장음표시 사용
11쪽
Si quis hujus commatis hanc dicet esse sententiam , ut Daniel vixerit usque ad annum primum Cyri, post quem sit fato functus , procul dubio falletur i capite enim Io. huius libri legimus oblatum Prophetae fuisse visum anno tertio Cyri . Ergo vel pre illa verba non intelligitur certum , ac determinatum tempus ; quod Hebraeus , 3c Graecus Textus videntur innuere , qui sic habent nav-π έ - . in . όι - i. que ad annum unum ; quasi voluerit indicare Propheta superstitem se fuisse usque ad regnum Cyri , qui laxata captivitate Iudaeis in patriam remeandi facultatem concessit : quae est opinio doctissimi Theodoreti . Si autem pressius vulgatae velimus insistere , dicemus : particulam usque non semper in sacris litteris signare rei gestae terminum , post quem res illa desierit, sed permittere interdum, rem ultra terminum ill uiri excurrere. Sicut Ieremias cap. I. dicitur vaticinii edidisse usque ad transmigrationem Ierusalem: Sc tamen novimus, eumdem Prophetam etiam ultra id tempus prophetasse .
Anno fecundo regni , Nebuchadnerfar fomnia habuit , quibus animus ejus territus es, o somnus abruptus. Non levis hic statim sponte sua omnium animis objicitur difficultas; cur nempe secundus Nabuchodonosoris annus dicatur, iquum
12쪽
quum ad minimum quartus re ni eius annus esse debuisset: nam
a Ioachimo debellato, & ab Daniele abducto , qui solidum
triennium in condiscendis Chaldaeorum litteris contrivit, quatuor saltem anni iam . Iosephus lib. Io. Antiq. una cum . Gentilium suorum turba secundum hici annum dictum censet, non ex quo regnum gubernandum suscepit, sed ab AEgyptiaca
vastitate, & ab insigni quadam, quam AEgyptiis, Syris,
Idumaeis, Ammonitis , aliisque finitimis populis reportaverat, victoria . Haec dissicultatis dissolvendae ratio , quamvis ceteris aptior videri possit , quae ad hunc nodum expediendum adseruntur; minus tamen secura viris elarissimis viis est , quod hainime cum sacra, profanaque historia cohaereat. Satius itaque est , ut dicamus , Nabuchodonosorem simul cum patre
quatuor regnasse annos, deinde mortuo parente, solum ita ut qui secundus hic 'dicitur regni annus , & secundus erat , R quartus ad diversa numerandi principia revocatus : quartus nimirum ex quo fuerat a patre in regni adscitus societatem ;secundus vero a patris obitu, a quo totum imperium mimo jure solus obtinuit . Nec diversa haec annos regum patandi ratio praeter veterum scriptorum morem censenda est: solebant enim prisci orientis reges, ut auctor est Herodotus lib. r. s7. , heredes suos regio titulo adornare, quum eos mitterent,
aut proficiscerentur ipsi ad gravem aliquam exit ditionem :historici autem de summa annorum regni eorumdem locuti , utramlibet numerandi rationem sequi in more habuerunt. Hebraea autem vox quae & gen. 4 I. 8. somnii Pharaonis caussa adhibetur i. eonterritus, m culsus, seu cou tritus fuit spiritus ejus, perspicue indicat , somnium non suisse vulgare : neque enim tunc primo somniare coepit rex; neque ita fuit efflerritus singulis noctibus , ut omnes Magos arcessi iuSeret: terror igitur , quem Deus regis animo incus serat, id eum facere coegit. Quamquam autem - exacte somnii non meminerat; manserant tamen in ejus animo ut bene
13쪽
animadvertit S. Hieronymus ) vestigia quaedam, & veluti lineamenta, per quae, reserentibus aliiv, reminisci posset. eorum , quae viderat , & nequaquam eum deciperent mentientes . Hujus autem aetatis increduli ut hoc obiter dicam non omnibus solum omnino somniis fidem abrogant ; verum etiam illa cachinnis , Sc sibilis excipiunt . Sed si illi apud ceteros, sapientes existimari vellent; in primis somni, rum delectum habere debuissent: nam etiam solius naturae lumini , unisque profanis auctoribus inhaerendo , temere negare id , quod omnis aetatis , omniumque gentium , & locorum historici memoriae prodiderunt ut scite animadvertit P. Ba ius hac in re minime suspectus ) plane indicium est animi aut parum ingenui , aut brevis intelligentiae I) . Et certa nonnulla extiterunt insomnia , quibus graves etiam , probatique viri fidem praestiterunt : ut suit Calphurniae somnium Julii Caesaris uxoris, ante ejusdem necem vulgatum ; somnium item r emi quo P on ραν dire des inges . la mdme cb se ὀ peuires que des senilegeia iis contiennent is niment molas de uesteres que is P ple ne is crois , un peu plus quone te erolent les Eoriis foris . Les histoires de eous Ies rems, ct de tous Ies Keux raporiret , o a r Mard des foves, σὰ ard de la Magio , δani de fatis fur mans , qης πη qui s. obsinent a to- nier se rendens is pects de pru
Idem alibi, quum somnium quqddam , reipsa comprobatum, Joannis Maldonati ex Alegat, e retul est, subdit. De teis fatis, donν PUnivers est rout pleius embarnsissent plus les eortis foras qu iis ne te temoignent. A. Maldonat
14쪽
Ηem dici illiin, qui iussit, Augustum, quo dis pagitamini
est extra tentorium essem e quandoquidem somniaverat, ut reipsa accidit, castra ab hostibus capta . Idem de quibustinet; id genus aliis judicium esto . .
