Eutropii Historiae Romanae breviarium ab urbe condita usque ad Valentinianum et Valentem augustos, notis et emendationibus illustravit Anna Tanaquilli Fabri filia, jussu christianissimi regis, in usum serenissimi Delphini

61쪽

accepit, quia Asiam vicerat: sicuti frater ipsius, propter Africam domitam, Africanus appellabatur. Spurio Posthumo Albino, Marcio Philippo Consulibus, M. Fulvius de sitolis triumphavit. Annibal, qui victo Antiocho, ne s. Romanis traderetur, ad 3 Prusiam Bithyniae regem fugerat, repetitus etiam ab eo est per Titum Quintium Flamininum : &, cum tradendus esset Romanis, si venenum bibit, & 7 apud Libyssani in

' finibus Nicomediensium sepultus est. Philippo rege Macedoniae mortuo, qui & adversum Romanosio. bellum gestetat, ' & postea Romanis contra Antiochum auxilium tulerat, filius ejus ' Perseus yy in Macedonia rebellavit, ingentibus copiis ad bellum paratis. Nam adjutores habebat Cotyn Thraciae regem , & Illyrici regem, Gentium nomine. Romanis autem in auxilium erant Eumenes Asiae rex , Ariarathes

N O T AE. r. Spurio Posthumo Albino. 6 c. J Bellum Atolicum Fulvio demandatum est

anno V. C. s6 . sed Fulvius de iis triumphavit tertio anno ante diem decimum Caialendas Ianuarias, Quibus Conlulatum inituri erant Spurius Posthumus Albinus,&in Martius Philippus. Adi Livium 39.

L. AE tolu. J AEtolia Achaiae regio intra Acheloum fluvium & Corinthiacum si

num.

3. Prusiam. Nicomedis Magni filium. . Bithynia. J Bithynia Asiae regio ad

Sangarium fluvium e regione Proponti

s. Repetitus per T. Luintium. J Ad Prusians regem legatus T. Quintius Flamininus ad repetendum Annibalem m. U. C. fro. Cossi Q. Fabio Labeone , & M. Claudio Marccllo. 6. Venenum bibit. J Prius elabi & supere tentavit, sed postquam omnes domus tuae aditus militibus obseptos sensit, &omnia circa clausa dispositis custodiis , venenum, quod multo ante praeparatum ad tales habebat caliis , popolcit, & execratus in caput regnumque Piusae, & hospitales deos violatae ab eo fidei testes ii vocans, poculum exhausit. Livii s 39.

byssam in areas lapidea . in qua Lossieque scriItum est : HANNIBAL. I IC. IITus. s T. Aurel. Victor. pag. 66. Libysia Bithyniae vicus. S. Philippo rege Macedonia mortuo. IAnno ab U. C. ST . 9. Et pastra Remantis. J Verum est Phia lippum Romanis astutile contra Anti clium. Sed Athamanum regno a Romanis exutus, iterum implacabile contra eos

odium concepit, & eos bello petiisset nisi morte praeventus per moerorem , quod D mettium filium talio accusatum Persei scelere necari jussisset. Io. Perseus. J Persen vocat Floruς. II. In Macedonia rebellavit. J Hoc est secundum bellum Macedonicum an mundi 377'. ante Ch. nat. μ'. ab U. C. s XL. Coss. P. Licinio Crasso ,&C. Cassio Lon-one. Vide Flor. II. I x. pag. 72. ubi du us annis serius illud incoeptum dicit. 12. Cotyn Thracia regem J Cous Thrax. Odusarum rex evidenter Macedonum par

tu erat. Liv. ΑΣ. 29.

13. IIbrici regem Gentium J Patre Pleurato rege Illyriorum di matre Eutidica genitum. vide Liv. 44. 3Ο. i . Eumenes Am rex. J Idem qui adversus Antiochum Romanos adiuvit: &tunc eum quum vetus odium simulabat, tum recens ira quod scelete Persei prope ut victima mactatus Delphis esset. Is . Ariarathes. J Ariarathes Cappad cum rex praeter quam quod Romanis suo nomine auxilia pollicitus erat, ex quo est iunctius Fumem affinitate, in omnia belli pacisque se consociaverat consilia. Liv. I.

62쪽

. Cappadociae , Antiochus Syriae, Τ Ptolei vaeus Agrpti, ε Masti

nil la N umidiae. s Prusias autem rex Bithyniae, quanquam sororem Persei uxorem haberet, utrisque se aequinia praebuit. Dux Roman rum si P. Licinius Consul est a tege gravi praelio victus: neque ta-3 men Romani , quamquam superati , regi petenti pacem pi stare voluerunt, nisi his conditionibus , 7 ut se & s uos senatui de Potapulo Romano dederet. Mox nullus contra eum Lucius Amulius Paulus Consul, ' Se in Illyricum C. Ancius Praetor, contra Gentium. Sed Gentius facile uno praelio victus , mox se dedidit. Ma io.ter ejus & uxor, & duo fit ij, frater quoque ejus , simul in potestatem Romanorum venerunt. Ita bello intra dies xxx. perfecto, ante cognitum est Gentium victum , quam coeptum bellum

nunciaretur.

