedi dixit,inuenietur mel, vino partim ualidius,partim hecillius,nilii enim quis*ia utriuspeemperamenti proportioram diffinierit uinum interduimbecillius, interdi mulsa esse uidebitum caeterus perini de ac dieitum est determinentur, inisse ita quos uentris perturbatione mulsa ad nutriendum ualidior uino ea de proportione temperato, perpetuo uidebitur, i ii astercus mulsa eiectum ne amitatem discluat, o Zeratum esse regi trinis eve etiam magis amplior tibi apparehu, mus emtritio quam a uino prcueniens:nasi quum

155쪽

rlaribus diebus tim mulsas icit, mel ad enutritionem

uino metis posse uidetur. et et vetuod si quispi ptisanae sorbitione uteretur. mulsamd post ea biberet,ualde replere dein,

flaret necnon uisceribus quae in praecordiis sunt incomoda iuret,si tamen mulsa ante sorbitiones propinetur, non laedet, perinde ac si post hauriatur, At quippiam etiam iuuabit.

De ordine quo quispiam piis na, mulsoq; pulcherrime uti ualeat,permoram had et reveterumis sibi comunis quo pratio sit,ueluti in uno exemplo de ptisana mulsas edo,cuit, si per enim tum quae facilius corrumpretur, tum sus magis Fubeunt,prius erendumsecundo loco opposita, ptisana autem difficilius mulsa currupitur, mrdes

subi hi pisana praeponeretur mulsa subire prohibituprs tr ia instabit,necno temporis decursu in bilem mutam piis 'ae quoq; quippiam deuana it. Si uero mulsa decoquatur, longe praestantior cruda aspicientibus uidetur, nam splendida, tenuis,alba,nccnon perspicua fit, in sacultate autem quam ei inesse enarraui, quam differentia a cruda habeat,haud intelligo, nec enim suauior est, si bonum fuerit mei,cruda tamen imbecillior est, minuscue oletu ab ea deiicitur, quorum neutrum ad auxilium, mulso opus est, si mei prauum suerit, de impurum, Sem Myrum,nec boni odoris,cocta uredu, plurimanans eius turpedinis uitia,coctio semovebit, Toro cumextu nicti, trudis musae, diffrentio te' b

156쪽

a Caeterum potum qui Oxymel appellatur in his

morbis utilem eue saepenumero inuenies nasputum educit,necnon respirationem facilio, rem reddit. - , od appellatur,appellaripis bissimili ipsum adie, re didicissi interdum quum talis appellatio uniuersis graecis conpuem non ei interdum quum haud regit imis avx, posita iiii, necnon quum quippiam artificiale indicare Muli,quemadmodum in temporum mandibularum s musculis edocuimus erum, meliij appellationem nihil arti iciale indicare cuilibet mani estum est, sed uel amet sationem,ueis nundi oesuetasi quod appellatur J.dendo, significauit, utraq; autem eueniunt frtasse enim eo tempore communis usius primo incoeperat,'rte uero eam uocem crus at,uel quia ex aceto mella solis pharismuum clomponi instat,uel quia mellis disseremiam eractaret, periodeasi quispiam ad hunc modum diceret: Caeterum mi, acetum huiusmodi facultatem obtinet,de additione quidem quod uoratur manifestum est, ad ea autem me utilitate afferre possunt accedamus, no enim ex aceti mellis: mixtione tantum o melitis compositio sit ei ex mussa quippiam acti assumente, id uero concu ere melius est indecoctionsnans acere cultas purg tur,ut mulsa cui miscetur eius utilitatem a Jumat, no/cumentum non detineat, utilitatem quidem contextus initio dixi ac deinceps dimi:nocumentum uero in totius

rentextudine addet,in initio quidem dictum est na pu im educit, nec non re pirationem'ciliorem redat At

157쪽

insequentibus eius uerba insequendo singula a discemus Occasiones tamen huiu modio btinen

Quod ualde acidii est ad sputa quae haud faci

le redduntur nihil, 'vo hoc est mediu faciet. nam si retenta educoit,d leniret aspera arthe re e Iiam,lubricam ,redderet pulmonem lenirennam cum molliendi facultatem obtinet, di si

haec euenire faceret maximum auxilium praestaret:coeterum admodum acidum interdum sputum non educit, sed deuis cauit,nocuit . I, quibus acido, mellii opus ect in his nocumrium ab

ipso interdum eueniens edocet in quibus enim nullus aciis do huiusmodi pharmare uteretur talia nocumenta emismerare, uperuaetinem est,nes enim de onmellites impliciter dixit,uerumetiam ualde addidit, quod idem ac uehementer, admodum significut,huiusmodi ergo ex

me nihil Medium urere consueuit crassii uisa impii monis rutini quibus quispiam eos o uteretur sed uile in cidendo abstergendeo eduxit:ue quum ficere hoc nequires exicrauit,tum quemadmodu huiusmodi pharismorum incidendi haud eius exficrandi uim obtinet, At in uis a pulmonis sputis neni ex farn ipsum ordiis Damus,ua enim Is de e quia incidit, ergi g, quando ergo bscfarer nequierit, ab eo nulla utilitas sequetur Ri A mam nocudientum ejiciet quado uero ob tergit, iii

