Commentarius in quatuor libros Hippocratis de victu in morbis acutis / Paulo Juliario ... interprete

141쪽

quae odorem obtinent di uehementer ualida in iligis locis oriunturiat in Italia Bithniauer Asia, nihil miruen haud pauca aquosa generari:Caeteri quaereret quisepiam qua ratione Hippocratis hoc in sermone huiusmo, Quinerum propiemes praetermisi quamuis ebre uerrenis caeteris uniuersis tutudiora int:haudquaquam enim hoc dicendum est,hujusmodi uinum ignorasse:*s filiadem parum inserim, quum de mulsa sermonem habet,bscscribi e uino quoque tenui,di paucistro re absis, odore interdum ualidior,interdum imbecillior est hae literis prodidit comparando mulsum uino tenui re pauci ero,hoc est quod pauca aquamferre potast, nernon ob st odore est:aperte ergo Er exquisite quum vim sua nos inditia dixisset, necnon caput mentem si attingere protulisset, quo quot quod ei opponitur,do ctriniam idoneam esse putauit , quum opposita ei inesse rationis rari possimus.

eterum mulsa per totum acuti morbi decursium.propinata,amara bili abundantibus d magna uiscera habentibus:minus prorsus accdmodata erit,qhis qui huiusmodi no sunt. Hoc quod dixit per totum morbi decursumse de his morbis sermonem habere declarat,in quibus antequam morbi

uigor prsterierit cremore enutrire, non renuenire edo

C ii:namsi quum ver acutafebre oerreptus est, neque spissiam pectoris pulmonis: age reus aderit scutam ualid uerit, necnon morbis quintum diem pertrana re non debe mulsa sola, vorastis es ut ver sussuat, caeterii ergo uniuerssi humorbis mulsa maxime acco

142쪽

reogata est,ut amara bili Quo antibus minus utilis lina in his in bilem conuertitur, nisi prius uel ad intestinum, uel ad uescisim pertransierit, gus pertransierit no monon laedet,uerum etiam ab ea maxima utilim eque . tur,bilios enim excremenm ecum educit,in hoc ita psermone una quos eius temperamentum demonstrauit hisiusmodi ams nuturis magis aquosm eam exhibere cofert nesitim excitet, nes in bilem uertitur caeterum eis luit amara bili abundantibus haud secus magna uiscera habentibus, ipsam non admuenire ait tot autem in locumagna uiscera obtinentes, eos qui a natura magna uiscera habent, non dixit sed eos quibus ab aliquo assectu in tumorem elleuata punt,induram re inflammata di ideo enate oppressa praua enim in his et, quum ea cito perira frenequeat,sacileq; in bilem conuertatur, c praesertim in inflammationibus ob caliditatis copiam, quemadmota in caeteris praeter natura tremoribus minus aduersat IoMinus tamen uino dulci sitim parit, nam pulis mone lenit,sputa moderate educit, o iusiam sedat,quandam enim abstergendi facultatem obtinet, quamagis mcduenit sputu deuiscar.

Cur minus uino ullistim promouet,in superioribus di, nimus,suum demonstrauimus, quantum dulcedinis habent,tantum in bilemfacilius conuertuntur,quantum autetenuior es faciliusj penetratu per omnia loca perirais

Fre possisimul un hoc minus ips stim ciere, uelutis

ampliori tempore in uentre permanere, etiam ipsa non minui uino utristim promoueret: Hoc quidem ipsi ratro ijvi. amem Mino Alii venerem uer

143쪽

TERTIUS

sume messinum pertran 'tre,e actu latur, o ad renes uesicam non rarose emper mulsae inest, propitare ergo minus utino dulci itim citheturum Hippocraei Iathum modum non dissi sed idem altero Mois suis bus in pulmone operatus es eiusmulta eo tendemini sit

mulsem uerossulum educere non simpliciter dixit sed moderate addidit,no enim admodum educis ut o mestussim tamen sedandi obtinet, quod Ox mel nequaquam habet id naque tusses excimbo, uehementem abstersio, nem Eimulans exasseram 8 ,e mulse, et praesertim aqu*s exigua abstergendi ficultate participet, huiusmodi autem ine lis etiam appellatur, atque ab ea Hippocraiis hoc in loco nomen megmato effecit,quum de mulsa seriberet:quod abitergendi ac talem mulsam obtineres frat,quadam enim abstergedificultate pridita est,