Cum Perseo autem Psimilius Paulus Conset tertio Nonas Sep IJ. tembris 3 dismicavit, vicitque eum, ' xx. millibus pcditum cius occisis: equitatus cum rege fugit integer, Romanorum c. milites amisssi sunt: urbes Macedoniae omnes, quas rex tenuerat , Romanis se dediderunt: ipse rex, cum desereretur ab amicis, venit NO T MI. Cappadocia.J Cappadocia Asiae regio mediterranea inter Ataneniam x Phry

giam

L. Antiochm S ia. J Qui omnia & persam legatos Senatui, & ipse legatis eorum

eximie pollicitus erat.

lometor propter aetatem alieni etiam tum

arbitrii erat: sed tutores & bellum adversus Antiochum parabant, quo vindicarent Coelesyriam, & Romanis omnia poli cebantur ad Macedonicum bellum. Liv

. Massinissa. J Massinissa Sc fumento

juvabat Romanos, & auxilia cum elephantis , Misaginemque filium mittere ad bellum parabat. Idem. . Prusias autem rex Tithynia. J Prusias Bithyniae rex statuit abstinere armis, eventumque expectare : nam neque pro Romanis se aequum censete adversus tu trem uxoris arma serre, & apud Persea victorem veniam per sororem impetuabl-lem fore. Idem.

6. P. Licinius Consul est a ντε. J In

Thessalia cecidete eo die ab Romanis ducenti equites, duo millia haud minus reditum . capti serme ducenti equites. Liv.

7. Vi se. J Responsum est : Ita pacem dari, si .ie summa rarum Iιberum Sena ἀtui permittat rex . de se deque universa Macedonia statuendi ju . s. Mox misin. J Tertio anno post victum P. Licinium. s. Et in Ilbricum C. Aneius Prator. JEum omnes uno consensu C. Anicium v cant , & ita legendum. IO. Matre stis. J Eheua uxor cum filii duobus Scerdileto Pleuratoque , & Caravantius irater iii castra Scodram per Perpennam adducta. Liv. - . 32. ii. Ita bello. J Anicius bello Illyrio intra triginta dies persecto nunciunt vici riae Perpennam Romam miti t. Liv. 11. Ante cognitum est. J Ex Livio : Noe unum bellum prius perpetratum, quam cox ptum . Roma auditum est.

liae fluvium. l . xx. missibus. J Carca ad viginti millia hominum sunt: ad lex millia, qui Pydnam cx acie profugerant, vivi in potestatem pervenerunt: & vagi e fuga quinque millia Eo num capta, ex victoribus ceciderunt non plus centum. Liv.is. Venit in Pauli potestatem. J Sam tiHacrari fugit, eo Paulus classem misit cum Cn. octav io . cui se tandem Perseus tradit cum Philippo, qui maior na I erat c

63쪽

ς EUTRO pii

in Pauli potestatem, sed honorem ei Sinilius non quasi victo habuit:. nam & volentem sibi ad pedes cadere non perini sit ; sed juxta se in sella collocavit. ' Macedonibus de Illyriis hae leges da

tae stant: ut liberi ellent, 3 dc dimidi iuri eorum tributorum praestas. rent, quae regibus Pr*stitillent , ut appareret Populum Romanum pro aequitate magis quam pro aVaritia dimicare, atque in conventu infinitorum populorum Paulus haec pronuntiavit , ε 3c legationes multarum gentium, quae ad eum Venerant, magnificentissimo pavit eonvivio, dicens : Ejusdem hominis este debere & bello vincere, io. de convivij apparatu elegantem elle. 6 Mox septuaginta civitates Epiri, quae rebellarant, cepit: praedam militibus distribuit: Romani cum ingenti pompa rediit 7 in nave Persei, quae inusitatae magnitudinis futile traditur, adeo ut xvi. ordines habuit se dicatur remorum. Triumphavit autem magnificet is . tissime in curru aureo, ' cum duobus filiis utroque latere astantibus. Ducti siunt ante currum ' duo regis fit ij, & ipse Perseus, xLv. annos natus. Post eum etiam C. Anicius de Illyriis triumphavit: Gentius cum fratre S filiis ante currum ductus est. Ad hoc specta-

i. Nam es volentem. J Consurrexit

Consul, ct jussis ferire ati M. progressus

que. Paulum . in ἔroeuntι regi dextram

porrexit. summittentemque ad pedes sustulit . nec attingere genua passus introductum in tabernaculum . adversus ad-v,catos in consilium considere jussit. Liv. s. 7. Adi Florum pag. 74. L. Macedonibus . Ichriis. J Liv. s. II. Omnium primum, liberos esse placebat Macedonas atque Illyrios , ut omnibus gentibus appareret arma Populi Romani, non liberis tervitutem , sed contra servientibus libertatem afferre.