158쪽

ihli Zii Hippocratis insequentibus edocuit, ranc autem descritura sus in uar, uoluminibus reperitur loqui uoli:non enim per secundm Aeeterum neminis illabam, sed per scriptam inuenimus ut totus contextus ad huc modum habeatur, nam quod ualde aridum est nihil eu o hoc es magnum sciet, ueritatem haud oblimi, naipse prosequendo demonstra interdum maximam uti Iitatem ab ipso prcuenire,interdum nocumet tum, quare semper magnum quippiams cit,' nunquam paruum: a quo autem dicere ueritatem obtinet, semper magnum quippiam malum aut bonum euenire, de hoc perpulcre

quispiam diceret, etiam nihil mediu ab ipsi prouenire. Praecipue uero hoc patiuntur ii qui etiam alia ter pernitiose se habcnt necnon qui intus contenta tussir creare pieqoeUnt.

Crasse puta deuisrari nulla utilitatem cinsequuta ab aliis di x mellitis oblatione, illis euenire ait,qui etiam aliter pernitio sese habent, hoc est in quibus stis incoestus est morbustisti enim nihil expuunt.

Quia in superioribus dixit ab acis odi mellite nullam utilitatem eos nisequi qui etiam aliter pernitiose sela.

bent, nonnulli antem raro ex ipsis saluantur, utilitatem eonsequuti proinde huius etiam quod raro entingit, auxilium non pratermisit est autem hoc per satis acidumoxime item quando aeger uires ualidas habuerit nam

oliter hujusmodi, me nihil iuvabit, quum duorum ae

159쪽

lerum agat uel nihil penitus incidat sed fossis uiscosi,

talem adaugear,uel incidat,absterga is caeterum quum uirius non tolerat peducllio uniuersim mea tatar, homio

nisuffocatio sequetur. auod si exhibendi oportunitas fuerit summe tepidum, paulati inde vio affatim exhibedu.

Si ob sputorum re itim uis usitatem i nullas retex, pultio, imbecillis amens cultas non fuerit: o mel ualde acidum summe I tepidum,quod es inter calidum figidum exquisiue medium, exhibendum praecipit, nanuuualidamsimultatem obtineat, in unicet uice multum offerarem siet, haud secus frigiduexhibere in extate perinde ac superius iussit ueretur quia morbi lateralis pulmonis subscessus puta us expui neque iit incon ista furumn coitioni autem semper eliditas constri, frigidi, ta aduersathr, cur ergo etiam calidum ex mel prahi, b Dan quia ob morbi malitiem in tali subii huius potus oblatione, ipsis quidem agellis in reniet tus adhuc per, manet homini autem a calido e me uestis augetur,uerum Ismptoma hoc uiscosum redderestutum demonstratum est o melli fas moderate tepidum tutius ei esse uidetur, quum calidum prohibeat, quia ab eo sequi necum eium potest rigidum uero quum necessariosequatur.

Oxymel autem parum acidum os gutturca humectat,sputum educit sitim sedat, praecordiis uisceribasciamicum est, necnon mellis nocta meta prohibet,nam mellis biliosum copescit. Posteaqum deualde acido ex melite sermonem evita iiii

160쪽

LI ME Rtui in hocmn extu ad moderate acidum migratus es os gutture ipsum humestare dicens Dut educere et 'imsedare:uniuersa enim obtinens a quibus hujusmodi morbi utilitatem consequi pejunt, mnibus his quae derequeunt,caret, obtemperamenti uirtutem, quia mulsae tan, tum aceti permixtum est, quantum eius biliosum compee stere potest, hoc est renimere,i perares, nam in quarto desimplicium pharmacorum cultate uolumine dubce acidum s saporem, uirtutem maxime oppositam obstinere demonstratum est, quum tali mulis facultas steriris uniuersis prsata si quibus huiusmodi morbi egent, in uno autem solo aduersetur quia quando super cales p

caesi, in bilem conuertitur, huiusmodi eius mutatjo,nem aceti mixtio prohibens, optimum pharmacum fascit, itim enim sedat, e proinde puta quae non prora sui crassa,vis C ps incile educit, quas ambas opera tiones oris gutturiss partium humiditassequitur: ste, rum qua ratione haec efficit hac lienem iecura maxime iuuat, quum abscs tristitia ut cera expurget.

tatem obtinet.

De moderate a id actuti melite disputando bscpro: ii sic quod in pulmonis , per toriss assestibus multum usum obtinet, maximes in gne utilitate ob moderatatum agus tum acet tum mellis,mtionem, hoc na s, mel,quum cra quin stat sums in prscordiis spiritum incidendi, latum is scutiendi, nec non omnes tran epurgandis cultatem obtineat,serosis, biliosais, U(rs uitates ad urinam perducit.