indicans quadam addendo eam moderata abstergendi facultate participare,quum paruitatem declaret quibus

ad hunc modum addui est, haec ita exigua mulsi ab. Iergendi cultas non quia abstergendi facultas est prouptereassutum deuiscat,sed quia exigua est 'am in uis osustulo abstergendificultatem uehementem esse oportet suffossum sputum cani pulmonis adherens absterger: debei,psi pectoris pulmoniis medio huiusmodi diu aceruatu uerit ut recte expuatur, onge magis incidendi,abdergendis multare opus est,qus re sub iventem

membranam abstergas,necnon humorem incidet tenuis etq; ri enim non potestini aliter talis humor transmuissetur,ob membranam uiscera cotinente ad inra pia enoni ortheris :haud recte ergo nuntextu usus es quo

a iiii

144쪽

CI ME Rem enim abstergendificultatem obtinet,quo deinceps dicitur,qua magis quam conueniat putum deuissent eaelius enim dixisset:quadam enim exigua abstergendi facultate mulsa praeditum est, quae saepenumero magi/quam conueniat lutum deui sciri permittitu non enimo mulsumsiuium deuiscatur sed hoc huiusmodi puto proprium est mulsa autem nihil iuuat sed huiusmodi

excrementi naturam manere permittit,propterea ergo

meliusfuisset dicere,usco sum Diuum nullam utilitatem ren sequi, nona mulsa huiusmodi fieri, nam Auscare quod ab Hippocrate dictum es sputum a mulsa hujus, modi serisignificat.

Satisd lotium mulsa promouet, nisi uiscerum aliquod prohibet

Diximus etiam insuperioribus mulsam quia uniuersas uetriculi renums uias cumfacilitate pertransit,lotium cie re, secto quoque iocinore eam propinari non conueniare demonstrauimus aedit praeter a lienem inflammatum longeq; magis intestina, uentriculum:cito enim ab nos ammationis caliditate ignita in bilem permutatur, celeriter, a que ob duliedinem uiscera melligaudent,ueluti etiam uentriculus, quare citius uniuersius attrahitur,

etenim caetera quoque dulcia eodem pasto sese habere. hq quis iam ratiocinariposset: sicut ad uentriculum se habent, haud aliter quoque erga uiscera, uentriculas autem hi uoluptate assici uidetur viam pos eorum poationem aperte quodammodo lactatur ab assumptis, quo admodum rursus contristatur ab exa si erantibu et om ras,non modo dum assumuntur,ue etiam, i s m

145쪽

psione ce ad quoddam rempus, unde nullius ea ossertnis interdum, pharmacum ob humores qui praerer na

turam in uentriculo darerua sunt, at qui inbuaturalem

dispositionem obtinet, hujusmodi uniuersa ei in es asunt, sta aurem dulcia amico, in eo praeter ea quod guttur appellatur, ex propinatis dulcissis maxima uoluptas oriaetur, quum eo in lori corpus huiusmodi humori familiare habeat, hoc idem corpus es interna et am uentriculi tunica ueluti quoq; quae linguam ambiod in hac essicacissimum dulcedinissensum obtinet, in gutture uero uolupinus,in quo sensus manifestus condiflmsit, necnon in uetriculi ore, quum a propinans dulcibus uoluptate osse, ritum est, quando anima naturalem disi Uraonem demnet:haudiem ita et ratoni confinmmum est, uiscera laetari, dulcisapore, eius e plurimm attrahere, eo tempore quo in Ficunda ualetudine num assumere, et nutrietri,eo uero quosebrii nurulammam si unt,eum in bilem permutare:uidentur quos ficet appellata a carinularucibo maxima,siuauiaq; era iocinore aperte adulcium cibo recte enutrito,st iis inflamma nombus Febribus*,no in nutrimennum,sed in bilis generanonem horum oblatio permutamr, quum febrilis calor exuberet, naturalis autequi ob re itam temperiem obanebat deficiat. IIUiliosa quod excremeta per aluum magis educit,quae interdu bona sunt,nonuniplus coataeniat, abundant spumantiue,tale aute potius euenit biliosis B uiscera magna obtinetibus.