3. Et dimidium. J Placuit se dimidium tribuit, quam quod regibus ferre soliti e-

. Et legationes multarum sentium. JOmittit ludicrum quod magno apparatu Amphipoli fecit. De quo Livius A s. 32. qui subiungit: Epula quoque legationabus

parata or opulentia γ cura eadem.

s. Eiusdem hominis. J Ex Liv. hoc quoque t Vulgo dictum ipsius ferebant . cim

conviυιum instruere. in ludos parare V dem 6s. qui vincere ιιllo sciret. 6. Moxseptuaginta. J Civitates omnes quae ad Persea de cerant diripiendas militibus dedit, earum muros diruit, ea fuere oppida circa septuaginta. Liv. s. 347. In nave Persei. J Paulus ipse post

dies paucos regia nave ingentis magnitu dinis quam sexdecim versus remorum agebant, ornata Macedonicis spoliis non insignium tantum armorum , sed etiam regiorum textilium , ad verib Tiberi ad Uibem est subvectus. Liv.

8. Cum duobuι filiis. J Quatuor filios habebat Paulus , duos in adoptionem in

Corneliam de Fabiam gentem dederat. Duorum quos domi haereaes alebat, minor ferme duodecim annos natus quinque diebus ante triumphum decessit, maior xiv. annorum triduo post triumphum. Quare de filiis in adoptionem datis nic t cus intelligendus est. εc ita Liv. post Pauli currum, inquit, inter alios illustres vi- os filii duo Q. Maximus , P. Scipio. Plutarch. nullos Pauli filios ejus trium phi comites resert.

9. Duo regis filii. J Filiam iis addit

Plutarchus, & verum est. IO. Post eum etiam. J Cnei Octavi, triumphum praeterit, quia de octavio m-kil. Post Paulum . . Octavius Calendis Decembribus de rege Perseo navalem triumphum egit, sine captivis. sine sp liis. Post Octavium triumphavit Ani

eius.

64쪽

LIBER IV.

culum multarum gentium reges Romam venerunt: inter alios etiam venit. Attalus atque Eumenes Asiae reges, atque Prusias Bithyniae, magno honore actepti sunt , & permittente Senatu, dona quae attulerant, in Capitolio posuerunt. Prusias etiam 3 filium suum Ni-- comedem Senatui commendavit.

insequenti annos Lucius Memmius in Hispania bene pugna- I X. vit. Marcellus postea Consul res ibidem prospere gessit.

Tertium deinde bellum contra Carthaginem sit scipitur, ε DC. de X. altero anno ab Urbe condita, 7 L. Manlio Censorino , & Mar- Io .co Manilio Consulibus. anno M. postquam secundum Punicum bellum transactiam erat. Hi profecti , Carthaginem oppugnaverunt. Contra eos Aidrubal dux Carthaginensium dunicabat; ' Famea dux alius equitatui praeerat Carthaginensium. ' Scipio tunc, Scipionis Africani nepos, Tribunus ibi militabat, cujus apud omnes acingens metus & reverentia erat. Nam & paratissimus ad dimicat dum & consultissimus habebatur. Itaque per eum multa prosipere gesta sunt: neque quidquam magis vel Asdrubal vel Famea vitabant, NOTAE

Attalus atque Eumenes atque Prusim. J Prusias & Eumenes non ad spectandum 1 pectiaculum Romam venerunt, sed peracto spectaculo Prusias quidem amice receptus: sed propter Eumenem , quem

in Urbem nolebant admittere, quia bello Macedonico se medium egerat, incommune lex lata, ne cui regi Romam venire licer/t. De Attalo nil memini. x. Dona qua attulerant. J Solus Prusias votum in Capitolio solvit decem maiores hostias.

3. Filium suum Nicem Am J Fili, mpostremo Nicomedem Senatui commenda-mit. Livius.

. Insequenti anno. J Certe hic tempora conturbat Eutropius. Anno Cnim postquam Prusias Romam petivit. Marcellii Consul fuit cum C. Sulpitio Gallo. an. ab U. C. Sp. s. Lucius Memmius. J Nullum Memmium eo tempore in Hispania rem gessiste

invenio. 6. DC. aitero anno ab Urbe condita. J

Certe hic annus fuit ab U. C. co & ita scripsisse debuit Eutrop. ut LI. illi anni quos a finito secundo bello Punico praeteritos dicit, inveniantur.