Nec proinde omnia τῶν tum veterum . tum reis emtiorum deliramenta consectamur: quamvis e postremis quidam claros habeat admiratores s I) . Nec dubitamus , quin multa , quae de somniis reseruntur, sint 'bulis amandanda ;sicut 3c non ambigimus pleraque somniorum natura ipis , vel occasione ex diversis caussis oriri , nempe vel ex diurnis cogitationibus ; ut si qvie suem interdiu meditatus , noctu mihi in somniis objicientur : qua de re verissima censemus ,
poli magna eum laude humaniores litteras dotuit ; eujus iam in fomniis interpretandis duo relebrisres, ejus discipuli Alexandreab AI--dro , er Iacobus Sannanarius maynopere commenda. 6M . Prior enim Gentia. dire. lib. I. cap. II. ita loquitur de
kllor Somniorum omnis generis ita verus coniector fuit , ut ipsus responsa, Divina fere monita haberentur. Ad eum memini , cum puer adhuc essem , & ad capiendum ingenii cubium frequens apud eum ventitarem, quotidie somniantium iudibam , hominesque celebri fama , & multi nominis, de somniis consultum venisse . Declarabat. ille non breviter , aut subobscure, ut plerique, sed exposite atque aperte aenigmata somniorum , sive boni, sive mali praenuncia ita apte , ut iudicium Laum a veridico diceres. Multi quoque illius m ni tu , vitae interitum nonnumquam animi aegritudines. vita-
15쪽
quae ex Esecuri sententia cecinit Petronius in Satyr 0 1 Deinde .varii adsectus animi vel corporῆs, etiam sbmnia pari fiunt ; ut si quis. tristitiam secum id lectum adferat L vehex amici morte , vel ex aliquo damno , vel ex iniuria sibi
illata, vel . rebus quibuslibet adversis , somnia item concipiet, quemadmodum illa animi praeparatio feret: corpus etiam ipsum somnia generat; ut . Videmus eos , qui febre laborant nunq. fontes imaginari, si ipsos. sitis urgeat ; nunc . incendia , nu lamultaς alias imaginationes concipere . . iSunt igitur hae naturales, & humanae ut ita dicam, plerumque lamniorum caussae , sed praeter eas nullas alias caussas superiores admittere, quae ita hominis animum imprimant interdum persemnium imagines, quae sutura portendant, hominis olt aut nullas
At tibi venturos , Mai , praedicere casus ., . Fas est . & mites consuluisse Deos. Nec tantum arae sumos , aut nuntia sentis - Fulgura; sed stygiis somnia missa locis, . 'Somnia , quae miseram perturbant saepe quietem ἐμ - 'Dum mens incertis pendet imaginibus . quoties per te vanum posuisse timorem . Me memini r& laetos continuasse 'dies l' o quoties, trepidus. cum non spernenda putarem In nisum cavi damna sutura caput Saepe M. 'si Somnia, quae mistra ludunt Nosipantibus umbris. Non delubra Deum , nec ab aethere numina mixtuur
Sed sibi quisque facit. Nam eum prostra a fomro . . inger mombra quies , mens sne pondere tu ir; uidquid luce fuit , se-bris agit , oppida bello ia
sti quatit, oe flammis triferandas saevit in urbes ,
16쪽
putantis esse naturas humana m bres, aut si ' ponat, 'easdedim corpora agere posse negantis : quorum utrumque est a ra. tione & a SS. scripturis alienum e ut alias pluribus toste ditur. Atque ita sacrae litterae passim, & somnia divinitus in, mitti, & lomniorum divinitus immissorum exempla tradunt . Hinc Iobi Loquitur Deus per somnium in visione nocturris, quando irruit sopor luper homines. ω' dormiunt in lectulo: nc aperit aures virorum, erudiens eos isseruit di plinae, in avertat. hominem ab iis, quari facit , iaberet eum do δε perbia' eruens animam ejus corruptione , s vitam , ut nonrra eat in gladium E absimilia , leguntur Iob. 4. I 3. Num.