Ad memoriam reuocemus superiorem cuntextum in quo

mulsem cum uino dulci constrendo ad hunc modumscri/

146쪽

CI ME Resit, minus tamen uino dulci sum promouet, regatae

quos in lono eam magis aluum ciere dixit, nam ni mdulce etiam bilios excremeta per aeuum educit,sed messi inrerdum bilios bonasubducti interdum uitios ut biliosa satis pura sunt,igneam colere uel lauam evr crassam bilem oblinendia, haec uero spumam assumunt,sae pes numero eadem ratione qua uehemeter igne i factisssumasteret,nec raro humidis a flatu virentishoru quod prius dixi exuberantis calidimus inditium en secunduo anorum anguitiae lati ossi spiritus retenti pertur banon se transtum haud Lissem retinentis:huiusmodi

autem bilios magna ex parte subeunt in febribus odii quant ius in quibus aduers ssim maximes mens omismum fere esi,mus potio perim eo oppositum'igio dae aquae potio maxime utilis: Ceterum huiusmodi ut Ilio, turalitio s. hoc est immoderate calidi a mulsa magis fieri ait e non in morbis sin aliam uiscere phlegmonem habentibus comune enim nomen eoru ut phlegmone asse itas unt,proprium factum est, non erum ob durum abscessum et hi emalebris acrenditur, in acutis erago morbi. de quibus sermonem bet,quum nil eribus tumor oritur phlegmonem esse manifestum es ne bidematis nam duri ablice suis rem hos. hoc in Iocugna uiscera habentes appell-L

Aquosa uero mulsa sputum edia disset ulmo

nem emendi facultatem magis obtinet. mosas tamen deae mones ac magis si conmaniat satis biliosas , recolidiores, pura potius aquosa educi

147쪽

uictum quoi , insuperioribus est,. Mim acutis in morabis ne re bilem os erratur, nosci propterea isdat,aqua autem qum tarde penetret, plurimis nil in praecordisi permaneat,ideo euitanda st,ex ambobus,mixum accommodatumst, in hujusmodi temperamento cumpositum: qucndo ampliqr aquae tantum mel mixtumsuerat, penetrarefariat, ad distributionem ipsam perduirat,

ampsa ad hunc modum temperamfuerint, et otia acilius penetrabunt,di putorum excretio citius fiet, si multum mel permiscuerissitim excitet:bit sputum .i deuia scabit:atq; propterea aquosas mussa magis accommoda ea est, tum ad Fulcra in eductione tum ad lotiori transfum:At mans pura ad uentri deiectiones, num quanto magis irritubit, tanto magis citiussipias subducet, quinetiam per cliueri iniecta quanto purior Heri tanto magis huiusmodi excernendi uim obtinebit, ars stribiliosarum c est quae sessicienter huiusmodi ex imbeis umosarum deiectionum erasa erit:nam talia magis euelli mordirando ergendo i inteflinu,ipsa praeterea inflauam bilem permutata ob id quos biliosarum

egestionum multitudinem una adauget, unde eius usumno laudat, quod manifesta addendo, ac magis quam conueniat iuris biliosas, nam magis quam oenuemat,pro magis quam congruumsit, dicere consueuit, sumosas autedeiectiones in prsnotionum quos uolumine amsauit

quinetia satis c est pure biliosae,prauae sunt, no enim fatii ne spuresti moderate tales esse oportet, ii Ritur 'hμllari noliquantis inditia te in si vibi, qui ue musa vota, uel etiam absque haec, quispiam frumemos quas Puredibilios egerit, coliquantem se sibi cra

148쪽

cremorem peruenies,obseruandos quippiam indilium Mideatur quamquam exiguum ex urines morbi renodisclionis , nam eo in tempore si aquam quoque frigidam exhibueris maxime iuuabis.

