Die Gegenreformation in Westfalen und am Niederrhein : Actenstücke und Erläuterungen

발행: 1881년

분량: 616페이지

출처: archive.org

분류: 그리스도교

391쪽

157 November ii

merben.

un vertrage merben.

392쪽

1571 November i l. - 572 September i.

Tie 2 affluationen, est eiulge gilrpen gegen te existen; et athol. Religionuit he Bigibili mi Runstet heuieben, alte bie Habi e Per; dg Soh. Gu, helmmum Ioabitator nothmenbi gemachi eierburi dribe hie lathel. Riroenicht nutrim Stili Miluper Ionberi audi intentathum Eleve elbst vo Neuem gestudi i Eapitulotion gebe in hieIer Miltun volle Siler eit. εινt. I. um ego paterna cura, quae verum pastorem docet de populo mihi commisso post mea etiam sata solicitus nuper intellexissem, varias artes atque machinamenta, quibus magnates quidam mihi moliuntur vias struere, episc palum meum Monasteriensem invadendi sibique vindicandi; qui si compotes voti aliqua ration fierent actum de catholica religione deque sacris ritibus ceremoniisque in dicto episcopatu procul dubio esset, similiter atque in compluribus aliis Episcopatibus evenisso dolendum est, simulquo in memoriam rediisset eorum periculorum atque incommodorum, in quibus illo meus Episcopatus Mon superioribus annis est versatus cum ab aliis, qui Anabaptistarum suetam sequebantur non solum vera religio, sed omnis etiam rei publicae status pene suisset eversus ot deinde a quibusdam militaribus viris de improviso enm magna et armata manu irruentibus per denunciata atque intentata incendiai Dito di b. En lan hi mar en Peiten 2sili4 nach Ddnabrile geIchidi. um hort Ielbi fili hie coabjutorie 2ohann Bilhelm' ι mirien Belaum sic iam te Bah nichtiu Etanbe Ionberii ac bem Tebe Bilchol adham' vo ooha am . April 574 urbe enhiichol einrid voti remen gemahit. 2 Sibolle Tollerseinricy' beelirommen vo Sallen. l 592.

393쪽

gravissimis exactionibus et pecuniarum gummis populus ost mulctatus ut eum 157 2 hujusmodi atque aliis similibus malis qualia augescente quotidio eorum homi Sepi. i. num pravitate atque malitia, qui ecclesiarum Dei hostes sunt majora in dies metuenda videntur certa occasion occurrere eaque praecavere volens, habita eum meo Capitulo consiliariisque gravi deliberatione, constitui, Johannem Tilhelmum, filium secundum illustr. princ dum Wilhelmi dueis Juliae, Cliviae, Montium ete vicini et amici mei charissimi, mihi coadjutorem et post me suc-eessorem ad praedictam ecclesiam Mon cooptaro atque cum Vestrae S i auctoritate assumere. Nimirum existimans hoc sacto certam firmam diutiurnam tranquillitatem et religioni et meae reipublicae paratum iri, itaque ab externis injuriis tuta magis ore tum propter eam necessitudinem, qua Joh. Wilhelmus est sacratissimae Caesareae Najestati et Catholico Hispanorum regi conjunctus, qaippe ex illius germana soror hujus vero patruelo natus, tum propterea, quod piseopatus mei ditio terris dicti Wilhelmi Ducis Olivonsis magna ex parte amnis et in omnibus adversis casibus nullius adhuc opem atque auxilium praesentius quam Julia et Clivia ducum est experta cum igitur, sanctissimo pater ego et Capitulum meum vehementer desideremus, filium ducis praedicti ad illivs modi sacrosanctam dignitatem promoveri, in qua et pie et cum multorum hominum utilitate inprimis vero sanctae catholicae religionis consor vatione procurationeque vivere possit, verum etiam aperto videamus, nulla ratione in maxima Ducis praedicti terrarum parte, qua Episcopatui Mon sunt eonfines puram religionem catholicam et rem publicam pacatam conservatum iri posse. Si contingeret iis, quas dixi artibus et machinamentis Episcopatum praedictum ab aliis occupari, qui et religionem et consuetum rei publica starit in in eo mutarent ideo quo saelicius dicto Episcopatu meo Deo annuento prospectum sit, quandam normami scripto comprehendi, quam literis consensus moi et Capituli Mon insertam ad Rev. et Ili protectorem nationis Germanieae 8M vestrae exhibendum direxi do qua observanda sufficioni et idonea sponsione et caution tacta magno religionis et pacis commodo meum episcopatum diei ducis fili tutissimo comitti posse confido.