Varia haec sunt nomina hominum diversis studiis, conis andi augurandive addictorum . Quid singula presse .distin.cteque significent explicare adeo facile. non-est. Generatim dbvinandi , atque sutura conjiciendi vocabula . sunt . Ac prima quidem hebraea Volax a Graecis ,αοιδὰ vertitur' , Lincantatores; videnturque S., Hieronymo eo illi , . qui ve bis rem peragunt : quamVis Vocis origo generatim occultorum cientes . designet . Altera VOX. videtur idem significare quod graecum Σοφοι : . eadem 'enim' prorsus elementa utraque in lingua reperiuntur . S. Hieronymus autem reddidit Magos , non in malam partem Vocabulum: sumens , sed iuxta suam. originem , Philosoph; seu 'νerum hon-νemplationi addicti , significantur : 'quare in cornmentariu' inquit: s uris philosophismust . o'. a. autem recte eidem S. Doctori serit malefici , qui sangui
ne utuntur' 'victimis& saepe contingunt conmra' modi
tuorum ; qui proinde a Grotio' ex , Iacaehradis
17쪽
. sententia adpeIlantiae z Reddi etiam 'vox potest eodem sensu eum aliis praestigiatores ut & Exod. . v. D. Postrema denique vox astrologos certe denotat, seu gene3hliacos, qui ex uniuscuiusque themate eventus vitae solebant praedicere: seu qui ex astris, aliisque signis res futuras, & occultas praenunciabant. Etsi autem nomen hoc gentile esset, Sacerdotes tamen sibi illud praecipue vendicarunt, quasi penes ipsos esset totius gentis nobiliatas, & praestantia. Quamobrem ut Arabs pro latrone , Cba nanaeus pro mercatore , ita Cbaldaeos pro Astrologo non semel apud Auctores usurpatur. Nam quum gens illa addictissima esset Astrologiae ; praecipue autem in ea scientia excellerent Sacerdotes Chaldaeorum; factum est, ut hi, teste Di . Sim. ι.a. simpliciter Chaldaei nominarentur . De quibus sic Cicero M. I. de Divin. : Chiadaei , inquit, non artis , sed ea gentis morabulo nominati, praedicere dicuntur quid cuique evensurum , oe quo qui . fato natus esser. Strabo quocue lib. 6.onstituta est habitaris peculiaris in Babylonia Phlias bis indigenis , plurimum astronomεam tractoribus , qui Chaldaei adpet Iantur. Sunt en eis , qui e natodibus hominam eventura iis maticinabantur. Idem apud A. Gellium , o Iumnalem vid ra est .
. ferrum commisuis , oe domo omnia , se eommi nure oe conterer omnia haec .
' D eel Umo illo simulacro Nabuchod. regi per quietem
viso, nulla in uam inter sacros Doctores controversa fuit, qua nam regna, priora duo simulacri membra portenderent. Nam quoad prius attinet perspicuum est Danielis testimonium, ita Babylonium regem alloquentis; tu es eaput aureum. Quum vem Cyrus Persarum Medorumque rex Babyloniorum regnum
Orrerit , Persicaeque Μonar a fundamenta iecerit; claris
18쪽
sime eonsequitur non aliud per pectus Si brachia damniea
praesignari , quam Persarum imperium . Quaenam autem imperia per alias duas statuae partes denotentur , non satis inter eruditos convenit . Sed si semel constitutam explicandi nodimam , 8c rationem sequamur , ut illud proxime in regnorum serie intelligatur', quod anterius diruerit, illudque statim e ceperit , non video cur hac de re potuerit 'esse inten. doctos viros tanta dissensio o Siquidem si Persarum imperium secum dum in ordine collocemus , quia proxime secutum fuit B bylonicum ; quum Graeci subinde Perias dexceperint, ac denisque Romani Graecos in suam ditionem redegerint ; clare patet, non aliorum fuisse regnum tertium, nisi Graecorum; nec proinde aliud quam Romanorum , quartum imperium exib
Uerum illi tertium regnum Alevandri Macedonis esse aiunt; quartum autem Seleucidarum , & Lagidarum , seu regum
Syriae, Sc AEgypti , qui praecipui velut duo surculi fuerunt ex magno illo Alexandri stipite oriundi . Sed perperam illi Lagidarum , & Seleucidarum imperia ab Alexandri Magni im perio, quod brevissimum suit tamquam omnino diversi