Verum huiusmodi excrementum alia quoque noxa magna obtinet, neginim praecordioruardorem extinguit, sed irritantolerandiis dissficultatem,& membrorum proiectionem effacit,necnon intestinum anum 3 ulcerata Nommenta nox appellare et sueuit, queo modii sucis inde fracturis articulis 3 uolumine demonstratum' ionici etenim noxam in erre pro nocere aiunt,quinetiam ea us nocent noxam inserentia Ispenumero ipsa appellauit:propositum ergo excrementum magna nocumenta

obtinere ait,hoc es quod pure biliosum una se mesumsest, consueuit autem haud raro, in m musarum, silentium ci corporum uocibus uti:tale ergo excrementum inis dirare perpulcrum erat direre,sed obtinere dixit age , ita cirpora noxas obtineant,mus agan inditia amo sestent: Coeterum nocumenta dictis excrementis proauenientia ab eo audi qui adhxnc modum ait ines enim pretardiorum ardorem extinguitsed exciret, hoc ause

dixit quia saepenumero biliosorum dete Atio praecordiois rum ardorem confestim extinguit proinde in malignis biliosis non extinguere addidit At prorsu opposium,

augetur huiusmodi excreatibus, nec in prscvrdes ardor quiescit, uerumetiam uehementior t, necnon pro riun.

tur,hoc est ausi iam tolerandis dissicultatim habent:

149쪽

gymni fameiprscordioru assectus iusmodi exire, ment Impromatasunt,nec Hinus quia in intestinorum transitu acum ipserum bilis rametosum affectum parit: pure ergo biliosa huius assectus causa sunt,ata inditia eorum qu in prscordiis existunt, Hippocrates tam urcixi etiam uerbis iudicumibus causas nunditiis uti, inoterdum consueuit.

Eorum autem remedia scribentur.

Quod insuperioribus diritum est, uniuscuiusq; morbi aur escripturum polliceri,inprscedent bus, nec minus hoc loco declaravit: bos i sermonem de lauacris, hoc in uolamine propos , necnon quaecun in his quae de morbis uel assectibus seriplafuerunt Hippocrate lana sunt in eorum interpraelationitas considerabimus.

In his ergo morbis si abs tarbitionibus pro

alia potione mulsa ueteris,no pauca bene co- sequeris: AE exiguis a spe flustraberis,ceteruquibus exhibendum,8 quibus haud exhibentium, de per quae non exhibendum, potiora

enarrata sunt.

Hoc quo in lorio doner morbus iudicetusola mulsa ute, dum esses apertissime onsuluisse, declarauit, O lis in morbis in quibus corpore culiquescunt, uni quibus hominibus 'eri non poten ut 'cultas ad iudicium us sniciat, ad cremorem peruenimus , caeteros sila mulsa enutrire bonum est.

'' 'tum mulsa uelut Igris uires ageret ab

150쪽

hominibus maximam calumniam consequuta est,f proinde celerem mortem inducere existimarur,at huic appellationi occasionem de iderunt ii qui famem admota tolerarunt, no/nulli enim mulsa sola in potu utuntur perin: de ac si huiusmodi staret.

vires a mulsa fragli nihil I; enutrire uel mulsam exiguu rpori alimentum exhibere idem nequaquam est,uerub sc tria plurimuin interse disserunt a enim,qus faculta tem deleunt, quemadmoJum sanguinis narium luxus, excretio plurima sudor immoderatus, necnon per acci, dem inedia, uires frangere merito dicentur, sed nullum, corpor almemum exhibentis,ut aqua, neq; uiresframgere,nes ficultatemurroborare, uere Psyiam dicere, nisi interdum per accidens nam aqua non ueluti nutri, mentum laborantium facultatem resue .sed perinde ac pharmatim quod ad moderata temperatura, eam peraedulit, quae ab intemperi imbecillareda ita fuere, tertio

Iore, ani dunt exiguum enutriantia posset , quis iam si

solis ipsis uteretur mortem obire,non tamen quias tu laestem deleant,uerum quia non saris recreant rex bis ergo

mulsa esi:nas quipiam quatuor diebus cis cibo peris manendo perire possit,si mulsa meretur, non modo as

quintam uerumetiam adsextam perueniet ad de mereratio est eius enim natura est usum ex eorum numero

esse ciens quae exiguum reveri exhibent alimentum, humiditatem enim alimenti uehiculum esse, non alimenestum, no modo Hippocratis,uerumenam ire omnes opum medici asyrruerunt, qui eadem hoc in loco dicta de