395쪽

3. Ubi illius divinus sublatus vel corropin pristina puritati restitui 573 possit. Dciobet . 4. Ubi itidem diseiplina ecclesiastica in Clero et maxime in parochis no-gieeta instaurari et reformari queat. 5. Premissa juvari possent, si vir aliquis doctus Theologiae vel sacrorum renonum peritu undicunque evocetur, qui nomino et o visitatoris omelum

metuos exequeretur.

6. Cui nnu an altor vel ex episcopatu, si sint, vel otiam aliundo jungendus qui communicato consilio tractarent, quomodo res spirituales potissicium juvari possent. T. Et primo Omnes ecclesias praesertim autem parochias visitarent et quod possent eodem labore emendarent, quod non possint diligenter ann

tarent.

8. Annotata adipiscopum vel ejus loeum tenentem fideliter referrent oteommunicat consilio, quomodo rebus necessari emendandis et eorrigendis oportunum remedium adferri posset, maturo deliberarent. 9. Deinde statuerent, qua potissimum principio, suavitato ac sedulitato ipsa exeeutio opere compleri et fieri posset Nee ideo desperandum do omni-bas, si non statim emendari queant universa. Quia in dei nomine laborantibus ipse suo praesenti consili aderit. Et si sorte quid pro tempore vel loco videatur ineorrigibilo vel nimium difficile divinae elementia vel omnipotentia ro- linquatur in tempus suum. In quibus Omnibus Rever. D. Decanus cum suo eathredali Capitulo ad gloriam Dei reclesiae suae reaedificationem et animarum

salutem magnam et noeessariam operam RVM po88et.

10. Caeterum ad praemissa omnia certius firmanda ac provehenda in haceivitate Monasteriensi quae caput est et a qua totius Westphalia et vicinarum regionum salus pendet seminarium seu collegium alumnorum aliorum Archiepiscoporum, pi8coporum et praelatorum Germaniae salutifer exemplo omnino undare et erigero est necessarium l. Quae res reverendo et nobili exilirhdali Monasteriensi capitulo minime dissicilis fuerit, si unanimis consensus et prompta voluntas de qua Serenissimus Dominus N. non dubitat accesserit. li. Qua quidem in re primum considerandum, quinam rectores deligi possint, per quos juventus non minus in pietate quam eruditione institui adsormari possit. 12. Quales aram D. N. Principibus et praelatis Germaniae patres 8ο- eietatis Iesu praecipue commendantur. Per quos simul in concionibus audiendis eonsessionibus et similibus pietatis Oporibus haec civitas et tota Dioecesi viei-naeque provinciae multum juvari possunt. l3 Deinde cogitandum de nnmer alumnorum. l4. Post hae do loco huic necessario instituto magis commodo et p-porinno statuendum. Talis autem locus deligendus, qui gaudeat immunitato. eoelesiastica et qui ecclosiam vel oratorium habeat, aut in quo construi vel aedifieari possit. Ἀdrino institutum, si aliqua domus ccclesiastica designa-I Pie epimmvngen e Conc Trident forterten hi erritbtun eine Seminarium perpetuum eiciebe Tomitribe.

396쪽

Octobed maneret.

i5. t hic cogitandum relinquitur, anne huic tam pio operi vel capella S ' Margareta vel si accomodatior ortu schola vieinitatem S , Nieolaicum domo vel habitatione viciniori proximo adjacenti assignanda videretur. 16. Ita tamen ut possessoribu Altarium nulli praejudicium inseratur et aequa compensati dum vixerint praestetur ac divina officia minime negligantur, sed per patres Societatis desu non minus pio quam diligenter compleantur.