distrahunt; quum potius animadvertere debuissent , sub Q-blemate ventris duorumque . femorum omnia tertio esse loco comprehensa . Reges enim .Syriae , & AEgypti minime Alexandri regnum destruxerunt , sed ex Imperatoris sui veluti manu dominium acceperunt: Graeci enim Sc ipsi fuerunt, Scuna cum Alexandri Magni imperio unum Graecorum imperium constituerunt. Hinc Angelus Danielem alloquens eap. 8. v. a I. perspicue ex utrisque unum imperium facit , quum 'sub una eademque hirci caprarum figura, Alexandri success, Tumque ejus regnum comprehenderit, . ajens: hircus eaprarum . rex Graecorum est , ρο eornu grande , quod erat inter oculos ejus, ipse est rex prin-s . autem Iracto tuo furemorunt qua μη pro eo ς quam. reges de genu ejus m urgem , sed
19쪽
am fori turine ellus ζ Cuius etiam sententiae fuisse videtur Εἰ-Paullus AEmilius in oratione , quam eodem die habuit, quo Perseum Macedonum reeem devicit: 'praesens , ait , fortuna mutatio exemplum nobis ante oculos ponit communis ἰmbecillit eis humanae , oe nihil durabile , nec firmum esse docet . . . . , . O . . Alexandri successionem , qui in altissimum dignit ais euλω - Uit , unius' horae particula eversam conspicia
rii et ) . Quid quod extrema , i. quarta Monarchia
stante , Divinus re rator orbis Messitas proditurus erat Scriptura enim disei te loquitur : In diebus regnorum illorum fuscitabis Deus Caeli regnum , quod in aeternum non dissipabiarur se. de quo mox sermonem sumus facturi Porro Chri--stus Mundo adparuit tum , quum reges AEgypti , & Syriae nulli essent, Romanorum autem imperium tunc maxime M-
In diebus regnorum illorum fuscitabit Deus Caeli regnum , quod in aeternum non dissipabitur , oe
regnum effus alteri populo non tradetur 2 commi nuet autem cI consumet uniυerse regno haec ,
Vehementissime mirari subit, Hugonem Grosum gravissimum virum,' quintum hoc regnum a Deo Caeli fuscitandum ad imperium Romanum retulisse: quum adeo magnifica , splendidaque epitheta : In aeternum non disypandum , alteri Popula non tr dendum M in aeternum duraturum, nulli alii, nisi spiritali Christi regno attribui possint . Iamdudum enim vetus Romanorum
20쪽
imperium .dissipatum est Francisque , Germania' Turcis. aliisque . traditum est . Nec quemquam aut parilis adhuc ledivatae appellationis , aut ejusdem, loci , ratio saltat ;. quum nec nomen aut locus , sed gens α reipublicae forma se, elat imperium ; quam antiqui Romani imperii formam nub
Ius non . videt modo obliteratam. esse . . At contra cernimus spirituale ' Christi regnum. adhuc firmum . perdurare h& iuxta Danielem hoci loco , aliorumque oracula Prophe tarum in aeternum illud duraturum , constantissime profi temur . Isaias namque eap. s. De Messia verba ficiens, finctus est. , inquit , principatus fuster humerum ejus . . . multipplicabitur ejus imperium . .. . super filiam David, o regnum ejus sedebir , ut eoo et illud. cr eorrobρret in j dicio , oe justitia amodo, inque is sempiternum . Michaeas
Ieru solem . Et judicabit inter Populos multos oe corripiet gentes fortes usque in lo=giquum . oe regnabit Dominus δε- per eos in monte Siora ex hoc nunc , ct usque in aeternum.
Sed clarius Daniel ipse cap. 7. I Aoiciebam in visone octis, o ecce cum nubibus Caeli quasi Filiar hominis veniebat , ct usque
ad antiquum dierum pervinis in . eo pectu eius obtul unteum , oe dedit ei ρ ite statem , oe bouorem , oe regnum , somnes Populi , tribus, oe linguae , ipsi servieην : potesas ejus .
potestas aeterna, quae non auferetur, edi regnum , quod non corrumpetur . Quibus veterum sacrorum Vatum oraculis concinunt
Angeli Gabrielis ad Mariam Virg. verba de nascituro Christo asserentis erit magnur , o Filius Altissimi vocabitur , π dabit illi Dominus Deus sedem D id Patris eius , oe regnabis i Domo Iacob in aeternum , ct regni ejus non erit finis . Lucae I. Deinde Isis quo nomine apud Prophetas Messias adumbra tur qui ingentem illam Statuae molem percusserat atq. contriverat , sine manibus De monte abscissus dicitur, h. e. sineri atque ope hiniam . Dici autem aequit , Romanorum