7. Lucio Manlio Censorino. J Hum

Martium, non Man Ilum vocatum Invenio.

g. Mareo Manilio. I Hunc non Mamcum . sed Manium dictum indicat Capitolinus e us Consulatus. Marcus tamen vocatus a Cicerone , Valerio & aliis. Dicebatur igitur Marcus Manius Manilius. Saepe tamen in proominibus illis peccatum : nam cum Manius scriberetur per M Marcus vero per M. utiumque pro Marco saepius ac Cptum. 9. Famea. J Scribendum Phamaa. Φα-νοιαν vocat Appianus, at Φαμίαν Suidas.

I limi leonis fit in ivit, Praefectus equitum Carthaginensium, vir sortis, & culus praecipua opera P ni utcbantur. Epitom. Liv. io. Scipio. J Pauli AEmilii Macedonicistius. ii. Scipionis Aficani nepos. J rer adortronem. Adoptatus enim fuerat a filio Scipionis Africani. Fl. t.b. H. cap. Is . Huncs scipionem J Paulo Macedonico procreatum Africani illius Magni filiis in decuς gentis assumpselati Adi Victorem pag.

ii. Tribuniti ibi militabat J Tribu mas in Africa sub M. Manlio imperatere cohortes octo obsidione vallaras consilioc, virtute servavit. Victor. p. So. Tri

bunus militum dicebatur qui nulle pedit,

65쪽

XI. XII. XIII. XIV.

quam contra eam Romanorum partem pugnam committere, ubi Scupio dimicabat. Per idem tempus Massinilla rex Numidarum, per annos sexaginta fere amicus Populi Romani, anno vitae suae xcVII. mortuus est , e. xvi filiis relictis, 3 Scipionem diuisorent regni inter filios esse

jussit.

Cum igitur clarum Scipionis nomen esset, ' juvenis adhuc Con sui est factus, de contra Carthaginem millias. Is eam cepit, ac diruit, spolia ibi inventa, quae de variarum civitatum excidiis Car-IO. thago collegerat, & ornamenta urbium 4 civitatibus Siciliae, Italiae& Africae reddidit, qtiae sua recognoscebant. Ita Carthago, 7 septingentesimo anno postquam condita erat, deleta est. Scipio nomen quod avus ejus acceperat, meruit: scilicet ut propter virtutem etiam ipse Asricanus Junior vocaretur. 11. 3 Interim in Macedonia quidam ' Pseud philippus arma movit, de Romanum Praetorem Publium Juvencium contra se missim ad internecionem vicit. Post: eum M Q. Caecilius Metellus dux a R inanis contra Pseudo-philippum misi is est , & viginti- quinque millibus ex militibus eius occisis, Macedoniam recepit. Ipsum etiam ro .Pseudo-philippum in potestatem suam redegit.

Corinthiis quoque bellum indictum est, ' nobilissutiae Graeciae

N O T AE . I. Anno vita sis xcvii. ' Alii majorem

'O. annis denatum dicunt, arti Q m annum centesimum attigill t, in tabulis invenio eum decessiste anno aetatis 9 . Mortuus enim anno ab Urbe condua fios.

v. x Liv. silus relιotis. J Valerius ei ς . filios dat, ex eis tantum tres legitimi, Micipsa, Gulussa, Manastabales: inter quos Scipionem divisorem regni esse iussit.

3. Scipionem divisorem regni. J Scipio

milianus eum commune eis pater res um reliquisset. O, dividere eos arbitro

Scipione iussisset partes administrandi

regni suscepit. I. iv. Appianus narrat eum ita divis isse, ut Micipsae primo Cirtham dc Regiam daret: Gulustae viro strenuo, belli pacisque munia: Manastabali itatu minimo, iustitiaeque studioso . ut iura subditis daret 4. Iuυenis adhue Consul s facim. J

Anno V. C. 6os. aetatis suae xxxvi II. dc

sic ante annos Consul factus est: nam lege Villia cavebatur, ne quis ante annum aetatis xxiii. Consulatum capere misci. . D eam cepit ac diruit. J Intra sex menses. Adi Florum II. Is . pag. 76. dc Victorem pag. 3Ο.ε. Civitatibus Sicilia. J Inter caetera Taurum Phalaridis Agrigentinis reddidi . 7. Septingintesimo anno. J Ita Epitom.

Livii. Sed invenio eam dilutam septingentei imo trigesimo octavo: condita eniman. mundi 3o . ante Ch. nat. ssi. diruta an . mundi 38o . ante Ch. IA . ab U. C. 6O T.

8. Interim in Macedonia, sec. J Hoc est tertium bellum Macedonicum quod in

tum est m. ab U. C. sol. & confectum an . ab 0. C. 6os. anno antequam Scipio in Africam Consul mitteretur. Vide notata ad Florum I i. Iq. pag. 7s

s. Pseudophilium. 3 Id est fassim phia

lippus Epis nomen Angri l cus, ultimae sesetis hominem vocant Epitoni. Livii dc Fl

rus.

o. Ad internecionem υicit. J Et ipsum Praetorem occidit. ii. S, Catiluu Merem. J Qui inde

Macedonicus dic tus.