17. Cauterum de proventibus et su8tentatione prospiciendum juxta dispositionem concilii Tridentini sess. 23 cap. lS ' quod omnino videndum et expendendum erit et si aliqui alii modi inveniri possint utputa ex legatis ad pias causas vel aliorum catholicorum ecclesiasticorum vel secularium voluntaria et pia subventione. 18. Postremo reverendum Capitulum per se facile perpendet et intelliget, istiusmodi honestam et necessariam juventutis institutionem undamentum et radicem esse reipublicae praesertim ecclesiasticae bono constituendae. Quare

nihil gratius deo, nihil utilius ecclesia nihil nobilium familiis sibique ipsis reverendi ut nobiles Domini Capitularos gloriosius portractar et instituere possent, ad quam rem Deus Auam sanctam benedictionem incipientibus abundanter

conseret.

Tae 29 dbl eine Bidibuni uti ba Streben a b Erbaliun heroalhollicien Ne ligion gehe beni illo aberanta lung. benini nigrabilip ὲ bliten bab et heim apst fur hie Anteressen e Tomcapitel gegen Echenlin intercedire. 1574 Serenissimo Rox. Quamvis majoribus arduisque regnorum ac ditionum latbruati vestrarum curis hoc iam deplorando Saccut tum paeis tum quoquo belli tempore M. V. abundo occupatum esse non ambigam, ut sorto me non deceat cxiguarum rerum sollicitudinumajest. V. interpellando importunum ess nihilominus diocesis mea salus ut integritas, conservanda Catholica religionis

studium et propensi erga mo meosque subditos Majestatis vestra animi ratio mo inducunt, ut eandem pro patrocinio Melesia Meae Cathedralis interpellaro non erubescam. Siquidem Capitulum praedictae occlesia mea mihi aliquoties gravi querula conquestum est, quamvis ipsi ab immemoriali tempore consuetudino et statuis Observaverint, quod nullus in Capitulum istius ecclesiae admittatur nisi canonicus recipiendus saltem sit de bono nobili militari genero ab avis et proavis procreatus idque per duos paris nobilitatis viros Capitulo e l a te doneo ubertcbiete a Tomcapite unter em 14 gebr. 157 an ben El. Icho 2ohann mit e Bitte, agelbe an ben adni voti panien mitratine linter christmeiter u geben. a te ruboten chrethen 2ohmn' an alba in bieIet zngelegenheligute extol gebahi, Io verrucissi fissi a dapite aut ted viti ute von inem Iol en

397쪽

rnitos sacramento tam canonici quam testium interveniente probaverit, quod i 574que diversi Romani pontifices tale statutum et consuetudinem suis privilegiis διbrvis. rati fiearint et confirmarint, nihilominus quendam civem patritium civitatis mea monasteriensis Johannem Schenching cognominatum a Paulo quarto Pont. Max canonicatum in eadem ecclesia impetrasse et quum ego juxta praedictum statutum consuetudinem et privilegia ex nobili militari genere ortum non modo juxta formam statutorum ac privilegiorum coram capitulo, verum otiam in pro-eessu Romae in sacrae rotae auditori pleno non probasset, quod nihilominus in eadem Rota suerit decisum, in hac causa tamquam negoti patrui praejudicii sumeero semiplenam probationem. Quandoquidem vero tale decretum non modo privilegiis consuotudini et statuto aduoque formae nobilitatis in iisdem probanda praescriptae omnino est adversum ac apud alias Germaniae ecclesias in quibus similis perpetuis temporibus consuetudo obtinuit ac observata sui maximo scandalo et praevitioso exemplo in posterum suturum erit si usitata probanda nobilitatis in Germania forma in semiplenam probationem O dine perverso invertatur, sane diversi Catholici tam electores quam principes Germania pro interesse omnium Germaniae Metropolitanarum et Cathedraliumreelesiarum et universae Germaniae Nobilitatis hac ipsa de re sacrae Caesaria Majestati scripserunt sua majestas prudenter intelligens rem hanc ad lab laetationem Catholicarum ecclesiarum spectaro aliquoties serio magnoque studio ad Sanet in Christo patrem oti . D. Gregorium divina favento gratiam Rom. et Universalis riclesiae Pontificem scripserit monendo, ut 8 8 hac in re didinetur cautius providoro ne novitas et inversio Consuetudinum et privilegiorum antiquorum in istis ecclesiis initium alicujus periculi ciero et excitare queat. Et quamvis non dubitem S. Suam pro maxima, qua pollet prudentia, huic malo incursurum, nihilominus M. V. obnixo oro, ut meis hisco intercessionibus mota dignetur elementer pro Capitulo meo praedicto suis literis apud S. D. N. Papam intercedero, ut Sua S ad scripta sacra Caesarea Majestatis dignetureeelesiam nostram Monasteriensem in suo nitore et avitis consuetudinibus et privilegiis conservare et no S. S. patiatur, hoc periculos saeculo quicquam in antiquis observationibus Catholicarum Ecclesiarum sino evidenti et necessariamus innovari. Hoc ego erga M. V. Husquo subditos omni studi gratificandi libenter promerebor, M. V. de optimo maximo commendando.