32. .Corinthiu. J Hoc est bellum Achaicum . de quo Florus it. 16. pag. 79. Eodem anno quo Carthago diruta. i3. Nobilissima Gracia civitati.J Corintho Achaiae in Peloponeso , Corinthiacum inter Z Saronicum sinum.

civitati,

66쪽

LIBER IV. '

mius Conlut cepit ac diruit. Tres igitur Romae simul celeberrimi triumphi suerunt: Asticani, ex Africa, ante cujus currum ductus est Asdrubal: Metelli, ex Macedonia, cujus currum praecessit An s. driscus, qui & Pseud philippus dicitur : Mummii , ex Corintho, ante quem 3 signa aenea & pustae tabulae, & alia urbis clarissimae ornamenta praelata sunt. Iterum in Macedonia ' Pseudoaperseus, qui se Persei filium esse dicebat, collectis servis , rebellavit; & cum septemdecim armato-to. rum millia haberet, a Tremellio Qtiaestore superatus est. s His dist-bus Androgynus Romae visus, justu arusipicum in mare mersus est. 6 Eodem tempore 7 Metellus in Celtiberia apud Hispanos egregias res gessit. Successit et ' Quintus Pompeius. Nec multo post ' Quintus quoque Caepio ad idem bellum mi illa , quod quidamrs. Viriatus contra Romanos in Lusitania gerebat. Quo metu Viriatus a suis intersectus est: 3 cum quatuordecim annos Hisipanias adversum Romanos movisset. Pastor primo filii; mox latronumdux: post temo tantos ad bellum populos concitavit, is ut assertor N O T IE.

x. Propter iniuriam legatarum. J Quiptimo ludibrio habiti, deinde iterum nul-u , pulsati siuerant.1. Mummius Consul. J Qui inde Λ-chaicus dictus est. 3. Signa J Quibus abundabat

Corinthus: adi Florum. . Pseudos Ucus. J Hunc alterum Pseud philippum vocat Fpitoni. Livii eumque cum exercitu a L. Tremellio Quaestore caesum dicit, Consulibus Appio Claudio,' Caecilio Metello. an. U. C. sto. s. His diebus Androon vi. J Insandum de horrendum prodigium vulgo Romae

putabatur , quare in mare deportabatur quod natum erat. Livius TITI. m. Iam animalium obscaeni 'tus pluribus totununtiabantur , in Sabinis incertus infans natus. masculus ara semina esset. Alter sexdecim jam annorum item ambiguo f xu inventus. Frusinone agnus eum fulgo capite. Sinuessa porcus cum capite humana natust Lucanis in an o publico equuleus cum quinque pedιbus. Foeda omina ct deformia, errantique in alienos f

tus natura visa. Ante omnia abomina

ri S.mimares. jussique ιn mare extemplod portari, sicut proxime C. Claudio, M.LIoio Consulibus deportatus similis prodι-rij 'tus erat. Hunc Androgynum alii

sequente anno natum dicunt, gravemque pestilentiam inlccutam. 6. Eod m tempore. J An. U. C. cIo.

. Metellus. J Caecilius Metellus

Macedonicus.

a. Egredias rer gessit. J Arbachos d inuit , α apud Contrebiam Celtiberorum urbem cohortes loco pulias redire, I cum recipere, M vincere coegit. Victor. 33. s. aeuintus Pompeius. J Q Pompeius

io. Quintus quoque Capio. J Q se vilius Caepio Consul. m. U. C. 6I3.ri. Luidam Viriatus. J Adi Florum pag. 83. α Victorem pag. 9O. H. Lusitania. J Ad Durium fluvium.

hodie Porrugat. 13. Cum quatuordecim annos. J Peν

quatuordecim annos omnia ei rea ultra

que Iberum O, Tagum igni ferroque populatus. Flor. i . Pastor prima fuit. J Primum ex

pastore venator. e venatore latro . mox

iusti quoque exercitus dux factus. F t. Livij. H. Asertor. J Verbum juris, dc ita dicitur qui in libellatem vindicat.

67쪽

XVII. XVIII.

contra Romanos Hispaniae putaretur ; de cum interfectores ejus praemium a Caepione Consule peterent, responsi ina est : Nunquam Romanis placuis te, imperatorem a suis militibus interfici. Quintus Pompeius deinde Consul a Numantinis, qliae H in s. paniae civitas fuit opulentissima, superatus, 3 pacem ignobilem se cit. 4 Post eum Caius Hostilius Mancinus Consul s iterum cum Numantinis pacem fecit infamem, ε quam Populus & Senatus juς sit infringi, 7 atque ipsum Mancinum hostibus tradi : ut in illo,

quem auctorem foederis habebant, injuriam solliti scedetis vindica ro.rent. Post tantam igitur ignominiam, qua a Numantinis bis Romani exercitus fuerant subjugati, Publius Scipio Africanus v secun dum Consul factiis, & ad Numantiam missus est. ' Is primum militem vitiosum & ignavum exercendo magis quam puniendo . sine aliqua acerbitate correxit. Tum multas Hispaniae civitates partimis. bello cepit, partim in deditionem accepit. Postremo ipsam Numan fiam diu obsessam, fame consecit, & a solo evertit: reliquam privinciam in fidem accepit. Eo tempore ' Attalus rex Asiae, frater Eumenis, mortuus est, haeredemque Populum Romanum reliquit. Ita Imperio Romano per testamentum Asia accessit. 2 o. Mox etiam Decimus Iunius Brutus de U Gallaeci; & Lusitanis triumphavit magna gloria: dc Publius Scipio Africanus 33 de N mantinis secundum triumphum egit, ' xiv. anno postquam priorem de Africa egerat.

Pompe iis Rufus, de quo cap. xvi. Consul

a. Numantinis. J Numantia in Hiisania Tarraconensi ad flumen Durium uo. 3. Pacem ignobilem scit. J Pacem ab infirmitate fecit. Epitolii. Liv. .id est σν infirmitatem , quia scilicet scie deletus

ejus exercitus.

Ps eum C. Hostilius Mancinus Censui. J Cum M. Emilio Lepido an .U. C. sis.

. Iterum eum Numaminia J Viri i a Numaminis V, castrM exutus cum spes nulla servanἀι exercituι esset. pacem cum eis scit ignomini Uam . quam ratam e se

Senatus τι tuit. Triginta millia Romanorum a Numantinorum millibus quamormidia erant. Epitonae Liv.

6. Quam Populus. J Ut dc priorem cum Pompeio factam iusserat infringi. . r. Atque ipsum Mancinum hostibultradi. J Ut religione liberaretur Populus. Vide quae notata sunt lib. II. cap. vin. α

apud Florum pag I. 3. Secundum Consul. I Collega C. Fulvio Flacco, in. ab U. C. 6I'. s. Is primum militem. J Numantiam in Hispania . correcta prius militum disciplina . fame vicit. Victor. Vide Florss. de Epitom. Liv. Lvii. io. Attalus rex MA frater Eumenii. IHic est Attalus III. cognomento Phιlometor . quare orat Eutropius, cum eum E menis fratrem dicit . qui revera ejus filius. de ita optime Epitoni. Liv. Harerim Populum Romanum reI querat Attalus ex

Pergami, Eumenis filius. Sed hic Attalum II. posuit Eutropius pro Attalo tu. Attalus enun ll. cognomento Philadelphus . fiater fuit Eumenis i I. qui ex Str tonice Attalum i Il. suscepit. D. Gallacis. J Gallaec a supra flumen Durium sita. Plodie etiam Gallaciae no

men retino.

ix. Triumphavit. J An. U. C. si . 13. De Numantinis secundum triumphum egit. J An. ab U. C. 62I.

14. xIv. anno postruam. J Primum

68쪽

Motum interim in Asia bellum est ab Aristonico Eumenis filio, X X.

. qui ex concubina susceptus fuerat. Is Eumenes frater Attali suerat. Adversus euin nullus est 3 P. Licinius Cratius: habuit infinita regum auxilia: nam & Bithyniae rex ' Nicomedes Romanos juvit, s. ει Mithridates Ponticus, cum quo postea bellum gravissimum fuit:& ε Ariarathes Cappadox, & 7 Pytamenes Paphlagon. Victus est tamen Crassus, & in praelio interfectus, caput ejus Aristonico oblatum est , corpus ' Smyrnae sepultum. Postea ' Perpenna Consul Romanus , qui successor Crasso veniebat, audita bclli fortuna, ad

O. Asiam celeravit: & acie victum Aristonicum , apud Stratonicen civitatem , quo fugerat, fame ad deditionem compulit. Aristonicus iussu Senatus Romae in carcere strangulatus .: triumphari enun de eo non poterat, quia Perpenna apud Pergamum, rediens, diem o

is. 33 Lucio Caecilio Metello, & Tito Quintio Flaminino Consulibus, XX L

Carthago in Africa jussu Senatus reparata est, quae nunc manet ; s annis duobus de viginti postquam a Scipione fuerat eversa. De ducti eo fiunt cives Romani. N O T IE.

enim de Carthagine triumphum egit an. ab U. C. I. i. Aristonico Eumexu filio. J Eumene II. frater Attali II. ex Stratonice legitima uxore Attalum III. genuit: ex concubina Ephesia anonuma Aristonicum. E. D Eumenes frater Attali. J Attali II. scilicet, non vero III. cuius frater Nothus Aristonicus. 3. P. Licinius Crassius. I Consul cum L. Valerio Flacco m. ab U. C. 622. Erat& Pontifex maximus.