398쪽

Sepi. memorial eorum, qua Rev. D. Casparo Gropper Nuncio Apostolico a Capitulo Monasteriensi responsa suerunt.1'. Primum excusaverunt diligentissimo moram in respondendo a piae memoria Rov. piscopo Mon commissam . quod diuturno morbo quo etiam ex hae vita sublatus norit, propeditus Rev. D. Nunei ad mandata a Sanctissimo D. N. ipsi injuncta non responderit. 2'. Et simulatque nomine Sua Celsitudinis adem mandata Sanctissimi D. N. in plenus Capitulo reeitata sint quod statim Capitulum sese declararit, nihil magis eos Optaro, quam ut Metropolitanus in sua Diocosi talia mandareti e beistram Tert has hie Niptation illo 3ohann' .ante biennium gibaltenmorben et . a ieIelbe ging 1572 Sept. ιu enhe.

399쪽

ll 574 Septemberi.

vel Rev. D. Episcopus in proxima synodo Sanctitatis Sua mandata proponeret, i 574 publicaret, severeque ea exequi curaret. Capitulum libenter celsitudinem suam linxi.

tanquam eorundem caput equuturum.

3'. Respondendo ad exhibitum Capitulo post mortem Rev. Episcopi a Rev. D. Nuncio memoriale dixerunt ad primum memorialis Capitulum do ineunda ratione Synodi Dioresanae cum fructu celebrandae, quod opere pretium arbitrantur soro paternitati suae eam rationem exhibere, qua abhinc multis annis in Synodo Diocesana pro tempore Episcopus aut eo impedito Vicarius in ponti-fiealibus et spiritualibus usi fuerint, ut ea examinari a paternitate sua queat pro ejus arbitrio. a vero si corrigi si emendari vel si aptior heso loco et tempori alia excogitari vel constitui posse videatur, nihil in Rever Dominis Nostris desiderari, quod ad conservandam vel restituendam religionem et restaurandumenti um et disciplinam in Ecclesia sorte collapsam spectaro videbitur, quae res ni reetius deliberari queat votus ratio celebrandae Diocesana Synodus etiam in seriptis exhibita suit. 4'. Quod ad tollendos errores et doetrinam restituendam, cultum divinum pristinae puritati restituendum et ad disciplinam Ecclesiasticam in loro rostaurandam et resormandam attinet nolunt, Domini mei, Paternitatem suam ignorare Rev. D. Episcopum piae memoriae ante biennium visitationem universalem per Theologos et canonistas homines vero Catholicos in tota iocos instituisse, artieulos visitationis ex corpore universo ridentini concilii tam de eultu quam distrina et disciplina Ecclesiastica desumpsisse. Et quandoquidem visitatio talis pro amplitudine Di esis longo tempore duravit et per expoditiones varias bellicas eontra rebellionem in Belgica susceptas et Diocesim Mon transeundo misere infestantes aliquoties impedita tandomque expedita sui et acta universaevisitationis conseribi mandata suissent, prematura mort o diuturno morbo celsitudinem suam prepeditam opus Relarmationis seeundum quod doctis et Theologis videretur expedire quod visitationem sequi debuit imperfectum

5'. Arbitrantur itaque Domini mei haud poenitendi laboris esse, si iis doetis viris et in dignitato ecclesiastica partim constitutis et Canonum poritis partim Theologis ea provincia demandaretur, ut revisis actis cognitisquo ex iisdem erroribus eosdem reformando pro conditione loci et temporis ea qua fieri potest modoratione corrigerent. 6'. Et ad hanc rem perficiendam apprimo noeessariam esse alicujus docti viri, qui in pontificalibus praesit, peram; siquidem etsi suffraganeus noster vir doetus et eruditus satis sit, tamen neutiquam eum ad hoc munus pro conditione suae aetatis, debilitatis et personae sufficere quemadmodum Rev. D. Naneius fusius cognoVit. 7'. Quis vero et quomodo ad hoc munus vicarii scilicet in Pontificalibus sabeundum subordinari quoa Dominos Decanum et Capitulum non satis secum deliberare posse. Consilium itaque D. Nuncii expetere et orare, si aliqua ratione fieri possit, ut ad petitionem moderni suffraganei suae paternitati factam ab osset dimittatur et honestam missionem impetraro possit, ac Rev. D. Ni-eolaus Elgardus adjunctus Paternitati sua Theologus ad id munus subeundum assianetissimo D. N. substituatur, quem in omnibus mandatis sanctitatis Suao

400쪽

si 574 September .

i5et et religionis negotio multum prestare posso confidunt. Cui etiam do honesta etlS νi. debita sustentatione in diocesi maxime accedente alumento seu auctoritato Sanct D. N. com petenter provideri posset. S'. Et ut majori cum fructu haec Reformati perageretur haud videri inconveniens ut saltem Provincialis synodus convocaretur, in qua de omnibus in universum quid ubique pulchra concordia observari debeat statuatur. Hare enim concordia diversae religionis cultoribus vel sectatoribus ansam dabit pro positum emendandi. 9'. Quantum attinet ad spiritualia piscopum pia Memoriae vicarinmhabere in spiritualibus virum in dignitate Ecclesiastica constitutum, in canonibus et juro doctum et apud omnes bene audientem quique ossicio suo hactenus fideliter usus fuerit. Quem Rev. Pater D. Nuncius ad se vocare et cum eodem do ipsius ossicio diligenter consurre poterit. 10'. Quantum ad visitationem parochiarum et correctionem errorum attinet habet Ecclesia Mon Diocesis Archidiaconos habent et alia collegia et coenobia, qui bis in anno Synodalem visitationem in singulis Parachiis anto celebrandam Synodum Dio sanam exercent. Hi corrigenda corrigunt et graviore delicta ad Synodum Diocesanam reserunt. Si tamen in aliquibus orto posset argui negligentia Domini Dceanus et Capitulum per so et Vicarium in spiritualibus non deerunt, eosdem sedulo et diligenter sui Osficii admonero iisdemque in corrigendis erroribus manum porrigero si necesse fuerit. 11'. De ratione vero hujus rei firmandae et provehendae, videlicet ut Sominarium aliquod seu Collegium alumnorum undaretur Domini Decanus et Capitulum optimo gentiunt et rem arbitrantur cum primis utilem et necessarium

12'. Sed quia obitu Rev. D. Episcopi sed vacanto maximo hisco turbuloniis saeculis et quod tota Diocesis undiquo armatis plena sit ita distrahuntur ut tam exiguo temporis spaci rem ut decet deliberaro non poterunt multo minus do hac re quicquam cum iis, quorum intoresse vertitur agere possint.13'. Nam do loco ad am rem congruenti deliberantes omnino vident fieri non posse, do quibus Rev. D. Nuncius verba fecit, scilico ut Capella Sti. Nieola volito Margaret huic negoti designari possit, tum quod locus nimis angustus laturus esset, tum quod plures sint Canonici quam domus, ita ut ab Ecclesia juniores propterea sero absint, quod domus pro residentia aptos siclhabere nequeant et ob id augendum potius numerum domuum quam minuen

14'. o loco vero Coenobii minorum vel fratrem , qua ad illud propositum aptiora Domini Decanus o Capitulum putabant ex causis Rev. D. Nuncio expositis tam brevi temporis paci sino consensu oriando vix aliquid statui poterit nequo vero lutum esse arbitrantur Domini id sino scit senatus fieri. 15'. Qua ergo ratione de istis locis cogitandum sit et quid commodo et honeste fieri vel mutari possit Rev. Paternitati suae nunc aut in posterum cogitandum vel cum Ser. D. N. deliberandum relinquitur et si Rev. Pater D. Nicolaus non recusaret supra oblatam conditionem ipse feliciter tam pium opus incipero et do commoditato istorum locorum providere vel de alio circumspicere

SEARCH

MENU NAVIGATION