. Nicomedes. J Prusae filius. s. Cum quo postea. J Errare hie Eutropium puto, Mithridates enim qui Romanis adversus Aristonicum auxilia praebuit, diversus est a Mithridate, cum quo postea bellum gravi illimum fuit, quique a Pompeio Magno devictus. Prior Mithridates VI. cognomento Euergetes . posterior prioris filius Mithridates VII. cognomento rupator & Dion sim. Et ita optime Iustinus xxxv II l. 6. Ariarathes. J Eo nomine dicebant ui reges Cappadocuri. Hic Ariarathes eo bello occidit. Mus filiis in praemium Lycaonia dc Cilicia datae.

7. Dumenes Paphlagon. J Hunc Pylaemenein ex antiqua Paphlagonum stirpe genitum puto. Paphlagovia Aliae legio sub Ponto Euxino ad stuvium Halym 8. Ei in pratio interfectu . J imo captus.

Sed cum barbarum custodein virgula Ex- coecalici, ita in exitium sui, quod volebat, excitavit, a barbaro rium interemptus. Adi Flor. 3'.

9. ,mma. J In Ionia. Hodie nomen

retulet.

ro. Perpenna ConsuI. J An. V C. 623. Adi Florum. Ir. Stratonicen. J In Caria. aeria Perpenna. J Mortuo Perse na, Manius Aquilius Consul belli relliquias coniecit, & Aristonicum Romam deduxit, de quo non triumphatum est , quia mun l)bus ad ducem qui eum Hrerat, Perime-i3. Lucio Catilio Metello. J An. ab U.

C. 63o. I . Iussu Senatu . J Imo invito Senatu: nam tum C. G,racchus Tribunuς Plebis inter alias leges hanc tulerat. ut coloniae Camthaginem deducerentur. Et cum has leges perror re non posset repugnant' senatu, in annum sequentem Tr:bunus cieatus, leges pei duxit, Ac ipse coloniam Caithaginem duxit an. ab U. C 631. Catthag:ncmque restituit.

dc ultimum numeles erunt anni Ση.

69쪽

s Anno dcxxvii. ab Urbe condita, Caius Cassius Longinus, 3e Sextus Domitius Calvinus Consules , Gallis Transalpinis bellum in

tulerunt , 3c Arvernorum nobilissimae tum civitati, atque eorum regi Bituito: infinitamque multitudinem juxta Rhodanum fluvium s. interfecerunt. Praeda ex torquibus Gallorum ingens Romam perlata est. 3 Bituitus se Domitio dedidit, atque ab eo Romam ductus est, A magnaque gloria Consules ambo triumpharunt. - Marco Porcio Catone, & Quinto Marcio Rege Consulibus, s Dexxx. anno & tertio ab Urbe condita, ε Narbona in Gallia co-io .lonia deducta est. 7 Post a L. Metello & Quinto Mucio Scaevola Consulibus, 3 de Dalmatia triumphatum est.' Ab Urbe condita anno D cxxxv. C. Cato Consul R Scordiscis intulit bellum , ignominioseque pugnavit. C. Caecilio Metello de Cnaeo Carbone Consulibus, duo M is. telli fratres eodem die alterum ex Thracia, ex Sardinia alterum triumphum egerunt. Nuntiatuinque Romae est, ῖ Cimbros e Gallia in Italiam transiisse. P. Scipione Nasica, & L. Calpurnio Bestia Consulibus , Jugurthae Numidarum regi bellum illatum est , quod Adherbalem deto. Hiempsalem, Micipsae filios, sotres suos, reges & Populi Romani amicos interemittet. Missiis adversius eum Consul Calpurnius N O T IE.

. Dcxxvr I. ab Vrba condita J Consulatus C. Cassi Longini & Domitii Calvini

incidit in annum ab U. C. 629.2. Arvernorum nobilissima civitati. JArvemi, hodie Auvergue.

3. Bituitus se Domitio dedidit. J D mitius A nobarbus Proconsul Gallos ad oppidum Vindalium vicit anno ab U. C. 632. Sed falsum est ei Bituitum se dedisse, qui anno sequenti a Q. Fabio a milio victus,

cum ad satisfaciendum Senatui Romam prosectus esset, in custodia detentus est , decret unaque ut Congentiatus stres eius comprehensus, Romam mitteretur. Vide Epitom. Livdc Flor. III. 2. pag. 93 Α. Magnaque gloria Consules ambo. JHoc crete ex Historia fallunt videtur. Dcxxx. anno O, tertio. J Duo addendi.

Sunt enim D cxxxii.

6. Narbona in Gallia. J Narbona r tentioribus, Narbo veteribus. hodie Narbone. Quod autem his Cois. deducta sit nummi rei tantur. ubi semper Narbo Mart. legitur, ob Q Martium. r. A L. Metello. J An. ab U. C. 63c. Hie est Lucius Caecilius Metellus, qui inde Dalmaticus dictus.

g. Dalmatia. J In Illyrico prope sa-

vunt fluvium.

9. Ab Vrbe condita Dcxxxv. J I

ro. Scordiscis. J Cato Consul in Thracia male adυersus Scordi cos pugnavit. Epitom. Liv. Hos Scordiscos Strabo trans Istrum ponit. ii. Cato Cacilio Metello. J An. ab U. C.

t L. Duo Metelli fratres. J Marcus Metellus ex Sardinia . ubi toto biennio Proinconsul bellum gesserat. C. Caecilius Metelinius Consul de Thracia. 13. Cimbros. J Cimbri ad mare Germanicum. Epitoni. Liv. L xi il. Cimbri gens vaga. pvulabundi in Ill)ricum meuerunt, ab iis Papirius Carbo Consul cum exercitu fusus est. Huius stragis meminit Strabo lib. v. aitque Carbonem cum Cimbris ad Noreiam urbem confiixisse. 14. P. Scipione Nasica. J An. mundi 333'. ante Ch. t. io9. ab c. C. 6 i. Viia de Florum Iri. I. pag. so

i . Mici a filios . fratres suos. J Mansinissa moriens tres liboos reliquit. Micipiam, Gulusiam, Manes abalem. Micipsa

70쪽

Bestia, corruptus regis pecunia pacem cum eo flagitiosissimam secit , quae a Senatu reprobata est. Postea contra eundem insequemti anno 3 Spurius Albinus Posthumius profectius est. ' Is quoque per statrem ignominiose contra Numidas pugnavit. s. Tertio minus Quintus Caecilius Metellus Consul, exercitum in- XXVII. genti severitate & moderatione correctum cum nihil in quemquam cruentum faceret, ad disciplinam Romanam reduxit. Jugurtham variis praeliis vicit, elephantos ejus occidit, vel cepit. Et cum jam bello finem impositurus esset, ε succellum est ei a C. Macio. Isio,Jugurtham & 7 Bocchum Mauritaniae regem, qui auxilium Iugurthae serre coeperat, pariter superavit. Aliquanta' de ipse oppida Numidiae cepit: belloque terminum postfit, capto Jugurtha per Q. ix-storem suum Cornelium Syllam, ingentem virum , tradente Boc- cho J ugurtham , qui pro eo ante pugnaverat.

11. J A Marco Iunio Silano collega Quinti Metelli Cimbri in Gala XXVIlI. lia, de a Minutio Ruso in Macedonia Scordisci & Triballi; de ' a Servilio Caepione in Hispania Lusitani victi sunt: δe duo triumphi de Iugurtha, primus per Metellum, secundus per Marium acti

sunt; ante currum tamen Mari j Jugurtha cum duobus filiis ductus estio .catenatus, de mox iustu Consillis in carcere strangulatus. N O T IE.

post mortem fratrum solus regnum obtinuit. Is Adherbalem & Hiempsalem ex se genuit, Iugurthamque filium Manastabalis fratris ex concubina adoptavit , eodemque cultu quo liberos suos domi habuit. Sed moi tuo Micipsa. Iugurtha fratrem alte

rum nempe Hiempsalem interemit, alterum Adherbalem iugavit, regno exuit, Npostea etiam interfecit.

I. Corruptus regis pecunia. J Flor. Primus in Numidiam Calpurnius Bestia Consul immittitur . sia rex peritus for

tius adversus Romanos aurum esse, quam ferrum. pacem emit.

1 Qua a Senatu reprobata. J st. pie Jugurtha Romam iuisus venire ut factum purgaret, Salust. Flor.

3. Spurius Albinus. J Igitur sequent

ultio mandatur Albino. Florus.

. Is quoque per fratrem ignominios . JNam relicto in castris fratre tuo Aulo P si humio Albino, qui eum legatus iecutus erat, ipse Romam discessit. Aulus igitur pro Praetore relictus, a Iugurtha in insidias deductus, victus est, & exercitus sub iugum missus. Salust. Flor.

s. Cum nihil in quemquam cruentum. JProhibendo a deliciis magis quam vindicando exercitum brevi consermavit. Salust.

. Successum est ei a C. Asario. J Quietus legatus erat . quique Consul creatus, ita ei in ea provincia successit. m. ab U. C.

7. Bocchum. I socerum Iugurthae. 3. Aliquanta. J Capsam, Mulucham,

y. Et ipse. J Ut Metellus eeperat. Io. Cornelium S)llam. J Bocchus enim Iugurtham Cornelio Syllae tradidit. I i. A Marc. Iulio Silano. J Aii. U. C.

it. A Minutio Rufo. I Qui eo anno Proconsul fuit. 1a. In Macedonia Scordisci. J Hie Scordiscos in Macedonia ponit , Strabo in Thracia, & 1 upra eos iuxta Istrum Tribal

I . Serυilio Capione. J In tabulis invenio Q servilium Propraetorem de Hispania triumphasse. an. ab U. C. 6Α